Ενδιαφέρον με πρωτότυπη πλοκή. Η ηρωίδα είχε τόσους διαφορετικούς ρόλους και αντίθετους μεταξύ τους που μου προκάλεσε έκπληξη το πως μπόρεσε να τους υποδυθεί όλους τέλεια. Το "δώρο" που της κληροδότησε μου φάνηκε εντυπωσιακό. Καλή γραφή και όμορφα τοπία.

Ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία που έχω διαβάσει. Εξαιρετικά καλογραμμένο, χωρίς περιττολογίες, με ισορροπία στην χρήση της οικονομίας του λόγου και άριστη διαχείριση του αφηγηματικού χρόνου.Η ιστορία της πρωταγωνίστριας είναι ένας ατέρμονος αγώνας δρόμου προς αναζήτηση της υπαρξιακής ελευθερίας. Μέσα από καταστάσεις καθημερινές ωμού ρεαλισμού, αλλά και σε πλαίσια ενός ζοφερού μυθικού περιβάλλοντος, ξεδιπλώνεται ένας χαρακτήρας που -παρότι ανώνυμος στο βιβλίο, σκιαγραφείται πλήρως. Εξίσου σαγηνευτικοί με τον τρόπο τους είναι και οι χαρακτήρες που πλαισιώνουν την (αν θέλετε) Ίσκρα. Η πένα της κας Γαβρίλη είναι τολμηρή και παραστατική. Πραγματικά θεωρώ ότι απόλαυσα ένα καθ'όλα λογοτεχνικό έργο.

Η μαγεία της λογοτεχνίας είναι ότι μπορεί να κάνει ένα ταξίδι στο χρόνο που έχει τη δύναμη να δώσει μια ξεχωριστή κατανόηση του παρόντος και της ιστορίας. Το βιβλίο της Αγγέλας Γαβρίλη είναι ένα τέτοιο μυθιστόρημα. Με αφορμή τον βίο και την πολιτεία μιας σύγχρονής γυναίκας η Γαβρίλη καταφέρνει να περιγράψει τις ψυχολογικές αλλαγές μιας κοινωνίας από το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου μέχρι σήμερα.

Ο μύθος που πραγματεύεται το βιβλίο είναι μια σκληρή και ανώνυμη ιστορία, γιατί η ιστορία θέλει την γυναίκα ανώνυμη. Και αυτό ακριβώς είναι και το επίτευγμα του βιβλίου της Α. Γαβρίλη, η ηρωίδα παραμένει ανώνυμη χωρίς οι αναγνώστες να το συνειδητοποιούν μέχρι τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου. Αυτή η ανωνυμία δεν γίνεται αισθητή γιατί οι εικόνες και οι καταστάσεις είναι οικείες, ο λόγος βιωματικός και κυλάει γλυκά και τέλος γιατί μέσα στην δύνη της οικουμένης το άτομο χάνει τον εαυτό του και τις ρίζες του και αυτό είναι κάτι που συμβαίνει στον καθ΄ ένα μας.

Τι είναι εκείνο που, εκτός από το όνομα, προσδιορίζει την γυναίκα και γιατί έχει στερηθεί τον προσδιορισμό της; Γιατί «χαρακτηρίζεται «σαν άχρηστο θηλυκό», από τη μητέρα της; Όσες φορές και να θέσουμε τα παραπάνω ερωτήματα δεν μπορούμε παρά να υποκλιθούμε στην ικανότητά της να επιβιώνει χάρη στα βαθιά της ένστικτα, τον έρωτα και την επιθυμία της μητρότητας.

Η Ίσκρα είναι η σπίθα που θα αρχίσει τη φωτιά, η λύκαινα που θα ιδρύσει τη Ρώμη, αλλά όχι ακόμα. Πρώτα θα κρυφτεί και θα περιμένει. Γιατί οι επιθυμίες όταν απελευθερώνονται κυκλοφορούν σαν αγρίμια πεινασμένα. Οι αλλαγές κάθε κοινωνίας εξαρτώνται απ’ αυτά τα αγρίμια που παραμονεύουν. Κρυφά κάτω από το πέπλο της ευταξίας και την χειραγώγηση του πολιτισμού λουφάζουν τα άγρια και ανώνυμα ένστικτα. Η γη των Βαλκανίων, με τις χαριτωμένες κοιλάδες και τα ήπια ακρογιάλια φυλάει αυτό το μυστικό του ξυπνήματος των αρχέγονων δαιμόνων που αφυπνίζουν τις ψυχές με μια αδάμαστη δύναμη.

Η ιστορία της Ίσκρας είναι η ιστορία των κατοίκων της χερσονήσου του Αίμου. Ένα συνεχές πάρε δώσε, μια ατελείωτη διαδρομή πάνω κάτω από βορά προς νότο και το αντίθετο. Είναι κάτι σαν μια μεταναστευτική αγέλη λύκων που ακολουθεί άγρια κατσίκια σε βουνά και πεδιάδες αδιαφορόντας για τα σύνορα.