Σύνδεση Τώρα Σύνδεση στη Βιβλιοθήκη μου   ·   Όλες οι Βιβλιοθήκες στο Bookia
Τι είναι το Bookia;   ·   Blog   ·                     ·   Επικοινωνία  
Πως γράφω κριτική; Είμαι Συγγραφέας Είμαι Εκδότης Είμαι Βιβλιοπώλης Live streaming / Video
 

Το Bookia αναζητά μόνιμους συνεργάτες σε κάθε πόλη τής χώρας για την ανάδειξη τής τοπικής δραστηριότητας σχετικά με το βιβλίο.

Γίνε συνεργάτης τού Bookia στη δημοσίευση...

- Ρεπορτάζ.
- Ειδήσεις.
- Αρθρογραφία.
- Κριτικές.
- Προτάσεις.

Επικοινωνήστε με το Bookia για τις λεπτομέρειες.
"Η Ελλάδα στη δεκαετία του '80", Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό, στο Γκάζι
Διαφ.

Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Σχετικά με το Βιβλίο.
Σχετικά με τους επιμελητές, Βασίλη Βαμβακά και Παναγή Παναγιωτόπουλο.

Ένα λεξικό για μία δεκαετία! Πρωτότυπη προσέγγιση για την έκδοση ενός χρονικού 10 ετών. Τα σημαντικότερα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά γεγονότα, από 145 ειδικούς, σε 726 σελίδες με 264 λήμματα και 770 τεκμήρια, τα οποία "χαρτογραφούν την πολυπλοκότητα μιας μεταβατικής εποχής και διερευνούν τη σύγχρονη ιστορία της δημοκρατικής κοινωνίας πέρα από απλουστεύσεις και ιδιοτελείς χρήσεις", όπως γράφουν οι επιστημονικοί επιμελητές Βασίλης Βαμβακάς και Παναγής Παναγιωτόπουλος στο εισαγωγικό τους σημείωμα.

Το δεύτερο ενδιαφέρον σημείο, είναι η συγκεκριμένη δεκαετία. Γιατί αυτή τού '80 και όχι μία άλλη, πριν ή μετά; Η εν λόγω έκδοση ξεφεύγει από το στενό ενδιαφέρον για τα γεγονότα τής εποχής και συνδέεται αυτονοήτως με το παρόν και την κοινωνική, πολιτική, οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα. Ας μην κρυβόμαστε, όταν διερευνούμε τις αιτίες προβλημάτων όπως αυτά που ζει η χώρα τα τελευταία χρόνια, πρέπει να πάρουμε μία χρονική απόσταση και η δεκαετία τού '80 είναι στην κατάλληλη απόσταση. Επίσης, ανατρέχοντας στα γεγονότα αυτής της δεκαετίας, διαπιστώνουμε μεγάλες ομοιότητες με το παρόν.

Με αυτό το ερέθισμα από το λεξικό, οι εκδόσεις Επίκεντρο από τη Θεσσαλονίκη, οργάνωσαν συζήτηση στην Αθήνα και στο αμφιθέατρο τού 9,84 FM στο Γκάζι, με θέμα:

ΜΗΠΩΣ ΖΟΥΜΕ ΑΚΟΜΗ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '80;

Στην εκδήλωση συμμετείχαν και μίλησαν οι

  • Πόπη Διαμαντάκου, δημοσιογράφος, δημοτική σύμβουλος Δήμου Αθηναίων,
  • Γιώργος Παγουλάτος, καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ο.Π.Α.,
  • Μαρία Τοπάλη, ποιήτρια, εργαζόμενη ΕΚΚΕ και
  • Χρήστος Χωμενίδης, συγγραφέας.

Η συζήτηση με συντονιστή τον εκδότη τού Επίκεντρου, Πέτρο Παπασαραντόπουλο, ήταν άκρως ενδιαφέρουσα αλλά και διασκεδαστική, εκτιμώντας το λεπτό και ευφυές χιούμορ των ομιλητών, ενώ στο τέλος παρέμβαση έκαναν και οι ίδιοι οι επιμελητές τής έκδοσης, Βασίλης Βαμβακάς και Παναγής Παναγιωτόπουλος.

