Γράφει: Αγγελική-Ειρήνη Μήτση

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Η παράσταση «19η Μαΐου».
Το θέατρο ΧΥΤΗΡΙΟ.

Παρουσιάζουμε την παράσταση «19η Μαΐου» της Δαλεζίου Φανής σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Τσακανάκη, όχι γιατί είναι θεατρική απόδοση βιβλίου, αλλά γιατί γράφτηκε με το πάντρεμα νεοελληνικών και ποντιακών. Η γλώσσα είναι ένα σημαντικό στοιχείο της ταυτότητάς μας. Της ταυτότητας που πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες παγκοσμίως προσπαθούν να μας αφαιρέσουν.

Στο θέατρο «ΧΥΤΗΡΙΟ» ένα κείμενο για τη γενοκτονία των Ποντίων παίρνει σάρκα και οστά.

Στις 19η Μαϊου του 1919, 350 χιλιάδες Ποντίων της Μικράς Ασίας σφαγιάστηκαν, ανάμεσά τους βρέφη, έγκυες, παιδιά, και γέροντες. Οι Πόντιοι που απέμειναν είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού, με ήθη, έθιμα, γλώσσα και παραδόσεις των οποίων οι ρίζες ξεκινούν από την Αρχαία Ελλάδα! Ο Πόντος αποικήθηκε από κατοίκους της Μιλήτου, ελληνικής ιωνικής αποικίας. Όσοι Πόντιοι διαμένουν εκεί εξακολουθούν να μιλούν τη μητρική τους γλώσσα.

Η ελληνική βουλή ψήφισε ομόφωνα -καθυστερημένα- το νόμο  2193/1994 (24 Φεβρουαρίου 1994) ανακυρήσσοντας τη 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.

Ο Πολωνός δικηγόρος Raphael Lemkin (Λέμκιν) χρησιμοποίησε τον όρο genocide που προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις γένος και κτείνω (=φονεύω), για να περιγράψει τις θηριωδίες του ναζιστικού καθεστώτος απέναντι στους Εβραίους, από το 1933 ως το 1945. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών χαρακτήρισε τη γενοκτονία ως έγκλημα που τιμωρείται με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Έτσι ο όρος αυτός απετέλεσε και το κύριο κατηγορητήριο όρο στη Δίκη της Νυρεμβέργης.

Τέτοιου είδους «πράξεις οι οποίες διαπράττονται με την πρόθεση καταστροφής, εν όλω ή εν μέρει, μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας από μια συγκεκριμένη περιοχή», έγιναν κατά των Αρμενίων, των Ποντίων, των Κούρδων και συνεχίζουν...

Οι Πόντιοι, αν και περικυκλωμένοι από Μουσουλμάνους, κατάφερναν να διατηρήσουν την εθνική τους συνείδηση και να αναπτυχθούν πνευματικά δημιουργώντας θέατρα, εφημερίδες, τυπογραφεία, σχολεία. Η Σαμψούντα και η Τραπεζούντα είχαν ζωή κοινωνική και πολιτιστική, αντάξια άλλων ευρωπαϊκών πόλεων.

Από το 1908 με το κίνημα των Νεότουρκων όλες οι μειονότητες μπήκαν στο στόχαστρο του εθνικισμού για την «Κάθαρση» της Τουρκίας, με πρόσχημα την ασφάλεια του κράτους. Ήθελαν να εκτουρκίσουν κυρίως χριστιανικούς πληθυσμούς. Η μητέρα Ελλάδα απασχολημένη με το Κρητικό Ζήτημα δεν μπορούσε ακόμα να βοηθήσει. Δημιουργώντας τα τάγματα εργασίας, τα λεγόμενα «Αμελέ Ταμπουρού» εξόντωσαν αλλόθρησκους σε βαρειές δουλειές, σε λατομεία, ορυχεία και κατασκευές δρόμων, κάτω από κυριολεκτικά εξοντωτικές συνθήκες. Πείνα, αρρώστιες, κακουχίες, θάνατος.

