Σύνδεση Τώρα Σύνδεση στη Βιβλιοθήκη μου   ·   Όλες οι Βιβλιοθήκες στο Bookia
Τι είναι το Bookia;   ·   Blog   ·                     ·   Επικοινωνία  
Πως γράφω κριτική; Είμαι Συγγραφέας Είμαι Εκδότης Είμαι Βιβλιοπώλης Live streaming / Video
 

Το Bookia αναζητά μόνιμους συνεργάτες σε κάθε πόλη τής χώρας για την ανάδειξη τής τοπικής δραστηριότητας σχετικά με το βιβλίο.

Γίνε συνεργάτης τού Bookia στη δημοσίευση...

- Ρεπορτάζ.
- Ειδήσεις.
- Αρθρογραφία.
- Κριτικές.
- Προτάσεις.

Επικοινωνήστε με το Bookia για τις λεπτομέρειες.
«Τα Ψηλά Βουνά», του Ζαχαρία Παπαντωνίου, στο θέατρο Ακροπόλ
Διαφ.

Γράφει: Αγγελική-Ειρήνη Μήτση

Το βιβλίο “Τα Ψηλά Βουνά” του συγγραφέα Ζαχαρία Παπαντωνίου, είναι το αναγνωστικό της γ΄ τάξης του Δημοτικού το έτος 1918 γραμμένο στη δημοτική! Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου έγραψε «Τα ψηλά βουνά» σε συνεργασία με τους Δημήτρη Ανδρεάδη, Αλέξανδρο Δελμούζο, Παύλο Νιρβάνα και Μανώλη Τριανταφυλλίδη με εικονογράφηση του Πέτρου Ρούμπου. Το βιβλίο είχε και σχέδια του ίδιου του συγγραφέα.

Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου (Ευρυτάν), το 1918 επί κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου, συγγράφει κατ’ εντολή  του Υπ. Παιδείας το πρώτο αναγνωστικό στη δημοτική ελληνική γλώσσα: «Τα Ψηλά Βουνά». Για πρώτη φορά η εν χρήσει γλώσσα των νεοελλήνων διδάσκεται στις νεότερες γενιές με ένα έργο που υπήρξε ουσιαστικό και αξεπέραστο κατόρθωμα στην πενιχρή ιστορία της ελληνικής παιδαγωγικής λογοτεχνίας.

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά», θέατρο Ακροπόλ

Οι αντιδράσεις ήταν αρνητικές από τις κυβερνήσεις μετά το 1920 για το υπέροχο αυτό αναγνωστικό, με αποτέλεσμα να καούν δημοσίως αντίγραφά του. Επέστρεψε με τη κυβέρνηση Βενιζέλου το 1929 και το 1933. Το 1974 ξανατυπώθηκε για τα Δημοτικά σχολεία της Μεταπολίτευσης με εικόνες του Ευθύμη Παπαδημητρίου. Σήμερα “Τα Ψηλά Βουνά” είναι η πρώτη επιλογή στα προγράμματα φιλαναγνωσίας.

Σπουδαίοι Έλληνες είπαν για το βιβλίο:

“Με τα Ψηλά Βουνά εισέρχεται εις το δημοτικό σχολείο η Ελλάς. Πόση ζωή, πόση ποίησης, πόση χάρη κατοικεί εκεί µέσα! Δεν ηξεύρω τι περισσότερο και τι  ωραιότερο θα μπορούσε να επιθυμούσε κανείς ως αναγνωστικόν βιβλίον.”
-
 Παύλος Νιρβάνας

“Έργο βαθιάς ελληνικότητας της γραφής µε εξαίρετη τυπογραφική καλαισθησία.”
-
 Παλαμάς – Ξενόπουλος

“Πάσα έκφρασις είναι εικών, πάσα διήγησις είναι ποίημα.’’
-
 Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος

“Είναι από τα βιβλία που ξυπνούν τους λαούς και τους κάνουν μεγάλους.”
-
 Στέλιος Σπεράντζας

Η γραφή του Ζαχαρία Παπαντωνίου σε ταξιδεύει στην ελληνική ύπαιθρο, το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε. Με απλή αφήγηση γεμάτη πάθος και αγάπη για τη Φύση, τα Γράμματα και την Ελλάδα ο μεγάλος πεζογράφος μας μας δίνει μια ξεχωριστή ιστορία με “Τα Ψηλά Βουνά”.

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά», θέατρο Ακροπόλ

Υπόθεση

26 απόφοιτοι του Δημοτικού σχολείου αποφασίζουν να περάσουν τις καλοκαιρινές διακοπές τους στα βουνά της Ευρυτανίας. Αφού καταφέρνουν να πείσουν τους γονείς τους ότι θα μπορέσουν να επιβιώσουν μόνοι τους στο δάσος, ξεκινάνε το ταξίδι για το Τρίκορφο, με τη βοήθεια του κυρ Στέφανου. Ένα ταξίδι με 26 παιδιά, που επιστρέφουν νεαροί πλέον, γεμάτοι εμπειρίες και έχουν γνωρίσει τι θα πει Φιλία, Συνεργασία, Προσφορά και αγκαλιάζουν την Παράδοση στα μικρά χωριά της περιοχής τους.

