Σε αυτό το μυθιστόρημα εκτυλίσσεται η ζωή του Θωμά που αγάπησε ένα βιολί και το μετέφερε παντού μαζί του. Ένα κείμενο γεμάτο περιπέτειες ενός παιδιού που επέζησε από την πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη το 1916, πολέμησε στην Ουκρανία, έζησε το σκληρό ρωσικό μέτωπο στις εμφύλιες διαμάχες της εποχής και κατέληξε στη Βαρκελώνη που αναλώνεται σε έναν ανελέητο εμφύλιο. Παράλληλα, εκτυλίσσεται η πορεία της αγαπημένης του Θωμά, της Εβραίας Ελβίρας, από την οποία αποκόπηκε βίαια όταν κλήθηκε να υπηρετήσει στον στρατό και δεν κατάφεραν να ανταμώσουν ποτέ ξανά. Ώσπου στη Βαρκελώνη....

Οι πρώτες σελίδες μέχρι το έτος 1918 με κράτησαν και διάβασα το κείμενο απνευστί. Πολύ ωραία τοποθετημένη η οικογένεια του Αλέκο εφέντη, οι δυσκολίες του στην Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία, ο αγώνας του στη Θεσσαλονίκη. Καλογραμμένες οι ζωές των πρωταγωνιστών και ο έρωτας με την Ελβίρα ακριβοδίκαιος. Το λεξιλόγιο του συγγραφέα, τα καλολογικά στοιχεία, η τοποθέτηση στον χώρο και τον χρόνο ήταν άψογα. Παράλληλα με την ιστορία της Θεσσαλονίκης εξελίσσεται και η ιστορία της Βαρκελώνης, οπότε ήθελα να μάθω πώς κατέληξε εκεί ο Θωμάς, πώς βρέθηκαν με τον Ρώσο Μαξίμ σύντροφοι στις μάχες. Η κηδεία του Χοσέ Μπουεναβεντούρα Ντουρούτι, αναρχικού του ισπανικού εμφυλίου πολέμου, ήταν πολύ παραστατική.

Δυστυχώς όμως από κει και πέρα το κείμενο δε με τράβηξε καθόλου. Πολεμικές συρράξεις, μάχες, χιλιάδες ιστορικά στοιχεία για τη Ρωσία και την Ουκρανία, τη στρατιωτική και πολιτική τους διοίκηση, πάμπολλες πληροφορίες για την ιστορία της Ευρώπης και πάρα πολλές λεπτομέρειες γύρω από τα πρόσωπα και τα πράγματα του ισπανικού εμφυλίου που αναλύθηκε ενδελεχώς! Δεν εντόπισα σκηνές που θα με βοηθούσαν να πάρω μια ανάσα από τα δρώμενα, σε πολλά σημεία μάλιστα υπήρχαν μακροσκελέστατες παράγραφοι. Ο Θωμάς και η Ελβίρα ήταν λες και έπαιζαν πίσω από μια κουρτίνα που δε με άφηνε να απολαύσω και να ζήσω την ιστορία τους. Σαφέστατα σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα πρέπει να υπάρξουν και πληροφορίες για τον τόπο και τον χρόνο, όχι όμως εις βάρος της πλοκής και όχι σε υπερβολικά μεγάλες ποσότητες που ένας μέσος αναγνώστης δεν μπορεί να χωνέψει. Ειδικά από τη στιγμή που στο μυθιστόρημα αναφέρονται ιστορίες και γεγονότα λιγότερο γνωστά στο ελληνικό κοινό (εμφύλιος Ισπανίας και η Ρωσία μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση) και ίσως τολμήσω να πω και ξένα ως προς τη δική μας ιστορική πορεία, πρέπει να υπάρχει κάτι, μια σπίθα, ένα «δώρο» σε όποιον θελήσει να διαβάσει αυτό το μυθιστόρημα. Τρομερή η μελέτη του συγγραφέα, σίγουρα επίπονη η διαδικασία να τιθασευτεί το υλικό, αξιέπαινο το παράρτημα που τοποθετεί σε ενιαία αλφαβητική σειρά τα πρόσωπα και τις οργανώσεις που περνάνε από το μυθιστόρημα, προσωπικά όμως δεν εξέλαβα κάτι ιδιαίτερο και αναγκάστηκα να σταματήσω το διάβασμα πολύ πριν τελειώσει το βιβλίο.

Απλα υπεροχο!!!