Γράφει:

Ο πρόεδρος της IPSACI Αλέξης Μανθεάκης
Η συγγραφέας Ελένη Μπιρμπίλη
Το βιβλίο Η θλιμμένη Καρυάτιδα

Σχόλιο του Bookia

Η Ελένη Μπιρμπίλη είναι συγγραφέας και έχει να επιδείξει ήδη 6 έργα. Με αφορμή το τελευταίο της έργο, «Η θλιμμένη καρυάτιδα», που εκφράζει και το προσωπικό ενδιαφέρον της συγγραφέως για το μεγάλο ζήτημα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα, προτείναμε στη συγγραφέα να συνεργαστεί με το Bookia αποκλειστικά πάνω σε αυτό. Άλλωστε, το κύριο κίνητρο για την πολύγλωσση αυτή έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά…) είναι η συνεισφορά στον ίδιο σκοπό, όπως δήλωσε η ίδια.

Η κα Μπιρμπίλη μας τίμησε ανταποκρινόμενη θετικά και έτσι με αυτό το άρθρο ξεκινάμε τη νέα στήλη, αφιερωμένη στην επιστροφή των Μαρμάρων, με δημοσίευση άρθρων και ειδήσεων σχετικά με το θέμα και την κριτική βιβλίων και άρθρων που το αφορούν άμεσα. Η κα Μπιρμπίλη, παρακολουθώντας τις διεθνείς εξελίξεις στο ζήτημα της επιστροφής των Μαρμάρων, θα κρατάει ενήμερο το κοινό του Bookia για κάθε τι σημαντικό συμβαίνει, καθώς και για τους πρωταγωνιστές του.

Η συνεργασία μου με την πλατφόρμα προαγωγής του βιβλίου, ξεκίνησε κάπως επιπόλαια και τείνει να γίνει καθημερινή συνήθεια ενημέρωσης, ανάγνωσης, κατάθεσης ιδεών. Καλώ τους φίλους αναγνώστες να συμβάλλουν, συμμετέχοντας με όποιον τρόπο επιθυμούν στο διάλογο, ώστε να προωθήσουμε την ιδέα της ανάγνωσης και της γνώσης. Στις μέρες που διανύουμε, το βιβλίο μπορεί να αποτελέσει τον καλύτερο τρόπο επικοινωνίας και μεταλαβής στα πιο υπερβατικά νοητικά ταξίδια! Συγχαρητήρια στο Bookia!

Ελένη Μπιρμπίλη, συγγραφέας

Ακολουθεί η συνέντευξη της κας Μπιρμπίλη με τον κο Αλέξη Μανθεάκη, συγγραφέα και πρόεδρο του International Parthenon Sculptures Action Committee Incorporated (IPSACI), του διεθνούς οργανισμού που σκοπό έχει την επιστροφή των Μαρμάρων.

Ο κος Μανθεάκης μας ενημερώνει για το πως ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει ο Οργανισμός και τα σχέδια για το μέλλον. Ο αναγνώστης θα εκπλαγεί από τον τρόπο με τον οποίο το ελληνικό κράτος αντιμετωπίζει το ζήτημα και τα εμπόδια που δημιουργούνται από τη συμπεριφορά του κράτους, των κυβερνήσεων και της Βουλής.

Η συνέντευξη δόθηκε στα αγγλικά και για αυτό το λόγο παραθέτουμε και το αυθεντικό κείμενο.

Η ανταπόκριση των αναγνωστών είναι κρίσιμης σημασίας. Προτρέπουμε όλους να συμβάλουν δημιουργικά σε αυτό το διάλογο με προτάσεις και σχόλια στις δημοσιεύσεις και να στηρίξουν έμπρακτα το κίνημα επιστροφής των Μαρμάρων.

Η συνέντευξη

...υπήρξε ένα μεγάλο εμπόδιο που παραδόξως δεν δημιουργήθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία, δεδομένου ότι έχουμε σημαντική στήριξη για την επιστροφή από οργανώσεις, μέσα μαζικής ενημέρωσης και πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δημιουργήθηκε από την απροθυμία του ελληνικού κράτους και του κοινοβουλίου μας, να λάβει αποφασιστικά και δυναμικά μέτρα να πιέσει τη Βρετανία σε σημείο που να μην είναι σε θέση να αντισταθεί στη διεθνή πίεση για την επιστροφή...

