Γράφει: Αγγελική-Ειρήνη Μήτση

Το βιβλίο που διάβασα είναι “Οι περιπέτειες του Μπουραττίνο -ή το μικρό χρυσό κλειδί” του Aleksei Nikolaievich Tolstoi, από εκδόσεις Απόπειρα. Την εξαιρετική μετάφραση έκανε η Χάσπαρη Μαρία. Η εικονογράφηση είναι του Kanievski A.  Για τους λάτρεις του χαρτοκόπτη, το βιβλίο θα σας χαρίσει την όμορφη αίσθηση του χαρτιού που σκίζεται για να ανοίξει τις σελίδες του στον αναγνώστη! Δυστυχώς σε κάποιες σελίδες έχουμε επανάληψη προτάσεων από την προηγούμενη σελίδα, αλλά αυτό δεν αποτελεί λόγο για να σταματήσεις να “ζεις” τις περιπέτειες της μικρής μαριονέτας!

Είναι η Ιστορία του Πινόκιο γραμμένη από Ρώσο συγγραφέα και είναι έκδηλες οι διαφορές από το κείμενο του Πινόκιο του Ιταλού Κάρλο Κολόντι. Ο ίδιος ο συγγραφέας γράφει στον πρόλογο του βιβλίου του:

“Όταν ήμουν ακόμη παιδί, εδώ και πολύ καιρό, διάβασα με πάθος ένα βιβλιαράκι με τον τίτλο “Πινόκιο ή οι περιπέτειες μιας μαριονέτας (δηλαδή μιας ξύλινης κούκλας, που στα ιταλικά λέγεται Μπουραττίνο). Διηγιόμουν συχνά σε κορίτσια και αγόρια, τους συντρόφους μου στο παιχνίδι, τις περίπλοκες περιπέτειες του Μπουραττίνο. Αλλά επειδή το βιβλιαράκι εν τω μεταξύ χάθηκε, κάθε φορά τις διηγιόμουν λίγο διαφορετικά και επινοούσα περιπέτειες που δεν υπήρχαν καθόλου σε εκείνο το βιβλίο. Τώρα, ύστερα από πολλά χρόνια, μου ξανάρθε στο νου ο παλιός μου φίλος Μπουραττίνο και θα 'θελα, αγαπητά μου παιδιά, να σας διηγηθώ την ασυνήθιστη ιστορία αυτού του ξύλινου ανθρωπάκου”.

Σε αυτή τη ρώσικη έκδοση του Πινόκιο, ο Τζουζέπε ο μαραγκός δίνει το κομμάτι ξύλο στον Κάρλο τον οργανοπαίχτη, τον φίλο του, για να σκαλίσει με αυτό μια μαριονέτα. Ο σοφός γρύλος εμφανίζεται λίγο στην αρχή και στο τέλος της ιστορίας. Οι γνωστοί μας Αλεπού και Γάτος δεν αποτελούν ουσιαστικό εμπόδιο για τον Μπουραττίνο. Η γαλάζια νεράιδα είναι μια κούκλα με γαλάζια μαλλιά που μαθαίνει καλούς τρόπους στη μαριονέτα μας, αλλά και με ηρωισμό στέκεται στο πλευρό του στα δύσκολα. Υπάρχει ένας καινούριος χαρακτήρας, αυτός του Ντούρεμαρ, που πιάνει βδέλες και είναι κόλακας του Καράμπας Μπαράμπας (στο παραμύθι του Κολόντι ήταν ο Πυροφάγος), του θιασάρχη του Θεάτρου Μαριονέτας! Επίσης ο Πιερρό, η ελαφρόμυαλη μαριονέτα-ποιητής, ακολουθεί τον Μπουραττίνο στις περιπέτειές του, καθώς και ο θαρραλέος σκύλος Αρτεμόνε! Και μη ξεχνάμε ότι όλη η Φύση, δέντρα και ζώα βοηθάνε τους ήρωές μας να ξεφύγουν από τον κακό Καράμπα Μπαράμπα που ψάχνει το χρυσό κλειδί και τη πόρτα που αυτό ανοίγει, για να βρει έναν θησαυρό!