Ο Μουσταφά Κεμάλ ξεκίνησε την εξόντωση του ελληνικού στοιχείου στη Σαμψούντα στις 19 Μαΐου του 1919 και άνοιγε το δρόμο για την καταστροφή της Σμύρνης που είχε προσωρινά απλευθερώσει ο ελληνικός στρατός. Πολλοί Πόντιοι κατέφυγαν στα βουνά για να αντισταθούν στους Τούρκους, όπως έκαναν οι Αρμένιοι κατά την δική τους εκδίωξη που κατέληξε σε γενοκτονία. Ο Semen Ivanovic Aralov, πρώην στρατιωτικός, πρεσβευτής της Σοβιετικής Ένωσης στην Τουρκία εκείνη την περίδοδο, αναφέρει στα «Απομνημονεύματα ενός σοβιετικού διπλωμάτη, 1922-1923» στις βιαιότητες των Τούρκων κατά Αρμενίων και Ελλήνων:

«Τα τουρκικά στρατεύματα, τα οποία διοικούσε ο αντιδραστικός στρατηγός Κιαζίμ Καραμπεκίρ πασάς, προέβαιναν σε ομαδικές σφαγές Αρμενίων, ύστερα από προγραφές. Σφάχτηκαν περισσότερο από 69.000 άνθρωποι.

Οι Πόντιοι αντάρτες κατάφεραν να αντισταθούν απέναντι στο οργανωμένο εθνικιστικό στρατό των Τούρκων, με την ελπίδα της δημιουργίας ενός Ποντιοαρμενικού κράτους, με τη βοήθεια του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία. Η «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου-National Geographic, αναφέρει πως το 1921 οι Πόντιοι αντάρτες στο σύνολό τους ανέρχονταν σε πάνω από 12.000 άνδρες.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις όμως δεν βοήθησαν και οι Ρώσοι με την έλευση των Μπολσεβίκων στην εξουσία έγιναν σύμμαχοι των Τούρκων. Οι Γερμανοί προμήθευαν με πολεμικά εφόδια τον Κεμάλ, ο οποίος βέβαια προχώρησε απρόσκοπτα στην Γενοκτονία των Ποντίων!

Με τη συνθήκη της Λωζάνης ή την δεκαετία του '90 με την κατάρευση της ΕΣΣΔ, χιλιάδες ομογενείς ποντιακής καταγωγής ήρθαν στην Ελλάδα, και εξακολουθούν να διατηρούν ζωντανή τη ιστορική μνήμη του Πόντου.

Η συγγραφέας

Η Φανή Δαλεζίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της Ελληνογαλλικής Σχολής «Saint Joseph». Σπούδασε θέατρο στην Ανωτέρα Δραματική Σχολή του Διομήδη Φωτιάδη και αποφοίτησε ως εξαιρετικό ταλέντο. Έχει διδαχθεί κλασικό χορό, μοντέρνο κα στη Σχολή Χορού Α. Γιαννετάκη. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια υποκριτικής, σκηνοθεσίας και χοροθεάτρου. Έχει λάβει μέρος σε θεατρικές παραστάσεις όπως: «Προμηθέας Γυναίκα» σκην: Α. Λάζου, «Στη δίνη του ιστού» σκην: Π. Ηλιακόπουλος, «Τα γενέθλια του Αϊ Βασίλη» σκην: Σ. Παρχαρίδης, «Μπαρ σε καλό μας» σκην: Ε. Βουτσίνος, «Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Τερεζίσταντ» σκην: Κ. Τσακανάκης, «19η Μαΐου» σκην: Κ. Τσακανάκης κ.ά.. Επίσης έχει συμμετάσχει σε φεστιβάλ με θεατρικές παραστάσεις, απαγγελία ποίησης και χοροθέατρο καθώς και σε κινηματογραφικές ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους. Είναι συγγραφέας θεατρικών έργων και διηγημάτων.

Το θεατρικό της έργο «19η Μαΐου» βραβεύτηκε καθώς και η ίδια ως ηθοποιός από τον Όμιλο για την UNESCO.

