Η Τούλα Τίγκα στο καινούριο της εφηβικό μυθιστόρημα με τίτλο Τ’ άλλο μισό του κόσμου, πλέκει μια ιστορία με αφορμή τον έρωτα ενός νεαρού κοριτσιού για ένα συνομήλικό της αγόρι, που όμως δεν ανταποκρίνεται στα συναισθήματά της λόγω των διαφορετικών ερωτικών του επιλογών.

Η Τίγκα με λογοτεχνική παρουσία στα ελληνικά γράμματα που ξεπερνά τα τριάντα χρόνια, αποδεικνύει ότι πλέον η εφηβική λογοτεχνία στην Ελλάδα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από την αντίστοιχη ξένη, αφού οι καιροί έχουν ωριμάσει και ο συγγραφέας που απευθύνεται σε εφήβους, τολμά να θίξει θεματικές που σε άλλες εποχές θα αποτελούσαν ταμπού. Φαίνεται πως έχει παρέλθει η εποχή που ο συντηρητισμός της ελληνικής κοινωνίας δέσμευε τους συγγραφείς εφηβικών βιβλίων και τους οδηγούσε σε μια ακούσια ή εκούσια αυτολογοκρισία, με αποτέλεσμα το εφηβικό μυθιστόρημα να αποδίδει την πραγματικότητα στρογγυλοποιημένη και αποστασιοποιημένη από τον κόσμο του σύγχρονου εφήβου. Στο σύνολο των εφηβικών βιβλίων του παρελθόντος –πέραν κάποιων εξαιρέσεων- ο μελετητής διέκρινε αφενός μία τάση να απαλύνονται συγγραφικά οι βίαιες καταστάσεις που θα μπορούσε να βιώνει μία εφηβική ψυχή και αφετέρου μία ωραιοποίηση της αδιέξοδης εφηβικής καθημερινότητας που έπρεπε σώνει και καλά να οδηγεί σε μια λύση αισιόδοξη, τόσο ξένη πολλές φορές από την πραγματικότητα του νέου που το τελικό αποτέλεσμα οδηγούσε στην αδιαφορία του αναγνώστη εφήβου.

Ο αναγνώστης έφηβος δεν αποτελεί ένα ξεχωριστό κομμάτι της ζωής, αφού ζει και βιώνει τις καταστάσεις του στο ίδιο κοινωνικό τερέν με αυτό των ενηλίκων. Γι’ αυτό και για το αισθητικό γούστο του γράφοντος, η λογοτεχνία για εφήβους που θίγει θεματικές που περιχαρακώνουν τα ενδιαφέροντα των εφήβων και τα απομονώνουν από αυτά που απασχολούν τον κόσμο των ενηλίκων, φαντάζει αδιάφορη. Το καλό λογοτεχνικό βιβλίο δεν απομονώνει το κοινό του και είναι εξίσου καλό, όταν μπορεί να διαβαστεί και από εφήβους και από μεγαλύτερους αναγνώστες. Η διαφορά του από το αμιγώς λογοτεχνικό βιβλίο για ενήλικους συνίσταται απλώς στο ότι κάποια βιβλία για μεγάλους δυσκολεύουν τον έφηβο αναγνώστη, λόγω της έλλειψης των εμπειριών και της συνθετότητας της γλώσσας. Το αντίθετο όμως δεν ισχύει. Το καλό εφηβικό μυθιστόρημα αφορά όλους τους αναγνώστες, μικρούς και μεγάλους.

