Σύνδεση Τώρα Σύνδεση στη Βιβλιοθήκη μου   ·   Όλες οι Βιβλιοθήκες στο Bookia
Τι είναι το Bookia;   ·   Blog   ·                     ·   Επικοινωνία  
Πως γράφω κριτική; Είμαι Συγγραφέας Είμαι Εκδότης Είμαι Βιβλιοπώλης Live streaming / Video
 

Το Bookia αναζητά μόνιμους συνεργάτες σε κάθε πόλη τής χώρας για την ανάδειξη τής τοπικής δραστηριότητας σχετικά με το βιβλίο.

Γίνε συνεργάτης τού Bookia στη δημοσίευση...

- Ρεπορτάζ.
- Ειδήσεις.
- Αρθρογραφία.
- Κριτικές.
- Προτάσεις.

Επικοινωνήστε με το Bookia για τις λεπτομέρειες.
Αδύναμη καρδιά - Όταν ο Πούσκιν συναντά τον Ντοστογιέφσκι
Διαφ.

Γράφει: Αγγελική-Ειρήνη Μήτση

Αυτό το άρθρο είναι ιδιαίτερο, είναι η πρώτη παρουσίαση μίας θεατρικής παράστασης, όχι γιατί το Bookia αλλάζει φυσιογνωμία αλλά διότι η παράσταση βασίζεται σε ένα βιβλίο. Είναι και η πρώτη συνεργασία με την Ειρήνη Μήτση, ηθοποιό, η οποία αναλαμβάνει να μας διαφωτίζει για το πώς δένει η λογοτεχνία με το θέατρο και το σινεμά και να μας γνωρίζει με τους ανθρώπους πίσω από τέτοια εγχειρήματα.

Καλωσορίζουμε την Ειρήνη στην ομάδα συντακτών τού Bookia με τη σιγουριά ότι θα φωτίζει το βιβλίο από μία ιδιαίτερη πλευρά.

Παναγιώτης Σιδηρόπουλος - Bookia.gr


Η σελίδα τής παράστασης.
Το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Σχετικά με το βιβλίο Μια αδύναμη καρδιά.
Σχετικά με το συγγραφέα Φιόντορ Ντοστογιέφσκι.

Βίντεο: Ηλίας Φλωράκης

Δυο νεαροί συνάδελφοι, δημόσιοι υπάλληλοι, ο Αρκάντι και ο Βάσια, μοιράζονται για χρόνια το ίδιο φτωχικό δωμάτιο. Η ζωή του Βάσια αλλάζει ξαφνικά καθώς από τη μια ο προϊστάμενός του, Ζούλιαν Μαστάκοβιτς, τον ευνοεί αναθέτοντάς του μια εργασία, ενώ η σύντροφός του, Λίζα, από την άλλη, δέχεται με χαρά να γίνει γυναίκα του. Ο Βάσια αδυνατεί να διαχειριστεί τη ξαφνική εύνοια της τύχης και κλονίζεται ψυχικά. Νιώθει αγνώμων απέναντι στον προϊστάμενό του, του οποίου την εργασία δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει και ο νους του ξεστρατίζει. Ο αδερφικός του φίλος Αρκάντι, ανήμπορος να τον βοηθήσει, παρακολουθεί έντρομος την πορεία του Βάσια προς την παράνοια, μέσα σε μόλις τριάντα έξι βασανιστικές ώρες, αρκετές για να αλλάξουν τα πάντα και για πάντα στη ζωή των ηρώων.

Η νουβέλα “Μια αδύναμη καρδιά”, του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, από τις “εκδόσεις ΜΩΡΑΪΤΗΣ είναι μια έκδοση των 78 σελίδων μέσα στις οποίες ο αναγνώστης βρίσκει ένα σύντομο αλλά κατατοπιστικό βιογραφικό του συγγραφέα και του μεταφραστή, καθώς επίσης και έναν ενδιαφέροντα πρόλογο. Οι πληροφορίες του προλόγου είναι ουσιαστικές, σε τοποθετούν στο χωροχρόνο του συγγραφέα χωρίς πολλές αναλυτικές ιστορικές αναφορές που συχνά κουράζουν. Η μεταφορά από τον μεταφραστή στους αναγνώστες της σημειολογίας του έργου σε ό,τι αφορά τα ονόματα των ηρώων είναι το σπουδαιότερο κομμάτι του προλόγου για να μπορέσει ο αναγνώστης να αποκωδικοποιήσει μια ολόκληρη εποχή και να γευτεί το ιδιαίτερο γράψιμο του Ντοστογιέφσκι.