Ο Μπουραττίνο δεν σώσει τον πατέρα του από φάλαινα (ή καρχαρία), αντίθετα ο Κάρλο τον σώσει και βρίσκουν με τη βοήθεια του χρυσού κλειδιού τον θησαυρό που δεν είναι παρά ένα μαγικό κουκλοθέατρο με το οποίο μπορούν να προσφέρουν στον κόσμο άφθονο γέλιο. Το μήνυμα είναι η αξία της Φιλίας και της Αυτοθυσίας που νικάνε τον δυνάστη Καράμπα Μπαράμπα! Βλέπουμε έντονα τις πολιτικές επιρροές που έχει ο συγγραφέας, οι οποίες κατευθύνουν το παλιό Ιταλικό παραμύθι σε διαφορετικό τέλος. Η μαριονέτα του Αλεξέι Τολστόι δεν γίνεται κανονικό παιδί ποτέ -εξάλλου δεν είναι αυτό που αποζητά- δεν ονειρεύεται μαγικές αλλαγές, αλλά βρίσκει τη θέση σου στο σύνολο, τη θέση του -ως μαριονέτα- στο Μαγικό Κουκλοθέατρο!

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο Αλεξέι Νικολάεβιτς Τολστόι (Tolstoi Aleksei Nikolaievich), γεννήθηκε το 1883 στην πόλη Νικολάεφσκ. Ήταν γόνος ευγενούς οικογένειας και μακρινός συγγενής του Λ. Ν. Τολστόι που έγραψε το “Πόλεμος και Ειρήνη”, “Άννα Καρένινα”, “Η Ανάσταση” και τόσα άλλα, και του επίσης εξαιρετικού Ρώσου συγγραφέα, Ιβάν Τουργκένιεφ από τη μεριά της μητέρας του.

Το 1901 μπήκε στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Πετρούπολης. Το 1907 τύπωσε τους πρώτους στίχους του, μια ποιητική συλλογή με τίτλο “Λυρική”. Το 1908 δημοσίευσε στο περιοδικό Νίβα το διήγημα "Ο παλιός πύργος". Τα πρώτα του πεζά σκιαγραφούν μια ποιητική, ρομαντική εικόνα για τον κόσμο των ευγενών της ρωσικής επαρχίας, που βρίσκονται πια σε παρακμή.

Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου ήταν πολεμικός ανταποκριτής. Στον Εμφύλιο πολέμησε με τους Λευκούς, ύστερα έφυγε στο Παρίσι, το 1919, όπου σημείωσε επιτυχία με το θεατρικό “Έρωτας”, “Χρυσή Βίβλος” και κατόπιν στο Βερολίνο. Το 1923 ζήτησε και κατάφερε να επαναπατριστεί, οπότε και προσχώρησε στο κυβερνητικό κόμμα και προσαρμοζόμενος στο νέο πολιτικό κλίμα, συνέχισε τη γόνιμη λογοτεχνική του παραγωγή, κερδίζοντας μεγάλη φήμη αλλά και επίσημης αναγνώρισης από το σοβιετικό καθεστώς. Εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης και τιμήθηκε δύο φορές με το βραβείο Στάλιν, με το παράσημο "Λένιν" την "Κόκκινη σημαία της δουλειάς" και το "Μετάλλιο τιμής". Υπήρξε βουλευτής στο Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ.

Στην πειραματική δεκαετία του είκοσι, έγραψε βιβλία επιστημονικής φαντασίας, “Αελίτα” το 1922 (γυρίστηκε ταινία από τον Γιάκωφ Α. Προταζάνωφ δύο χρόνια αργότερα – μια από τις πρώτες ταινίες επιστημονικής φαντασίας), τις “Περιπέτειες του Νεβζόρωφ” ή “Ιβύκος” το 1924, και την “Υπερβολή του μηχανικού Γκαρίν” το 1925.

Αργότερα έγραψε το “Μαύρο Χρυσό”, μυθιστόρημα αφιερωμένο στους μετανάστες. Γνώρισε ιδιαίτερη επιτυχία με την τριλογία “Ο δρόμος του μαρτυρίου” (“Οι αδελφές”-1925, “Το έτος δεκαοχτώ”-1927, “Σκοτεινό πρωϊνό”-1940), έργο στο οποίο καταγράφει τη ζωή των διανοούμενων την περίοδο πριν, στη διάρκεια και αμέσως μετά την Επανάσταση του '17 και τον εμφύλιο.

