Γράφει: Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Δε γνώριζα την Ποίηση της Αλεξίας Καλογεροπούλου κι όταν είδα τα δυο ποιητικά της βιβλία στο ράφι του βιβλιοπωλείου, με μαγνήτισαν οι τίτλοι τους. «Λέξεις στην Άμμο» και «Μεθεόρτια έθιμα» από τις εκδόσεις 24 γράμματα. Η τελευταία εκδόθηκε μετά την πανδημία. Αναπαυμένη στο μικρό καναπέ του παταριού του βιβλιοπωλείου, ξεκίνησα να διαβάζω τα πρώτα ποιήματα της συλλογής που άγγιξα τυχαία.

Γιατί τα ποιήματα της μίλησαν με τα μάτια της ψυχής και τα ρούφηξα πριν η άμμος παρασύρει τις λέξεις στο καλοκαιρινό μελτέμι. Την αναζήτησα στα κοινωνικά δίκτυα και μιλήσαμε….

Αλεξία Καλογεροπούλου σ’ ευχαριστώ για αυτή την κουβέντα, για λογαριασμό του Bookia. Όταν ξεκίνησα να διαβάζω τα ποιήματα σου, άρχισα να σημαδεύω τις σελίδες του, για να ξαναδιαβάσω. Μου άρεσε η Ποίηση σου, με ταξίδεψε. Πότε άρχισες να γράφεις Ποίηση και ποια ήταν η αφορμή να βαδίσεις στα μονοπάτια της;

Εγώ ευχαριστώ, Μάγδα, για τα καλά σου λόγια και για την πρόσκληση και τη φιλοξενία στο Bookia. Άρχισα να γράφω ποίηση, πρωτόλεια βέβαια, στα πρώτα φοιτητικά χρόνια, σε έντονες συναισθηματικές στιγμές κυρίως οργής για την υποκρισία και την αδικία που έβλεπα γύρω μου. Και αρκετά χρόνια πριν από την περίοδο που αναφέρω έγραφα στίχους, όπως τα περισσότερα παιδιά, αλλά αυτό ήταν ένα παιχνίδι της παιδικής ηλικίας που απέχει πολύ από τη λογοτεχνία.

Έχεις γράψει το βιβλίο «Είσαι το κάρμα μου» από την Εμπειρία Εκδοτική. Για μίλησε μας γι’ αυτό το βιβλίο.

Το «Είσαι το κάρμα μου» είναι ένα βιβλίο προσωπικής ανάπτυξης που αφορά τις σχέσεις των δύο φύλων και την εύρεση του ιδανικού συντρόφου, κάτι που δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται, αφού δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές. Αυτό που προτείνει το βιβλίο στον αναγνώστη είναι να βρει τον εαυτό του πριν αναζητήσει το άλλο του μισό. Ο ιδανικός σύντροφος έρχεται σε έναν ήδη ολοκληρωμένο άνθρωπο για να συμπορευτεί μαζί του σε μια ισότιμη και γεμάτη σεβασμό σχέση κι όχι για να του λύσει προβλήματα ή να συμπληρώσει συναισθηματικά κενά που, πιθανόν, κουβαλά από το παρελθόν.

Οι «Λέξεις στην άμμο» εκτός από το φως που υπάρχει διάχυτο και το μπλε του Αρχιπελάγους, διέκρινα ένα παράπονο, μια θλίψη αλλά και σιωπή. Ξεχώρισα το ποίημα «Σιγή». Για πες μας λίγα λόγια γι αυτή τη συλλογή που τα συναισθήματα σου ζουν σε έντονους ρυθμούς;

Τα ποιήματα που περιλαμβάνονται στις «Λέξεις στην Άμμο» έχουν γραφτεί το χρονικό διάστημα από το 2015 έως το 2019, το έτος δηλαδή που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις 24γράμματα. Το υλικό τους όμως έχει διαμορφωθεί από τη μέρα που θυμάμαι τον εαυτό μου έως την ημέρα που εκδόθηκαν. Ως εκ τούτου περιλαμβάνουν ποιήματα με έντονες αναμνήσεις από την παιδική ηλικία, αναζητήσεις, συναισθήματα, σκέψεις, αναστοχασμούς, απογοητεύσεις για όνειρα που δεν ευοδώθηκαν, δικά μου ή των σημαντικών άλλων της ζωής μου, αλλά και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Με τις «Λέξεις στην άμμο» κλείνει ένας κύκλος για μένα και ταυτόχρονα ανοίγει ένας άλλος.  

