Σύνδεση Τώρα Σύνδεση στη Βιβλιοθήκη μου   ·   Όλες οι Βιβλιοθήκες στο Bookia
Τι είναι το Bookia;   ·   Blog   ·                     ·   Επικοινωνία  
Πως γράφω κριτική; Είμαι Συγγραφέας Είμαι Εκδότης Είμαι Βιβλιοπώλης Live streaming / Video
 

Το Bookia αναζητά μόνιμους συνεργάτες σε κάθε πόλη τής χώρας για την ανάδειξη τής τοπικής δραστηριότητας σχετικά με το βιβλίο.

Γίνε συνεργάτης τού Bookia στη δημοσίευση...

- Ρεπορτάζ.
- Ειδήσεις.
- Αρθρογραφία.
- Κριτικές.
- Προτάσεις.

Επικοινωνήστε με το Bookia για τις λεπτομέρειες.
«Το Όνειρο ενός γελοίου», ερμηνεύει ο Δημήτρης Βερύκιος στο θέατρο «Βαφείον»
Διαφ.

Γράφει: Αγγελική-Ειρήνη Μήτση

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Το βιβλίο «Το όνειρο ενός γελοίου».
Ο συγγραφέας Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky.
Το θέατρο Βαφείον.

Το Όνειρο ενός γελοίου, Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky, Δημήτρης Βερύκιος, θέατρο Βαφείον

Το βιβλίο το διάβασα από εκδόσεις ΑΡΜΟΣ, σε πολυτονικό σύστημα. Είναι πολύ ενδιαφέρον ο τόσο εξαιρετικός λόγος του Ντοστογιέφσκι να αποδίδεται πολυτονικά.  Η καινούρια μετάφραση (σχεδόν δεκαπέντε χρόνια μετά) έχει αλλαγές. Ο μεταφραστής χρησιμοποίησε λέξεις που προσδίδουν περιεκτικότερα το νόημα των γραφόμενων. Παρατηρούμε την αγωνία του Γουνελά Σωτήρη να αποδόσει το κείμενο ουσιαστικά. Το επίμετρο, «Μικρή ιστορία του κόσμου» του βιβλίου είναι οι σκέψεις του μεταφραστή. Για να μεταφράσει λοιπόν, δεν διάβασε απλά το κείμενο, αλλά το ανέλυσε και το ξεδίπλωσε. Γιατί μετάφραση σημαίνει μεταφορά ενός ολόκληρου συγγραφικού ύφους, ενός ιδιαίτερου τρόπου έκφρασης και σκέψης.

Το εξώφυλλο της Μαρίας Κόκκου δίνει το στίγμα του βιβλίου. Το βλέμμα που άλλαξε την επιλογή του ήρωα. Γιατί το βλέμμα ενός ανθρώπου είναι ο καθρέφτης της ψυχής του.

Περίληψη

Το «Όνειρο ενός γελοίου» δημοσιεύτηκε το 1877. Τέσσερα χρόνια πριν από το θάνατό του ο Ντοστογιέφσκι γράφει ένα μήνυμα για τους αναγνώστες του. Διότι περί αυτού πρόκειται! «Το Όνειρο ενός γελοίου» αποτελεί έναν ύμνο για τη Ζωή.

Ο ήρωας του βιβλίου συστήνεται ως γελοίος και τρελλός. Δεν έχει όνομα, γιατί είναι Εσύ κι Εγώ! Μιλάει ακατάπαυστα για τα σημαντικά και τα ασήμαντα της Ζωής. Ο ήρωας ανακοινώνει: «.... η πανεπιστημιακή μου μόρφωση φαινόταν να μην υπάρχει παρά για να μου δείξει και να μου εξηγήσει, όσο εντρύφησα σ' αυτήν, πως ήμουν γελοίος», γιατί άνθρωπο δεν σε κάνουν τα πτυχία, αλλά η Αγάπη για Ζωή.