Την θεατρική αποκωδικοποίηση της νουβέλας ανέλαβε η “Κερασία Σαμαρά, η οποία αναφέρει στο κείμενο του προγράμματος: “Όταν άρχισα να διαβάζω την Αδύναμη Καρδιά, σκέφτηκα ότι το πιο δύσκολο απ' όλα θα ήταν να αποδοθεί στη σκηνή ο ασυγκράτητος χείμαρρος συναισθημάτων που υποτίθεται ότι κατακλύζουν τους ήρωες”. Χωρίς να έχει χαθεί κάτι από το κείμενο η ερμηνεία του Αλέξανδρου Νταβρή (Βάσια) και του Σταύρου Μαρκάλα (Αρκάντι) είχαν το κρεσέντο των ηρώων του Ντοστογιέφσκι. Η παρουσία της Λίζας (Κέλλυ Ανυφαντή-Ζωή Αρβανιτάκη) επί σκηνής είναι όση χρειάζεται για να μας δώσει το στίγμα της αισιοδοξίας που προσπαθεί να μπει στη ζωή του κεντρικού ήρωα.

Συντελεστές
Μετάφραση – Στιχουργική απόδοση: Ηρακλής Δ. Λογοθέτης
Σκηνοθεσία - Θεατρική απόδοση: Κερασία Σαμαρά
Σκηνικά – Κοστούμια: Κώστας Βελινόπουλος
Μουσική σύνθεση: Τάκης Μπαρμπέρης
Επιμέλεια κίνησης: Χριστίνα Βασιλοπούλου
Φωτισμοί: Γιώργος Μπούχρας
Βοηθός σκηνοθέτη: Κέλλυ Ανυφαντή
Κινηματογράφηση: Νίκος Βουτενιώτης

Παίζουν
Αλέξανδρος Νταβρής
Σταύρος Μαρκάλας
Κέλλυ Ανυφαντή
Ζωή Αρβανιτάκη

Αφήγηση – Τραγούδι: Κερασία Σαμαρά
Ζωντανή μουσική: Τάκης Μπαρμπέρης
Μαγνητοσκοπημένα, ο Γρηγόρης Βαλτινός σε φιλική συμμετοχή
Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά χωρίς διάλειμμα
Εταιρεία Παραγωγής: ΘΕΣΙΣ

Ένα αισθαντικό έργο που σε ταξιδεύει στην Αγία Πετρούπολη της τσαρικής Ρωσίας, κάπου στο τέλος του 19ου αιώνα με τα λιτά σκηνικά του Κώστα Βελινόπουλου και την ιδιαίτερη κατασκευή της πολιτείας από τον Στέλιο Κουερίνη. Οι προβολές κατά την διάρκεια της παράστασης (του Δημήτρη Γαλανού) ζωντανεύουν το βιβλίο και την ατμόσφαιρα που δίνει ο Ντοστογιέφσκι στη νουβέλα του.

Η προβολή της μαγνητοσκοπημένης συμμετοχής του Γρηγόρη Βαλτινού δίνει ακριβώς αυτό το στοιχείο που έχει το βιβλίο για την προσωπικότητα του προϊστάμενου Γιούλιαν Μαστακόβιτς, το “μεγάλο κεφάλι” (όπως τον αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου ο μεταφραστής Βασίλης Μακρίδης) ή το μεγάλο αφεντικό όπως θα λέγαμε εμείς. Στα μάτια του Βάσια, του κεντρικού ήρωά μας ο προϊστάμενός του είναι τόσο μεγάλος, που κυριολεκτικά τον “καταπίνει”, αφού η απόσταση μεταξύ τους είναι αυτή που τον βασανίζει, του δημιουργεί ενοχές, τον αποτρέπει από το να ζήσει την τύχη που του δίνεται απλόχερα και τελικά τον οδηγεί στον νευρικό κλονισμό.

Η ζωντανή μουσική είναι ένα σημαντικό στοιχείο της παράστασης. Ο κιθαρίστας Τάκης Μπαρμπέρης με τους ήχους της ηλεκτρικής του κιθάρας φέρνει τον Πούσκιν μέσα στο κείμενο της “Αδύναμης Καρδιάς” σαν να γράφτηκε έτσι εξ' αρχής. Ο αγαπημένος ποιητής του Ντοστογιέφσκι (σε απόδοση Ηρακλή Λογοθέτη, Κερασίας Σαμαρά και Άρη Αλεξάνδρου) μέσα από την εξαιρετική φωνή της Κερασίας Σαμαρά σηματοδοτεί τη μετάβαση του ήρωα στην τρέλα.