Το θεατρικό

Αν και δεν έχει ποντιακή καταγωγή, η Φανή Δαλεζίου έγραψε για ένα ιστορικό γεγονός που δεν πρέπει να ξεχαστεί. Μελέτησε λοιπόν, στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, και το αποτέλεσμα ήταν ένα γλυκό έργο που μας δείχνει τον πλούτο της παράδοσης των Ποντίων, αλλά και σκληρό συνάμα, για να ξυπνήσει τη μνήμη μας:

Δύο οικογένειες (Ποζίδη και Κεμεζεντζίδη) ετοιμάζονται να παντρέψουν τα παιδιά τους, τον Γιώργη και τη Συμέλα. Η σκιά του κακού όμως, πλανάται στην ατμόσφαιρα. Σαμψούντα, 19 Μαΐου 1919. Τα σχέδια των Νεότουρκων θα αλλάξουν για πάντα τις ζωές των δύο οικογενειών, όπως και χιλιάδων άλλων Ελλήνων του Πόντου. Όμως οι Πόντιοι θα συνεχίσουν τη ζωή και μετά από τα Πάθη που τους επιφύλαξε. Χωρίς ΠΟΤΕ να ξεχνούν!

Ξεχώρισαν οι ερμηνείες: της Ελένης Μανδηλαρά, η οποία μετέφερε με φρεσκάδα την νεαρή ηρωίδα επί σκηνής και είχε ισορροπημένη ερμηνεία στην εικόνα της περιγραφής της γενοκτονίας, της Ποπέτας Σούκου, η οποία ήταν συγκινητική και με καθαρότητα λόγου και της Δώρας Βασιλικού η οποία μας μετέδωσε με αλήθεια την αναμονή του Μεγάλου Κακού. 

Την παράσταση αγκάλιασε ο Παύλος Κοντογιαννίδης, ο οποίος μας είπε ότι δέχτηκε να συμμετάσχει γιατί: «Με εντυπωσίασε το έργο και η ευγένεια και η επιμονή της Φανής Δαλεζίου!».

Η σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Τσακανάκη -με τη Δώρα Βασιλικού και στο «ρόλο» του Β΄ σκηνοθέτη- στήριξε σωστά το κείμενο της Φανής Δαλεζίου. Όπως μας λέει στη συνέντευξη η συγγραφέας Φανή Δαλεζίου: «Ξεκινήσαμε να κάνουμε τη μεταφορά στα ποντιακά με την καλή μου φίλη Ντιάνα Αναστασιάδου και λίγο αργότερα με τον Κώστα Αλεξανδρίδη (ηθοποιός, Πρόεδρος του Ελληνικού Σωματείου «οι Μωμόγεροι» και συντονιστής της επιτροπής εθίμων και θεάτρου της Π.Ο.Ε.)».

Νεοελληνικά και Ποντιακά, τα οποία γίνονται κατανοητά στο θεατή, επί σκηνής, στο Θέατρο «ΧΥΤΗΡΙΟ», που έδωσε το βήμα σε μια ομάδα νέων -πολλά υποσχόμενων- καλιτεχνών, που θέλουν να διατηρήσουν τη γλώσσα τους, την ταυτότητά τους!

Συντελεστές

«19η Μαΐου»
Σαμψούντα, Μάιος 1919

Όταν οι ήρωες έδιναν τη ζωή τους για την πατρίδα...
Όταν οι ήρωες ακροβατούσαν ανάμεσα στο φως της ζωής και στο σκοτάδι του θανάτου...
Όταν οι ήρωες αγκάλιαζαν τη θεϊκή υπόστασή τους...

Η αγάπη για τα «ιερά χώματα» έρχεται και με το άκουσμα της ποντιακής λύρας ξεσηκώνει αυτές τις φιγούρες του μαρτυρίου σε έναν ύμνο προς τη Γη και μέσα από το λόγο ενός λαού που είναι τόσο δίπλα μας και ταυτόχρονα τόσο μακριά μας.

Η «19η Μαΐου» επιφέρει μία συγκίνηση γεμάτη αναμνήσεις και νοσταλγία για ό,τι κουβαλά ο Ποντιακός Ελληνισμός και για ό,τι έχει φυλαχθεί επιμελώς στο ανθρώπινο χρονοντούλαπο.

