Γράφει: Λεύκη Σαραντινού

Η Νάγια Δαλακούρα γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1980 και είναι Δρ. αρχαιολόγος- μουσειολόγος. Σήμερα ζει και εργάζεται στη γενέτειρά της, όντας μία πολλά υποσχόμενη συγγραφέας της ακριτικής Θράκης. Έχει εκδώσει ένα παιδικό βιβλίο (Θεοί του Ολύμπου, 2019, Κλειδάριθμος) και συμμετείχε στη συγγραφή ενός συλλογικού έργου (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Η αιγυπτιακή συλλογή, 2008). Είναι συν-συγγραφέας του επιστημονικού εγχειριδίου Μεταγράφοντας την Τέχνη. Μουσεία, πινακοθήκες και χώροι πολιτισμικής κληρονομιάς ως τόποι δημιουργικής γραφής (Κλειδάριθμος, 2021). Έχει εκδώσει επίσης δύο μυθιστορήματα εποχής, Το λιμάνι των χαμένων γυναικών (Κλειδάριθμος, 2019) και τη Θράσσα (Κλειδάριθμος, 2021).

Σε αυτή τη συνέντευξη μας μίλησε για το τελευταίο της βιβλίο, τη Θράσσα, του οποίου η υπόθεση διαδραματίζεται στη μεσαιωνική Θράκη, αλλά και για την ιδιαίτερη πατρίδα της και τον κόσμο του βιβλίου γενικότερα.

Στη Θράσσα, αλλά και στο Λιμάνι των χαμένων γυναικών, η βασική πρωταγωνίστρια η Ζωή, αλλά και οι περισσότεροι κεντρικοί χαρακτήρες είναι γυναικείοι. Φαίνεται, λοιπόν, ότι τρέφετε μία ιδιαίτερη προτίμησε σε αυτούς. Θέλετε να μας εξηγήσετε τον λόγο;

Είναι αλήθεια ότι απολαμβάνω τόσο να διαβάζω για γυναίκες ηρωίδες μυθιστορημάτων όσο και να γράφω για αυτές. Πιστεύω πολύ στη δύναμη των γυναικών, μου κεντρίζει το ενδιαφέρον ειδικά η σχέση της γυναίκας με τη φύση και βρίσκω ότι οι γυναίκες έχουν πάντα συναρπαστικές ιστορίες να διηγηθούν!

Παρά το γεγονός ότι δε χαρακτηρίζετε το βιβλίο σας ιστορικό μυθιστόρημα, αυτό περιέχει εντούτοις πάμπολλα στοιχεία για τη μεσαιωνική ιστορία της Θράκης, αλλά και την αρχαιολογία της. Σας δυσκόλεψε η εξεύρεση πηγών προκειμένου να αναπαραστήσετε τόσο επιτυχημένα την καθημερινή ζωή της εποχής; Να υποθέσω ότι η ιδιότητά σας ως αρχαιολόγου σας βοήθησε σε αυτό.

Θεωρώ τη Θράσσα ως ένα μυθιστόρημα εποχής για τη βυζαντινή Θράκη. Ένα μυθιστόρημα με πολύ σαφές ιστορικό και εθνογραφικό πλαίσιο, το οποίο ήταν απαραίτητο για την πλοκή του κειμένου. Η έρευνα ήταν τόσο επιτόπια όσο και βιβλιογραφική και διήρκησε καθ' όλη της συγγραφής. Σαφώς η επαγγελματική ιδιότητά μου με βοήθησε στη γνώση των αρχαιολογικών/ιστορικών πηγών, ωστόσο η πρόκληση για τη συγγραφή ενός βιβλίου για το αρχαίο παρελθόν του τόπου μου με λόγο λογοτεχνικό και όχι επιστημονικό ήταν μεγάλη!

Τόσο το Λιμάνι των χαμένων γυναικών όσο και η Θράσσα αποτελούν μυθιστορήματα εποχής που ταξιδεύουν τον αναγνώστη σε τόπους μακρινούς και σε εποχές αλλοτινές. Θα σας ενέπνεε ποτέ να γράψετε ένα μυθιστόρημα το οποίο να διαδραματίζεται στην Ελλάδα του σήμερα;

Ενδεχομένως ναι, ωστόσο προς το παρόν η σκέψη μου τριγυρίζει ακόμη στο μακρινό παρελθόν και στα πέρατα του κόσμου!