Ποιος σε σταμάτησε, κύμα (απόδοση Ηρακλής Λογοθέτης)

Ποιός σταματά το κύμα,
ποιός έριξε κρυφά
στου βάλτου τα νερά
στου τελματος το μνήμα
τα ξέφρενα νερά;
Ποιανού εχθρού το χέρι
σκλαβώνει τα νερά
την κάθε μου χαρά
κάθε κρυφή ελπίδα,
την πνίγει στα βαθιά.
Ποιος άνεμος ορίζει
αυτόν που θα σωθεί
κι η φοβερή του ορμή
κάθε φραγή γκρεμίζει
Και πέρα οδηγεί.

Οι βασικοί συντελεστές της παράστασης μας μίλησαν για τη σχέση τους με το διάβασμα και φυσικά την θεατρική παράσταση “Αδύναμη Καρδιά”.

Κερασία Σαμαρά, σκηνοθεσία-θεατρική απόδοση-αφήγηση-τραγούδι

Ε: Υπάρχει ευκολία σε μια θεατρική απόδοση ενός βιβλίου ή οι δυσκολίες είναι περισσότερες από το ανέβασμα μιας εξ' αρχής θεατρικής παράστασης;

Φυσικά η προσαρμογή ενός βιβλίου σε θεατρικό κείμενο είναι πολύ δυσκολότερη από το ανέβασμα ενός έτοιμου θεατρικού έργου. Κατά κάποιον τρόπο θα πρέπει κανείς να ερμηνεύσει την- κατά τη γνώμη του- πρόθεση του συγγραφέα και να την αποδώσει μέσα από μια ανακατάταξη της πλοκής, της αφήγησης και της δράσης.

Ε: Στο συγκεκριμένο βιβλίο τι σας γοήτευσε περισσότερο;

Αισθανόμουν ότι κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης, ο συγγραφέας μου έδινε μικρά ίχνη ενός μεγάλου μυστικού, που κανείς, ούτε ο ίδιος ο ήρωας, δε γνώριζε.

Ένιωθα πως μαζί, ήρωες και αναγνώστες, θα ανακάλυπταν στο τέλος του έργου, το σύμπαν μέσα στο οποίο βρίσκονταν εξ αρχής.

Επίσης με συγκλόνισε το γεγονός ότι οι ποιητικές διαστάσεις του έργου προέκυπταν απευθείας μέσα από επιστημονική γνώση της ανθρώπινης ψυχής. Ήταν σαν μια χειρουργική επέμβαση ακριβείας συνοδευόμενη από κλασική μουσική.

Ε: Ξεκινάτε το θεατρικό με την απαγγελία του ποιήματος ΒΑΡΔΟΣ του Πούσκιν. Γιατί προτιμήσατε να μελοποιηθούν τα υπόλοιπα ποιήματα του Πούσκιν αντί να απαγγελθούν; Τι νομίζετε ότι προσφέρει η ζωντανή μουσική στο θεατρικό;

Υπάρχουν κείμενα που είναι εγγενώς μουσικά, γραμμένα ή μεταφρασμένα με την πρόθεση ή τη δυνατότητα να ακούγονται σα μουσική.

Αυτό σημαίνει ότι πέρα από την καθ' εαυτού σημασία τους, πέρα από το νόημα, παράγουν συγκίνηση και μόνο μέσα από τον ήχο τους ή τις επιμέρους αναφορές τους. Ένα τέτοιο κείμενο είναι ο ΒΑΡΔΟΣ του Πούσκιν. Το ίδιο π.χ. συμβαίνει στην παράσταση και με το ποίημα ΕΛΕΓΕΙΑ και εκεί είναι πιο ξεκάθαρο: το πρώτο μισό του ποιήματος απαγγέλεται γιατί αυτό ορίζει ο τόνος της μετάφρασής του, ενώ το δεύτερο μισό, που είναι μεταφρασμένο από τον Ηρακλή Λογοθέτη, είναι φτιαγμένο για να τραγουδηθεί.

Η ζωντανή μουσική και δη η ηλεκτρική κιθάρα του Τάκη Μπαρμπέρη παίζει το ρόλο περίπου ενός ακόμη ήρωα, που θα μπορούσε να είναι ο συγγραφέας, η μοίρα ή ο Θεός. Κάποιος που γνωρίζει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες των ηρώων και προοιωνίζει κατά κάποιον τρόπο το σκοτεινό μέλλον. Αν υπάρχει κάποιου είδους σκηνοθετική οδηγία, είναι ότι σ' αυτή την in vivo κατάθεση, επιθυμούσα να κυριαρχεί η συναισθηματική απόσταση και όχι η συμμετοχή της αφήγησης και της μουσικής στο δράμα του ήρωα.