Αντιμετωπίζουν τους Πουρναρίτες που ρημάζουν το δάσος, επιβιώνουν στις καλύβες μαγειρεύοντας μόνοι τους, μαθαίνουν γράμματα στον Λάμπρο, το μικρό τσομπανόπουλο, χτίζουν δρόμο για να ενωθούν δυο χωριά, παραβρίσκονται στον παραδοσιακό γάμο της Αφρόδως, μαθαίνουν για τα ζώα του δάσους. Στο πλευρό τους πάντα ο Μπάρμπα Κώστας ο κορφολόγος, ο κυρ Στέφανος, ο γερο Θανάσης και ο σκύλος, ο Γκέκας. 26 νέοι ζουν μια περιπέτεια που διαμορφώνει τους χαρακτήρες τους. Όλοι μαζί καταφέρνουν να ανέβουν στον Αραπόβραχο ψάχνοντας τον ονειροπόλο Φάνη και διαλύουν τον μύθο του στοιχειού.

Στο τέλος του Καλοκαιριού, πιο ώριμοι πια, 27 νέοι επιστρέφουν σπίτι! Τώρα έχουν και τον Λάμπρο που θα πάει μαζί τους στο σχολείο, γιατί αγαπάει τα γράμματα!

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά», θέατρο Ακροπόλ

Παράσταση

Η θεατρική παράσταση “Τα Ψηλά Βουνά” σε σκηνοθεσία Μαυρογεωργίου Βασίλη, ζωντανεύει το βιβλίο του Ζαχαρία Παπαντωνίου στο Θέατρο Ακροπόλ. Τα όμορφα σχέδια του βιβλίου σχηματίζονται επί σκηνής και μοιάζουν να ξεφυλλίζουν την ιστορία των αγοριών που θέλουν να νοιώσουν ανεξάρτητα, των παιδιών που ενηλικιώνονται και μαθαίνουν τι θα πει Φιλία, Συντροφικότητα, Ζωή στη Φύση!

Οι ψηφιακές προβολές υψηλής ανάλυσης από κινούμενα σχέδια (3D Animation) που επιμελήθηκαν οι Τσιμούρης Νίκος και Σιγάλας Βαγγέλης, ήταν ένας σύγχρονος τρόπος δημιουργίας σκηνικών,  τον οποίο απόλαυσαν τα μεγαλύτερα κυρίως παιδιά, που είναι εξοικειωμένα με την τεχνολογία! Τα μικρότερα παιδιά απόλαυσαν τα εξαιρετικά τραγούδια της παράστασης και ιδιαίτερα τα Παραδοσιακά, στη σκηνή του Βλάχικου Γάμου! Τα Παραδοσιακά Τραγούδια, η κληρονομιά μας απέδειξαν σε αυτή την παράσταση ότι είναι Αθάνατα, βλέποντας το κοινό να συγκινείται και τα παιδιά να συμμετέχουν σε αυτή τη Αρχέγονη Δόνηση!

Στην παράσταση έχουμε μόνο οκτώ παιδιά που ξεκινάνε για τις καλοκαιρινές διακοπές τους στο βουνό. Εξαιρετικές όλες οι ερμηνείες. Ο Κουρούµπαλης Δηµήτρης υποδύθηκε τον Φάνη με ζωντάνια και ευαισθησία, όπως προσεγγίζει πάντα τους ρόλους του. Ο Τρουπάκης Άρης ήταν αφηγητής και βέβαια κυρ-Στέφανος, Δάσκαλος, Προεστός, γριά- Χάρµαινα. Ο Δόβρης Θανάσης έγινε Αντρέας. Ο Ποιµενίδης Γρηγόρης ήταν ο Φουντούλης και μεταμορφώθηκε σε μια γριά με εξαιρετική μαεστρία. Ο Μεντζέλος Σωτήρης ήταν ο Καλογιάννης, ο Σύρµας Γιώργος ήταν ο Μαθιός, ο Φλατσούσης Παντελής ήταν ο Δημητράκης, ο Φλωράτος Γιώργος ήταν ο Λάμπρος, ο μικρός τσομπάνης που αγαπούσε τα γράμματα και ο Κωστάκης. Τελευταία κρατάω την Μάρκου Κλεοπάτρα, το μοναδικό κορίτσι στην παράσταση που έπαιξε τον μικρό Δήμο αλλά και την Αφρόδω, τραγουδώντας εξαιρετικά Δημοτικά Παραδοσιακά τραγούδια με την υπέροχη φωνή της. 

Το πρόγραμμα της παράστασης περιέχει όλο το κείμενο του Ζαχαρία Παπαντωνίου και έχει και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον συγγραφέα και την εποχή του.