Τα καλύτερα έργα του είναι το ιστορικό μυθιστόρημα “Πέτρος ο 1ος”, η τριλογία “Βασανιστικός δρόμος”, οι νουβέλες “Το ψωμί”, “Ιβάν ο Τρομερός” ήταν μια πολύτιμη συνεισφορά στον εθνικό πολιτισμό και την τέχνη της σοσιαλιστικής εποχής.

Η ιστορική εποποιία “Πέτρος ο 1ος” ήταν καρπός μακρόχρονης μελέτης των μυστικών τσαρικών αρχείων και σκιαγράφιση μιας εποχής πλούσιας σε δημιουργικές δυνάμεις. Ο τσάρος Πέτρος ο Μέγας, τη βιογραφία του οποίου χαράζει μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, εμφανίζεται ως όργανο της ιστορίας, ως ενσάρκωση της δύναμης που ήταν αναγκαία ώστε να σαρωθεί η παλαιά φεουδαρχική Ρωσία και να ανοίξει ο δρόμος προς τη σύγχρονη εποχή.

Αξιόλογη θέση στο πλούσιο συγγραφικό του έργο καταλαμβάνουν και τα παραμύθια, όπως “Οι περιπέτειες του Μπουραττίνο ή το χρυσό κλειδί” και τα “λαϊκά παραμύθια της Ρωσίας”, όπου με την πλούσια λογοτεχνική του φλέβα, αφορμώντας από διάφορα θέματα και μοτίβα, περισσότερο ή λιγότερο γνωστά, ξετυλίγει με πρωτότυπο τρόπο τα νήματα χιλίων φανταστικών επινοήσεων.

Πέθανε το 1945.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Εμπνευσμένος από το βιβλίο “Οι περιπέτειες του Μπουραττίνο -ή το μικρό χρυσό κλειδί” του Aleksei Nikolaievich Tolstoi, ο Κώστας Τσιάνος δημιούργησε μια θεατρική παράσταση με ήρωα τον Σπίθα, έναν ζωηρό νέο που δε θέλει να πάει στο σχολείο, όσο κι αν προσπαθούν να τον πείσουν η μητέρα του και οι φίλοι του Βιολέτα και Αντράλας! Ο κακός Μπαραμπά-Καραμπά ψάχνει διακαώς το Χρυσό Κλειδί και το παιδί που το έχει, για να βρει τον θησαυρό που κρύβεται πίσω από την πόρτα! Έτσι φυλακίζει τα παιδιά του χωριού!

Ο Σπίθας, πιο καταφερτζής από κάθε Πινόκιο, με τη βοήθειά των φίλων του, των ζώων του δάσους, βρίσκει τη Βιολέτα και τον Αντράλα, μπερδεύει τον Μπαραμπά-Καραμπά και κερδίζει το Χρυσό Κλειδί που τον οδηγεί σε έναν θησαυρό απίστευτο!  Η αγάπη για τη Γνώση είναι ένας ιδιαίτερος Δρόμος που ο καθένας περπατάει με τον δικό του τρόπο. Έτσι γίνεται με τον ήρωά μας. Ο Σπίθας συνειδητοποιεί ότι η Γνώση και τα Βιβλία μπορούν να γίνουν ένας σπουδαίος Φίλος στη Ζωή μας.

Μια παράσταση με άφθονη μουσική (του Βασίλη Τενίδη) και εξαιρετικές ερμηνείες (Βούρου Αργυρώ, Κλωντήρας Νίκολας, Βλαβιαβού Κωνσταντίνα, Μαντζουκίδου Πετρούλα, Γκούτζιου Μαριάννα, Δημήτρης Μπαμπανιώτης). Ο Παναγιώτης Σερεφίδης σκηνοθετεί ένα θεατρικό διανθισμένο με παροιμίες, γεμάτο ζωντάνια και ρυθμό! Είναι διασκεδαστικός ο τρόπος που αποδόθηκαν τα ζώα του δάσους, οι φίλοι του Σπίθα από την Φύση! Ο υπηρέτης του Μπαραμπά Καραμπά έδωσε μια νότα ιδιαίτερη στην παράσταση. Ωραίο το σκηνικό της Άννας Μαχαιριαννάκη, μας ταξίδεψε στη Φύση!