Ο κος Παπασαραντόπουλος ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους και τους συντελεστές τού έργου ενώ εκθείασε ιδιαίτερα τη δουλειά των δύο επιστημονικών επιμελητών, των "Διόσκουρων" όπως τους χαρακτήρισε.

Ξεκίνησε μπαίνοντας απευθείας στο θέμα, με το ερώτημα "Είμαστε στο '80"; "Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έκανε τότε μία χαρακτηριστική δήλωση, 'Τα γεγονότα δείχνουν ότι είμαστε σε ένα απέραντο φρενοκομείο'", είπε χαρακτηριστικά και συνέχισε σκιαγραφώντας την ατμόσφαιρα τής τότε δεκαετίας, "Μία δεκαετία γεμάτη αντιφάσεις. Ο λαϊκισμός είχε εκτοξευτεί, με 'τις δυνάμεις τού φωτός να αντιμάχονται τις δυνάμεις τού σκότους', όπως έλεγε ο Κουτσόγιωργας αλλά και το 'δεν δικαιούστε δια να ομιλείτε'. Με τον Χατζηδάκι να συνυπάρχει με το Χάρυ Κλυν. Με την τάση να ρίχνουμε τις ευθύνες για τα δεινά στους άλλους και κατά προτίμηση στους ξένους".

Ο εκδότης έκλεισε την εισαγωγική του ομιλία σημειώνοντας ότι "Η εν λόγω έκδοση είναι ένας άθλος που οφείλεται σε όλους τους συντελεστές. Ένα σύνολο λημμάτων εξαιρετικής πυκνότητας και ακρίβειας", και έδωσε το λόγο στην κα Πόπη Διαμαντάκου, δημοσιογράφο και δημοτική σύμβουλο τού Δήμου Αθηναίων.

Η κα Διαμαντάκου αφού σχολίασε για λίγο γενικά τη δεκαετία, έμεινε περισσότερο σε θέματα τής ειδικότητάς της, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. "Τώρα είναι καταλληλότερη η στιγμή για αυτή την έκδοση απ' ότι η πρώτη το 2010. Βλέποντάς αυτήν την εποχή από απόσταση πλέον, μου δίνει την αίσθηση ενός φρενοκομείου, με την ιστορία να τρέχει. Σαν κινηματογραφική παρακολούθηση των γεγονότων μέσα από τα λήμματα που όλα είναι και προσωπικά μου βιώματα".

"Τότε άλλαξε το μιντιακό τοπίο με την κατάργηση τής ΥΕΝΕΔ, την αποστρατιοτικοποίηση των κρατικών μέσων με την ΕΡΤ, ΕΙΡ και μετά ΕΤ1, ΕΤ2 και ΕΤ3. Την ελεύθερη ιδιωτική τηλεόραση που η λέξη 'ελεύθερη' μόνο γέλιο προκαλεί. Με τα πολλά κανάλια, τους πολλούς δημοσιογράφους χωρίς όμως ελευθερία στη δημοσιογραφία. Μία ιδιωτική τηλεόραση χωρίς σχεδιασμό, με γκρίζο καθεστώς λειτουργίας, χωρίς νόμο για την αδειοδότηση ακόμα και σήμερα. Την όαση της μη κρατικής ραδιοφωνίας παρόλο που εξυπηρετούσε πολιτικούς σκοπούς".

"Τη δεκαετία τού '80 παρακολουθήσαμε το φαινόμενο Κοσκωτά, την άνοδο και την πτώση του με ταχύτητα σίφουνα. Είδαμε τις αλλαγές στην τεχνολογία. Διαπιστώσαμε την ταχύτητα με την οποία γίνονταν κάποιοι φίρμες, αυτοδίδακτοι, χωρίς σπουδές. Είδαμε την αρχή τής α λα γκρεκ δημοσιογραφίας όπου ο δημοσιογράφος λέει τη γνώμη του πριν τον καλεσμένο. Ακούσαμε νέες λέξεις, 'Σκανδαλολογία', 'Διαπλοκή'... Ζήσαμε το ιδιόμορφο γκρικ ντριμ με τη στελέχωση των μίντια από δημοσιογράφους με 'γνωριμίες'", είπε κλείνοντας την ομιλία της.