Ο λόγος για τον οποίο ήθελα τον Τάκη Μπαρμπέρη επί σκηνής είναι πρώτον γιατί αυτό από μόνο του ορίζει απόσταση από τη δράση, δεύτερον γιατί αυτό που συμβαίνει στον ήρωα είναι τόσο αθώο και αρχέγονο που μπορεί να αποδοθεί μόνον από έναν ιστό, όπως είναι το αίμα ή η λέμφος, κάτι δηλαδή σαν τη μουσική που εκείνη τη στιγμή γεννιέται επί σκηνής. Ο τρίτος λόγος είναι η ίδια η παρουσία του Τάκη. Μου αρέσει ο τρόπος που παρουσιάζει την τέχνη του εν τη γενέσει της. Ο Τάκης είναι στο σύνολό του δημιουργός, είναι ο ίδιος ένα απόλυτα θεατρικό στοιχείο, νιώθω ότι βλέπω μέσα από τον τρόπο που στέκεται στη σκηνή, το μηχανισμό ενός πολύτιμου ρολογιού.

Ε: Ποια είναι η σχέση που έχει ένας ηθοποιός με το βιβλίο;

Δεν ξέρω, μπορεί να υπάρχουν ηθοποιοί ιδιοφυείς, που δεν έχουν ανάγκη τίποτε για να εμπνευστούν και να αποδώσουν τα στοιχεία των ρόλων τους, εγώ πάντως κατά τα άλλα, δεν μπορώ να φανταστώ ηθοποιό να μη διαβάζει, λογοτεχνία και θέατρο τουλάχιστον. Το βιβλίο είναι η σπονδυλική στήλη του θεάτρου.

Ε: Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον;

Έχω πολλά πράγματα που διακαώς θέλω να ασχοληθώ μαζί τους, το πιο άμεσο είναι η ΕΡΩΤΙΚΗ ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ του Screbe την οποία σκέπτομαι να παρουσιάσω σε καλοκαιρινή περιοδεία. Όμως ταυτόχρονα δουλεύω και πάνω σ ένα έξοχο μυθιστόρημα, βαλκανικής προέλευσης, που ίσως καταφέρω να αποδώσω στο θέατρο, οπότε ελπίζω να τα ξαναπούμε!

Ευχαριστώ θερμά!

Αλέξανδρος Νταβρής / Βάσια Σουμκόβ

Ε: Σας αρέσει το διάβασμα;

Ναι πολύ, αν και ξεκίνησα αργά το διάβασμα, μετά το σχολείο. Μέχρι τότε δεν διάβαζα καθόλου, μόνο Λούκυ Λουκ και Αστερίξ.

Ε: Έχετε διαβάσει και άλλα έργα του Ντοστογιέφσκι;

Έχω διαβάσει κι άλλα έργα του, κυρίως νουβέλες και ευτυχώς υπάρχουν αρκετά ακόμα να διαβάσω.

Ε: Σας πρότεινε κάποιος το βιβλίο; Πώς έπεσε στα χέρια σας; Γιατί σας κέντρισε το ενδιαφέρον;

Είχα πάει στο εξοχικό της νονάς μου (όπου ο καημός της παλιά ήταν ότι δεν διάβαζα βιβλία) και εκεί είχε μια τεράστια βιβλιοθήκη με βιβλία τα οποία τα είχε χρόνια. Εκδόσεις του 1920 1930, κ.λ.π.. Ζήτησα να δανειστώ κάποια, τελικά πήρα αρκετά, κυρίως θεατρικά και λογοτεχνικά. Μέσα στις επιλογές ήταν και η Αδύναμη καρδιά, ένα μικρό βιβλιαράκι τσέπης έκδοση του 1941. Μου κέντρισε το ενδιαφέρον ότι είναι μια απλή, αλλά παράξενη ιστορία. Ξεκινάει από τη σχέση των δύο φίλων-ηρώων που ο ένας πειράζει τον άλλον, που αν και φτωχοί ζουν ξέγνοιαστα και αγαπημένα και εξελίσσεται καλπάζοντας σε έναν αγώνα δρόμου λύτρωσης, μέσω της λογικής ή της παράνοιας.

Ε: Υπάρχουν σημεία του ήρωα που υποδύεστε με τα οποία ταυτίζεστε;

Δεν ξέρω αν ταυτίζομαι, αλλά σίγουρα κατανοώ ή αναγνωρίζω κάποιες στιγμές του ήρωα.

