Γράφει: Αγγελική-Ειρήνη Μήτση

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

“Το Τέρας κι Εγώ” του Σταμάτη Μαλέλη από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, δεν αποτελεί μόνο την ενδοσκόπηση ενός ανθρώπου που κερδίζει την πάλη με την Κατάθλιψη, αλλά και μια ιστορική αναδρομή στα Χρόνια της Ελληνικής Τηλεόρασης. Μια Πολιτική ιστορία. Εξάλλου η ζωή κάθε ανθρώπου ως πολίτη εμπεριέχει πολιτικές πράξεις (ή τουλάχιστον θα έπρεπε). Για τον Σταμάτη Μαλέλη οι πολιτικές σκέψεις και πράξεις ήταν αυτονόητες.

Ο συγγραφέας μιλάει χωρίς περιστροφές. Με ονοματεπώνυμα. Το βιβλίο του δεν είναι ένα λογοτεχνικό κείμενο, ούτε ένα απλό βιβλίο αυτοβελτίωσης, είναι μια γροθιά στην στασιμότητα και το δήθεν! “Οι αυταπάτες μάς επιβάλλονται επειδή μας γλιτώνουν από τον πόνο και μας δίνουν ευχαρίστηση”, έγραψε ο Φρόυντ. Σε αυτή την κοινωνία, όπου το Εγώ μετατρέπεται στο Τέρας που κατατρώει τα Οράματα, πόσο μπορούμε να αντισταθούμε;

“Όσο ισχυρότερη είναι η κυβέρνηση, με την έννοια της εξουσίας, τόσο λιγότερο συνειδητοποιημένος είναι ο πολίτης και αφήνει τους άλλους να ασχολούνται με τα κοινά εκπροσωπώντας τον. Ψηφίζεις δίκαια. Έτσι νομίζεις ... και έπειτα χάνεις το δίκιο σου, γιατί αφήνεις τους άλλους να ασχολούνται με αυτό. Το δίκαιο πρέπει να το διεκδικείς καθημερινά.”, λέει ο συγγραφέας.

Σε δύσκολους καιρούς κολυμπάμε στα βαθιά θέλουμε - δε θέλουμε γιατί το απαιτεί η Ζωή! Εκεί κάπου συνήθως απομακρυνόμαστε από τα όνειρά μας. Τότε βγαίνει το Τέρας και μπαίνουμε στο δρόμο της Κατάθλιψης. Τα Πρέπει και οι Ενοχές, ο περίγυρος που προσδιορίζει την ταυτότητά μας μας οδηγούν στην απώλεια του εαυτού μας! Για τον καθένα είναι διαφορετικοί οι λόγοι που τον οδηγούν σε αυτή την πάλη από την οποία μόνο ένας ειδικός μπορεί να μας βοηθήσει να βγούμε νικητές! Δε χωράνε ντροπές και αναβολές! Το www.kontasou.com και Ψυχολογικά-Συμβουλευτικά Κέντρα είναι στο πλευρό μας!

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο Σταμάτης Μαλέλης σπούδασε στην ΑΣΟΕΕ και στην Ανωτέρα Σχολή Στελεχών Επιχειρήσεων. Το 1991 παρακολούθησε ένα δίμηνο σεμινάριο του CNN στην Ατλάντα (Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής) με υποτροφία του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1. Αυτό τον καιρό συνεχίζει τις σπουδές του στον «Ελληνικό Πολιτισμό» στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).

Μεταξύ 1977 και 1982 εργάστηκε ως κλητήρας και δημοσιογράφος στην εφημερίδα Καθημερινή. Μεταξύ 1982 και 1988 εργάστηκε ως αρχισυντάκτης στην Ελληνική Ραδιοφωνία - Τηλεόραση (ΕΡΤ). Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα εργαζόταν ως δημοσιογράφος στο ελεύθερο ρεπορτάζ στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος.

Μεταξύ 1988 και 1991 ήταν διευθυντής σύνταξης στο ραδιοφωνικό καθώς και στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1. Μεταξύ 1991 και 1993 υπήρξε διευθυντής σύνταξης στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA.

Μεταξύ 1993 και 2002 εργάστηκε ως γενικός διευθυντής ειδήσεων, ενημέρωσης και ενημερωτικών εκπομπών στους τηλεοπτικούς σταθμούς ΣΚΑΪ και ALPHA. Από το 2002 μέχρι σήμερα είναι γενικός διευθυντής ειδήσεων και ενημέρωσης στον τηλεοπτικό σταθμό STAR.

