Μερικοί, ίσως-ίσως αρκετοί, ιστορικοί και άλλοι συγγραφείς, έγραψαν για την "αμφιλεγόμενη" ή "αμφισβητούμενη" προσωπικότητα του Καποδίστρια. Και τις περισσότερες φορές τα επιχειρήματά τους στηρίζονται επάνω σε γνώμες και κείμενα άλλων, που έγραψαν για τον Έλληνα πολιτικό και διπλωμάτη. Άλλες πάλι φορές αποσπώνται μεμονωμένες φράσεις από τα κείμενα του ίδιου και θεμελιώνονται επάνω τους ολόκληρες θεωρίες κατά βάση αρνητικές ή επικριτικές. Μερικοί δεν θα διστάσουν να φθάσουν στο σημείο της απαράδεκτης συκοφαντίας ή της χαμηλής φρασεολογίας.
Η πλούσια και καρποφόρα αρχειακή έρευνα των τελευταίων δεκαετιών ανέτρεψε πολλές θεωρίες παλαιοτέρων και νεωτέρων συγγραφέων, έριξε φως σε αρκετά επίμαχα σημεία, διευκρίνησε άλλα. Οι σελίδες τούτου του βιβλίου αφήνουν τον ίδιο να μιλήσει μέσα από τα εκδεδομένα, αλλά συχνά αγνοούμενα κείμενά του, και μέσα από πολλά άλλα, που για πρώτη φορά έρχονται στο φως, από μακρές έρευνες στο Καποδιστριακό αρχείο της Κερκύρας, της Τεργέστης, της Πάντοβας, των Αθηνών και σε άλλα.
Πολλά ανέκδοτα έγγραφα, με άγνωστες πληροφορίες για την καταπληκτική δραστηριότητα που ανέπτυξε αμέσως μετά την εκλογή του από τη Γ\' Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων, χρησιμοποιούνται στο βιβλίο αυτό. Τα περισσότερα αξιοποιούνται μέσα στο κείμενο και σημαντικός αριθμός, από 45 ανέκδοτα έγγραφα και επιστολές, δημοσιεύονται στο Παράρτημα.
Ε.Ε.Κ.