Η απόφασή του να γίνει αυτόχειρας γιατί η Ζωή του δεν είχε πια νόημα, αλλάζει! Η παρουσία ενός αβοήθητου παιδιού, οδηγεί τον ήρωα εκείνη την νύχτα σε ένα αστρικό ταξίδι! Στο ύπνο του λοιπόν,  βλέπει ένα Όνειρο: «Τι είναι όνειρο; Και η ζωή μας δεν είναι ένα όνειρο;», αναρωτιέται. Μέσα από την μεταθανάτια εμπειρία που έχει, αναδύεται στο Φως! Η Αλήθεια της Ζωής του αποκαλύπτεται. Η μεταστροφή του ήρωα θυμίζει την μεταστροφή του Αποστόλου Παύλου, αφού και ο ήρωάς μας θέλει πλέον να κυρήξει αυτόν τον Λόγο, το Λόγο της Αγάπης.

Το Όνειρο ενός γελοίου, Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky, Δημήτρης Βερύκιος, θέατρο Βαφείον

Όταν ξεγυμνώνεται από την Αλαζονεία του, το Μίσος, τον Πόνο, αγγίζει την Αλήθεια, τον ορθό Λόγο! «Να υπάρχει άραγε ο πόνος σ' αυτή τη νέα γη; Εκεί κάτω στη δική μας, δεν μπορούμε να αγαπήσουμε παρά με πόνο, και μόνο μέσα από τον πόνο».

Η Βίβλος μας, αναφέρεται στο Προπατορικό Αμάρτημα, στη Ζωή στον Παράδεισο και την Έξοδο από αυτόν! Τον 15ο αιώνα οι «πολιτισμένοι» κονκισταδόρ, παρατηρώντας τη ζωή των αυτόχθονων κατοίκων της Αμερικής, συναντήθηκαν με το αρχέγονο, απλό τρόπο ζωής και τον μόλυναν. Όποιον συνειρμό και να κάνουμε, κάτι παρόμοιο παρακολουθεί στο όνειρό του κι ο ήρωάς μας και συγκλονίζεται από αυτή τη διαπίστωση!

Παρόλα τα δεινά που έφερε και υπέφερε ο Άνθρωπος στη Ζωή, ο ήρωας γνωρίζει ότι είναι σημαντικό να αντισταθούμε στον μηδενισμό και πως: «Η ουσία είναι να αγαπάς τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου, να ποιά είναι η ουσία, αυτό είναι όλο και δέν χρειάζεται τίποτε άλλο: αμέσως θα μάθεις πώς χτίζεται ο παράδεισος... Αρκεί όλοι να το θελήσουν αυτό και στη στιγμή όλα θα επανορθωθούν».

Το Όνειρο ενός γελοίου, Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky, Δημήτρης Βερύκιος, θέατρο Βαφείον

Ο συγγραφέας

Ο κορυφαίος Ρώσος μυθιστοριογράφος Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky γεννήθηκε στις 30 Οκτωβρίου του 1821 στη Μόσχα. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια με ένα πατέρα αλκοολικό και σκληρό. Ο  πατέρας του, Mikhail Andreevich, ήταν συνταξιούχος στρατιωτικός χειρούργος. Η καλοσυνάτη μητέρα του του μετέδωσε τη χριστιανική της Πίστη, όμως πέθανε το 1837, από φυματίωση την ίδια μέρα με τον εθνικό ποιητή της Ρωσίας Aleksandr Pushkin, τον αγαπημένο ποιητή του Ντοστογιέφσκι. Μετά και από τη δολοφονία του πατέρα του, ο Ντοστογιέφσκι φοίτησε στη Στρατιωτική Ακαδημία Μηχανικών, στην Αγία Πετρούπολη, αποφοιτώντας το 1843 με μέτριους βαθμούς.

Κατόπιν εργάστηκε ως υπάλληλος γραφείου. Μια εργασία που δεν μπορούσε να στηρίξει οικονομικά το πάθος του για το τζόγο και έτσι κατέληγε να είναι πάντα χρεωμένος.