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά», θέατρο Ακροπόλ

Ταυτότητα Παράστασης

Η παράσταση διατηρεί το λόγο και τις εικόνες του βιβλίου αυτούσια, έτσι ώστε και αν ακόμα κάποιος δε γνωρίζει “Τα Ψηλά Βουνά”, φεύγοντας από την αίθουσα, αισθάνεται ότι έχει διαβάσει το βιβλίο.

Τα σκηνικά της παράστασης εµπλουτίζονται µε ψηφιακές προβολές υψηλής ανάλυσης από κινούμενα σχέδια (3D Animation), που βασίζονται στις αυθεντικές εικόνες του  βιβλίου όπως ακριβώς τις σχεδίασε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου. Πρώτη φορά σε οικογενειακή παράσταση ψηφιακές προβολές κινούμενων σχέδιων συγχρονίζονται και αλληλεπιδρούν µε την κίνηση των ηθοποιών, συνθέτοντας ένα υπέροχο βουκολικό περιβάλλον, µε δάσος, άστρα και ουρανό.

  • Σκηνοθεσία: Μαυρογεωργίου Βασίλης
  • Πρωτότυπη Μουσική: Θωμάς Καραχάλιος
  • Σκηνικά & Κοστούµια: Ζαµάνης Κωνσταντίνος
  • Χορογραφία: Μαργαρίτης Δηµήτρης
  • Ψηφιακά Video: Τσιµούρης Νίκος
  • Κινούµενα Σχέδια: Σιγάλας Βαγγέλης

 

  • Βοηθοί Σκηνοθέτη: Σιωπίδου Αναστασία, Μαραθάς Νίκος
  • Βοηθός Σκηνογράφου: Αγαθού Αναστασία
  • Εκπαιδευτική Σύμβουλος: Ιακώβου Ειρήνη - Δασκάλα 30ου Δ. Σχ. Περιστερίου

Παίζουν:

  • Κουρούμπαλης Δημήτρης (Φάνης)
  • Τρουπάκης Άρης  (Αφηγητής, Πατέρας, κυρ-Στέφανος, Δάσκαλος, Προεστός, γριά- Χάρµαινα)
  • Δόβρης Θανάσης  (Αντρέας)
  • Ποιμενίδης Γρηγόρης  (Φουντούλης, Χωρικός)
  • Μάρκου Κλεοπάτρα  (Μάνα, Δήμος, Αφρόδω)
  • Μεντζέλος Σωτήρης (Καλογιάννης)
  • Σύρμας Γιώργος (Μαθιός)
  • Φλατσούσης Παντελής (Δημητράκης)
  • Φλωράτος Γιώργος  (Κωστάκης, Λάμπρος)

ΤΑ ΨΗΛΑ ΒΟΥΝΑ

  • Θέατρο Ακροπόλ - Παιδική σκηνή / Διεύθυνση: Ιπποκράτους 9, Αθήνα 106 79

Τιμές Εισιτηρίων:

  • Γενική Είσοδος (Μικροί & Μεγάλοι): 12€ 
  • Πολύτεκνοι – Άνεργοι – Εκπαιδευτικοί:10€
  • Γκρουπ άνω των 20 ατόμων: 10€

Μέρες & Ώρες παραστάσεων:

  • Κυριακή στις 11:30 & 15:00

Προπώληση Εισιτηρίων:

  • Ταμεία Θεάτρου Ακροπόλ, viva.gr, artinfo.gr
  • Καταστήματα: Public, Παπασωτηρίου, Seven Spots, IANOS, Media Markt

Πληροφορίες: www.tapsilavouna.gr

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά», θέατρο Ακροπόλ

"Ένα από τα πιο σημαντικά έργα της ελληνικής λογοτεχνίας. Βιβλίο που σίγουρα έχουμε διαβάσει όλοι κάποια στιγμή. Τα Ψηλά Βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου, ήταν το πρώτο αναγνωστικό που γράφτηκε στη δημοτική. Η ζωντανή του γλώσσα και οι δροσερές  εικόνες που δημιουργεί κατά την ανάγνωσή του, ήταν από τους βασικούς λόγους που διαλέξαμε να το ανεβάσουμε. Πρόκειται για μια παρέα παιδιών του δημοτικού, που μετά την προτροπή του δασκάλου τους, περνάνε το καλοκαίρι  μόνα στα βουνά της Ευρυτανίας. Μέσα από τις ιστορίες και τις εμπειρίες τους, μαθαίνουν  τη φύση,  την επιβίωση,  το πώς συμμετέχεις σε μια ομάδα, και κυρίως  την προσφορά.

