Γράφει: Μίλτος Γήτας

Η Σοφία Γραμμόζη - Σωπίκη γεννήθηκε στο Κεφαλόβρυσο Ιωαννίνων. Είναι παντρεμένη και μητέρα δύο παιδιών. Είναι πτυχιούχος της σχολής νηπιαγωγών Καλλιθέας και της Μαρασλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Είναι μέλος του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς, της Εταιρίας Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου και της Ο.Μ.Ε.Ρ. (Παγκόσμια Οργάνωση Προσχολικής Αγωγής) στο Παράρτημα Ιωαννίνων.

Γράφει κυρίως για παιδιά και εφήβους και τα βιβλία της έχουν βραβευτεί αρκετές φορές. Με αφορμή την έκδοση του νέου της βιβλίου «Τα… μεγάλα μάτια της Αλ…», συνομίλησε με τον ανταποκριτή του BOOKIA στην Ήπειρο, Μίλτο Γήτα.

Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας;

Έχω δυο μεγάλες αγάπες: τα παιδιά και τη λογοτεχνία. Είχα την τύχη, τη χαρά και την ευλογία να είμαι εκπαιδευτικός κι από κοντά να βιώνω, να νιώθω και να κατανοώ όλες τις ανησυχίες και ανάγκες των παιδιών. Γνωρίζοντας τη μαγεία της λογοτεχνίας και πόσο σημαντικά επηρεάζει τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού πάντα μέσα από την αναγνωστική απόλαυση, άρχισα να γράφω, αθόρυβα και αβίαστα.

Ποιοι παράγοντες ή καταστάσεις πρέπει να συντελούν ώστε να ξεκινήσετε να γράφετε ένα βιβλίο;

Ό,τι ενδιαφέρει και αγγίζει ένα παιδί μπορεί να γίνει αφορμή να ξεκινήσω να γράφω κάτι. Ένα δάκρυ, ένα χαμόγελο, ένα ματωμένο γόνατο, δυο τρομαγμένα παιδικά μάτια. Επίσης το αντίκτυπο που έχουν στα παιδιά διάφορα κοινωνικά προβλήματα με απασχολούν και μπαίνοντας κάθε φορά στη θέση τους προσπαθώ να τα κάνω με τη γραφή μου να νιώσουν όμορφα. Να αναγνωρίσουν στις σελίδες των βιβλίων ήρωες που θα βιώνουν τις ίδιες ενδεχομένως καταστάσεις και να βρίσκουν λύσεις.

Τι θα διαβάσει ο βιβλιόφιλος που θα επιλέξει το νέο σας βιβλίο «Τα… μεγάλα μάτια της Αλ…»;

Στην σημερινή εποχή της κρίσης και της ανεργίας θα συναντήσει μια παρέα παιδιών σε ένα ορεινό ελληνικό χωριό, όπου το σχολείο ανοίγει μετά από δέκα χρόνια. Θα τα δει να περιεργάζονται έναν κόκκινο βράχο που μια σεισμική δόνηση τον έφερε απρόσκλητο μουσαφίρη στο σπίτι του κ. Μηνά. Πάνω του είναι χαραγμένο ένα κοριτσίστικο σώμα με … μεγάλα μάτια. Τα παιδιά αναλαμβάνουν μαζί με τον δάσκαλό τους να βρουν το κρυμμένο μυστικό. Ποια είναι η Αλ; Γιατί τα μάτια της είναι …μεγάλα; Γιατί ο κ. Μηνάς που ξέρει την αλήθεια προσπαθεί να τα εμποδίσει; Με οδηγό την ιστορία που όπως αναφέρεται στο βιβλίο «…δεν ξεχνιέται, ούτε διαγράφεται, ούτε την περνάς με δρασκελιές. Βήμα, βήμα, σελίδα, σελίδα, κομμάτια είναι που ενώνονται και μας δείχνουν το δρόμο…», ο αναγνώστης θα υποκλιθεί στη δύναμη της αγάπης, της φιλίας, της αλληλεγγύης, της συγχώρεσης και θα συγκινηθεί διαπιστώνοντας ότι και στις πιο σκληρές μέρες του πολέμου υπάρχουν μορφές που η ανθρωπιά τους ξεπερνά τα ανθρώπινα μέτρα! Θα χαρεί με το αισιόδοξο βλέμμα των παιδιών και τον καταγγελτικό τους λόγο. Και στο τέλος θα ενώσει κι εκείνος τη φωνή του στη δική τους κραυγή και θα συνυπογράψει το δικό τους μήνυμα για ειρήνη.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να γράφει κάποιος για παιδιά και για εφήβους;

Κάθε συγγραφή είναι δύσκολη όταν σέβεσαι τον εαυτό σου και τον αναγνώστη. Όταν γράφεις για παιδιά είναι ακόμη πιο δύσκολο γιατί πρέπει να είσαι γνώστης της ψυχολογίας του. Επίσης επειδή ο συγγραφέας θα γράψει και για δύσκολα πράγματα και καταστάσεις, γιατί ο κόσμος δεν είναι αγγελικά πλασμένος και το παιδί έχει δικαίωμα στην αλήθεια, θα πρέπει να γράφει με σαφήνεια, να μη δημιουργεί συγχύσεις. Πάντα κρατώντας το παιδί απ’ το χέρι με σεβασμό και αγάπη. Γνωρίζοντας το πόσο πολύ και σε όλα τα επίπεδα επηρεάζει η παιδική λογοτεχνία στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού το να γράφεις για παιδιά απαιτεί σοβαρότητα . Είναι μεγάλη ευθύνη!