Ο κριτικός λογοτεχνίας Vissarion Belinsky το 1846 έγραψε ένα εγκωμιαστικό άρθρο για το πρώτο μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι, το «Φτωχόκοσμος». Τότε ξεκίνησαν οι επαφές με λογοτεχνικούς κύκλους και έγινε μέλος μιας ομάδας ουτοπιστών σοσιαλιστών.

Συγκλονιστικό σταθμό στη ζωή του αποτέλεσε η σύλληψη, η φυλάκιση και η καταδίκη του για συνωμοσία και ανατροπή του τσάρου Νικόλαου του Α’, στις 22 Απριλίου 1849. Χάρη του δόθηκε όταν πια πολλοί φίλοι του είχαν εκτελεστεί. Η θανατική καταδίκη μετατράπηκε σε καταναγκαστικά έργα, στο Ομσκ της Σιβηρίας. Το γεγονός αυτό επηρέασε βαθυά την ιδιοσυγκρασία του.

Το Όνειρο ενός γελοίου, Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky, Δημήτρης Βερύκιος, θέατρο Βαφείον

Αυτά τα χρόνια γνώρισε την Maria Dmitrievna Isaev, και την παντρεύτηκε το 1857. Ως παντρεμένος ο Ντοστογιέφσκι δεν βρήκε τη γαλήνη και την ευτυχία που αναζητά.

Με την επιστροφή του το 1859 στην Αγία Πετρούπολη ξεκίνησε μαζί με τον αδερφό του Mikhail στην έκδοση δυο περιοδικών, Vremya (Χρόνος) και Epokha (Εποχή), που τελικά οι αρχές απαγόρευσαν την κυκλοφορία τους. Το 1864 η σύζυγος του πεθαίνει από φυματίωση και σύντομα πεθαίνει και ο αδερφός του. Χρεωμένος, αναζητάει την επίλυση του οικονομικού του προβλήματος στις χαρτοπαικτικές λέσχες, καταφέρνοντας μόνο να συσσωρεύει όλο και περισσότερα χρέη.

Γράφοντας το βιβλίο «ο Παίχτης», ερωτεύεται την 20χρονη στενογράφο Anna Grigoryevna Snitkina, και το 1867 την παντρεύεται. Οι δανειστές τον κυνηγούν και το ζευγάρι φεύγει για την Ευρώπη. Ταξιδεύουν στη Γερμανία, την Ελβετία και την Ιταλία.

Η πολυτάραχη ζωή του καταγράφεται στα έργα του. «Έγκλημα και Τιμωρία», «Οι Δαιμονισμένοι», «Το Ημερολόγιο του Συγγραφέα», «Αδερφοί Καραμαζώφ», «Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων»«Ο Ηλίθιος», και τόσα άλλα.

Ο Ντοστογιέφσκι ήταν επιληπτικός και με τις κακουχίες που πέρασε οι επιληπτικές κρίσεις γίνονταν εντονότερες. Στις 28 Ιανουαρίου 1881, ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας πέθανε σε ηλικία 60 ετών. Ο τάφος του βρίσκεται στο Μοναστήρι Alexander Nevsky στην Αγία Πετρούπολη.

Ο «γίγαντας του πνεύματος» Ντοστογιέφσκι είναι ένας από τους σπουδαιότερους ψυχογράφους, με κριτική στάση απέναντι στα ευρωπαϊκά φιλοσοφικά ρεύματα. Η αντίφαση χαρακτηρίζει το έργο του. Παρουσιάζει συντηρητικές και ριζοσπαστικές απόψεις, θρησκοληψία και άρνηση της θρησκείας, αγάπη και μίσος σε κορύφωση! Παρουσιάζει την Αλήθεια της Ζωής.

Γνώρισε το θαυμασμό του Leo Tolstoy και επηρέασε σημαντικά μελλοντικούς συγγραφείς, όπως οι Thomas Mann, Ernest Hemmingway, Virginia Woolf, James Joyce, Albert Camus. Οι δε Nietzsche και Sigmund Freud έχουν αντλήσει από το έργο του.