Κείμενο: Φανή Δαλεζίου
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Τσακανάκης
Β΄ Σκηνοθέτης: Δώρα Βασιλικού
Μουσική επιμέλεια & πρωτότυπη σύνθεση: Χρήστος Παπαδόπουλος
Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Σκηνικά - κοστούμια: Μαρία Φιλίππου
Παραδοσιακές ενδυμασίες: Ελευθερία Κουρτζόγλου
Φωτογραφίες: Maria Chavdarova Mavrona
Βίντεο - trailer: Βασίλης Ρωμανός, Αντώνης Μανδρανής
Διδασκαλία χορών: Κώστας Αλεξανδρίδης
Δημόσιες σχέσεις - Επικοινωνία: Αλέξανδρος Καρατζάς
Μεταφορά στα ποντιακά: Ντιάνα Αναστασιάδου, Κώστας Αλεξανδρίδης

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Ίρις Ανδριοπούλου, Δώρα Βασιλικού, Φανή Δαλεζίου, Ελένη Μανδηλαρά, Ποπέτα Σούκου, Κωνσταντίνος Τσακανάκης.

Συμμετέχουν & οι μικροί: Ντιλιάνα Ζλάτεβα, Λευτέρης Μπορδέλιας
Τιμητική παρουσία & φιλική συμμετοχή: Παύλος Κοντογιαννίδης
Υπό την αιγίδα του ομίλου για την Unesco Πειραιώς και νήσων.

Το trailer της παράστασης:

Από 16 Νοεμβρίου κάθε Δευτέρα στις 21:00 στο θέατρο «ΧΥΤΗΡΙΟ».

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210 3412313, 6951-787821
YouTube xitirioartcafetheatre
Facebook Χυτήριο Theatre & ART Cafe
Twitter @xitirioartcafetheatre
Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά (με διάλειμμα)

Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ (γενική είσοδος) και 8 ευρώ (μειωμένο για φοιτητές, ανέργους, συνταξιούχους και άτομα κάτω των 18)

Μιλήσαμε με την συγγραφέα του θεατρικού έργου Δαλεζίου Φανή:

Ε: Ποια είναι η σχέση σας με το βιβλίο, αλλά και ποια διαδικασία περνάτε κατά την ανάγνωση ενός βιβλίου; (πρόταση ενός βιβλίου)

Ένα βιβλίο για μένα είναι ένα ταξίδι επειδή διαβάζω σκέψεις, συναισθήματα και ιστορίες ανθρώπων που κάτι θέλουν να πουν και κάπου θέλουν να σε οδηγήσουν. Άλλες φορές μπορεί να με συνεπάρει, άλλες να με ταράξει και άλλες όχι. Το να διαβάζω κάτι έχει διαφορά από το να μελετάω κάτι και αυτή είναι η διαδικασία που χρησιμοποιώ όταν μου αρέσει πολύ ένα βιβλίο. Το μελετάω και το αναλύω δηλαδή. Έχω ξεχωρίσει το μυθιστόρημα του Albert Camus «Ο ξένος» επειδή ο ήρωας του μοιάζει απόκοσμος και ασυνήθιστος σχεδόν τέρας αλλά έχω την αίσθηση πως υπάρχουν πολλοί ξένοι δίπλα μας, οπότε για μένα γίνεται κατά κάποιον τρόπο πιο καθημερινός άνθρωπος και αυτή είναι η ομορφιά του. 

Ε: Έχετε ποντιακή καταγωγή; Πώς προέκυψε αυτό το κείμενο;

Δεν έχω ποντιακή καταγωγή όμως η «19η Μαΐου» με έφερε πολύ κοντά στις αλησμόνητες πατρίδες. Μελέτησα για τον Πόντο εκείνης της εποχής, τον φαντάστηκα, τον ζωγράφισα μέσα στο μυαλό μου και αυτό είναι αρκετό για μένα ώστε να νιώσω δικό μου αυτόν τον τόπο. Η σκέψη για το έργο αυτό ξεκίνησε πέρυσι το χειμώνα που είχαμε ανεβάσει με τον ίδιο περίπου θίασο ένα έργο της Έλενας Δίου, το «Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Τερεζίσταντ» σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Τσακανάκη το οποίο μιλούσε για την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Σε μια συζήτηση που είχαμε με τον Κωνσταντίνο Τσακανάκη του είπα πως θέλω να γράψω ένα έργο για να αναδείξω ένα ελληνικό ιστορικό γεγονός. Του άρεσε πολύ η ιδέα και με άφησε να επιλέξω ποιο ήθελα να είναι αυτό. Έτσι προέκυψε η «19η Μαΐου».