Ποιο από τα βιβλία σας δυσκόλεψε ποιο πολύ και πιο έχετε για κάποιο ξεχωριστό λόγο στην καρδιά σας;

Όλα είχαν τη δυσκολία τους. Όσο τόσο στη σύνταξη και γραφή όσο στο αν αυτό που έγραψα με τον τρόπο που το έγραψα ήταν αυτό ακριβώς που είχα στο μυαλό μου να τους πω. Όλα τα βιβλία μου τα αγαπώ. Όμως «Η χάντρα η ασημένια η χρυσομαλαματένια» για δυο σημαντικούς λόγου έχουν μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Πρώτον γιατί αναφέρεται στην πατρική αγάπη και την δεύτερη έκδοση την έχω αφιερώσει στον πατέρα μου που «έφυγε» νωρίς. Δεύτερον η βράβευσή του από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά μου άνοιξε τον δρόμο.

Πώς αντιδράτε σε μια θετική και σε μια αρνητική κριτική στα βιβλία σας;

Από την στιγμή που εκδίδεις πρέπει να είσαι έτοιμος για την όποια κριτική. Καλοδεχούμενη κάθε κριτική. Η θετική με χαροποιεί ιδιαίτερα. Η αρνητική θα με προβληματίσει και θα με κάνει να ξανασκεφτώ κάποια πράγματα. Καλό θα μου κάνει.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας ή ποιητής και γιατί.

Μεγάλωσα ακούγοντας σαν παραμύθι την Οδύσσεια από τον πατέρα μου. Αγάπησα τον Ζαχαρία Παπαντωνίου και την Πηνελόπη Δέλτα σαν μαθήτρια γιατί τα κείμενά τους έβλεπα αναγνωρίσιμες σκηνές της καθημερινότητάς μου. Αργότερα αγάπησα την ποίηση του Καβάφη. Όμως λατρεύω τον ανομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο στίχο γιατί είναι ο στίχος της δημοτικής ποίησης.

Τι συμβουλή θα δίνατε σε κάποιον που γράφει και θέλει να εκδώσει;

Να ξέρει ότι είναι δύσκολα στον εκδοτικό χώρο. Να στείλει σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς να ακούσει μια υπεύθυνη κριτική. Μπορεί να ανοίξει κάποιος δρόμος. Σε κάθε περίπτωση εφόσον αισθάνεται την συγγραφή σαν ανάγκη να γράφει χωρίς να βιάζεται και να μην απογοητευθεί. Πάντα να γράφει με την καρδιά του. Υπομονή και επιμονή χρειάζονται.

Τα εργαστήρια δημιουργικής γραφής είναι πλέον της μόδας. Πιστεύετε πως δεν αρκεί μόνο το ταλέντο σε κάποιον, αλλά χρειάζονται μαθήματα δημιουργικής γραφής για να γραφτεί ένα βιβλίο;

Έχουν γραφτεί αριστουργήματα χωρίς μαθήματα δημιουργικής γραφής. Όμως πιστεύω ότι το κάθε ταλέντο καλλιεργείται και εξελίσσεται. Επειδή είναι της μόδας το ζητούμενο είναι ποιος θα διδάξει μαθήματα δημιουργικής γραφής. Τι προσόντα έχει; Πολλά ακούμε τελευταία που μόνο δημιουργική γραφή δεν είναι.

Έχετε καταγωγή από το Πωγώνι, πείτε λίγες λέξεις τι πρεσβεύει για σας;

Το Πωγώνι είναι ο τόπος μου, ο τόπος που μεγάλωσα. Πανέμορφος τόπος, καταπληκτική φυσική ομορφιά με υπέροχους ανθρώπους που στηρίζουν και αναδεικνύουν την παράδοση. Αξίζει να προβληθεί περισσότερο. Είναι σημείο αναφοράς για μένα, η αρχή μου και το τέλος μου. Όλα εκεί.

Ποια είναι τα επόμενα λογοτεχνικά σχέδια;

Ένα παραμύθι μου είναι υπό έκδοση. Στο συρτάρι έχω κι άλλα. Τώρα έχω ξεκινήσει ένα μυθιστόρημα για παιδιά. Θα δούμε που θα με βγάλει.