Το Όνειρο ενός γελοίου, Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky, Δημήτρης Βερύκιος, θέατρο Βαφείον

Το θεατρικό

Σε μια εποχή που παιδικά βλέμματα είναι στραμμένα με απόγνωση στους «ενήλικες» που κυβερνούν τον κόσμο, σε μια εποχή που παιδικά βλέμματα σιωπούν στις ακτές της πατρίδας μας, ο Δημήτρης Βερύκιος μας αποκαλύπτει το κείμενο του Ντοστογιέφσκι και μας προσκαλεί σε μια πνευματική επανάσταση, που τόσο έχουμε ανάγκη! Ένα έργο με πρωταγωνιστή το παιδικό βλέμμα που πρέπει να είναι οδηγός μας στη Ζωή!

Με διάθεση αυτοσαρκαστική ξεκινάει το παραμιλητό του ο «τρελλός» που ψάχνει την Αλήθεια. Ο χειμαρρώδης λόγος του Ντοστογιέφσκι μας παρασέρνει σε προβληματισμούς για την ανθρώπινη συνείδηση, την ενσυναίσθηση, την αμαρτία, τη Ζωή.

«…Είμαι ένας γελοίος... Οι άλλοι βέβαια με λένε τρελλό τώρα... Αυτό θα ήταν μια αναβάθμιση,  μια προαγωγή, αν δεν ήμουνα γι' αυτούς το ίδιο γελοίος όπως και πριν.  Όμως τώρα δεν θυμώνω μαζί τους, τώρα τους αγαπάω όλους, κι όταν γελάνε μαζί μου, τους αγαπάω περισσότερο κι ας μην ξέρω το γιατί.  Θα γέλαγα μάλιστα κι εγώ παρέα μ' αυτούς - όχι πως θα κορόϊδευα τον εαυτό μου, μα γιατί τους αγαπάω.  Αλλά θλίβομαι τόσο κοιτάζοντάς τους. Θλίβομαι γιατί δεν ξέρουν την Αλήθεια... ενώ εγώ την ξέρω.  Αχ τι αβάσταχτο που είναι να ξέρεις μόνο εσύ την Αλήθεια...»

Ο Δημήτρης Βερύκιος μας συνεπαίρνει σε ένα ταξίδι ενδοσκόπησης. Μετουσιώνει τον καθαρό λόγο του Άρη Αλεξάνδρου και τον προσφέρει στους θεατές ζωντανό. Μεταδίδει τις εντάσεις του κειμένου με ερμηνευτική δεξιοτεχνία και μας οδηγεί στην κάθαρση!
Η γλυκύτατη νεαρή σοπράνο Αμαλία Κλημοπούλου παίζει φλάουτο επί σκηνής και ερμηνεύει a cappela αποσπάσματα από δημοφιλείς άριες. Η ερμηνεία της και υποκριτικά γίνεται έντονα αντιληπτή όταν για να ακούσει το Λόγο του κειμένου, σταματά απότομα τη μουσική.

Ο σκηνοθέτης Τάκης Χρυσικάκος με μαεστρία και αρμονία ένωσε τις δύο αυτές ερμηνείες για να μην αποπροσανατολιστεί ο θεατής από συνεχόμενο λόγο, αλλά και να μην χάσει τη ροή του λόγου από την ύπαρξη μουσικής.

Στην ιδιαίτερη σκηνή του θεάτρου «Βαφείον», σε ένα απλό σκηνικό, με λίγα σκηνικά αντικείμενα ξετυλίγεται η σκέψη ενός Ανθρώπου. Ένα ζευγάρι λευκών φτερών πάνω στο λευκό κοστούμι παραπέμπουν στο όνειρο, στο θάνατο και το φως της ψυχής. Το κόκκινο τριαντάφυλλο, στο χρώμα του αίματος, της Ζωής! Το φανάρι που κρατάει ο πρωταγωνιστής φωτίζει το Δρόμο για τον Παράδεισο με την μουσική υπόκρουση του Ύμνου της Αγάπης του Αποστόλου Παύλου σε μουσική Zbignew Preisner.