 Η παράσταση έχει στόχο να ζωντανέψει όλες αυτές τις εικόνες, όπως επίσης και τις αυθεντικές ζωγραφιές του βιβλίου. Σκοπός μας είναι να νιώσουν οι μικροί μας θεατές μέρος αυτής της παρέας των παιδιών πάνω στα  βουνά. Στο μικρό χωριό με τα ξύλινα σπιτάκια, σε ένα ξέφωτο στη μέση του δάσους... Να μάθουν την αξία της φύσης και κυρίως την ευθύνη της προστασίας της, για το κοινό καλό. 

«Είναι και τα δέντρα συγγενείς μας» τους εξηγεί η μικρή βοσκοπούλα η Αφρόδω. Κι όταν τα παιδιά φεύγουν από τη στάνη της, αναφωνούν πως «έμοιαζε κι η ίδια με δεντρί». Διατηρώντας αυτούσια  τη γλώσσα του βιβλίου οι ηθοποιοί γίνονται μαθητές δημοτικού και αντιμετωπίζουν με αγνότητα και ενθουσιασμό αυτή την περιπετειώδη εξόρμηση. Με τη χρήση του 3d animation, με παραδοσιακά μουσικά όργανα, με ήχους και μυρωδιές του δάσους, ελπίζουμε ότι στο τέλος οι μικροί μας φίλοι θα έχουν την αίσθηση πως δεν είδαν μόνο μια παράσταση, αλλά ότι πήγαν και μια πρωτότυπη εκδρομή!”

Βασίλης Μαυρογεωργίου
Σκηνοθέτης της παράστασης

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά», θέατρο Ακροπόλ

Μιλήσαμε με την ηθοποιό Μάρκου Κλεοπάτρα.

 

E: Ποια είναι η σχέση σας με το βιβλίο, αλλά και ποια διαδικασία περνάτε κατά την ανάγνωση ενός βιβλίου; 

Όλη μου τη ζωή θυμάμαι να διαβάζω πάρα πολύ, όχι μόνο λογοτεχνία, επειδή έχω τελειώσει και Νομική, οπότε νομίζω ότι θυμάμαι πιο πολύ τον εαυτό μου να κάθεται να διαβάζει παρά να κάνει οτιδήποτε άλλο. Αυτό από τη μία είχε και στιγμές απόλαυσης, είχε και στιγμές ψυχαναγκασμού. Ήταν η διαδικασία του εκπαιδευτικού συστήματος που σε έβαζε σε αυτή την κατάσταση. Δίνοντας Πανελλήνιες εξετάσεις και αργότερα με το Πανεπιστήμιο με τις άπειρες ύλες, τα βιβλία ογκόλιθους που εγώ θα έλεγα ότι είναι βιβλία-φονικά όπλα! Ήταν τόσο βαριά της Νομικής που μπορούσες πραγματικά να σκοτώσεις άνθρωπο.

Ένα διάστημα επειδή διάβαζα τόσο πολύ για τα άλλα πράγματα τα Πανεπιστημιακά, είχα μια απέχθεια, αντιδρούσα πάρα πολύ στο να διαβάσω ένα οποιοδήποτε βιβλίο. Μετά που πέρασα στη δραματική σχολή ξεκίνησε το βιβλίο να είναι το καταφύγιό μου. Ήταν ένα παράθυρο που άνοιγες εσύ και ταξίδευες σε έναν άλλον κόσμο ή πολλές φορές οι σκέψεις ή οι λέξεις γραμμένες σε ένα βιβλίο είχαν θεραπευτική αξία. Μερικές φορές ένιωθα ότι οι συγγραφείς γράφουν, σαν να τα λένε για μένα. Οπότε κάποιες φορές μαλάκωναν τα σωθικά μου, ή μου έδιναν θάρρος ή ταυτιζόμουν με τη σκέψη των άλλων. Νομίζω όμως ότι δε συμβαίνει μόνο σε μένα, νομίζω ότι αυτή είναι η λειτουργία του βιβλίου.

Τα αγαπάω τα βιβλία και λιγάκι τα έχω σαν παιδιά μου. Καταρχήν έχω ένα συνήθειο, όταν αγοράζω ένα βιβλίο, πάντα γράφω στη μπροστινή σελίδα πότε το πήρα, που ήμουνα, την ημερομηνία ή ποιος μου το έκανε δώρο ή μία μου σκέψη όταν το πρωτοδιαβάζω “Είμαι στο σπίτι της Σοφίας, στη κουζίνα”, ας το πούμε, ή “Είμαι στη παραλία στην Αμοργό”. Έχω μεγάλη βιβλιοθήκη.

Αυτή την περίοδο δεν έχω πολύ χρόνο για να διαβάσω. Αυτό που έχω για να με ξεκουράζει, στο κομοδίνο μου είναι η Ανθολογία Ιαπωνικής Ποίησης σε μετάφραση Γιάννη Λειβαδά. Αυτό που μου αρέσει με τη Ιαπωνική Ποίηση είναι ότι υπάρχει μια πύκνωση και πάντα μου φαινόταν πολύ ενδιαφέρον -αυτό που λέγαν και για τους Σαμουράι- το πώς μέσα σε δεκαεπτά συλλαβές χωρούσαν όλη τους τη ζωή.

