Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Το φωτορεπορτάζ.
Τα βιβλία «Sapiens» και «Homo deus».
Ο συγγραφέας Γιούβαλ Νώε Χαράρι.
Οι εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

Η συζήτηση μεταδόθηκε ΚΑΙ ζωντανά από τη σελίδα Facebook του Public.

Τα Public σε συνεργασία με τον ραδιοφωνικό σταθμό Pepper 96.6 διοργάνωσαν συζήτηση με τους Μ. Σάττι, Η. Μαγκλίνη, Μ. Σκυλακάκη, Κ. Λιβιεράτo, Γ. Μουχταρίδη για τα βιβλία «Sapiens» και «Homo deus», τα μπεστ-σέλερ που έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον τόσο της ακαδημαϊκής κοινότητας όσο και του μεγάλου κοινού μετατρέποντας τον συγγραφέα τους, Γιούβαλ Νώε Χαράρι, σε διασημότητα.

Το 2015 ο Mark Zuckerberg, ιδρυτής του Facebook, επέλεξε το βιβλίο «Sapiens» για ανάγνωση στη διαδικτυακή λέσχη βιβλίου του, παρουσιάζοντάς το ως «μια μεγάλη ιστορική αφήγηση του ανθρώπινου πολιτισμού».

"Αγαπητοί αναγνώστες, το όνομά μου είναι Γιούβαλ Νώε Χαράρι και θα ήθελα να σας μιλήσω για το καινούργιο μου βιβλίο, το "Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος".

Στο προηγούμενο βιβλίο μου, το "Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου", εξηγούσα πώς η μοναδική μας ικανότητα να πιστεύουμε σε συλλογικούς μύθους -το Θεό, τα ανθρώπινα δικαιώματα ή το χρήμα- μας επέτρεψε να κατακτήσουμε τον πλανήτη. Στο "Homo Deus" εξετάζω τι μπορεί να συμβεί όταν οι παλιοί μας μύθοι συνδυαστούν με επαναστατικές νέες τεχνολογίες. Πώς μπορεί το Ισλάμ να διαχειριστεί τη γενετική μηχανική; Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει ο σοσιαλισμός την εμφάνιση της μη εργαζόμενης τάξης; Πώς μπορεί να συμβιβαστεί ο φιλελευθερισμός με την εμφάνιση ενός Μεγάλου Αδερφού που θα αντλεί τη δύναμή του από τα Μεγάλα Δεδομένα; Θα φτάσει άραγε η Σίλικον Βάλεϊ να παράγει και νέες θρησκείες, εκτός από νέες τεχνολογίες;

Η τεχνητή νοημοσύνη ξεπερνάει με ταχύ ρυθμό τις δικές μας νοητικές ικανότητες. Τι θα απογίνει η δημοκρατία όταν η Google και το Facebook θα γνωρίζουν τα γούστα και τις πολιτικές μας προτιμήσεις καλύτερα από μας τους ίδιους; Τι θα απογίνει το κράτος πρόνοιας όταν οι υπολογιστές θα πετάξουν τους ανθρώπους έξω από την αγορά εργασίας, δημιουργώντας μια νέα τεράστια "άχρηστη τάξη";

Στο μεταξύ, η βιοτεχνολογία μπορεί να επεκτείνει σημαντικά τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής και να αναβαθμίσει το σώμα αλλά και το μυαλό μας. Οι βελτιώσεις αυτές θα είναι άραγε στη διάθεση όλων ή μήπως θα δούμε τη δημιουργία πρωτοφανών βιολογικών χασμάτων ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς; Το χάσμα ανάμεσα στους τεχνολογικά βελτιωμένους υπερανθρώπους και τους απλούς ανθρώπους με σάρκα και οστά θα είναι πιθανώς μεγαλύτερο από εκείνο ανάμεσα στους χόμο σάπιενς και τους Νεάντερταλ.

Η τεχνολογία δεν είναι ποτέ ντετερμινιστική. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις τα ίδια εργαλεία για ριζικά διαφορετικούς σκοπούς".

Γιούβαλ Νώε Χαράρι

Ο Yuval Noah Harari γεννήθηκε στην Χάιφα του Ισραήλ το 1976. Έλαβε διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και σήμερα διδάσκει στο Τμήμα Ιστορίας του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. Ειδικεύεται σε θέματα παγκόσμιας, μεσαιωνικής και στρατιωτικής ιστορίας. Η τρέχουσα έρευνά του επικεντρώνεται σε μακρο-ιστορικά ερωτήματα όπως: Ποια είναι η σχέση μεταξύ ιστορίας και βιολογίας; Ποια είναι η ουσιώδης διαφορά μεταξύ των Homo Sapiens και των άλλων ζώων; Υπάρχει δικαιοσύνη στην ιστορία; Έχει η ιστορία κάποια κατεύθυνση; Έχουν γίνει πιο ευτυχισμένοι οι άνθρωποι με το πέρασμα του χρόνου;

Ο Χαράρι διδάσκει επίσης ένα μαζικό ελεύθερο διαδικτυακό μάθημα με τίτλο Μια σύντομη ιστορία της ανθρωπότητας, στο οποίο ήδη από τον πρώτο χρόνο διεξαγωγής του συμμετείχαν περισσότεροι από 80.000 σπουδαστές. Έχει τιμηθεί δύο φορές με το βραβείο Polonsky για Δημιουργικότητα και Πρωτοτυπία (2009 και 2012), καθώς και με το βραβείο Moncado της Εταιρείας Στρατιωτικής Ιστορίας (2011) για τη συναφή αρθρογραφία του. Το βιβλίο του "Sapiens. Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου" έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες και έχει γίνει μπεστ-σέλερ σε πολλές χώρες, προκαλώντας το ενδιαφέρον τόσο της ακαδημαϊκής κοινότητας όσο και του μεγάλου κοινού και μετατρέποντας τον Χαράρι σε διασημότητα. Το 2015 ο Mark Zuckerberg, ιδρυτής του Facebook, επέλεξε το βιβλίο για ανάγνωση στη διαδικτυακή λέσχη βιβλίου του, παρουσιάζοντάς το ως "μια μεγάλη ιστορική αφήγηση του ανθρώπινου πολιτισμού".