«Ψίθυροι της πόλης» Ρ. Ο’ Κόννορ Εκδόσεις Κέδρος 2020 σελ. 436

Η Θεσσαλονίκη το 1913 είχε απελευθερωθεί από τους Τούρκους και είναι μια πολυπολιτισμική πόλη που κατοικείται από Έλληνες, Σεφαραδίτες Εβραίους, Τούρκους και Βούλγαρους. Σε αυτή την πόλη , που είναι και η πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος «Ψίθυροι της πόλης» ,ζούνε τρεις κοπέλες που τολμούν να χαράξουν την πορεία της ζωής τους σύμφωνα με τις προσωπικές τους επιθυμίες ,αψηφώντας τα εμπόδια, που δημιουργεί η κοινωνία και οι αλλεπάλληλες πολεμικές συγκρούσεις.

Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη : Primavera en Salonico (ψυχαγωγικό τραγούδι των Σαφαρδιτών Εβραίων)-Θεσσαλονίκη(Παραδοσιακό ιρλανδέζικο τραγούδι του δρόμου)-Όμορφη Θεσσαλονίκη(Ελληνικό ρεμπέτικο τραγούδι).

Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται κυρίως στην Θεσσαλονίκη από την Άνοιξη του 1913 μέχρι το Φθινόπωρο του 1917.

Τον Ιούλιο του 1913 γίνεται η τελευταία επιτυχής προέλαση του ελληνικού στρατού στα στενά της Κρέσνας στα βουλγαρικά εδάφη . Τον Αύγουστο του 1914 αρχίζει ο Μεγάλος Πόλεμος ,η Ελλάδα παραμένει ουδέτερη. Ο βασιλιάς δημιουργεί τον Εθνικό Διχασμό. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος θέλει να συμμετέχει η Ελλάδα στην Αντάντ (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία) ενώ ο βασιλιάς επειδή είναι συγγενής του Κάιζερ ,θέλει να συμμαχήσει με τους Γερμανούς.

Οι τρεις κοπέλες που ζούνε αυτά τα πολεμικά γεγονότα είναι : Η Ελληνίδα Μελίνα, η Εβραία Γιάελ και η Ιρλανδή Μπρίτζιντ.

Η Μελίνα ζει σε ένα χωριό της βόρειας Ελλάδας , κοντά στα σύνορα με την Βουλγαρία. Εκεί η νεαρή Ελληνίδα αγαπάει τον νεαρό Βούλγαρο Ντράγκαν. Επειδή η Ελλάδα βρίσκεται σε πόλεμο με την Βουλγαρία, οι γονείς της όταν αντιλαμβάνονται αυτόν τον δεσμό , θέλουν να τον διακόψουν και την στέλνουν στον αδελφό της τον Τίτο ,στη Θεσσαλονίκη. Όμως ο Ντράγκαν που την αγαπάει υπερβολικά ,την ακολουθεί στη Θεσσαλονίκη , κατορθώνει να κρυφτεί , συναντιέται με την Μελίνα και τελικά βγάζει ιταλικό διαβατήριο ,για να μην τον απελάσουν.

Η Μελίνα ενώ στο χωριό φύλαγε τις γίδες ,στη Θεσσαλονίκη αλλάζει, προσαρμόζεται γρήγορα, σιγά σιγά βρίσκει τα πατήματά της και αρχίζει να τραγουδάει επαγγελματικά σε νυχτερινά κέντρα , ενώ ο Ντράγκαν για να ζήσει μεταφέρει τσουβάλια με αλεύρι. Η αγάπη τους δυναμώνει και τους δυο, παρά τις ταλαιπωρίες .

Η Γιάελ, μια νεαρή Σεφαραδίτισσα, παντρεύεται τον Βιδάλ ντα Σίλβα , γιο επιφανούς βιομήχανου της πόλης. Η Γιάελ διψά να μορφωθεί, να εργαστεί και να γνωρίσει τον κόσμο. Για να τα καταφέρει, ζητά κρυφά τη βοήθεια του δημοσιογράφου Τίτου , παλιού συμμαθητή του άντρα της και αδελφό της Μελίνας. Ο Βιδάλ δεν δίνει και πολύ σημασία στις επιχειρήσεις του πατέρα του , γιατί ασχολείται πολύ με το θέατρο ,κρυφά από τον πατέρα του και την Γιάελ.

Η Μπρίτζιντ Ράιαν ζει στο Δουβλίνο και σπουδάζει νοσοκόμα . Το αγόρι το οποίο αγαπάει είναι ο Ντάνιελ Ο’ Χάλοραν, ένας επαναστάτης, ο οποίος αγωνίζεται να απελευθερώσει την Ιρλανδία από την μπότα των Βρετανών . Όταν αρχίζει ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος η Μπρίτζιντ ακολουθεί τα Αγγλικά στρατεύματα ,στην στρατιωτική Νοσηλευτική Υπηρεσία ,πρώτα στη Λήμνο , στο νοσοκομείο στο οποίο δέχονται τραυματίες από την εκστρατεία στην Καλλίπολη και μετά πηγαίνει με τα αγγλικά στρατεύματα στην Θεσσαλονίκη. Στην Θεσσαλονίκη μαθαίνει ότι ο Ντάνιελ σκοτώθηκε στις οδομαχίες με τους Βρετανούς. Η Μπρίτζιντ στη Θεσσαλονίκη γνωρίζει τον αδελφό της Μελίνας και τον ερωτεύεται.

Όταν το 1917 αρχίζει να καίγεται η πόλη της Θεσσαλονίκης ,όλα αλλάζουν για τις τρεις πρωταγωνίστριες του μυθιστορήματος, Μελίνα, Γιάελ και Μπρίτζιντ …

Ένα έξοχο μυθιστόρημα χτισμένο με τα «μπερδεμένα» , πονεμένα ,ανθρώπινα υλικά, θεμελιωμένο ,ωστόσο ,σε στέρεη γνώση και νηφάλια προσέγγιση της ιστορικής πραγματικότητας.

Με γλώσσα αφοπλιστικά καθημερινή η συγγραφέας περιγράφει την πόλη της Θεσσαλονίκης, με τα μάτια των τριών κοριτσιών , στις δύσκολες πολεμικές συνθήκες του 1913 έως το 1917.

Διαβάστε το.

H Rachel O’Connor γεννήθηκε στο Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Καντέρμπερι. Ταξίδεψε στην Ευρώπη, όπου έζησε πάνω από είκοσι χρόνια. Το μεγαλύτερο διάστημα έμεινε στη Θεσσαλονίκη, όπου εργάστηκε ως καθηγήτρια Αγγλικών στο Κολέγιο Ανατόλια. Το 2013 επέστρεψε στη Νέα Ζηλανδία με την οικογένειά της. Το Ψίθυροι της πόλης είναι το πρώτο μυθιστόρημά της.

Γράφει : Ο Κώστας Τραχανάς