Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.

Μου λένε καμιά φορά κάποιοι φίλοι, "Τι θέλεις και τρέχεις στις παρουσιάσεις βιβλίων; Όλες ίδιες είναι!". Όχι, φίλοι μου, δεν είναι όλες ίδιες και η σημερινή ήταν από τις πιο ιδιαίτερες. Έζησα τη μεγαλύτερη υπέρβαση που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος, να μη νιώθει θυμό για μία ζωή που έχασε αλλά να ευγνωμονεί για μια ζωή που κέρδισε.

Διαβάζοντας την πρόσκληση σκέφτηκα, "κάποια μετάφραση θα'ναι από τη γαλλική πεζογραφία!". Όμως, η Ζοέλ Λοπινό είναι ελληνογαλλίδα που ήρθε στην Ελλάδα στα 20 χρόνια της και γράφει απευθείας στα ελληνικά. Το μόνο που την προδίδει είναι η προφορά της.

"Η Ελένη και το τέρας" από τις εκδόσεις Καστανιώτης, είναι αυτοβιογραφικό έργο. Η συγγραφέας περιγράφει τη ζωή της σε μία οικογένεια μεταναστών στη Γαλλία που βιώνει το ρατσισμό και την απομόνωση. Και όλη αυτή η πίεση εκτονώνεται πάνω της, με βία, απόρριψη και απομόνωση.

Η παρουσίαση έγινε στο Λεξικοπωλείο, ένα συνοικιακό βιβλιοπωλείο στο Παγκράτι, σε ένα μικρό και ζεστό χώρο. Οι εκδηλώσεις σε τέτοιους χώρους είναι διαφορετικές, δεν έχουν την τυπικότητα και την ψύχρα μίας μεγάλης αίθουσας.

Ο υπεύθυνος τού βιβλιοπωλείου Γιάννης Σκούφης καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους, κοινό και ομιλητές.

Ο Νίκος Θρασυβούλου, δημοσιογράφος, είχε κληθεί να παρουσιάσει το βιβλίο. Όπως και σε άλλες παρουσιάσεις που τον συναντήσαμε, ήρθε διαβασμένος και για το βιβλίο αλλά και για τη συγγραφέα. Μας ενημέρωσε για τις σπουδές της στη γαλλική φιλολογία στη Γκρενόμπλ, τη σταδιοδρομία της ως εκπαιδευτικού αλλά και τα 4 παιδιά της. "Από το 1996 ασχολείται με τη συγγραφή ... Παλεύει ενάντια στο ρατσισμό με τα μέσα που διαθέτει ... " είπε, αναφέροντας επιγραμματικά και τους τίτλους των βιβλίων που έχει εκδώσει και τα οποία μπορείτε να τα βρείτε όλα στο Bookia.

"Η ιστορία τού βιβλίου είναι σκληρή, οι περιγραφές είναι σκληρές, το βίωμα τής ορφάνιας και του ρατσισμού στη Γαλλία", είπε για το βιβλίο και πρότεινε αντί τού μονολόγου τού ιδίου, να γνωρίσουμε τη συγγραφέα και το έργο της συζητώντας, θέτοντας ερωτήσεις ο ίδιος αλλά και το κοινό.

"Πως είναι η Γκρενόμπλ;", ρώτησε τη συγγραφέα για την πατρίδα της. "Βρίσκεται ανάμεσα σε βουνά, σε ένα πλάτωμα στις Άλπεις. Έχει δύο ποτάμια. Είναι δυναμική πόλη, έχει το πανεπιστήμιο στο οποίο φοιτούν και πολλοί Έλληνες. Να πάτε να τη δείτε", απάντησε η συγγραφέας. Αυτό το "να πάτε" ακούστηκε σαν συντακτικό λάθος τη στιγμή που ειπώθηκε. Όμως δεν ήταν. Όπως φάνηκε παρακάτω αλλά και δήλωσε σαφώς η συγγραφέας, πλέον νιώθει περισσότερο Ελληνίδα και σπίτι της θεωρεί τα Χανιά όπου και ζει.

"Η ζωή της Ζοέλ μπορεί να γίνει ταινία ή να γράψει η ίδια έναν ταξιδιωτικό οδηγό, όπου γης, πατρίς", δήλωσε ο κος Θρασυβούλου για τη ζωή τής συγγραφέως και τη ρώτησε σχετικά, "σου αρέσει αυτή η ρευστότητα των πραγμάτων; Ολοκληρώθηκε ο κύκλος Κρήτη-Γκρενόμπλ-Κρήτη;".

"Δεν θα ησυχάσω", απάντησε η συγγραφέας και συνέχισε. "Χαλάω και ξαναχτίζω. Τα Χανιά είναι ο τόπος τής γιαγιάς μου και εγώ στα Χανιά έχω χρέος να κλείσω τον κύκλο".

"Η Γαλλία έχτισε την προσωπικότητά σου. Η καρδιά και η ψυχή σου είναι στην Ελλάδα. Είσαι ευτυχισμένη ή θα γυρίσεις πίσω;", ήταν η επόμενη ερώτηση.

"Τη Γαλλία την αγαπάω ως την πρώτη μου πατρίδα. Όμως, όχι, δεν θα επιστρέψω, είμαι πλέον περισσότερο Ελληνίδα. Στα Χανιά είδα όλη τη ζωή μου σε μία ευθεία. Εδώ ανήκω πλέον. Άφησα παιδιά και φίλους. Στα Χανιά νιώθω την ευτυχία και την αρμονία. Τη δυστυχία τη χόρτασα, τη βαρέθηκα", απάντησε η συγγραφέας και συμπλήρωσε, "Το να είσαι καλά είναι απόφαση ζωής. Συγχωρούμε και προχωράμε".