Ο κος Παγουλάτος χαρακτήρισε το βιβλίο εξαιρετικό, "διαβάζοντάς το, συνθέτουμε πράγματα", όπως είπε χαρακτηριστικά. "Θα ήθελα να ήμουν δεκαοχτάρης σε άλλη δεκαετία, όχι το '80. Βλέπουμε τη γελοιότητα αλλά και την αθωότητα τού κιτς τής εποχής, τής εποχής των Duran Duran".

"Τώρα όμως βλέπουμε τα πράγματα γνωρίζοντας το τέλος τής ιστορίας. Τότε συνέβη το πιο συνταρακτικό γεγονός για την Ελλάδα, η είσοδός μας την Ενωμένη Ευρώπη. Τότε που η Δύση ήταν πολύ μακριά. Τότε που τα προγράμματα Εράσμους ήταν επικηρυγμένα και φίλοι συμμετείχαν κρυφά σε αυτά. Τότε που οι γονείς μας μας έφεραν από το εξωτερικό μπανάνες Τσικίτα και σοκολάτες".

"Ανατρέχοντας στο λεξικό συναντάμε και τα απρόοπτα τής εποχής, όπως την ιστορία τού Δρομέα, τού γνωστού γλυπτού τού Βαρώτσου ή την 'Αρωγή και Ευδοκίμηση', το θέμα έκθεσης σε εξετάσεις".

"Βλέπουμε και πολλές ομοιότητες με το σήμερα, τόσο πολλές που λειτουργούν ως καμπανάκι ανησυχίας".

"Τη δεκαετία τού '80 έγινε η μεγαλύτερη μείωση των ανισοτήτων και προχώρησε ο κοινωνικός εκσυγχρονισμός, π.χ., με το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Όμως, όλα αυτά με δανεισμό, χωρίς ανάπτυξη και με εκτόξευση τής κατανάλωσης".

"Ήταν όμως και η εποχή τής εκτόξευσης τού ελλείμματος με κάθε εκλογική αναμέτρηση, με ευρωπαϊκές δαπάνες και βαλκανικά έσοδα στο κρατικό ταμείο. Με υψηλό κόστος εξυπηρέτησης τού χρέους. Με την χαμηλότερη ανάπτυξη ή καλύτερα υπανάπτυξη, βασισμένοι σε έναν κακοχωνεμένο Κεϋνσιανισμό".

"Ο λογαριασμός όμως πληρώθηκε. Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε δηλώσει, 'το τέρας τού χρέους ή θα το φάμε ή θα μας φάει'. Τώρα ζούμε τις συνέπειες, τον απόηχο τού κλίματος τής μεταπολίτευσης. Πολλά άλλαξαν, πολλά έμειναν ίδια. Οι προηγούμενες γενιές μεταφέρουν το λογαριασμό στις επόμενες με ορατό πλέον τον κίνδυνο να απομακρυνθούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση".

"Ελπίζω να πήραμε το μάθημά μας και να μη φάμε πάλι τα μούτρα μας", είπε και έκλεισε ο κος Παγουλάτος την ομιλία του.

Η κα Τοπάλη δήλωσε την προτίμησή της στα λεξικά. "Δεν έχουν αρχή, μέση και τέλος. Διαβάζονται αποσπασματικά και αυτό μου αρέσει. Πέρασα πολύ καλά διαβάζοντάς το, διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν πολλά λήμματα αλλά λείπουν και κάποια. Τότε ήμουν 16 ετών και το λεξικό περιέχει την εφηβεία μου. Το 80 ήταν μία σέξι δεκαετία, με την απελευθέρωση τού σεξ", είπε ξεκινώντας την ομιλία της και συνέχισε περιγράφοντας ένα βίωμα τής εποχής.