Ε: Υπάρχουν σήμερα φιλίες τόσο δυνατές και αληθινές όσο των Βάσια και Αρκάντι;

Νομίζω ότι δεν έχει να κάνει με την εποχή. Μπορεί και τότε να μην υπήρχαν, αλλά να τις γράφανε. Σίγουρα στις μέρες μας οι σχέσεις των ανθρώπων έχουν αλλοιωθεί , οπότε και οι όροι «φιλία, αγάπη, εμπιστοσύνη, οικογένεια, ήθος, ευγνωμοσύνη» έχουν άλλη διάσταση και μέγεθος. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν χαθεί οι φιλίες, αλλά έχουν αλλάξει, έχουν εξελιχθεί. Έχει αλλάξει η βάση της επικοινωνίας μας.

Ε: Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον;

Κάνω πρόβες για το ανέβασμα του έργου «Κ. Π. Αυτοβιογραφούμενος» στο Θέατρο Χορν από 13 Μαΐου που αναφέρεται στη ζωή του Κωνσταντίνου Καβάφη και για την ΕΡΩΤΙΚΗ ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ του Screbe για καλοκαιρινή περιοδεία.

Τάκης Μπραμπέρης μουσική σύνθεση-ζωντανή μουσική

Ε: Πώς νιώθετε για τη συμμετοχή σας στο θεατρικό “Αδύναμη Καρδιά”;

Αυτή είναι μια πρόκληση, που για άλλη μια φορά μου δίνει η Κερασία Σαμαρά, να γράψω μουσική για το θέατρο. Το να γράφεις κάτι που θα εξυπηρετεί μια συγκεκριμένη παράσταση, αυτόματα σου θέτει κάποιους περιορισμούς, οι οποίοι όμως τελικά μπορεί να είναι και αρκετά βοηθητικοί στο να βγάλεις κάποιες πτυχές του εαυτού σου, που σε άλλες συνθήκες δεν θα υπήρχε περίπτωση να εκφράσεις.

Επειδή μάλλον είμαι πιο κοντά στο σινεμά απ’ ό,τι στο θέατρο, το αντιμετώπισα κάπως σαν να γράφω ένα σάουντρακ.

Ε: Με ήχους ηλεκτρικής κιθάρας παραμυθένιους δώσατε πνοή στον λόγο του Πούσκιν. Τι συναισθήματα σας κατέκλυσαν κατά την διάρκεια που μελοποιήσατε;

Η αλήθεια είναι πως σκέφτηκα στην αρχή την εκδοχή μιας ηλεκτρικής με εφέ και διάφορους ήχους. Βλέποντας όμως το έργο απ’ τις πρόβες σιγά σιγά κατάλαβα ότι όσο πιο απλός και γλυκός ήταν ο ήχος της κιθάρας τόσο πιο λειτουργικός στη δημιουργία ατμόσφαιρας.

Τα ποιήματα του Πούσκιν μελοποιήθηκαν με βάση τη θέση τους μέσα στην πορεία του έργου. Αυτός ήταν και ο μόνος περιορισμός ως προς τη συναισθηματική ατμόσφαιρα που έπρεπε να δώσουν. Κατά τα άλλα, όταν γράφω κάτι όλα μάλλον γίνονται αυτόματα, χωρίς πολύ σκέψη, πιο πολύ διαισθητικά.

Ε: Είστε δάσκαλος κιθάρας σε μεγάλο ωδείο της πόλης μας, οικογενειάρχης και αρχηγός του Takis Barberis Group. Ποια σχέση καταφέρνετε να έχετε με τα βιβλία και ιδιαίτερα με την ποίηση;

Δυστυχώς η σχέση μου με τα βιβλία δεν είναι και η καλύτερη που θα ήθελα. Μάλλον τα μουσικά βιβλία έχουν τον πρώτο λόγο και προτεραιότητα αναγκαστικά.

Ε: Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον;

Μετά το τελευταίο μου άλμπουμ “Jargon” που κυκλοφόρησε ψηφιακά (CdBaby, iTunes) τέλη 2013, είναι σχεδόν έτοιμη η νέα μου δουλειά και ελπίζω να βγει μες στη χρονιά. Επίσης με το Takis Barberis Group συμμετέχουμε στο Eleonas Festival στις 3 Μαΐου και στο “Κλειδί” στη Χαλκίδα 10 Μαΐου.


Η Κερασία Σαμαρά με τον Ηλία Φλωράκη, συγγραφέα και σκηνοθέτη, στον οποίο οφείλουμε και τα αποσπάσματα στο βίντεο.

 
 
``

Θέλετε να λαμβάνετε ενημέρωση από το Bookia;

Πηγή δεδομένων βιβλίων



Χορηγοί επικοινωνίας






Κοινωνικά δίκτυα