Ελληνικά

Ε: Κύριε Μανθεάκη, τι σας ώθησε να ασχοληθείτε ενεργά με το αίτημα της Επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα;

Όταν ζούσαμε σε μια φυτεία ζαχαρότευτλων στην ανατολική Αφρική, ο πατέρας μου μου έλεγε ιστορίες για την αρχαία Ελλάδα, τους Έλληνες ήρωες και για τη σημασία του Παρθενώνα. Όταν ήμουν πέντε ετών, ήρθα με τους γονείς μου στην Αθήνα και επισκέφθηκα την Ακρόπολη μία ημέρα όπου δεν υπήρχαν άλλοι επισκέπτες, ήμασταν μόνοι πάνω στο βράχο!

Από τότε είμαι γοητευμένος και συγκινημένος από την ομορφιά αυτού του υπέροχου μνημείου αλλά και για τη σημασία του εγκλήματος που διέπραξε ο Έλγιν, να καταστρέψει και να αφαιρέσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωφόρου του Παρθενώνα. Πριν από επτά χρόνια επισκέφθηκα το Λονδίνο και βλέποντας τα γλυπτά του Παρθενώνα στην αμυδρά φωτισμένη γκρι αίθουσα του Βρετανικού Μουσείου, αποφάσισα να κάνω ό,τι είναι δυνατόν για την επιστροφή των μαρμάρων και να οργανώσω μια εκστρατεία για αυτό το σκοπό.

Ε: Είστε πρωτεργάτης στη δημιουργία του International Parthenon Sculptures Action Committee Incorporated (IPSACI). Ποιος είναι ο στόχος του;

Σκοπός του IPSACI είναι να ενεργεί ως ακτιβιστική ομάδα άσκησης πίεσης σε διεθνή κλίμακα, προωθώντας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στις κυβερνήσεις, στους πολίτες και στα ακαδημαϊκά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο, την εκστρατεία επιστροφής των Μαρμάρων και να πιέσει τη Βρετανική κυβέρνηση να επανορθώσει αυτή την αδικία προς την Ελλάδα και προς το σημαντικότερο μνημείο στον κόσμο.

Ε: Μπορεί η Ελλάδα να ελπίζει σε μια θετική έκβαση σύντομα, από τη στιγμή μάλιστα που και ο ίδιος ο ΟΗΕ αποφάνθηκε ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστρέψουν εκεί που ανήκουν;

Πιστεύουμε ότι το ζήτημα μπορεί να διευθετηθεί σύντομα και τα Γλυπτά να επανέλθουν στην Αθήνα, ωστόσο, υπήρξε ένα μεγάλο εμπόδιο που παραδόξως δεν δημιουργήθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία, δεδομένου ότι έχουμε σημαντική στήριξη για την επιστροφή από οργανώσεις, μέσα μαζικής ενημέρωσης και πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δημιουργήθηκε από την απροθυμία του ελληνικού κράτους και του κοινοβουλίου μας, να λάβει αποφασιστικά και δυναμικά μέτρα να πιέσει τη Βρετανία σε σημείο που να μην είναι σε θέση να αντισταθεί στη διεθνή πίεση για την επιστροφή.

Έχουμε παρακολουθήσει πολλά συνέδρια και συνομιλήσαμε σε πολλαπλά επίπεδα με τις ελληνικές αρχές στην Αθήνα, αλλά μέχρι τώρα δεν μας έχει δοθεί κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο ή οδικός χάρτης σχετικά με τα μέτρα που η κυβέρνηση της Ελλάδας προτίθεται να θέσει σε εφαρμογή. Φαίνεται ότι το θέμα αυτό αντιμετωπίζεται περιστασιακά και δεν υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο διαπραγμάτευσης αυτής της απαράδεκτης κατοχής από το Βρετανικό Μουσείο, των πιο σημαντικών τεχνουργημάτων που δημιουργήθηκαν ποτέ στην Ελλάδα.

Εξ όσων γνωρίζω, ούτε το ελληνικό Κοινοβούλιο έχει ακόμα υιοθετήσει ένα σχετικό ψήφισμα, όπως έχει κάνει η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, καθώς και τα κοινοβούλια χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE), απαιτώντας την επιστροφή των Γλυπτών! Χωρίς τη συνδρομή της ελληνικής κυβέρνησης, τα Γλυπτά δεν θα επιστραφούν ποτέ από τους Βρετανούς.