Μια λιτή παράσταση με πλούσιο περιεχόμενο!

Το Όνειρο ενός γελοίου, Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky, Δημήτρης Βερύκιος, θέατρο Βαφείον

Ταυτότητα της παράστασης

«ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΕΝΟΣ ΓΕΛΟΙΟΥ»
του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκυ
Ένας Ύμνος στη Ζωή και την Αγάπη... Η Αλήθεια που ίσως μόνο ένας «γελοίος» μπορεί να δει στο όνειρό του…
... ή μήπως δεν είναι μόνο ένα όνειρο;

Ένας άνθρωπος βαθειά μελαγχολικός και απελπισμένος, που έχει χάσει το νόημα της ζωής και που τίποτε δεν έχει σημασία, αποφασίζει να αυτοκτονήσει… Όμως την νύχτα που ετοιμάζεται να το κάνει, και με αφορμή ένα τυχαίο περιστατικό, αποκοιμιέται χωρίς να το καταλάβει… Εκείνο που βλέπει στο όνειρο του, τον κάνει, όταν ξυπνάει, όχι μόνο να μην θέλει να πεθάνει, αλλά να λαχταράει με όλη τη δύναμη της ψυχής του να ζήσει, αφού στον ύπνο του τού φανερώθηκε η Αλήθεια της Ζωής… με όλες τις λεπτομέρειες… Κι αυτή την Αλήθεια γυρίζει και κηρύττει παντού. Ένα συγκλονιστικό κείμενο, απλό και βαθύ, μεστό και αποκαλυπτικό!!!

«…αυτό το Όνειρο μου φανέρωσε την Αλήθεια...»

Από τη μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου
Σκηνοθεσία: Τάκης Χρυσικάκος
Ερμηνεύει ο ηθοποιός Δημήτρης Βερύκιος
Συμμετέχει η σοπράνο Αμαλία Κλημοπούλου (φλάουτο και τραγούδι)
που παίζει φλάουτο και τραγουδά επί σκηνής αποσπάσματα από δημοφιλείς άριες, κλείνοντας με τον Ύμνο της Αγάπης του Απ. Παύλου, σε μουσική Zbignew Preisner -από την Μπλε Ταινία του Kislovski.
Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Κάθε Σαββάτο και Κυριακή στις 7μ.μ.

Θέατρο Βαφείον
Αγ. Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός, Αθήνα
Τηλ.Κρατήσεων: 210-3425637

Το Όνειρο ενός γελοίου, Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky, Δημήτρης Βερύκιος, θέατρο Βαφείον

Συνέντευξη

Είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε με τον πρωταγωνιστή της παράστασης Δημήτρη Βερύκιο.

Ε: Ποια είναι η σχέση σας με το βιβλίο, αλλά και ποια διαδικασία περνάτε κατά την ανάγνωση ενός βιβλίου; (πρόταση βιβλίου για τους αναγνώστες μας)

Ανοίγοντας ένα καλό βιβλίο, ανοίγεις ένα παράθυρο στη Γνώση… κι αυτό γίνεται απόλαυση όταν ανακαλύπτεις κάτι νέο που σου ομορφαίνει την Ψυχή… μα και βαθειά ικανοποίηση σαν νιώσεις πως εκεί βρίσκεται ένα κομμάτι δικό σου… και τότε του δίνεσαι και σου δίνεται, με ένταση που στο φινάλε κρυσταλλώνει κι ενδυναμώνει την σχέση σου με τον κόσμο… κι αν αισθανθείς την ανάγκη να ξαναγυρίσεις αργότερα  σ’ αυτό θα πει πως πέτυχε αυτό για το οποίο γράφτηκε… Η «Ασκητική» του Ν. Καζαντζάκη είναι μια τέτοια περίπτωση και την συστήνω ανεπιφύλακτα…

