Ζαχάρω μια πολύπαθη γυναίκα ένα κορίτσι με όνειρα κι μια σχέση ζωής κι θανάτου.,... συγκλονιστικό μέχρι το τέλος

«Την τύχη μας εμείς τη χαλούμε κι εμείς τη φτιάχνουμε»

Η Πασχαλία Τραυλού μετά τη Γιατρίνα μας φέρνει το νέο της βιβλίο «Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο» από τις εκδόσεις Διόπτρα. Τη γνωρίζουμε χρόνια τη Πασχαλία Τραυλού, αγαπήσαμε τους ήρωες της και τους συμπονέσαμε. Ένα βιβλίο για την ανθρωπιά και το σεβασμό προς τους άλλους. Αν θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι. Σεβασμός κυρίως στη γυναίκα. Βασισμένο σε πραγματική ιστορία όπως μας έχει πει η ίδια η συγγραφέας. Σ’ αυτό το βιβλίο γνωρίσαμε τη Ζαχάρω, το κορίτσι με το κόκκινο φουστάνι, από το Γκουλέμα Ρέκα, ένα χωριό του Βερμίου η οποία μας μιλάει για τη ζωή της, τις προκαταλήψεις που κυριαρχούσαν, τα προβλήματα, τις ιδέες του κοινωνικού περιβάλλοντος που πάντρευαν τα κορίτσια από μικρή ηλικία ενάντια στη θέλησή τους ακόμα και με τεράστια διαφορά ηλικίας με τους εκάστοτε γαμπρούς. Μας διηγείται τη ζωή της ως κόρη, γυναίκα, ως μάνα, ως αντικείμενο ηδονής. Τα χρόνια που διαδραματίζεται το μυθιστόρημα είναι κοντά στο ‘ 33. Η Ζαχάρω αρχίζει την αφήγησή της πριν τα δέκα της στο χωριό της και καταλήγει στα ενενήντα πέντε της στην Αθήνα, στα Εξάρχεια. Μια γυναίκα που δεν τολμούσε να σηκώσει κεφάλι στους άντρες της οικογένειας αλλά και της κοινωνίας. Μια γυναίκα που έγινε πεταλούδα της νύχτας, καθώς έγιναν στάχτη τα όνειρα της, σαν την καύτρα του τσιγάρου. Μια γυναίκα που έβρισκε παρηγοριά στο λικέρ τριαντάφυλλο που ζέσταινε το μέσα της και καταλάγιαζε τη πίκρα της. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση που επίλεξε η δημιουργός στο μυθιστόρημά της το καθιστά συγκλονιστικό.

Η Αλκμήνη, η Ματίνα, η Βάγια, η Δόμνα, η Μαργαρίτα, η Ζαμπέτα, η Ευλαμπία, Σούλα, η Γαβριέλα Ουσούκοβα-το μόνο πραγματικό πρόσωπο στην ιστορία, η Μερόπη και η μικρή Αλκμήνη ήταν οι γυναίκες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη ζωή της. Ο Νώντας, ο Φώτης, ο Θόδωρος, ο Ανέστης, ο Μένιος και ο Νέστωρας Κούβαρης είναι οι άντρες του μυθιστορήματος. Το τέλος του βιβλίου θα συγκλονίσει τους αναγνώστες. Θα σκαλίσουν τις στάχτες μιας κοινωνίας που επιμένει να κατασπαράζει τα μέλη της.

Η Πασχαλία Τραυλού μέσω των ηρώων της, μας αφυπνίζει για να διώξουμε μακριά τους φόβους, παραδίδοντας στη νέα γενιά μια ομορφότερη κοινωνία.

« Μονάχοι μας κανονίζουμε τις ζωές μας, μονάχοι μας διαλέγουμε που θα σκύψουμε το κεφάλι μας»

Καλοτάξιδο να είναι Πασχαλία Τραυλού!

Πασχαλία Τραυλού-«Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο» εκδόσεις Διόπτρα

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Σαντέ ήταν το πρώτο τσιγάρο μου και λικέρ τριαντάφυλλο το πρώτο πιοτί μου. Και όνομα και φίλους και άντρες και τόπους και μυαλά και γνώμη τα άλλαξα και τα παράλλαξα. Τσιγάρο και λικέρ ποτές»

Πώς να μην αγαπήσεις, να μη συμπονέσεις τη Ζαχαρώ, το κορίτσι με το κόκκινο φουστάνι, από το Γκουλέμα Ρέκα, ένα χωριό του Βερμίου, κοντά στο ‘ 33, που ξεδιπλώνει τη ζωή του στις σελίδες του βιβλίου κάνοντάς σε να αισθάνεσαι πως κρατάς στα χέρια σου πυρωμένο κάρβουνο; Έτσι ένιωσα όταν απόκτησα το πρόσφατο βιβλίο της Πασχαλίας Τραυλού, από τις εκδόσεις Διόπτρα. Μ’ ένα εξαίσιο εξώφυλλο που σε προδιαθέτει να το ανοίξεις όταν το αντικρίσεις στις προθήκες των βιβλιοπωλείων.