"Ήμουν μαθήτρια στη Θεσσαλονίκη. Ως ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, είχαμε οργανώσει μία εκδήλωση για την 8η Μαρτίου. Η εφημερίδα Ελληνικός Βοράς έγραφε για την κατάντια στην οποία οδηγεί τη νεολαία η αριστερά. Που θα τοποθετούσε ένας σημερινός νέος στη σκηνή όπου σε μία κρύα και συννεφιασμένη Θεσσαλονίκη, μαθήτριες βρίσκονται περικυκλωμένες με αύρες και ΜΑΤ; Στο '80 ή παλαιότερα; Η δεκαετία τού '80 ήταν μία καταπιεστική και βάρβαρη δεκαετία".

"Το The Wall είχε κυκλοφορήσει το '79 και οι Pink Floyd ξεκίνησαν διεθνή περιοδεία και φυσικά δεν ήρθαν στην Ελλάδα. Όμως πλέον βιώναμε τα μεγάλα γεγονότα ταυτόχρονα με τον κόσμο, η μαζική επιτυχία τού The Wall και στην Ελλάδα ήταν μία τομή. Ακούγαμε όμως το The Wall στα πάρτι, όχι στις διαδηλώσεις".

"Από το λεξικό λείπουν λήμματα, με ένα από αυτά για το Θάνο Μικρούτσικο" είπε η κα Τοπάλη και ανέφερε σημαντικούς σταθμούς στο έργο τού συνθέτη στην εν λόγω δεκαετία. "Το Rock In Athens ήταν μία κίνηση ΜΑΤ τού ΠΑΣΟΚ. Ένα μεγάλο πολιτιστικό γεγονός. Το ΕΔΩ δεν ήταν πλέον αποκλεισμένο από τον κόσμο. Απέχουμε πλέον από το 80 όσο οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ από τον υπαρκτό σοσιαλισμό".

"Λείπει και το λήμμα ποίηση", συμπλήρωσε η ποιήτρια κα Τοπάλη και αναφέρθηκε σε καμπές στην ποιητική τέχνη κατά τη διάρκεια τής δεκαετίας, το έργο τού Ελύτη μετά το Νόμπελ τού '79, τον Καρούζο, την επανέκδοση τού Αναγνωστάκη, την Κική Δημουλά που άνοιξε την ποίηση στα μεγάλα ακροατήρια, "τον Ευγένιο Αρανίτση, στον οποίο παρέδωσε ο Ελύτης τη σκυτάλη", όπως είπε χαρακτηριστικά.

"Το '80 ανέτειλε στην Ανατολή και έδυσε στη Δύση", ήταν η τελευταία φράση τής κας Τοπάλη, αρκετά ποιητική και εύστοχη θα λέγαμε.

Ο κος Χωμενίδης διαφώνησε με τους προηγούμενους ομιλητές που κράτησαν απόσταση από τη δεκαετία τού '80, την εποχή τής νιότης τους. "Αλίμονο σε όποιον μισεί τη νεότητά του. Τα λάθη είναι δικά μου, όχι των εποχών στις οποίες τα ζω".

Με ένα χειμαρρώδη και πειρακτικό λόγο, περιέγραψε παραστατικά τη δεκαετία στην οποία ήταν 14 ετών. "Τότε μπορούσες να έχεις στο δωμάτιό σου την αφίσα τού Τσε, του Βελουχιώτη, των Aba και τής Τζέσικα Ράμπιτ. Ένα ποτ πουρί, μπορούσες να κάνεις ότι σου άρεσε. Τότε κυριάρχησε και η δημοτική γλώσσα. Τότε όλοι μπήκαν στο πολιτικό παιχνίδι, μαζί και το ΚΚΕ. Παρόλο που τα εκλογικά κέντρα τα φύλαγαν ακόμα φαντάροι, η κοινωνική δημοκρατία έπαιρνε την πρέπουσα μορφή, όπως στη Δύση. Τότε μπήκαμε στην ΕΟΚ ως ισότιμο μέλος", είπε χαρακτηριστικά και μας περιέγραψε ένα περιστατικό ως την τελευταία ανάμνησή του από αυτή τη δεκαετία, "Δίναμε εξετάσεις και μόλις τελείωσα το γράψιμο έτρεξα να βρω το κορίτσι μου πέφτοντας πάνω στο αίμα τού Παύλου Μπακογιάννη, στις 26/12/89".

