Ναι, θα το πρότεινα σε φίλο-η μου
04-09-2022 18:30
Υπέρ Ενδιαφέρον, Ανατρεπτικό, Διδακτικό, Γρήγορο
Κατά
Το 1948 η δεκαεξάχρονη Αλεμίνα Κοντότι αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι της στο Κιέτι και να ζήσει στο Μαρτινιάνο της Κάτω Ιταλίας μαζί με τον παππού της, Κωνσταντίνο, οπότε διεισδύει στα σκοτεινά μυστικά της οικογένειας κι ερωτεύεται έναν γλύπτη, τον Αντόνιο Ρόμπια. Πώς θα είναι η ζωή της σ’ ένα κτήμα μ’ έναν άγνωστο στην ουσία συγγενή της; Γιατί οι κάτοικοι της πόλης τον αποφεύγουν; Ποιος είναι ο δικηγόρος Νικολό Ρόσι που φροντίζει χωρίς χρήματα τις νομικές υποθέσεις των κατοίκων; Ποια είναι η πόρνη Μπέλα που ζει στο Μιλάνο μεγαλώνοντας ένα αγόρι που δεν είναι δικό της; Πώς συνδέονται αυτοί οι άνθρωποι με την ιστορία της Αλεμίνα;
Η Ιφιγένεια Τέκου μας ταξιδεύει στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας λίγα χρόνια μετά τη λήξη του πιο αιματηρού πολέμου που γνώρισε ο κόσμος και με αφορμή την Αλεμίνα Κοντότι στήνει έναν ωραίο καμβά επιμέρους ιστοριών, τις οποίες δένει αρμονικά μεταξύ τους, συγκροτώντας έτσι ένα πάνθεον από ενδιαφέροντες χαρακτήρες που δε σταματούν στιγμή να αλλάζουν, να ωριμάζουν και να μεταμορφώνονται. Η ίδια η Αλεμίνα είναι ανεξάρτητη, δυναμική, γεμάτη αντιθέσεις. Παρ’ όλη τη φτώχεια που ζει με τη μητέρα της μετά τον θάνατο του πατέρα της στο μέτωπο, δε θεωρεί τα χρήματα απαραίτητα για μια ευτυχισμένη ζωή. Δείχνει ονειροπαρμένη αλλά στέκεται γερά στα πόδια της, ειδικά όταν έρχεται η σκληρή στιγμή που πρέπει να πάει να γνωρίσει τον παππού της. Σύντομα διαπιστώνει πως το Σαλέντο απεχθάνεται και καταριέται αυτόν τον άντρα κι όταν μαθαίνει για το παρελθόν του αποφασίζει να μείνει μαζί του για να διαπιστώσει η ίδια αν είναι ψέματα ή αλήθεια όσα λέγονται για κείνον. Βρίσκει έναν αγροίκο, αυστηρό, κακοπληρωτή κτηματία και πεισμώνει να τον βελτιώσει ως άνθρωπο και ως εργοδότη. Δεν είναι όμως έτοιμη να αντιμετωπίσει την πραγματικά σκληρή πλευρά του. Τι βάρος κουβαλάει στην ψυχή του ο παππούς Κωνσταντίνος και σε τι οικογένεια μεγάλωσε; Γιατί έχει τόσο μίσος για τον κόσμο γύρω του;
Ταυτόχρονα η συναναστροφή της Αλεμίνα με τον Αντόνιο και την αδελφή του, Γκλόρια, ο μικρός Χρήστος, η καθημερινή ζωή στα κτήματα τη γεμίζουν εικόνες, συναισθήματα, χαρά, ακόμη και έρωτα. Ο πεντάχρονος Χρήστος πώς συνδέεται με τον παππού Κωνσταντίνο και γιατί δεν τον αγαπάει; Γιατί τον θεωρεί απλώς «τον επισκέπτη της Κυριακής» και τι συνέβη με τη μητέρα του που πέθανε; Κι ενώ η ιστορία δείχνει αρχικά μονοδιάστατη, μια σειρά από έξυπνες ανατροπές την εμπλουτίζουν και μας συστήνουν νέα πρόσωπα που το καθένα έχει τον δικό του ρόλο και μια απαραίτητη παρουσία στις εξελίξεις. Ο ιερέας που περιθάλπει τα ορφανά και βοηθάει το ποίμνιό του, η πόρνη που βρίσκει όλη τη χαμένη της τρυφερότητα στο παιδί που μεγαλώνει, ο πλούσιος δικηγόρος που βοηθάει τους φτωχούς χωρίς να δέχεται λεφτά, ο καλός κι ευγενικός επιστάτης και άλλοι είναι χαρακτήρες που ωθούν την ιστορία σε αναπάντεχες εξελίξεις και την απογειώνουν. Στο πλάι τους, ή μάλλον στη σκιά τους, ένας άντρας δολοφονεί και αφαιρεί την καρδιά από δωσίλογους συνεργάτες των Γερμανών, φτιάχνοντας για κάθε θύμα μια ξύλινη κούκλα χωρίς άκρα (kokeshi), όπου, σύμφωνα με έναν ιαπωνικό θρύλο, παραμένει η ψυχή αυτού που φεύγει. Θα καταφέρει ο νέος αρχηγός της αστυνομίας του Σαλέντο Σαλβατόρε Τζερλάνο να τον συλλάβει;