Ένα άρτιο εφηβικό μυθιστόρημα παρέδωσε στους αναγνώστες της και η Τούλα Τίγκα τον Ιανουάριο του 2018, από τις εκδόσεις Πατάκη. Στο βιβλίο αυτό, η Τίγκα αφαιρεί τεχνηέντως την αφηγηματική της φωνή και δίνει τον λόγο στους ήρωες του έργου, αφήνοντας την εφηβική λέξη να κυριαρχήσει, βγάζοντας στην επιφάνεια τα όνειρα και τις αυταπάτες, τις αγωνίες και τις επιθυμίες, την πίκρα και τον πόνο της εφηβικής ψυχής σε μια κοινωνία που παρόλη την εξέλιξή της, συνεχίζει να κουνάει το δάχτυλο διδακτικά και ενίοτε απαγορευτικά και βίαια απέναντι στην οποιαδήποτε έκφραση της διαφορετικότητας που έρχεται να συνταράξει τον συντηρητισμό μιας ψευδεπίγραφα καθωσπρέπει κοινωνίας. Οι ήρωες στο άλλο μισό του κόσμου είναι νέοι και πρέπει να μιλήσουν, κι ο συγγραφέας που παρατηρεί με προβληματισμό τα τεκταινόμενα του παρόντος, βλέπει πως οι νέοι παραγκωνίζονται και πως τα όνειρά τους φωνάζουν ότι πνίγονται σ’ έναν κόσμο που δεν φρόντισε καν να τους εξασφαλίσει την ασφάλεια της μελλοντικής τους επιβίωσης. Στο άλλο μισό του κόσμου, λοιπόν, οι ήρωες μιλάνε κι η συγγραφέας σιωπά. Η Τίγκα δίνει στους νέους πρωταγωνιστές του βιβλίου της το βήμα, για να εκφράσουν την αντίρρησή τους απέναντι στη σεμνότυφη κοινωνία των μεγάλων που επιμελώς κρύβει τη διαφορετικότητα, προτάσσοντας μια ηθική ψεύδους σ’ έναν κόσμο που κυριαρχεί η κατάθλιψη λόγω των απωθημένων που συσσώρευσε η γενιά η δική μας από την καταπίεση που δέχτηκε από τους μεγαλύτερους. Ένα μάθημα ζωής τ’ άλλο μισό του κόσμου. Ας το διαβάσουμε κι εμείς οι μεγάλοι, για να γίνουμε καλύτεροι γονείς και δάσκαλοι, για να τολμήσουμε να εκφράσουμε την αλήθεια μας, γιατί ο εαυτός μας ανήκει σε μας και όχι στους άλλους, γιατί ζούμε με τους άλλους, αλλά όχι για τους άλλους!

Δεν θέλω να μιλήσω για την πλοκή του βιβλίου, παρότι θα είχα πολλά για να πω. Ως αναγνώστης δεν μου αρέσει να μαθαίνω εκ των προτέρων την υπόθεση ενός έργου που θα διαβάσω, θέλω να ανακαλύπτω βήμα βήμα την πλοκή και συγγραφείς, όπως η Τίγκα, ξέρουν να στήνουν ιστορίες και να παίρνουν τον αναγνώστη από το χέρι, οδηγώντας τη σκέψη του στα μονοπάτια της ιστορίας. Θα πω μονάχα πως όταν το βιβλίο τελειώνει, ξημερώνει! Ένας κόσμος που δεν θα χρειάζεται να απολογηθεί για τη διαφορετικότητα των ανθρώπων του, ένας κόσμος που θα συνειδητοποιήσει πως η ομορφιά της ζωής βρίσκεται στην ποικιλομορφία της ελευθερίας της έκφρασης, ένας κόσμος που θα μάθει να ασκεί την αυτοκριτική του για να γίνει καλύτερος. Αρκετά με την κριτική στις ζωές των άλλων. Η αλλαγή μονάχα μέσα μας μπορεί να ξεκινήσει.

«Η μέρα είχε κιόλας ξεκινήσει να έρχεται από την άλλη πλευρά της γης με μια κουστωδία από χρώματα, ήχους, ηλιαχτίδες και ψιθύρους των δέντρων και της θάλασσας. Αφού έτσι συμβαίνει πάντα στο σύμπαν. Η νύχτα τελειώνει την αυγή…»

Πασχάλης Πράντζιος

συγγραφέας - φιλόλογος