Ως χαρακτηριστικό τής εποχής ανέφερε την πτώση τού τοίχους στο Βερολίνο και την ενασχόλησή μας την ίδια περίοδο στην Ελλάδα, με τις γυμνές φωτογραφίες τής Λιάνη.

"Πελατειακό σύστημα, κιτς και σκάνδαλα υπήρχαν και πριν, χαρακτηριστικό το σχέδιο Μάρσαλ το οποίο φαγώθηκε. Πλέον όμως τα βλέπαμε και μιλούσαμε για αυτά", είπε προκαλώντας τη διαφωνία τής κας Διαμαντάκου και ακολούθησε ένας ενδιαφέρον διάλογος με θέμα τις κύριες διαφορές αυτής τής δεκαετίας με τις προηγούμενες.

Ο κος Χωμενίδης αναφέρθηκε στα πάρτι στις ταράτσες, στον Χατζηπαναγή και στον Χατζηνικολάου, "γινόμασταν Ευρώπη" σχολίασε χαρακτηριστικά.

"Σε αυτόν τον ιερό χώρο (στο Γκάζι) και έως την Ελευσίνα, υπήρχε βιομηχανική ζώνη όπου κατασκεύαζαν πλεκτά, πλυντήρια, κουζίνες, ελληνικά τσιγάρα. Από το '80 πήρε την κατιούσα. Θα μου πείτε, δεν άντεξε στον ανταγωνισμό αλλά, δεν φρόντισαν να γίνει μία στροφή σε νέους παραγωγικούς μηχανισμούς για να αντέξει. Μένω στο κοινότυπο 'Δεν παράγουμε πλέον τίποτα', που είναι η ουσία και η αφετηρία τού κακού. Υπεύθυνοι για αυτό είναι οι ηγέτες τής εποχής".

Σε μία αποστροφή για το τρέχον πολιτικό σκηνικό, ο κος Χωμενίδης δήλωσε "άλλο Παπανδρέου, άλλο Τσίπρας" προκαλώντας το σχόλιο τής κας Τοπάλη ότι "τον Παπανδρέου τον χαρακτήριζε διγλωσσία". "Ναι, αλλά όταν έλεγε ψέματα, ήξερε ότι έλεγε ψέματα", απάντησε ο κος Χωμενίδης.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο κος Χωμενίδης ζήτησε να φωνάξουμε όλοι μαζί, "Ζήτω η δεκαετία τού '80", προκαλώντας το γέλιο τού κοινού, που ήταν και ο σκοπός του βέβαια, χωρίς να πάρει το "ζήτω" που ζήτησε.

Στη συνέχεια ο κος Παπασαραντόπουλος έδωσε το λόγο στους δύο επιμελητές τής έκδοσης και πρώτα στον κο Βασίλη Βαμβακά ο οποίος μας μίλησε για το έργο και το πως αυτό έφτασε έως εδώ. "Δεν είχαμε στο μυαλό μας να απαντήσουμε στο ερώτημα 'τι έφταιξε;'. Η δεκαετία τού 80 είναι μία πολύ θετική κοινωνική μνήμη. Στην αρχή την είδαμε με το το φρύδι σηκωμένο, όλα τα βλέπαμε ως λαϊκιστικά". Τέτοιες τοποθετήσεις πάντα προκαλούσαν την παρέμβαση τού κου Χωμενίδη ο οποίος σχολίασε, "Λαϊκισμός υπήρχε και σε άλλες εποχές". "Για αυτό και δεν επικεντρώσαμε στο λαϊκισμό", τού απάντησε ο κος Βαμβακάς.

Συμφώνησε με τον κο Χωμενίδη που είχε σημειώσει την αποδοχή τού να μας αρέσουν διαφορετικά πράγματα,, π.χ. Τσε και Μαντόνα. "Πριν έπρεπε να είχες είτε την αφίσα τού Τσε είτε τής Μαντόνα, όχι και των δύο", είπε. "Αποκτήσαμε το δικαίωμα να ζούμε τη ζωή μας με τους δικούς μας όρους".