Τραυματισμένες ψυχές που επουλώνονται ή σαπίζουν, άνθρωποι που βρίσκονται μπροστά στο δίλημμα του καλού και του κακού, μια κοπέλα που ωριμάζει συμπεριφορικά και ερωτικά, ένα παιδί που προσπαθεί να αγαπήσει κάποιον που ουσιαστικά δεν τον έχει, ένας άντρας που νομίζει πως θα τιμωρήσει και θα δικαιωθεί, καταστρέφοντας όμως τον εαυτό του, δυνατές σκηνές, παραστατικοί διάλογοι, συγκινητικές στιγμές και εκπλήξεις είναι μερικά μόνο από τα θετικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του βιβλίου. Καλολογικά στοιχεία και διεισδυτικά ψυχογραφήματα κοσμούν την πλοκή και την εμπλουτίζουν ενώ οι παράλληλες αφηγήσεις των κύριων προσώπων εντείνουν την προσοχή και δεν κάνουν το κείμενο κουραστικό και μονότονο. Η χρήση ιδιωματισμών της γραικανικής γλώσσας, των Ελλήνων της Κάτω Ιταλίας δηλαδη, στολίζει το κείμενο κατά τόπους και του δίνει αληθοφάνεια.
Όλοι οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι ανθρώπινοι, με ελαττώματα και προτερήματα, ακόμη και ο δολοφόνος, που καταγράφεται με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο και δε σταματά να αλλάζει τρόπο σκέψης και συναισθήματα από φόνο σε φόνο. Γνωρίζουμε το παρελθόν του, την ψυχολογία του, την ιδιοσυγκρασία του, τους λόγους που τον οδήγησαν ν’ αρχίσει να σκοτώνει, πώς ανακάλυπτε κι εντόπιζε τα θύματά του, πώς ήρθε σε επαφή με την ιαπωνική κουλτούρα κ. π. ά. Ο δολοφόνος, όσο κοντεύει να ολοκληρώσει το έργο του, δεν παύει να αλλάζει, να έρχεται αντιμέτωπος με σκληρές αλήθειες, με τις τύψεις του, να κλονίζεται η ιδιοσυγκρασία του, να καταρρέει η βάση στην οποία στηρίχτηκε. Είναι αρκετά όλα αυτά για να αλλάξει γνώμη ή θα συνεχίσει ακάθεκτος; Κάποια θύματα τα γνωρίζουμε μέσα από σύντομα κεφάλαια ως προς το οικογενειακό τους κυρίως περιβάλλον κι αναρωτιόμαστε τι μπορεί να έκαναν στο παρελθόν και τράβηξαν την προσοχή του δολοφόνου. Τελικά, ποιος είναι το θύμα και ποιος ο πραγματικός θύτης όταν υπάρχει ένας αδυσώπητος πόλεμος που αποκτηνώνει τον άνθρωπο; Έχει νόημα να πάρουμε τον νόμο στα χέρια μας; Κι αν τα πράγματα δεν έγιναν έτσι όπως τα ξέρουμε; Αν υπάρχουν κι άλλοι λύκοι με προβιά προβάτου;
«Ο άντρας με τις κούκλες» είναι ένα ανατρεπτικό, τρυφερό και συγκινητικό μυθιστόρημα, αφιερωμένο στην αγάπη και τη συγχώρεση, που καταγράφει ακριβοδίκαια τις ζωές ανθρώπων που αγάπησαν, πρόδωσαν, πίστεψαν, σκότωσαν, μεγάλωσαν, πάλεψαν για ιδεώδη. Με διαρκείς εναλλαγές, με απρόοπτες εξελίξεις, με ρεαλισμό, με σεβασμό απέναντι στην ανθρώπινη ψυχή εν γένει, η Ιφιγένεια Τέκου γράφει ένα κείμενο όπου ψάχνει τους θύτες και τα θύματα στο κοινωνικό, οικονομικό και οικογενειακό περιβάλλον όπου αναγκάζονται να μεγαλώσουν. Χωρίς υπερβολές και ακρότητες, ξεδιπλώνεται μια ιστορία με φωτεινές και σκοτεινές στιγμές, με διαχρονικές αλήθειες μα πάνω απ’ όλα με αγάπη απέναντι στο μεγαλείο της ψυχής, η οποία δεν είναι κακή αυτή καθαυτή κι αν κάποτε μεταστρέφεται, ίσως κάπου εκεί βαθιά έχει ξωμείνει λίγη από την ανθρωπιά της, αρκεί να έχουμε τον χρόνο και τη διάθεση για να τη βοηθήσουμε, φέρνοντάς τη πίσω στο φως.
Ήταν χρήσιμο αυτό το σχόλιο;
Ναι
/
Όχι