Στη συλλογή «Μεθεόρτια έθιμα» βρήκα ένα δικό μου κομμάτι και γι αυτό σημάδεψα περισσότερα ποιήματα. Εκτός από τα τρυφερά ποιήματα που έγραψες για την κόρη σου και το άγχος σου για το μέλλον της, έχεις κι ένα ποίημα που ξεχώρισα. «Να φεύγεις». Πόση αξιοπρέπεια έχουν σήμερα οι άνθρωποι ώστε να καταλάβουν έγκαιρα την ώρα της αναχώρησης;

Νομίζω ότι δεν είναι κάτι που αφορά μόνο τη σημερινή εποχή αλλά κάθε εποχή, και δεν σχετίζεται μόνο με την αξιοπρέπεια. Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να φύγουν είτε γιατί φοβούνται ότι θα πάρουν λάθος απόφαση, είτε γιατί νιώθουν ότι δεν έχουν επιλογές, είτε γιατί δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι έχει παρέλθει η εποχή τους και αγκιστρώνονται ναρκισσιστικά σε θώκους, πρόσωπα, καταστάσεις ή ηλικίες, είτε γιατί απλώς δεν αντέχουν την αλλαγή, νιώθουν ανασφάλεια μπροστά στο νέο και άγνωστο. Μένοντας όμως κανείς σε καταστάσεις που δεν τον εκφράζουν ή δεν μιλούν πια στην ψυχή του στερεί από τον εαυτό του μια νέα εκδοχή. Αρκεί βέβαια να ζυγίζει καλά τα πράγματα και η αναχώρησή του να μην έχει καταστρεπτικές συνέπειες στις ζωές εκείνων που συνδέονται μαζί του.

Πώς εμπνεύστηκες τον τίτλο «Μεθεόρτια έθιμα» και ποιο είναι το νόημα του;

«Μεθεόρτια έθιμα» είναι και ο τίτλος ενός από τα ποιήματα που περιλαμβάνονται στην ομώνυμη συλλογή, που αφορά τις συνήθειες που μας κρατάνε δέσμιους σε έναν τρόπο ζωής που δεν ξέρουμε πια αν μας ταιριάζει και αν μας ωφελεί. Είναι στην ουσία όλα όσα ζούμε στην καθημερινότητα, όταν η λαμπερή ατμόσφαιρα των γιορτών έχει δώσει τη θέση της στην πεζότητα της καθημερινής ζωής που μας καλεί ωστόσο να την ανακαλύψουμε εκ νέου και να την εμπλουτίσουμε.

Μνήμες, παλιά συρτάρια, φθαρμένα παπούτσια, παλιά σπίτια αλλά και ελευθερία. Όλα τα προηγούμενα τα καις στον βωμό της υπαρξιακής ελευθερίας;

Οι αναμνήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της ύπαρξής μας. Η μνήμη είναι η πυξίδα της προσωπικής μας ιστορίας. Χωρίς αυτήν χάνουμε τις ρίζες μας και τη δυνατότητα επικοινωνίας με τον εαυτό μας και τους άλλους. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι θα πρέπει να την αφήνουμε να μας καθηλώνει ούτε να τη φοράμε πάνω μας σαν ταμπέλα ή σαν παρωπίδες μίσους, δυσφορίας και απόγνωσης. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να έχουμε ευρύνοια και να είμαστε έτοιμοι να απεγκλωβιστούμε από τα νήματα που μας ακινητοποιούν στον παρελθόντα χρόνο. Να ελευθερωθούμε.

Της επανάστασης/ νωθρέ υπηρέτη/ τι νόμιζες;/ Πως θ’ αλλάξει κάτι;/ Πως θα γινόσουν εσύ κάποιος άλλος;/ Πως θα γινόταν ο κόσμος τάχα πιο δίκαιος; Αυτοί οι στίχοι δηλώνουν παραίτηση, απογοήτευση; Πιστεύεις πως οι Ποιητάδες δεν έχουν πια τη δύναμη να ξεσηκώσουν τον λαό όπως παλιότερα;