Μέρος μιας ενδιαφέρουσας ιστορίας η Ζαχαρώ ή πρόσωπο υπαρκτό; Όπως ομολογεί η ίδια η συγγραφέας και τα δύο. Μια αληθινή ιστορία μπολιασμένη με στοιχεία και γέφυρες μυθοπλασίας ή μια ενδιαφέρουσα μυθοπλασία με αρκετή δόση αλήθειας.Δυο μέρες κράτησε η ανάγνωση των 573 σελίδων και αυτή η δήλωση δεν είναι υπερβολή. Με περίμενε στο τραπέζι να το ανοίξω για να με καθηλώσει με τη ζωή της ηρωίδας. Κόρη, γυναίκα, μάνα, αντικείμενο ηδονής που δεν μπορούσε να σηκώσει κεφάλι στους άντρες της οικογένειας αλλά και αργότερα στην κοινωνία, πεταλούδα της νύχτας με όνειρα που έγιναν στάχτη σαν την καύτρα του τσιγάρου της. Και όλους τους ρόλους της τους υποδύθηκε και τους άντεξε παρά την ντελικάτη της ψυχή, χάρη στο τσιγαράκι της και το λικέρ τριαντάφυλλο που της έκαιγε και συνάμα της γλύκαινε την καρδιά της. Τα κατάφερε εντέλει; Γλίτωσε απ’ τη μοίρα της γυναίκας, την υφασμένη από μια άδικη, προκατειλημμένη, φαλλοκρατική κοινωνία ή απλώς παρέδωσε τη σκυτάλη σε άλλες, γυναίκες, μανάδες, γιαγιάδες, κόρες και αδελφές;

Γιατί παρόλο που η νομοθεσία εξελίχτηκε και η γυναίκα διεκδίκησε το χώρο, τα δικαιώματα και το δίκιο της, δυστυχώς ακόμη και σήμερα η κοινωνική της αποκατάσταση δεν είναι καθολική ούτε απόλυτη. Η σιωπή, η ντροπή, ο φόβος, ο κοινωνικός στιγματισμός συνεχίζουν σθεναρά να υπάρχουν και να φαρμακώνουν την ελπίδα υγιών έμφυλων σχέσεων. Το αποδεικνύουν περίτρανα τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης, οι ξενώνες προστασίας των σεξουαλικά και λεκτικά κακοποιημένων γυναικών που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, οι σύμβουλοι διαχείρισης των συναισθημάτων για όλες εκείνες που έχουν πέσει θύματα μιας τέτοιας βίας.Πρόσφατα, ήρθε στο φως της δημοσιότητας η περίπτωση της Τουρκάλας Μελέκ Ιπέκ στην οποία η Τραυλού αφιερώνει το βιβλίο και η οποία αντιμετώπισε μια παρόμοια κατάσταση με αυτή που διαχειρίστηκε η ηρωίδα της το 1933. Προβληματίζει το πανομοιότυπο των γεγονότων για ένα βασικό και υπέρτατο λόγο. Κοντά έναν αιώνα αργότερα, η θέση της γυναίκας παραμένει σχεδόν το ίδιο υποδεέστερη και ταπεινωτική...

Η συγγραφέας, μας«γνωρίζει» τη Ζαχαρώ η οποία σε πρώτο πρόσωπο ξετυλίγει το κουβάρι της ζωής της. Η αφήγηση μοιάζει με παραμύθι, αλλά γεμάτο δράκους και μια πλοκή δραματική που αφυπνίζει τον αναγνώστη μέσα από τα συναισθήματα που του εγείρει. Ο αναγνώστης αντικρίζει μέσα απ’ το έργο την κοινωνία του έτσι όπως η αφήγηση είναι στιβαρή, άμεση, συγκλονιστική και ανατρεπτική σαν την ίδια τη ζωή. Οι ήρωες είναι οικείοι. Φιγούρες γνώριμες. Ο παπάς, η μαμή, η προξενήτρα, ο ενωμοτάρχης, ο Πρόεδρος, η χήρα. Και το άβγαλτο κοριτσόπουλο που παλεύει να γνωρίσει τον κόσμο μέσα απ’ τα συναισθήματά του δίχως να έχει προφτάσει να ποτιστεί απ’ το φαρμάκι του δήθεν καθωσπρεπισμού και την επιβεβλημένη υποκρισία στο φύλο της.

Η ιστορία αρχίζει όταν ακόμη η Ζαχαρώ ηταν δεκατριών ετών και ολοκληρώνεται στα βαθειά της γεράματα. Παρακολουθούμε όλη την εξέλιξη και στην ουσία την μετάλλαξη του χαρακτήρα και των ιδεών της μέσα από εμπειρίες σκληρές που την ατσαλώνουν και τη διαμορφώνουν. Πρόκειται για μια γυναίκα που κρύβει το παρελθόν της σ’ ένα μπαούλο γεμάτο πράγματα και αναμνήσεις. Ένα ματωμένο σεντόνι, ένα κόκκινο φόρεμα, μια χρυσή Παναγιά, δυο ζιπουνάκια που δεν μυρίζουν πια μωρουδίλα...