Μέσω της Θράσσας, η υπόθεση της οποίας διαδραματίζεται σε πολλές διαφορετικές περιοχές της Θράκης νομίζω ότι κάνετε μία προσπάθεια να αναδείξετε τουριστικά αυτή την ακριτική και κάπως παραμελημένη περιοχή της Ελλάδας. Θεωρείτε ότι η Θράκη έχει τα φόντα προκειμένου να αναδειχθεί ως τουριστικός προορισμός;

Η Θράκη έχει ακόμη πολλά μέρη προς ανακάλυψη και πολλές ιστορίες να ειπωθούν. Είναι γεγονός πως η Θράσσα έχει αποτελέσει έναυσμα για τουριστικές, αρχαιολογικές και γαστρονομικές περιηγήσεις στη Θράκη, αλλά και για μια αναθεώρηση της τοπικής πολιτισμικής κληρονομιάς μας, η οποία ήταν εν πολλοίς άγνωστη, ειδικά στους μη Θρακιώτες. Αυτό που εν τέλει διαπίστωσα, είναι πως οι άνθρωποι έχουν πάντα διάθεση να ακούν ιστορίες για το μακρινό παρελθόν του τόπου τους.

Ως μόνιμη κάτοικος Κομοτηνής θεωρείτε ότι οι συγγραφείς που διαμένουν εκτός Αθηνών έχουν λιγότερες ευκαιρίες προβολής και προώθησης του έργου τους από αυτούς που είναι μόνιμοι κάτοικοι της πρωτεύουσας ή, έστω, της Θεσσαλονίκης;

Σίγουρα, εκ των πραγμάτων, οι ευκαιρίες προβολής ενός έργου είναι περισσότερες στα μεγάλα αστικά κέντρα από εκείνες σε μια μικρή ακριτική πόλη. Ωστόσο, θεωρώ πως η μεγάλη χρήση των social media και των διαδικτυακών παρουσιάσεων, ειδικά κατά το τελευταίο διάστημα της πανδημίας, έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς συγγραφείς της επαρχίας, αλλά και σε πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς να γνωστοποιήσουν το έργο τους και να έρθουν σε επαφή με το λογοτεχνικό κοινό.

Στη λογοτεχνία, και σε οποιαδήποτε τέχνη γενικά, δεν υπάρχει παρθενογένεση. Θα ήθελα να μας πείτε για τις δικές σας επιρροές στο έργο σας, αλλά και για τις αναγνωστικές επιλογές σας σήμερα.

Διαβάζω, κυρίως, ιστορικά μυθιστορήματα και ταξιδιωτική λογοτεχνία, αλλά και κείμενα με οικολογική διάσταση. Αγαπώ συγγραφείς ταξιδιωτικών μυθιστορημάτων, όπως ο William Dalrymple, ο Patrick Leigh Fermor και ο Doug Chadwick, αλλά και ακτιβιστές ισπανόφωνους, όπως ο Luis Sepulveda, ο Arturo Pérez -Reverte, η Isabel Allende, η Gioconda Belli. Από Έλληνες συγγραφείς διαβάζω αρκετούς, ωστόσο ξεχωρίζω λίγο περισσότερο τη Μαρία Σκιαδαρέση, τον Ισίδωρο Ζουργό, τον Χρήστο Χωμενίδη και τον Μιχάλη Μοδινό.

Οι περισσότεροι θεωρούν ότι στον χώρο της Λογοτεχνίας, αλλά και γενικότερα των τεχνών, υπάρχει ένας κορεσμός και ότι έργα όπως αυτά της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας που θεωρούνται αξεπέραστα δεν μπορούν να ξαναγραφούν σήμερα. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη ή θεωρείτε ότι ακόμη και στις μέρες μας μπορεί κάποιος να ξεθάψει ένα «λογοτεχνικό διαμάντι»;

Δε θεωρώ ότι υπάρχει αλήθεια κορεσμός. Τα βιβλία έχουν αυξηθεί, όπως έχουν αυξηθεί οι αναγνώστες και οι απαιτήσεις τους. Θεωρώ υπέροχο το ότι υπάρχουν τόσες πολλές επιλογές που ανταποκρίνονται σε τόσους διαφορετικούς τύπους αναγνωστών. Το λογοτεχνικό «διαμάντι» είναι υποκειμενικό – και, μπορεί να είναι δυσεύρετα, όμως διαμάντια θα υπάρχουν πάντα!

Λεύκη σε ευχαριστώ πάρα πολύ!