Ε: Ποια ανάγκη σας οδήγησε να το κάνετε θεατρικό και όχι βιβλίο;

Ένα όνειρο που είχα από τότε που πήγαινα ακόμα στη Δραματική Σχολή του Διομήδη Φωτιάδη ήταν να γράψω ένα έργο και να το δω να ζωντανεύει πάνω στη σκηνή. Δεν προέκυψε όλο αυτό τυχαία αλλά με κόπο, χρόνο, υπομονή, δουλειά και πολλή αγάπη. Η «19η Μαΐου» είναι το τέταρτο έργο που γράφω και είμαι πολύ χαρούμενη που ανεβαίνει φέτος στη σκηνή του θεάτρου ΧΥΤΗΡΙΟ. Το να μεταφέρεις ένα ιστορικό γεγονός όπως είναι η Γενοκτονία των Ποντίων πάνω στο θεατρικό σανίδι έχει άλλη μαγεία και στόχος μου είναι να αναδείξω όλο αυτό που συνέβη τότε. Το θέατρο για μένα είναι ο πιο άμεσος τρόπος να πεις κάτι που θέλεις επειδή το κείμενο παίρνει σάρκα και οστά από τους ηθοποιούς και τον σκηνοθέτη. Ο θεατής έχει την ευκαιρία να ζήσει σε απόσταση αναπνοής τις λέξεις και την ιστορία του συγγραφέα. Βιβλίο ίσως γίνει αργότερα.

Ε: Στο έργο συνυπάρχουν η ελληνική με τη ποντιακή γλώσσα. Πόσο σας δυσκόλεψε ένα τέτοιο εγχείρημα;

Όταν ολοκλήρωσα τη συγγραφή του έργου ξεκινήσαμε να κάνουμε τη μεταφορά στα ποντιακά με την καλή μου φίλη Ντιάνα Αναστασιάδου και λίγο αργότερα με τον Κώστα Αλεξανδρίδη (ηθοποιός, Πρόεδρος του Ελληνικού Σωματείου «οι Μωμόγεροι» και συντονιστής της επιτροπής εθίμων και θεάτρου της Π.Ο.Ε.). Ήθελα το κείμενο να έχει την πιο γνωστή διάλεκτο του Πόντου, επειδή κάθε περιοχή είχε τους δικούς της ιδιωματισμούς. Δυσκολεύτηκα γιατί ήρθα σε επαφή με μια άλλη γλώσσα της οποίας ακούσματα δεν είχα και έπρεπε να μπει με τέτοιο τρόπο μέσα στο κείμενο που να μην το επηρεάσει. Η δομή του έργου είναι τέτοια που τα ποντιακά μπαίνουν μέσα στα νεοελληνικά. Νομίζω πως είναι πιο ενδιαφέρον για τον αναγνώστη ή το θεατή που θα μπει στη διαδικασία να διαβάσει ή να παρακολουθήσει την «19η Μαΐου» να ζήσει και την ποντιακή διάλεκτο. Εφόσον το έργο γράφτηκε για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού δε θα μπορούσε να είναι μόνο στα νεοελληνικά. Θα ήταν μισό και άδικο για το κείμενο και το θέμα του.

Ε: Συμμετέχετε στο έργο και ως ηθοποιός. Σας βοήθησε το γεγονός ότι το κείμενο ήταν δικό σας ή αντιμετωπίσατε το ρόλο σας όπως θα κάνατε με οποιοδήποτε άλλο θεατρικό;