"Ήταν μία πολύ σύνθετη περίοδος. Το κοινό με το σήμερα είναι ότι και οι δύο εποχές ήταν μεταβατικές. Το διαφορετικό είναι ότι τότε θέλαμε όλοι να αλλάξουμε ενώ σήμερα η πρόθεση για αλλαγή δεν είναι ειλικρινής. Πολλά εκείνης τής δεκαετίας τα ζούμε και σήμερα, όμως ως φάρσα".

Ευχαρίστησε τους ομιλητές και το κοινό, μέρος τού οποίου παρευρίσκονταν και στην παρουσίαση τής πρώτης έκδοσης, πριν 4 χρόνια, όπως είπε.

Πριν τον κο Παναγιωτόπουλο, ο εκδότης κος Παπασαραντόπουλος σχολίασε το "λαϊκισμό" που τόσο απασχόλησε την εκδήλωση. "Πριν από το 80 οι πολιτικοί ήταν δημαγωγοί υποσχόμενοι τα πάντα, γιοφύρια, σχολεία, ακόμα και παιδιά! Ο λαϊκισμός τού '80 δημιούργησε εχθρούς, το 1-2% τού πληθυσμού" αναφέροντας τον Κουτσόγιωργα και τη θεωρία του περί δυνάμεων φωτός και σκότους.

Ο κος Παναγιωτόπουλος αστειευόμενος, έθεσε ως όρο για να μιλήσει, να μην έχει κόντρα με τον κο Χωμενίδη. "Η αποτυχία είναι η σύγκριση τού σήμερα με το Δεκέμβρη τού 44 και ο δηλητηριασμένος διάλογος περί ευθύνης τού ΠΑΣΟΚ τού 80 για τη χρεωκοπία τού 2010".

"Ναι, υπήρχε και πριν πελατειακό καθεστώς αλλά το ΠΑΣΟΚ το αναδιπλασίασε. Ο αρχηγός τής αξιωματικής αντιπολίτευσης μιμείται του λόγο τού Παπανδρέου. Αυτά και τα δύο είναι προβληματικά και ήταν το κίνητρο για αυτό το λεξικό".

"Η δεκαετία τού 80 ήταν γλυκιά για πολλούς για προσωπικούς τους λόγους. Ότι θετικό γινόταν, γινόταν σε ανώτερο επίπεδο και μαζικό. Η μαζικότητα των φαινομένων ήταν το κύριο χαρακτηριστικό".

"Ο κοινωνικός εκσυγχρονισμός ξεκίνησε το '60 αλλά διακόπηκε απότομα. Λίγο πριν, ήρθαν οι Rolling Stones στην Αθήνα. Στη συναυλία μία κοπέλα πέταξε ένα γαρύφαλλο στον Τζάγκερ ο οποίος της το ανταπέδωσε. Ο χωροφύλακας το θεώρησε πολιτική ενέργεια και διακόπηκε η συναυλία".

Ο κος Παναγιωτόπουλος ευχαρίστησε το κοινό και τον εκδότη για το ρίσκο που πήρε με την έκδοση τού βιβλίου και το μάχιμο ρεπόρτερ Ν. Αποστολόπουλο για τα τεκμήρια.

Ένας ηλικιωμένος κύριος από το κοινό έκανε το τελευταίο σχόλιο πριν το κλείσιμο τής εκδήλωσης, "Δεν ζήσατε άλλες δεκαετίες για αυτό μιλάτε έτσι. Η δεκαετία τού '80 ήταν ένας δημιουργικός παράδεισος".

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Σχετικά με το Βιβλίο.
Σχετικά με τους επιμελητές, Βασίλη Βαμβακά και Παναγή Παναγιωτόπουλο.
 
 
``

Θέλετε να λαμβάνετε ενημέρωση από το Bookia;

Πηγή δεδομένων βιβλίων



Χορηγοί επικοινωνίας






Κοινωνικά δίκτυα