Ε: Πόσο αποτελεσματική θεωρείτε την παρέμβαση των ελληνικών κυβερνήσεων σε διεθνές επίπεδο, ώστε να γνωστοποιήσουν το αίτημα της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη για την Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα;

Πολύ περιορισμένη έως σήμερα μιας και ακόμα δεν έχουν συντονιστεί και οργανωθεί προσπάθειες για την επιστροφή. Η αξιοθαύμαστη πρωτοβουλία να ανατεθεί η υπόθεση στο δικηγορικό γραφείο της κας Κλούνεϊ στο Λονδίνο, ήταν ένα από τα σποραδικά μέτρα που έχουν ληφθεί που δείχνει όμως το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε, αλλά ακόμη μία φορά, διαδοχικοί υπουργοί και κυβερνήσεις έχουν δείξει ότι δεν είναι έτοιμοι να αναλάβουν νομική ή άλλη δράση απαιτώντας την επιστροφή.

Ε: Πιστεύετε ότι η νεολαία γνωρίζει επαρκώς την ιστορία των κλεμμένων μαρμάρων του Παρθενώνα; 

Υπήρξαν αξιοθαύμαστες προσπάθειες από εκπαιδευτικούς να ενημερώσουν για το θέμα τους μαθητές τους με μια σειρά από ευφάνταστες και έξυπνες πρωτοβουλίες, όπως αυτή της κυρίας Κάρμεν Φαλίδη και των βοηθών της στη Σχολή Καραβάνα της Λάρισας, η οποία εξήγησε την κατάσταση στους νεαρούς μαθητές της, ανέβασε παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο της Λάρισας και ώθησε τα παιδιά να συλλέξουν εκατοντάδες υπογραφές, Ελλήνων αλλά και τουριστών στους δρόμους της πόλης το περασμένο καλοκαίρι. Υπάρχουν πρωτοβουλίες από φωτισμένους δασκάλους που έχουν συναίσθηση της ιστορίας και την περνούν και στη νέα γενιά. Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να ενθαρρύνονται από όλους εμάς.

Ε: Θεωρείτε απαραίτητο να διδάσκεται με περισσότερο ζήλο στα σχολεία η σημασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ή νομίζετε ότι διδάσκεται επαρκώς; 

Υπάρχουν πάντα πράγματα που πρέπει να γίνουν. Βοηθώντας τους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία, μπορεί να προκύψει μία δυναμική που θα υπερβεί το χώρο των σχολείων, θα μεταφερθεί στα σπίτια των μαθητών και από εκεί στους χώρους εργασίας, στα ακαδημαϊκά ιδρύματα και στην κυβέρνηση, η οποία είναι και το κλειδί της επιτυχίας.

Ε: Η κρίση που βιώνουμε σαν χώρα, πόσο έχει επηρεάσει τον Πολιτισμό; 

Πάρα πολύ, δεδομένου ότι τα πολιτιστικά θέματα χρειάζονται οικονομική υποστήριξη. Πολιτιστική πρόοδος προέκυπτε πάντα όταν υπήρχε χρήμα, στην αρχαία Αθήνα, στη Ρώμη, αργότερα κατά την Αναγέννηση, στα παλάτια των ισχυρών βασιλιάδων και βασιλισσών, στα πανεπιστήμια, αλλά πάντα με τη διάθεση χρημάτων για την υποστήριξη καλλιτεχνών, γλυπτών, μουσικών, συγγραφέων, φιλοσόφων, φοιτητών, δασκάλων και οραματιστών. Για το λόγο αυτό, η Ελλάδα δεινοπαθεί στον πολιτιστικό τομέα, αλλά παρ' όλα αυτά πολλοί χρησιμοποιούν δικά τους οικονομικά μέσα για την προώθηση του πολιτισμού και των δημιουργών και για το λόγο αυτό, αυτή η φλόγα αν και μικρή αυτή τη στιγμή, διατηρείται ζωντανή.

Ε: Πιστεύετε ότι η κρίση μπορεί να αφυπνίσει ένα λαό, ώστε να αποκτήσει ενεργούς και υπεύθυνους πολίτες; 

Αν πετύχουμε να φέρουμε πίσω τα Γλυπτά, νομίζω ότι η τελετή της άφιξής τους στην Αθήνα θα δημιουργήσει ένα τσουνάμι συναισθημάτων, μία πολιτιστική και εθνική υπερηφάνεια, ιστορική συνείδηση που θα προκαλέσει τους πολίτες να συμμετέχουν στα πολιτιστικά πράγματα με έναν αποφασιστικό και γόνιμο τρόπο που θα ωφελήσει όλους.