Ένα ταξίδι στην ενηλικίωση είναι αυτό που έχουν να κάνουν οι 3 φίλοι! Ο Σπίθας όσο κι αν αντιστέκεται αντιλαμβάνεται ότι η ζωή δε μπορεί να είναι μόνο παιχνίδι, αλλά έχει και διάβασμα, και το διάβασμα προσφέρει Γνώση που μπορεί να γίνει και  Ευχαρίστηση!

Μιλήσαμε με την Αργυρώ Βούρου που ενσαρκώνει τον Σπίθα! Μας πρότεινε βιβλία και μας είπε πόσο χαρούμενη είναι κάθε φορά που ανεβαίνει ένα βιβλίο για τα παιδιά στη Σκηνή.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Η θεατρική σκηνή Μίμηση Πράξης παρουσιάζει τη μουσική κωμωδία «ΤΟ ΧΡΥΣΟ ΚΛΕΙΔΙ» του Κώστα Τσιάνου.

Λίγα λόγια για το έργο…

«Το χρυσό κλειδί» τι είναι τούτο πάλι; Το κλειδί που ξεκλειδώνει το χρυσό λουκέτο που οδηγεί σε ένα θησαυρό; Και τι θησαυρός είναι αυτός; Λεφτά, χρυσαφικά, πλούτη;  Μα είναι πραγματικός θησαυρός ή  είναι ένας θησαυρός που θα μας ανοίξει τα φτερά για μια ζωή γεμάτη γνώση και  αξίες  όπως η φιλία και  η αλληλεγγύη ….

Τρία παιδιά ο Σπίθας η Βιολέτα και ο Αντράλας  πολεμούν ενάντια στον  Μπαραμπά -Καραμπά που θέλει να τους κάνει να σκέφτονται όπως θέλουν οι δυνατοί, και καταφέρνουν να βρουν το θησαυρό που δεν είναι άλλος από τη γνώση που προσφέρει το βιβλίο και μέσα από τον αγώνα τους ανακαλύπτουν πόσο σημαντικό είναι να είσαι πραγματικός φίλος, να βοηθάς και να βοηθιέσαι να προσφέρεις και να σου προσφέρουν να μαθαίνεις και να κρίνεις.

Το σημείωμα του συγγραφέα

«Ήμουν πιτσιρίκος και έτυχε να διαβάσω ένα εικονογραφημένο μυθιστόρημα του Αλεξέι Τολστόι «Το χρυσό κλειδί». Μου άρεσε πολύ η περιπέτεια των τριών παιδιών που είχαν στην κατοχή τους το χρυσό κλειδί και που με αυτό αν έβρισκαν να ξεκλειδώσουν την ανάλογη κλειδαριά, θα ανακάλυπταν ένα μεγάλο θησαυρό. Το παραμύθι είχε τον απαραίτητο κακό τον Μπαραμπά-Καραμπά και την Κυρα Μάρω την πονηρή αλεπού που θα βάλει σε μεγάλους μπελάδες τα τρία φιλαράκια. Και βέβαια με ξάφνιασε το αναπάντεχο τέλος του παραμυθιού. Μετά από χρόνια υπηρετώντας το θεσσαλικό θέατρο καθώς αναζητούσα έργα για παιδιά, το θυμήθηκα και το διαμόρφωσα σε θεατρικό έργο. Από τότε παίζεται με μεγάλη επιτυχία και είμαι ευτυχής που φέτος θα συνεργαστώ με τη θεατρική σκηνή ΜΙΜΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ που σέβεται τα παιδιά και πάντα οι παραστάσεις της έχουν νόημα και επίπεδο. Ελπίζω να το χαρείτε οι δάσκαλοι και οι μεγάλοι όσο και τα παιδιά…

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

• Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Σερεφίδης
• Σκηνικά- Κοστούμια: Αννα Μαχαιριαννάκη
• Μουσική: Βασίλης Τενίδης
• Χορογραφίες: Βάσια  Αγγελίδου
• Παίζουν οι ηθοποιοί: Βούρου Αργυρώ, Κλωντήρας Νίκολας, Βλαβιαβού Κωνσταντίνα, Γεροκωνσταντή Αφροδίτη, Γκουτζιου Μαριάνα, Δημήτρης Μπαμπανιώτης
• Διάρκεια 90 λεπτά
• Πρεμιέρα  9/10/2016
• Κάθε Κυριακή 11.30  & 15.00

Θέατρο Ακάδημος, Ιπποκράτους & Ακαδημίας – Τηλ.210.36.25.119