Ε: Πώς επιλέξατε το συγκεκριμένο βιβλίο για να το αποδώσετε θεατρικά;

Λειτουργώ με την διαίσθηση και με ό,τι νιώσω στην πρώτη μου επαφή στις συναντήσεις μου με τους ανθρώπους, την φύση, τα βιβλία κλπ. Από την πρώτη ανάγνωση μου αυτού του έργου - 10 χρόνια πριν -  ένιωσα έντονη επιθυμία να το κοινοποιήσω θεατρικά στον κόσμο… Δεν έφυγε ποτέ από την σκέψη μου, αλλά περίμενα ναρθεί η ώρα η σωστή, την οποία δεν μπορώ να ορίσω αλλά την αισθάνομαι και την αναγνωρίζω… Νομίζω, πάντως πως ο κυριότερος λόγος που το κάνω τώρα είναι εκείνη η βαθειά Αλήθεια του που την νιώθω απόλυτα δική μου…

Ε: Υπάρχουν σημεία του ήρωα που υποδύεστε, με τα οποία ταυτίζεστε;

Ο πόνος του για τον άνθρωπο αλλά και η οδύνη του για την τραγικότητα της ίδιας της ζωής εν γένει με αγγίζουν κα με συγκλονίζουν και νιώθω πως ταυτίζομαι μαζί του… Αλλά και η λυτρωτική κατάληξη του με κάνει να τον αγαπώ βαθιά και μαζί μ’ αυτόν κι όλο τον κόσμο…

Ε: Κατά τη διάρκεια της παράστασης, η σοπράνο Αμαλία Κλημοπούλου συνοδεύει παίζοντας φλάουτο και τραγουδώντας αποσπάσματα από δημοφιλείς άριες. Τι νομίζετε ότι προσφέρει η ζωντανή μουσική στο θεατρικό;

Είναι μια ουσιώδης δραματουργική ανάσα κι ένα αισθητικό συμπλήρωμα ταυτόχρονα… όπως στην παρούσα παράσταση μας όπου δεν είναι απλά μια μουσική υπόκρουση αλλά ένας «διάλογος» με την δράση που κορυφώνεται στο τέλος αγκαλιάζοντας το ένα το άλλο με εξαιρετική ένταση…

Ε: «Η ουσία είναι να αγαπάς τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου, να ποιά είναι η ουσία, αυτό είναι όλο και δέν χρειάζεται τίποτε άλλο: αμέσως θα μάθεις πώς χτίζεται ο παράδεισος... Αρκεί όλοι να το θελήσουν αυτό και στη στιγμή όλα θα επανορθωθούν». Στους δύσκολους καιρούς που περνάμε, θα καταφέρουμε να φτιάξουμε το δρόμο για τον ... παράδεισο;

Δεν έχω αυταπάτες πως είναι εξαιρετικά δύσκολο ακόμη και να φανταστεί κανείς τον κόσμο σαν παράδεισο… όμως αξίζει να αγωνιζόμαστε για το καλύτερο, ακολουθώντας τον δρόμο της καρδιάς μας… να ακούσουμε την  Αλήθεια που υπάρχει μέσα μας… και να δίνουμε, παρά τον πόνο που φέρνει η συχνή μη ανταμοιβή μας… Είμαι πεπεισμένος πως ό,τι δεν λύνει η Αγάπη, τίποτε δεν μπορεί να το λύσει…

Ε: Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Νιώθω πως το ταξίδι μου στο «Όνειρο Ενός Γελοίου» είναι μόνο στην αρχή του… Έτσι κι αλλιώς δεν συνηθίζω να κάνω σχέδια, για να μην γελάνε οι Θεοί μαζί μου…

 
 
``

Θέλετε να λαμβάνετε ενημέρωση από το Bookia;

Πηγή δεδομένων βιβλίων



Χορηγοί επικοινωνίας






Κοινωνικά δίκτυα