Η ζωή της ξετυλίγεται σαν ταινία. Ζει σαν να εκτίει ποινή επειδή γεννήθηκε γυναίκα και υπομένει κάθε είδους βία. Τη δέρνει άσχημα η μητέρα της για να συνηθίσει από νωρίες το ξύλο, όπως της λέει χαρακτηριστικά και κακοποιείται βάναυσα από τον κοινωνικό της περίγυρο που από νωρίς, σαν αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία, της προσάπτει τη ρετσινιά της ελαφριάς, ωθώντας την εντέλει να αντιμετωπίσει τον έρωτα με τον τρόπο που οι άλλοι θεωρούσαν πως τον έβλεπε. Το μεγάλο της παράπονο ήδη από την παιδική της ηλικία, η σιωπή και η απάθεια του περίγυρου απέναντι στα προβλήματα της μητέρας της και τα δικά της. Επωμίζεται ωστόσο τον σταυρό της και τον σηκώνει παλικαρίσια και αγόγγυστα.

Η Αλκμήνη, η Ματίνα, η Βάγια, η Δόμνα, η Μαργαρίτα, η Ζαμπέτα, η Ευλαμπία, η Σούλα, η Γαβριέλα Ουσάκοβα- μια γυναίκα που τιμήθηκε εν τοις πράγμαις από το κράτος για την προσφορά της στην εθνική Αντίσταση-η Μερόπη και η μικρή Αλκμήνη είναι καταλυτικές γυναικείες φιγούρες που καθεμιά τους αντιπροσωπεύει τα δεινά, τους ρόλους και τις οπτικές υπό τις οποίες μπορεί να δει κανείς μια γυναίκα.

Στον αντίποδά τους υπάρχουν πολλά αρσενικά. Ο Νώντας, ο πατέρας της, ο Φώτης, ο αγαπημένος της, τον οποίο ερωτεύτηκε και το πλήρωσε ακριβά, ο Θόδωρας ο χασάπης και πατέρας της Ευλαμπίας, ο Ανέστης, ο Μένιος, ο πρόεδρος και άντρας της Νέστορας Κούβαρης, που, ούτε σε αυτόν μπορώ να δώσω άφεση αμαρτιών. Αλλά και ο Άλαν ο Γάλλος, και ο Ντάριο ο Ιταλιάνος, εξισορροπούν και ενισχύουν την άποψη της Τραυλού πως οι συμπεριφορές και τα συναισθήματα των ανθρώπων εξαρτώνται από τη διαπαιδαγώγηση που λαμβάνουν και τις κοινωνίες μες στις οποίες γαλουχούνται.

Η Ζαχαρώ λοιπόν είναι μια γυναίκα που κατάφερε να ονειρεύεται πολύ αργά στη ζωή της, να γίνει ανεξάρτητη πεταλούδα, με φτερούγες τσακισμένες σε έναν κόσμο που οι γυναίκες ήτανε καταδικασμένες να μείνουν για πάντα κάμπιες.

Το τέλος του βιβλίου είναι ανατρεπτικό. Διαβάζοντας το οι αναγνώστες θα κατανοήσουν, θα προβληματιστούν, θα σκαλίσουν τις στάχτες μιας κοινωνίας που θέλει και επιμένει να κατασπαράζει τα μέλη της, ώστε να γεννηθεί η ελπίδα.Να διώξουμε μακριά τους φόβους και να δώσουμε στα παιδιά μας, μια αγνότερη, δικαιότερη, κοινωνία. Μα πάνω απ’ όλα το βιβλίο αποτελεί μια κραυγή αγωνίας ενάντια στη σιωπή. Ενάντια σε όλους εκείνους που ξέρουν αλλά δεν μιλούν, που βουβαίνονται όταν πρέπει να ουρλιάξουν. Σε όλους αυτούς τους συνένοχους των θυτών. Αυτούς καταγγέλει η συγγραφέας και η Ζαχαρώ της την οποία σε αυτό το βιβλίο υποδύθηκε, μας μίλησε για όσα πονούν την δημιουργό της με λόγια αυθεντικά και απλά..

«Ο Θεός, η μοίρα, κουραφέξαλα. Μονάχοι μας κανονίζουμε τις ζωές μας, μονάχοι μας διαλέγουμε που θα σκύψουμε το κεφάλι μας»

«Γιατί το αίμα κρύβει μαγεία μέσα του. Αλυσοδένει τους ανθρώπους και αδυνατούν να κοπούν από τη ρίζα τους. Την κουβαλάνε εντός τους με τα καλά και τα άσχημα τους. Το κοινό αίμα της φαμίλιας μας σημαδεύει και μας ορίζει σα δίχτυ αναπόδραστο»

«Την τύχη μας εμείς τη χαλούμε κι εμείς τη φτιάχνουμε»

Καλοτάξιδο να είναι Πασχαλία Τραυλού!