Το 2009 ίδρυσε τη New Media Studies, την πρώτη σχολή Δημοσιογραφίας για την Τηλεόραση και τα Digital Media. Από το 2013 έως και σήμερα είναι Γενικός Διευθυντής Ειδήσεων και Ενημέρωσης του ομίλου ΣΚΑΪ, ενώ ταυτόχρονα είναι ο εμπνευστής της πρώτης ολοκληρωμένης πλατφόρμας επικοινωνίας για την κατάθλιψη (kontasou.com), καθώς και του “Ψυχολογικού Συμβουλευτικού Αθηνών”

Άρθρα του συχνά δημοσιεύονται στην Ελευθεροτυπία, στο Πρώτο Θέμα και σε άλλες εφημερίδες και portals.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

“Η δεύτερη έκδοση του βιβλίου μου αλλά και το site που δημιουργήσαμε για την αντιμετώπιση τη κατάθλιψης του kontasou.com μου δημιούργησε την αίσθηση ότι απαιτείται και μια άλλου είδους επικοινωνία. Ίσως δεν φτάνουν τα μηνύματα και οι επιστολές. Χρειάζεται και κάτι περισσότερο. Έτσι και μετά από πολλές ώρες συζητήσεων με τους αγαπημένους μου φίλους αποφασίσαμε την μεταφορά στο θεατρικό σανίδι”, αναφέρει ο συγγραφέας του βιβλίου.

Ο Σωτήρης Τσόγκας από τις 250 σελίδες του βιβλίου, στη θεατρική μεταφορά επικεντρώνεται στο θέμα της Κατάθλιψης. Παρουσιάζει το προφίλ ενός άνδρα του οποίου η εικόνα αποτελεί πρότυπο επιτυχίας για τους νέους. Πόσοι νέοι άραγε δεν επιθυμούν να ζήσουν τη ζωή ενός Ευαγγελάτου ή μιας Μενεγάκη; Και βέβαια αυτό χωρίς να γνωρίζουν ποια πράγματα από την προσωπική τους ζωή θυσίασαν στο βωμό της επιτυχίας. Παρακολουθούμε λοιπόν τη ζωή ενός καταξιωμένου άντρα -που εύστοχα επέλεξε να τον πει Νίκο και όχι Σταμάτη- ο οποίος ζούσε με τον Πόνο, τον Φόβο και τη Μοναξιά!

Ο χώρος σκηνογραφικά “ντύθηκε” με τη ζωγραφιά του Μανώλη Δασκαλάκη δίνοντας έναν όμορφο τόνο στο γραφείο της ψυχαναλύτριας, όπου γίνονται οι αποκαλύψεις της επιτυχημένης αλλά μαρτυρικής πορείας του κάθε “Νίκου”.

Οι ερμηνείες των ηθοποιών απλές, χωρίς υπερβολές, με αμεσότητα, κοινώνησαν το θέμα της Κατάθλιψης και το πώς μπορείς να ξεφύγεις από αυτήν. Εξάλλου ο στόχος δεν ήταν απλά να συγκινήσουν, αλλά να αφυπνίσουν τους θεατές, και το πέτυχαν!

Ο άνθρωπος  πρέπει και μπορεί να ξαναπάρει τη Ζωή του στα χέρια του! Αναλύεται σε βάθος το τι είναι η Κατάθλιψη, σημάδια της οποίας δε γνωρίζαμε ότι είναι δικά της. Οι θεατές στις συζητήσεις τους στο τέλος του έργου, ανακαλύπτουν ότι είχαν βιώσει και οι ίδιοι παρόμοια περιστατικά με αυτά που παρακολούθησαν στην παράσταση της οποίας το σύνθημα είναι: “Μπορούμε να  νικήσουμε τη Κατάθλιψη”!

Τα videos με τη συμμετοχή του ίδιου του συγγραφέα, έδωσαν ανάσες σκέψης στους θεατές, που κουνούσαν καταφατικά το κεφάλι ακούγοντας αποφθέγματα σπουδαίων ψυχαναλυτών και φιλοσόφων!