Οι στίχοι αυτοί είναι θα έλεγα μια διαπίστωση, μια επιβεβαίωση όσων υποπτευόταν κανείς αλλά δεν ήθελε να πιστέψει. Έχω την πεποίθηση ότι οι λαοί ξεσηκώνονται από τους ποιητές όταν είναι έτοιμοι να το κάνουν, όταν είναι ήδη εύφλεκτοι και τους λείπει μόνο η σπίθα ενός στίχου για να ανάψει η φωτιά. Στις μέρες μας δεν ξέρω αν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Νομίζω ότι είναι μια εποχή που όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται τραγικά. Στις περισσότερες επαναστάσεις, όποιες κι αν ήταν οι προθέσεις, αυτό που προέκυψε τελικά δεν ήταν ένας πιο δίκαιος κόσμος αλλά μια αναδιανομή ρόλων και πλούτου. Ίσως στην αρχή να υπήρξε μια βελτίωση, μεγαλύτερη ή μικρότερη, για τους πιο αδύναμους, κάποια θετικά φεγγοβολήματα, όμως στο τέλος εκείνοι που πήραν στα χέρια τους την εξουσία κατέληξαν να είναι, σε αδρές γραμμές, ό,τι περίπου ήταν και οι άλλοι. Ο κόσμος πάντως δεν έγινε πιο δίκαιος για όλους.

Στο ποίημα «Απόψε με μισώ», γράφεις για τους πρόσφυγες της Συρίας αλλά και για κάθε λαό υποθέτω που διώκεται από τη χώρα του. Μισείς τον εαυτό σου γιατί νιώθει ανήμπορη να βοηθήσει στο δράμα του λαού;

Ναι, το ποίημα είναι γραμμένο με αφορμή την εμπόλεμη κατάσταση στη Συρία αλλά αφορά κάθε λαό που γίνεται πιόνι σε αδίστακτα γεωπολιτικά παιχνίδια που εκμηδενίζουν την αξία της ανθρώπινης ζωής. Αφορά όμως και κάθε άνθρωπο χωριστά που υφίσταται αδικία. Στην εποχή μας, που είναι μια εποχή άκριτης και ατέρμονης πληροφόρησης, είναι εύκολο να μαθαίνουμε τι γίνεται στην άλλη άκρη του κόσμου, όμως η πληροφορία αυτή δεν μας δίνει τη δύναμη να αλλάξουμε κάτι. Θυμώνουμε, κλαίμε, πονάμε για το δράμα του συνανθρώπου μας, βάζουμε στη θέση του τον εαυτό μας ή τα αγαπημένα μας πρόσωπα, αλλά ευνουχισμένοι από την απραξία που επιβάλει η απόσταση, απλώς θλιβόμαστε, αδύναμοι να παρέμβουμε, να κάνουμε κάτι πέρα από το να το κουβεντιάσουμε για λίγο με κάποιον ή να προσθέσουμε ένα emoticon στα κοινωνικά δίκτυα κάτω από μια ανάρτηση. Ύστερα συνεχίζουμε να ζούμε, αλλάζουμε θέμα συζήτησης ή βλέπουμε πιο κάτω μια άλλη ανάρτηση και ξεχνιόμαστε. Και έτσι είναι το αναμενόμενο, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο εκείνη τη στιγμή. Ωστόσο, τα συναισθήματα που νιώσαμε εγκλωβίζονται εντός μας και μας ακινητοποιούν σε έναν κύκλο οργής, στενοχώριας και αδυναμίας.

Ένα διήγημα σου ενυπάρχει ανάμεσα σε άλλα διηγήματα 120 άλλων δημιουργών στον συλλεκτικό τόμο «Διηγήματα Εγκλεισμού» από τις εκδόσεις Άπαρσις. Η καραντίνα ήταν αφορμή για τους δημιουργούς να ξεδιπλώσουν τα συναισθήματα τους. Πιστεύεις πως η Τέχνη ανθίζει και καρποφορεί σε δύσκολες εποχές για τον λαό;

Όντως είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συλλογή διηγημάτων που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία των εκδόσεων Άπαρσις και την ακούραστη φροντίδα της Κατερίνας Θανοπούλου και είναι χαρά και τιμή μου που συμμετέχω με ένα μικρό διήγημα που φέρει τον πεζό τίτλο «Σε είδα στο σούπερ μάρκετ». Πιστεύω ότι η τέχνη ανθίζει και καρποφορεί και σε δύσκολες και σε εύκολες εποχές. Οι δύσκολες ίσως μας κινητοποιούν περισσότερο, αλλά και την ομορφιά γύρω μας αξίζει να υμνούμε ως υπενθύμιση του ωραίου, του κάλλους.

Πως βίωσες αυτούς τους δυο μήνες ως Αλεξία Καλογεροπούλου αλλά και ως ποιήτρια;

Ως Αλεξία Καλογεροπούλου δεν άλλαξε ιδιαίτερα η καθημερινή ρουτίνα μου, καθότι εργάζομαι ως επί το πλείστον από το σπίτι. Ήταν όμως μια δύσκολη περίοδος, πρωτόγνωρη, όπου κυριαρχούσε ο φόβος. Ένιωσα ότι αποχαιρετώ ανεπιστρεπτί κάτι που δεν μπορώ ακόμα με βεβαιότητα να κατονομάσω. Ως ποιήτρια ήμουν αρκετά δημιουργική καταγράφοντας το δικό μου βίωμα και των άλλων.