Ο κος Θρασυβούλου προχώρησε παραπέρα, σε πιο λεπτά ζητήματα, "Το βιβλίο είναι επίπονο για εμάς που το διαβάζουμε, έχει πολλές ακατάλληλες σκηνές. Πόσο έκλαψες γράφοντάς το;"

"Ήταν το πιο δύσκολο βιβλίο μου. Ξέθαψα μνήμες. Σε κάθε σελίδα αντιστοιχούν μισή έως μία ώρα κλάμα", απάντησε η συγγραφέας και δεν αστειευόταν. "Το έγραφα στο μπαλκόνι με θέα τη θάλασσα. Μόλις μου ερχόταν η συγκίνηση, πήγαινα μέσα να κλάψω να μη με βλέπουν οι γείτονες και πάλι έξω... Έκλαιγα όμως για τη ζωή τής μάνας μου, τη ζωή που αυτή έχασε, όχι για τη δική μου ζωή. Τώρα συγχώρεσα και λυτρώθηκα".

"Έγινε ο θυμός οργή και μίσος;", επέμεινε ο κος Θρασυβούλου να "πιέζει" τη συγγραφέα.

"Θυμό είχα στην αρχή. Δεν είχα όμως όταν άρχισα να γράφω. Με τον πατέρα μου τα βρήκα. Με τη μητέρα μου όχι. Τη φύση θεωρώ ως την πραγματική μου μητέρα", απάντησε η συγγραφέας με απέραντη γαλήνη.

"Η ανέχεια αυξάνει τα κρούσματα βίας στο σπίτι, συμφωνείτε;" ρωτήθηκε στη συνέχεια η συγγραφέας. "Ναι, είναι κλασικό. Όταν ζοριζόμαστε βγάζουμε την πίεση όπως ξέρει ο καθένας. Για να αποφύγουμε τη βία πρέπει να δουλέψει πολύ ο καθένας με τον εαυτό του. Είχα κάνει παλαιότερα μία έρευνα για την αιμομιξία, ο πατέρας που βιάζει, έχει βιαστεί και ο ίδιος. Η μόνη λύση είναι να δουλέψουμε την ψυχή μας", είπε η συγγραφέας.

"Λέτε ότι η λέξη-κλειδί είναι η αγάπη. Τι σημαίνει αυτό για εσάς; Τη δώσατε στα παιδιά σας;" ρώτησε εύστοχα ο κος Θρασυβούλου. "Δύο από τα παιδιά μου είναι εδώ, ρωτήστε τα" απάντησε η συγγραφέας με διάθεση αστεϊσμού. "Κάθε μέρα δέχομαι πολλά φιλιά από την κόρη μου, άρα... Όταν στερείσαι την αγάπη, τη δίνεις και όταν δίνεις, εισπράττεις".

"Ίσως να μην έγραφα αυτό το βιβλίο εάν δεν είχαμε αύξηση της βίας και του ρατσισμού. Σε ένα κεφάλαιο περιγράφω σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, τι έκαναν οι Γερμανοί. Πόσο σκληρή φάνηκε η Γαλλική κοινωνία στους Έλληνες", μας εκμυστηρεύτηκε η συγγραφέας.

Συμφώνησε ο κος Θρασυβούλου και ανέφερε ένα συμβάν όπου φίλος του βρέθηκε στη Γερμανία για το γύρισμα ταινίας. "καθώς μιλούσα με έναν Γερμανό, του είπα ότι ο παππούς μου ήταν αντάρτης και σκότωσε Γερμανούς στον πόλεμο. Τότε ο Γερμανός άλλαξε αμέσως, μετατράπηκε σε λιοντάρι που βρυχάται. Ο φασισμός ήταν και είναι ένα φαινόμενο εν υπνώσει".

Η συγγραφέας επέστρεψε στις προσωπικές της εκμυστηρεύσεις. "Δεν έγραψα το βιβλίο για να κατηγορήσω τη μητέρα μου. Εισέπραττα το θυμό από την κατάσταση που ζούσαμε. Χάρη όμως σ' αυτήν γνώρισα το βιβλίο. Δεν μπορώ να κρατάω κακία. Είμαι εδώ, δυνατή. Την αγαπάω".

"Μεγαλόψυχη!", σχολίασε ο κος Θρασυβούλου. "Όχι" απάντησε η συγγραφέας. "Είναι θέμα ψυχολογίας. Το πως μας σημαδεύουν οι καταστάσεις".

Ακολούθησε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, και με τη συμμετοχή τού κοινού, για το πως αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις που σημαδεύουν τη ζωή μας, Τις προοπτικές τής κοινωνίας, την παραπληροφόρηση που παραπλανά και πολλά ακόμη.

Κορυφαία στιγμή ήταν όταν ρωτήθηκε αν θα άλλαζε κάτι έχοντας τη δυνατότητα να γυρίσει πίσω στο χρόνο, "Θα αλλάζατε τη ζωή σας ή θα την αφήνατε όπως τη ζήσατε;". "Αν οι αλλαγές μου στερούσαν αργότερα την ιδιότητά μου ως συγγραφέας, όχι, δεν θα έκανα αλλαγές!", απάντησε η κα Λοπινό.

"Έγραψα το βιβλίο για τα παιδιά μου, να κόψω τα σχοινιά, τον πόνο.", είπε κλείνοντας.

"Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος, διαβάστε και θα το νιώσετε", είπε ο κος Θρασυβούλου κλείνοντας με τη σειρά την ωραία και χρήσιμη για όλους μας βραδιά.

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.