Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Το φωτορεπορτάζ.
Το βιβλίο «Όχι, δεν είμαι εχθρός του λαού».
Ο συγγραφέας Μάριος Μαρκοβίτης
Οι Εκδόσεις Επίκεντρο.

Οι Εκδόσεις Επίκεντρο παρουσίασαν στην Αθήνα και στο Polis Art Cafe, το βιβλίο του Μάριου Μαρκοβίτη, «Όχι, δεν είμαι εχθρός του λαού».

Με το συγγραφέα και για το βιβλίο συζήτησαν:

• Απόστολος Δοξιάδης, συγγραφέας
• Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, δημοσιογράφος
• Γιώργος Τσακνιάς, ιστορικός

Τη συζήτηση συντόνισε ο εκδότης του Επίκεντρου, Πέτρος Παπασαραντόπουλος.

Εκατό χρόνια ιστορίας! Πρόσωπα και γεγονότα του Μεσοπολέμου σε Ελλάδα και Ρωσία, μετεμφυλιακές εδώ και (μετα)σταλινικέςεκεί καταστάσεις, γραμμή ορατή μέχρι σήμερα. Ο ιστορικός χαρακτήρας του βιβλίου διαφυλάσσεται σχολαστικά, αλώβητος από τομυθιστορηματικόύφος της αφήγησης.

Oιεραπόστολος επαναστάτηςτου Μεσοπολέμου Μάρκος-Ochalis, μέλος του ΚΚΕ και του μπολσεβίκικου ρωσικού κόμματος, αποτελεί το βασικό πρόσωπο. Στην πρώτη πατρίδα καταδικάστηκε σε θάνατο, γλύτωσε και διέφυγε στη δεύτερη πατρίδα, την μεγάλη αγαπημένη σοσιαλιστική. Εδώ, η καταδίκη σε θάνατο και η εκτέλεση χώρεσαν σε μια μέρα. Έφυγε στα τριαντατρία του χρόνια, Μάρτιο 1938, σανεχθρός του λαού, αποκαταστάθηκε είκοσι χρόνια αργότερα. Άφησε μια κόρη, στη Μόσχα, που έμαθε ποιος ήταν ο πατέρας της πριν λίγα χρόνια. Παράλληλες, εντυπωσιακά παρόμοιες οι διαδρομές των οικογενειών στις δυο χώρες∙ οι επίγονοι συναλλάσσονται ακόμη αμήχανα με τη δική του ιστορία. Έφυγε νωρίς ο Μάρκος, άφησε όμως πίσω τους συντρόφους κομμουνιστές του Μεσοπολέμου. Αρκετοί υπήρξαν θύματα των σταλινικών εκκαθαρίσεων. Οι επιζήσαντες είναι αυτοί είναι που κυρίως έγραψαν την ιστορία της αριστεράς για πολλά χρόνια και χρωμάτισαν την ιστορία της χώρας μας ως το τέλειωμα σχεδόν του 20ου αιώνα.

Η γραμμή δεν φαίνεται να έσβησε∙κρατώντας ή/και αλλάζοντας μορφές, διαπερνά και τις μέρες μας.

Γεννήθηκα το 1940∙ δίπλα-δίπλα οι πόλεις των γονέων, Νάουσα και Βέροια, μου χάρισαν το δικαίωμα πάντοτε να αυτοαποκαλούμαι Μακεδόνας. Στρατευμένος παλιά, μοναχικός και μελαγχολικός οδοιπόρος εδώ και δεκαετίες, στους δύσβατους δρόμους της ευρωπαϊκής αριστεράς με δημοκρατία.

Σπούδασα ιατρική, μια από τις «ελεύθερες» δουλειές για τους αριστερούς της εποχής μου. Η ψυχιατρική παιδιών και εφήβων, αγαπημένη συντρόφισσά μου στην επιστημονική και επαγγελματική πορεία∙ πιστά την υπηρέτησα, αυτή με κράτησε στην ιατρική, που άλλως θα είχα εγκαταλείψει.

Βιβλίο εκτός ιατρικών, αυτό είναι το πρώτο μου∙ όχι γιατί είμαι συνταξιούχος, «να βρω κάτι να ασχολούμαι» δηλαδή. Μπορεί να το έγραφα και πριν από 20-30 χρόνια, αν είχα τα συγκλονιστικά ντοκουμέντα, αυτά που από το 2011 μέχρι και πρόσφατα απόκτησα, μαζί με τους «νέους» από την Ρωσία συγγενείς μου: την κόρη, τα εγγόνια και δισέγγονα, του χαμένου και για μένα και γι αυτούς Μάρκου-Ochalis, κεντρικού προσώπου του βιβλίου αυτού.