Για τους μικρούς αναγνώστες, προτείνω το “Μικρός Πρίγκηπας” που πάντα μου άρεσε, είναι κάτι που κουβαλάω από παιδί. Ακόμα και τώρα διαβάζω μερικές φορές αποσπάσματα. Επίσης πριν τρία χρόνια διάβασα το “Ο Ιππότης με τη σκουριασμένη πανοπλία” του Fisher Robert, ένα πολύ ωραίο βιβλίο που μιλάει για έναν άνθρωπο που είχε αυτή τη σιδερένια πανοπλία και δεν άφηνε τη καρδιά του να αναπνεύσει. Είναι ένα βιβλίο και για μεγάλους!

Ε: Ποια είναι η θέση του παιδιού στη σημερινή ελληνική κοινωνία;

Η πρόσφατή μου εμπειρία με παιδιά ήταν σα δασκάλα-εμψυχώτρια σε θεατρικό παιχνίδι σε ένα Δημοτικό Σχολείο, σαν θεατρολόγος και αυτό που αντιλήφθηκα είναι ότι τα παιδιά είναι σφουγγάρια και επίσης: “ότι τους δώσεις σου δίνουνε”. Είναι πολύ γενναιόδωρα τα παιδιά και επίσης μπορεί να είναι και πολύ σκληρά και στις μεταξύ τους σχέσεις και σε σχέση με τους άλλους, αλλά αυτό εξαρτάται πολύ από τον πομπό. Συνειδητοποίησα την τρομερή ευθύνη που έχει ένας παιδαγωγός, ένας δάσκαλος γιατί πραγματικά το πώς θα μιλήσει στα παιδιά έχει τρομερό αντίκτυπο. Τα παιδιά είναι τόσο εύθραυστα, οι κεραίες τους είναι τεταμένες. Πρέπει να προσέχεις τι θα τους πεις γιατί μπορεί να τους τραυματίσεις πολύ εύκολα ή να τους χαρίσεις έναν ολόκληρο κόσμο!

Πιστεύω πάρα πολύ στην ευφυΐα των παιδιών και μ' αρέσουν πάρα πολύ αυτοί οι γονείς ή οι άνθρωποι που όταν μιλάνε στα παιδιά έχουν μια σχέση  ισοτιμίας και δεν κάνουν αυτό το μη ωφέλιμο πράγμα, δηλαδή να τους μιλάνε πολύ παιδικά, σαν να μη καταλαβαίνουν, ή να αλλάζουν τη φωνή τους μπεμπεκίζοντας. Δε χρειάζεται να κάνεις εσύ το παιδί για να σε καταλάβει το παιδί. Στην Ελληνική κοινωνία υπάρχει από τη μια ένα τεράστιο Πρέπει και ένα τεράστιο Μη. “Μη, μη το κάνεις, Μη!”. Είναι σαν να υπάρχει ένα τεράστιο δάχτυλο ας πούμε που κουνιέται μπροστά στα μάτια του παιδιού. Υπάρχει ένας βαθύς συντηρητισμός και ένας τρόμος. Νομίζω ότι οι γονείς φοβούνται πάρα πολύ, πιο πολύ από τα παιδιά. Οπότε περνάνε οι γονείς και οι ενήλικες τη τρομοκρατία στα παιδιά και έτσι ευνουχίζουν την ελευθερία τους, τη φαντασία τους,δεν τους αφήνουν να αναπτυχθούν. Την παιδική ηλικία τη ζούμε μια φορά και τα αποτυπώματά της μας ακολουθούν στην υπόλοιπη ζωή.

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά», θέατρο Ακροπόλ

Ε: Πώς αγκάλιασαν τα παιδιά το κείμενο του Παπαντωνίου;

Το βιβλίο “Τα Ψηλά Βουνά” το διάβασα τώρα, όταν μου είπε ο Βασίλης ότι “Σε θέλω για τα Ψηλά Βουνά”! Είναι γνωστό σε όλους, αλλά εγώ δεν είχε τύχει να το διαβάσω. Όταν το διάβασα, με συγκίνησε βαθιά από την απλότητα της γραφής και αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση σε αυτό το βιβλίο είναι ότι τα πιο όμορφα πράγματα είναι και τα πιο απλά και μέσα σε αυτά βρίσκουμε την αίσθηση της Ελευθερίας! Είμαι Ελεύθερος αλλά ταυτόχρονα κρατάω και το χέρι του άλλου, κάτι που με συγκίνησε. Αν και δεν είμαι παιδί, είμαι μεγάλη, παρόλα αυτά αυτό που αποπνέει αυτό το βιβλίο είναι μοναδικό. Τα παιδιά την αγκάλιασαν την παράσταση και το πιο συγκινητικό είναι όταν βλέπουμε πιο μεγάλους ανθρώπους ή κάποιους παππούδες και γιαγιάδες που φέρνουν τα εγγόνια τους και στο τέλος τους βλέπουμε δακρυσμένους από τη συγκίνηση.