Έχεις δημιουργήσει τη σελίδα BookSitting, με ενδιαφέροντα άρθρα που έχει γίνει συνήθεια να την επισκέπτομαι συχνά για την ποιότητα των άρθρων. Για να κάνω τον συνήγορο του διαβόλου, ποια ήταν η ανάγκη μιας ακόμη ιστοσελίδας για το βιβλίο και τι θα προσφέρει περισσότερο στον αναγνώστη;

Σ’ ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. Κάθε ιστοσελίδα έχει το δικό της στίγμα, έχει κάτι από τον δημιουργό και τους συνεργάτες της και επομένως κάτι διαφορετικό να προσφέρει. Στο BookSitting προσπαθούμε να επιλέγουμε βιβλία, θέματα και εκδηλώσεις που ταιριάζουν με το γούστο και την αισθητική μας. Δημοσιεύουμε συνεντεύξεις αξιόλογων ανθρώπων, πεζά κείμενα και ποιήματα νέων αλλά και παλαιότερων δημιουργών και στηρίζουμε ως χορηγοί επικοινωνίας σημαντικές εκδηλώσεις, εκθέσεις και φεστιβάλ. Αφουγκραζόμαστε επίσης την επικαιρότητα, ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Την περίοδο της «καραντίνας» για παράδειγμα, από πολύ νωρίς, μόλις μια εβδομάδα μετά την έναρξη του κατ’ οίκον περιορισμού, δημιουργήσαμε τη δράση «Μένουμε σπίτι και γράφουμε», στην οποία συμμετείχαν πολλοί συγγραφείς και καλλιτέχνες που μοιράστηκαν το βίωμά τους. Η ανταπόκριση ήταν συγκινητική και οι συμμετοχές, πεζά και ποιήματα, ιδιαιτέρως αξιόλογες.

Ποια είναι η γνώμη σου για το Bookia, όσο αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;

Στο Bookia κάνετε όλοι πολύ καλή δουλειά. Δεν είναι τυχαίο ότι πρόκειται για έναν ιστότοπο που έχει καταξιωθεί στον χώρο του βιβλίου και συμβάλει σημαντικά στη διάδοση και στην προβολή των συγγραφικών έργων αλλά και στην επικοινωνία των συγγραφέων με τους αναγνώστες. Μου άρεσε πολύ που στην περίοδο της καραντίνας το Bookia δημιούργησε μια σειρά από βίντεο-παρουσιάσεις βιβλίων και συγγραφέων, οι οποίες κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των αναγνωστών και συνέβαλαν σημαντικά στην προώθηση των βιβλίων σε μια δύσκολη περίοδο, όπου είχαν σταματήσει όλες οι δια ζώσης εκδηλώσεις. Κάθε Παρασκευή μάλιστα παρακολουθούσα ανελλιπώς την εκπομπή του Δημήτρη Βερύκιου για την ποίηση, την οποία αναμετέδιδε και το BookSitting.

Τι ονειρεύεσαι για τη θέση της Ποίησης στην καρδιά των αναγνωστών στη χώρα μας; Στην Ελλάδα που γέννησε την Ποίηση, υπάρχει ελπίδα;

Ονειρεύομαι η ποίηση να υπάρχει στην καθημερινότητά μας. Να αγαπηθεί από όλους και να αφορά όλους. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει ελπίδα, πρέπει να τη βρούμε. Αν τη χάσουμε, χαθήκαμε. Είναι η σπίθα που μας κρατάει ζωντανούς, αλλά, όπως και τα όνειρα, δεν μπορεί από μόνη της να φέρει την αλλαγή, αν δεν συνοδεύεται από δράση.

Τα επόμενα σχέδια σου; Ποίηση ή πεζό;

Και τα δυο!

Τα ποιήματα εντός μου
Τα ποιήματα
που ακόμα δεν έγραψα,
εντός μου κρύβονται,
σαν την πέτρα
που περιμένει τον γλύπτη
να τη λαξεύσει.

Ευχαριστώ πολύ την ποιήτρια Αλεξία Καλογεροπούλου για την ποιητική όμορφη κουβέντα μας και εύχομαι οι ποιητικές της συλλογές να αρμενίσουν στις καρδιές των αναγνωστών.

Εγώ ευχαριστώ, Μάγδα, για τις καίριες και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις, και το Bookia για τη φιλοξενία.