Ε: Πόσο σημαντική είναι η επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα; 

Είναι πρωταρχικής σημασίας να επανενώσουμε το πιο σημαντικό μνημείο του κόσμου, τον Παρθενώνα. Θα επουλωθεί μία πληγή 200 ετών. Ο Παρθενώνας δεν είναι απλά ένα κτίριο, είναι το κεντρικό σύμβολο της εθνικής μας ταυτότητας. Με έναν Παρθενώνα διασκορπισμένο, το έθνος μας θα συνεχίσει να προσβάλλεται από την παρουσία τμημάτων του στο Λονδίνο, εκεί όπου δεν είναι τίποτα περισσότερο από σύμβολα λείας της βρετανικής αποικιοκρατίας.

Ε: Σκοπεύετε να συνεχίσετε τον αγώνα για την Επιστροφή των Γλυπτών στο Μουσείο της Ακρόπολης; 

Συνεχίζουμε, παρ' όλες τις δυσκολίες. Έχω μιλήσει στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ της Αυστραλίας στα πλαίσια ενός μεγάλου διαλόγου που άνοιξε εκεί, στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, με βουλευτές στο Κοινοβούλιο της Βρετανίας, με πρεσβείες, επανελειμένως με διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε διαδηλώσεις, μέσα στο Βρετανικό Μουσείο, δημιουργήσαμε βίντεο που θα βρείτε στο Youtube, και πολλά ακόμη. Ο οργανισμός μας, με 240.000 υποστηρικτές, θα συνεχίσει με κάθε τρόπο.

Ε: Τι έχετε να πείτε στους γονείς για να μιλήσουν στα παιδιά τους σχετικά με την κλεμμένη Καρυάτιδα και τα υπόλοιπα κλεμμένα επίσης Γλυπτά που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο; 

Να τους πουν την ιστορία του Περικλή που έχτισε τον Παρθενώνα και γιατί, να τους πουν για τον Έλγιν, πως κατέστρεψε την όψη του Παρθενώνα κλέβοντας από το ναό τα πιο όμορφα γλυπτά στον κόσμο για να διακοσμήσει το σπίτι του στη Βρετανία, να πάνε με τα παιδιά τους στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης και μετά στο Βρετανικό Μουσείο για να δουν την όνειδο, το τι έχουν κάνει οι Βρετανοί.

Ε: Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον, σχετικά με το αίτημα της Επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα;

Να συνεχιστεί η διεθνής εκστρατεία μας σε όλα τα επίπεδα και το πιο σημαντικό, να εμπλέξουμε την ελληνική κυβέρνηση και πολλές ομάδες σε όλο τον κόσμο, όπως η δική μας, που αγωνίζονται για τον ίδιο σκοπό. Μαζί στη συνέχεια, να συντάξουμε ένα σχέδιο με βάση την εμπειρία και τη γνώση μας για τη βρετανική νοοτροπία, ένα απαραίτητο εργαλείο για την επίλυση του προβλήματος, και να τεθεί αυτό σε ισχύ με έναν οργανωμένο και δυναμικό τρόπο, για να δείξουμε στη Βρετανία ότι η βικτωριανή εποχή λεηλασίας ξένων πολιτιστικών στοιχείων μεγάλης σημασίας, δεν είναι πλέον αποδεκτή από πολιτισμένους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, και στη Βρετανία, όπου έχουμε μεγάλη υποστήριξη, και να κάνει το σωστό. Να επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα τώρα!

English

Q: Mr. Mantheakis, what prompted you to get actively involved with the demand of repatriation of the Parthenon Sculptures?

When we lived on a sugar plantation in east Africa my father would tell me stories about ancient Greece and about Greek heroes and about the importance of the Parthenon. When I was five he and my mother brought me to Athens and took me to the Acropolis, which on that day had no visitors – we were the only people there!

From then on I was always fascinated and moved by the beauty of this magnificent monument and for the significance of the crime that Elgin committed to deface it and remove most of its holy frieze. Seven years ago I visited London and seeing the Parthenon Sculptures in the dimly lit grey hall of the British Museum I decided then and there to do everything in my power to work for the return and to organise a campaign to help achieve this.

Q: You initiated the foundation of IPSACI (The International Parthenon Sculptures Action Committee Inc.). What is your intention?

The intention of IPSACI is to act as an activist pressure group on an international scale, bringing the campaign to the media, to governments, to citizens and academic institutions around the world and to pressure the British government to correct this injustice to Greece and to the world’s most important monument.

Q: Can Greece hope for a positive outcome in the near future, especially since even the UN stated that the Sculptures must return where they belong?

We believe that the issue can be settled soon and the Sculptures reunited in Athens, however there has been one big obstacle, and surprisingly it is not the British, since we have considerable support for the return from British organisations, media and citizens in the UK, but from the unwillingness of the Greek state and even of our own parliament to take decisive and forceful measures to force Britain to the point where they will be unable to resist the worldwide pressure for the return.