Ε: Τα Δημοτικά μας Τραγούδια είναι η κληρονομία μας. Ποια η σχέση σου με το τραγούδι και ιδιαίτερα με το Παραδοσιακό, μιας και σε απολαύσαμε στην παράσταση να ερμηνεύεις υπέροχα Δημοτικά τραγούδια.

Έχω περάσει τα παιδικά μου χρόνια στη Γερμανία, αλλά έχω μεγαλώσει σε μια μικρή πόλη, στη Λιβαδειά, και είχα επίσης και δύο χωριά. Εμένα ο παππούς μου ήτανε βοσκός και είχαν στάβλο και αυτό ήταν το επάγγελμά του. Από μικρή είχα όλα αυτά τα ακούσματα. Ήταν στις παιδικές μου αναμνήσεις. Να σουβλίζουμε το αρνί το Πάσχα, να πεθαίνει κάποιος και να υπάρχουν τα μοιρολόγια ή να ακούγονται τα τραγούδια της τάβλας όταν κάποιος έχει μια γιορτή ή απλά γίνεται μια συνάντηση συγγενών. Κάθε Κυριακή όπου η γιαγιά μου μας καλούσε να φάμε στο οικογενειακό τραπέζι -που ήμασταν μια μεγάλη οικογένεια- καλούσε και τους γείτονες και γινόταν ένα μεγάλο τραπέζι. Υπήρχαν πάντα στιγμές που κάποιος θα τραγουδούσε. Εμένα με είχε εντυπωσιάσει αυτό, και όσο μεγάλωνα καταλάβαινα πόσο συνδέομαι.

Τώρα έχω το συνήθειο, και το κάνω αρκετό καιρό, όπου κι αν πηγαίνω διακοπές ή σε νησιά ή όταν επισκέπτομαι κάποιες άλλες μικρές πόλεις, όταν βρίσκω ανθρώπους μεγάλους σε ηλικία, πάντα ηχογραφώ, τους λέω “Έλα, πες μου ένα τραγούδι”! Για μένα τα Δημοτικά τραγούδια, όχι μόνο τα Ελληνικά, αλλά τα Παραδοσιακά Τραγούδια απ' όλο τον κόσμο έχουν κάτι κοινό. Είναι τραγούδια, είναι ιστορίες ανθρώπων που μεταφέρονται από χρόνο σε χρόνο και μεταφέρουν τη Δόνηση του Παρελθόντος και του παρόντος, μεταφέρουν και όλη αυτή την αλλοίωση που επέρχεται με τα χρόνια που τραγουδιέται από τον κάθε άνθρωπο σε μια διαφορετική εποχή, από διαφορετικό στόμα. Όταν τα τραγουδάς εσύ ένα τραγούδι Παραδοσιακό είτε από την Ελλάδα, είτε από τη Βουλγαρία είτε από την Αφρική -που υπάρχουν άπειρες παραλλαγές σε αυτό το τραγούδι- έχει τρομερή δόνηση ακριβώς γιατί είναι τα λόγια τόσων ανθρώπων που το 'χουν τραγουδήσει σε όλη αυτή τη διάρκεια των αιώνων. Γι' αυτό με δονούν όχι μόνο εμένα, αλλά είναι ενεργειακή δόνηση όταν τα ακούς να τραγουδιούνται.

Ε: Στις δύσκολες μέρες που περνάει η νεολαία μας, πώς μπορεί ένας καλλιτέχνης να βοηθήσει στη δημιουργία ελπίδας, για ένα φωτεινότερο μέλλον, αλλά και στην πραγματοποίηση τελικά, ενός φωτεινότερου μέλλοντος;

Ζούμε αυτή τη μαύρη περίοδο και ήδη στη γενιά μου της έχουν κόψει τα φτερά. Παρόλα αυτά εγώ έχω μάθει με πολύ κόπο -και αυτό προσπαθώ κάθε μέρα να υπενθυμίσω στον εαυτό μου- να μη χάνω τη πίστη μου στη ζωή και στον άνθρωπο. Νομίζω ότι η απώλεια της πίστης είναι κάτι το τρομερό! Βέβαια η καθημερινότητα επαληθεύει το αντίθετο. Ναι, χάνεις τη πίστη σου στον άνθρωπο με όλα αυτά που συμβαίνουν και εκτός Ελλάδος και εντός αυτής. Δεν ξέρω αν θα υπάρξει καλύτερο μέλλον, αλλά αυτό που εγώ θα ήθελα πάρα πολύ, είναι μέσω της Τέχνης  να υπενθυμίζουμε εμείς οι καλλιτέχνες πώς είναι να είσαι άνθρωπος, και το πώς είναι το να μοιράζεσαι, και ότι δεν είσαι μόνος.