Στο έργο υποδύομαι την Αγάπη ή αλλιώς Αγαπίτσα η οποία είναι μια ορφανή κοπέλα από την Τραπεζούντα που ήρθε στη Σαμψούντα και μένει μαζί με την οικογένεια Ποζίδη. Είναι η ψυχοκόρη τους. Ήταν κάτι που συνηθιζόταν τότε αφού λόγω των διωγμών, των ασθενειών και των σκοτωμών πέθαιναν πολλοί άνθρωποι και τα ορφανά που άφηναν πίσω έμεναν με άλλες οικογένειες ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν. Είναι ένας χαρακτήρας διαφορετικός από εμένα που ζει στη Σαμψούντα το 1919 με ό,τι συνεπάγεται αυτό και πάνω στην περίοδο των διωγμών και της γενοκτονίας. Αντιμετώπισα την Αγάπη σα να μην ήταν δικό μου «παιδί» αυτή ήταν μια δυσκολία, το γεγονός δηλαδή πως ήθελα να αποστασιοποιηθώ από το κείμενο μου και να την ανακαλύψω από την αρχή. Όταν απομακρύνθηκα και κάτω από τις οδηγίες του σκηνοθέτη έψαξα ακόμα πιο βαθειά το χαρακτήρα και ανακάλυψα πολλά πράγματα τόσο για το ρόλο όσο και για μένα.    

Ε: Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Προς το παρόν θέλω να ζήσω και να απολαύσω την «19η Μαΐου» γιατί υλοποιήθηκε μετά από πολλή δουλειά και αγώνα από όλους τους ηθοποιούς και τους υπόλοιπους συντελεστές. Μελλοντικά θέλω να γράψω κι άλλα θεατρικά και να κάνω δουλειές και συνεργασίες που με γεμίζουν, που έχουν κάτι να πουν και που κάπου μέσα σ' αυτές βλέπω τον εαυτό μου.

Μιλήσαμε και με τον κύριο Κοντογιαννίδη Παύλο, ο οποίος συμμετέχει με χαρά σε αυτή τη θεατρική παράσταση.

Ε: Ποια είναι η σχέση σας με το βιβλίο, αλλά και ποια διαδικασία περνάτε κατά την ανάγνωση ενός βιβλίου;

Η σχέση μου με το βιβλίο δεν μπορώ να πω πως είναι ερωτική αυτά τα χρόνια! Εξάλλου διάβασα πάρα πολύ τους κλασικούς στα νιάτα μου! Ένα βιβλίο το διαβάζω και το ξαναδιαβάζω…μέχρι να το εμπεδώσω, αργά αργά και σταθερά! Προτείνω το «Μάρκος Βαμβακάρης ο Άγιος Μάγκας» του Μάνου Τσιλιμίδη!

Ε: Πως προέκυψε αυτή η συνεργασία με ένα θίασο με τόσο νεαρά μέλη;

Με εντυπωσίασε το έργο και η ευγένεια και η επιμονή της Φανής Δαλεζίου!...και η παρουσία βεβαίως!

Ε: Σε μια Ευρώπη γεμάτη πρόσφυγες, τι απαντάτε σε όσους διαπραγματεύονται τη λέξη Γενοκτονία;

Είναι άσχετοι, αμαθείς υποκριτές και επικίνδυνοι! Η μεγαλύτερη υποκρισία της Ενωμένης Ευρώπης είναι ότι στον προϋπολογισμό τον ετήσιο της το ποσόν που διαθέτει για ανθρωπιστικούς σκοπούς είναι μόνο 1 δις και με αυτό εξαγοράζει τις ενοχές της για την εκμετάλλευση και καταπίεση που έχει εξασκήσει όλα αυτά τα χρόνια απέναντι αυτών των χωρών που οι κάτοικοί τους κατακλύζουν ως πρόσφυγες την Ευρώπη ως επίγειο παράδεισο!

Ε: Ο ρόλος σας στο έργο είναι μικρός, αλλά καταλυτικός. Πως νιώθετε για τη συμμετοχή σας σε αυτή την παράσταση;

Για τον ρόλο μου στο έργο «19η Μαΐου» αν είναι μικρός ή όχι, έχω να δηλώσω ότι δεν υπάρχουν ρόλοι μικροί ή μεγάλοι, υπάρχουν μικροί ή μεγάλοι ηθοποιοί!

Ε: Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον;

Τα σχέδιά μου για το μέλλον είναι να φτιαχτεί ένα κίνημα με σκοπό «ΠΑΜΕ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΞΑΝΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»! Επαγγελματικά, ποτέ δεν είχα πλάνα!