We have attended many conferences and spoken at various levels with the authorities in Athens but up until now have not been given any sort of specific plan and road map regarding the steps the government of Hellas is prepared to initiate. It appears that this issue is dealt with only from time to time, and that there is no plan, specific plan, to negotiate an end to this unacceptable possession by the British Museum of the most important cultural architectural artefacts ever created in Greece.

Parliament too has not, to my knowledge, even passed a resolution, as have Australia, New Zealand, and the EE parliaments, demanding the return of the Sculptures! Without the cooperation of the Greek government the Sculptures will never be returned by the British.

Q: How effective do you consider the intervention of the Greek governments on international level to spread the unforgettable Melina Mercouri’s request for the Return of the Parthenon Sculptures?

Very, very limited until now as there have not been coordinated and organised attempts for the return. The admirable initiative to appoint Mrs Clooney’s law office in London was one of the rare steps that have been taken that showed the way to go, but once again successive ministers and governments have shown that they are not prepared to initiate action through the courts or elsewhere to demand the return.

Q: Do you think that the young people are sufficiently aware of the history of the stolen Parthenon marbles?

There have been admirable efforts by teachers to bring the issue to the pupils with a series of imaginative and clever initiatives, such as that of Mrs Carmen  Falidis and her assistants at the Karavana School of Larissa who explained the situation to her young students, organised plays in the ancient theatre of Larissa and had the children collect hundreds of signatures from Greeks and tourists in the streets of the town last summer. There are initiatives like this by illuminated teachers who have a sense of history and are passing this on to the new generation. These efforts need to be encouraged by us all.

Q: Do you think that the importance of our cultural heritage is taught sufficiently at school  or do you consider that more zeal is necessary?

There is always room for more to be done, but with help the teachers and the schools can achieve a dynamic that can spill over from the schools into the pupils’ homes and from there to workplaces, academic institutions and to government, which is where the key to success lies.

Q: How much has the crisis we are experiencing as a country affected the culture?

Very much as far as financial support is needed for cultural matters. Great cultural advances have always been where there was money, in Ancient Athens, in Rome, later during the Renaissance, and into the palaces of powerful kings and queens, also in universities, but always where there is money to support artists, sculptors, musicians, writers, philosophers, students, teachers, and visionaries. Greece for this reason is suffering on the cultural front, but despite this there are many who are using their own financial means to promote culture and those who are creating it, and for this reason the flame, though small at the moment , is being kept alive.

Q: Do you believe that the crisis can awake a people in order to become active and responsible citizens?

If we are successful in bringing the Sculptures back to Athens, I think the ceremony of their arrival in Athens will create a tsunami of emotion, cultural and national pride, historical awareness that will cause citizens to involve themselves in cultural matters in a decisive and fruitful manner that will benefit everyone.

Q: How important is the reunification of the Parthenon Sculptures?

It is of primary importance to reunite the world’s most important monument, the Parthenon. It will heal a 200 year old wound. The Parthenon is not just a building; it is the central symbol of our national identity. With a divided Parthenon our nation will continue to be insulted by the presence of the Parthenon items in London, where they are no more than symbols of British colonial booty (λεία).

Q: Do you intend to continue the fight for the Return of the Sculptures to the Acropolis Museum?

We are continuing, with all the difficulties. I have spoken at the University of Sydney in Australia at a major colloquy there, at the New Acropolis Museum, with members of parliament in the Houses of Parliament in Britain, with embassies, with the international media many times, in street protests, inside the British Museum, created videos that are on YouTube and done other things. Our organisation, with 240,000 supporters, will continue whatever happens.

Q: What do you recommend parents to tell their children about the stolen Caryatid and the other also stolen Sculptures in the British Museum?

To tell them the story of Pericles who built the Parthenon and why, to tell them of  Elgin and how he defaced the Parthenon and stole the most beautiful sculptures in the world from the temple to decorate his home in Britain, and to take their children to New Acropolis Museum and then to the British Museum to see the shame of what the British have done. 

Q: What are your plans for the future concerning the request of Return of the Parthenon Sculptures?

To continue our international campaign at all levels and most importantly to try and involve the Greek government with the many groups around the world, like ours, who are campaigning for the return. Together then to formulate a plan, with our expertise and knowledge of the British mentality, an essential tool in solving the problem,  and to put this into effect in an organised and forceful way to show Britain that Victorian era looting of foreign cultural items of major significance is no longer acceptable to decent people around the world, and in Britain, where we have much support, and to do what is right. To return the Parthenon Sculptures to Athens now!