Και όπως λέει και “Στα Ψηλά Βουνά”, το ότι πάμε παρέα, δηλαδή χωρίς εσένα δεν υπάρχω, μαζί μπορεί να ανέβουμε μια πλαγιά. Δε ξέρω τι θα γίνει από τη στιγμή που την ανέβεις, δε ξέρω τι θέα θα δεις, ή μπορεί και να μην την ανέβεις ποτέ, αλλά τουλάχιστον να κάνεις μια πορεία προς τα εκεί μαζί με τον άλλον, και να δούμε περισσότερο τι είναι αυτό που μας ενώνει, παρά αυτό που μας χωρίζει. Ο καθένας έχει τα προβλήματά του, αλλά για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί.

Να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας την ομορφιά, το ξέρω πώς είναι πολύ δύσκολο αυτό, αλλά μέσα σε όλη αυτή την πραγματικότητα που ζούμε, δε ξέρω πόσοι άνθρωποι ξυπνάνε το πρωί και καταφέρνουν να λένε “καλημέρα, τι ωραία που υπάρχω και βλέπω τον ήλιο!”. Θα τα καταφέρουμε, όχι σαν μονάδες όμως, χρειαζόμαστε και τον άλλον. Και να βλέπουμε και γύρω μας, υπάρχουν τόσοι πρόσφυγες, άνθρωποι που θαλασσοπνίγονται, άστεγοι! Αν ανοίγεις τα μάτια και είσαι σε ένα σπίτι και μπορείς να δεις τον ήλιο και να συναντάς δυο φίλους, είναι απλά πράγματα που αξίζουν! Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό.

Ε: Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σας σχέδια;

Τελειώνει η σαιζόν με τη παράσταση “Στα Ψηλά Βουνά”, τελειώνει και η παράσταση “Σ' εσάς που με ακούτε” της Λούλας Αναγνωστάκη που παρουσιάζεται στο Θέατρο Σημείο σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη.

Στα μέσα του Απρίλη θα φύγω στο Βερολίνο για να συνεργαστώ με την γερμανοελβετική ομάδα Peng Palast σαν ηθοποιός σε ένα Project για το προσφυγικό ζήτημα που  θα λέγεται “bye bye babel”. Στη Βέρνη της Ελβετίας θα πραγματοποιηθεί η πρεμιέρα.

Σεπτέμβρη, επειδή έχει γίνει δεκτή μια πρότασή μου στο Φεστιβάλ rodeo του Μονάχου, για τη σύγχρονη Κασσάνδρα, το legalize kassandra, το οποίο θα σκηνοθετήσει μια Γερμανίδα και εγώ θα συμμετάσχω και ως ηθοποιός.

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα Ψηλά Βουνά», θέατρο Ακροπόλ

ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ (1877-1940)

Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου γεννήθηκε στο Καρπενήσι το 1877. Ήταν γιος του δασκάλου Λάμπρου Παπαντωνίου και της Ελένης Ηλιόκαυτου από το Καρπενήσι. Είχε τρία αδέλφια, το Χαρίλαο, το Θανάση και τη Σοφία. Στο Καρπενήσι έμαθε τα πρώτα γράμματα και το 1890 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου τέλειωσε το Γυμνάσιο, πήρε μαθήματα ζωγραφικής και γράφτηκε στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου, χωρίς να αποφοιτήσει. Στράφηκε από τα φοιτητικά του χρόνια προς τη συγγραφή και τη δημοσιογραφία και σε ηλικία δεκαέξι μόλις ετών ξεκίνησε να αρθρογραφεί στην Ακρόπολη του Βλ. Γαβριηλίδη. Ως το 1898, οπότε κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Πολεμικά τραγούδια, συνέχισε να συνεργάζεται με περιοδικά και εφημερίδες όπως η Εφημερίδα των συζητήσεων, ο Χρόνος και η Σκριπ, στην οποία υπήρξε αρχισυντάκτης από το 1900 ως το 1905.

Το 1904 γίνεται ένα από τα πρώτα μέλη της εταιρίας Η Εθνική Γλώσσα, με στόχο την υπεράσπιση της δημοτικής γλώσσας (μαζί με τους Μιλτιάδη Μαλακάση, Λάμπρο Πορφύρα, Κωνσταντίνο Χατζόπουλο, Ανδρέα Καρκαβίτσα, Ιωάννη Κονδυλάκη και άλλους). Για την Εθνική γλώσσα συνέταξε τον επόμενο χρόνο τη διακήρυξη Προς το ελληνικό Έθνος, εκθέτοντας τους στόχους της. Από το 1908 και ως το 1911 βρέθηκε στο Παρίσι ως απεσταλμένος της εφημερίδας Εμπρός του Αριστείδη Κυριακού. Παράλληλα αρθρογραφούσε σε γαλλικές εφημερίδες και γνώρισε νέα καλλιτεχνικά ρεύματα.

Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία (με μοναδική εξαίρεση τη συγγραφή χρονογραφημάτων στην εφημερίδα Εμπρός ως το 1914) και διακρίθηκε σε μια έκθεση ζωγραφικής στο Ζάππειο για σχεδιάσματα και γελοιογραφίες που είχε δημοσιεύσει κατά καιρούς σε διάφορα περιοδικά. Από το 1912 και ως το 1916 διετέλεσε νομάρχης στη Ζάκυνθο, τις Κυκλάδες, την Καλαμάτα και τη Σπάρτη. Από τη θέση του Νομάρχη προώθησε την ιδέα οργάνωσης εργατικού σωματείου στη Σύρο καθώς επίσης τη διοργάνωση του πρώτου Πανιονίου Συνεδρίου για τα πενήντα χρόνια της Ένωσης της Επτανήσου και αντέδρασε μαζί με τον εισαγγελέα Α.Ρέγκο στον αφορισμό του 1916 κατά του Βενιζέλου. Η τελευταία πρωτοβουλία του του στοίχισε τη θέση του και τον οδήγησε σε δίκη, στην οποία όμως απαλλάχτηκε.

Δεν έπαψε παράλληλα να ασχολείται με την τέχνη και την κριτική, ενώ βραβεύτηκε μαζί με τον Στέλιο Σπεράντζα και την Ελένη Μ. Νεγρεπόντη (κατόπιν Ελένη Ουράνη) στον επίσημο διαγωνισμό Στρατιωτικών Ποιημάτων που προκήρυξε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Το 1917 πέθανε ο πατέρας του και τον επόμενο χρόνο έγραψε (σε συνεργασία με τους Δ.Ανδρεάδη, Αλ. Δελμούζο, Π.Νιρβάνα και Μ.Τριανταφυλλίδη και εικονογράφηση του Π. Ρούμπου) τα Ψηλά Βουνά, έργο που προορίστηκε για αναγνωστικό της τρίτης τάξης του δημοτικού σχολείου (είχε προηγηθεί ανάθεση του έργου στον Παπαντωνίου από το Υπουργείο Παιδείας της επαναστατικής κυβέρνησης Βενιζέλου).

Την ίδια χρονιά ανέλαβε καθήκοντα προέδρου της Εθνικής Πινακοθήκης, φροντίζοντας για τον εμπλουτισμό της με έργα πολλών ελλήνων ζωγράφων και χαρακτών (Γύζης, Παρθένης, Μαλέας, Λύτρας, Θεοτοκόπουλος). Τον επόμενο χρόνο αυτοκτόνησε σε ηλικία τριάντα εννιά χρόνων ο αδελφός του Θανάσης, ο οποίος αντιμετώπιζε έντονες ψυχικές διαταραχές από τα εικοσιδύο του. Το 1920 τύπωσε την παιδική ποιητική συλλογή Τα χελιδόνια, αφιερωμένη στον αδελφό του, η οποία επανεκδόθηκε το 1931 με τίτλο Παιδικά τραγούδια. Μετά την ανατροπή της κυβέρνησης Βενιζέλου η νέα κυβέρνηση αποφάσισε να καούν δημοσίως τα αναγνωστικά της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, ανάμεσα στα οποία και τα Ψηλά Βουνά. Το 1923 ο Παπαντωνίου εξέδωσε την ποιητική συλλογή του Πεζοί ρυθμοί και τους τρεις τόμους των Νεοελληνικών αναγνωσμάτων για τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, τιμήθηκε με το εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών και διορίστηκε καθηγητής στο Αμαλίειο ορφανοτροφείο και τη Σχολή Καλών Τεχνών.

Την ίδια χρονιά ταξίδεψε στην Ευρώπη, την Κωνσταντινούπολη και το Άγιο Όρος στα πλαίσια των καθηκόντων του ως διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης. Τέσσερα χρόνια αργότερα τυπώθηκε η συλλογή διηγημάτων του Διηγήματα, ενώ από το 1929 και ως το 1937 εκδόθηκαν το θεατρικό έργο Ο όρκος του πεθαμένου, διασκευή από το δημοτικό τραγούδι Του νεκρού αδελφού, η ποιητική συλλογή Τα Θεία Δώρα, το ιστορικό δοκίμιο Ο Όθων οι ταξιδιωτικές εντυπώσεις Άγιον Όρος και δυο συλλογές διηγημάτων με τίτλους Βυζαντινός όρθρος και Η θυσία.

Το 1938 αναγορεύτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της λογοτεχνίας, θέση από την οποία υπέβαλε την πρώτη του εισηγητική έκθεση στη δημοτική, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις. Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου πέθανε την πρώτη μέρα του Φεβρουαρίου του 1940 από καρδιακή συγκοπή. Πολλά ανέκδοτα κείμενά του εκδόθηκαν μετά το θάνατό του.

 
 
``

Θέλετε να λαμβάνετε ενημέρωση από το Bookia;

Πηγή δεδομένων βιβλίων



Χορηγοί επικοινωνίας






Κοινωνικά δίκτυα