Ναι απλά είναι τα πράγματα! Μέσα στον ιστό της κοινωνίας περιπλέκονται. Οι αντιφάσεις και το βόλεμα είναι αυτά που μπορούν να σκοτεινιάσουν τα πιο φωτεινά μας όνειρα! Ας αντισταθούμε!

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

"Το Τέρας κι εγώ" του Σταμάτη Μαλέλη, σε διασκευή των Σωτήρη Τσόγκα και Γιάννη Ζέρβα.

Το Θέατρο Πρόβα φιλοξενεί από τις 8 Ιανουαρίου 2016 το έργο του Σταμάτη Μαλέλη.

Η συναρπαστική ιστορία ενός λαμπρού επαγγελματία που ενώ έχει κατακτήσει την κορυφή της επιτυχίας, ζει για δεκαετίες αγκαλιά με το θάνατο.

Ένα συγκλονιστικό και αποκαλυπτικό ντοκουμέντο, που καταγράφει με συνταρακτικές λεπτομέρειες, την μάχη του ήρωα με την κατάθλιψη και τον πανικό και τον τρόπο που λυτρώνεται.

Η μελαγχολία τον χαρακτήριζε από τα παιδικά του χρόνια. Σε συνδυασμό με το αυταρχικό και καταπιεστικό οικογενειακό περιβάλλον γέννησαν την κατάθλιψη, που εκδηλώθηκε έντονα με πανικούς, υπό συνθήκες άγχους και πίεσης στην εργασία του στην τηλεόραση . Κάθε επαφή με την δουλειά του μύριζε θάνατο. Δεν μπορούσε όμως να την παρατήσει. Φέρονταν ενοχικά! Απ' τη μία γιατί δεν άντεχε να απογοητεύσει τους γονείς του, που τον ήθελαν επιτυχημένο επαγγελματία και οικογενειάρχη κι απ' την άλλη γιατί είχε απομακρυνθεί από τους φίλους του, τα όνειρά του, τον πραγματικό του στόχο: ν' αλλάξει τον κόσμο.

Δεν του άρεσε να είναι αστός και βολεμένος, αλλά ήταν. Ήθελε να αγωνιστεί για ένα καλύτερο αύριο, αλλά δεν το έκανε. Αυτή η αντίφαση τον οδήγησε στο να αισθάνεται ένοχος και οι πανικοί ήταν η αυτοτιμωρία του!

Με την βοήθεια της φαρμακευτικής αγωγής και της ψυχανάλυσης, άρχισε σταδιακά να αλλάζει τη ζωή του. Έμαθε να κοιτάζει κατάματα τον εαυτό του, χωρίς να φοβάται για το θέαμα , που θα αντίκριζε. Έκανε βουτιά στα «σκουπίδια» που είχε μέσα του και αναθεώρησε τη ζωή του. Αντιμετώπισε με θάρρος τις αιτίες, όσο επώδυνες και αν ήταν. Έφερε κοντά το Εγώ με το υποσυνείδητο. Μείωσε τους συμβιβασμούς. Καθάρισε την καμινάδα του μυαλού του όπως λέει και ο Γιάλομ. Έβαλε βόμβες στα θεμέλια του πρέπει. Έγινε ο πρωταγωνιστής της ζωής του. Βγήκε νικητής από έναν αγώνα ζωής και θανάτου. Αυτό που κατάφερε ο ήρωας του έργου μπορούν να το καταφέρουν όλοι, όσοι υποφέρουν από την κατάθλιψη και τον πανικό. Το μήνυμα είναι αισιόδοξο: η αρρώστια αυτή περνάει, γιατρεύεται!

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

• Διασκευή: ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΟΓΚΑΣ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΡΒΑΣ
• Σκηνοθεσία: ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΟΓΚΑΣ
• Εικαστική Επιμέλεια: ΜΑΙΡΗ ΡΑΖΗ
• Ζωγραφική Σκηνικού: ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
• Κοστούμια: ΧΑΡΑ ΜΠΟΤΣΙΒΑΛΗ
• Μουσική: ΝΙΚΟΣ ΧΑΡΙΖΑΝΟΣ
• Video Art: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΚΑΣ
• Σχεδιασμός Φωτισμών: ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΟΓΚΑΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΡΒΑΣ
• Βοηθός Σκηνοθέτη: ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΧΟΥΒΑΡΔΑ

Παίζουν:

• Σωτήρης Τσόγκας
• Μαίρη Ραζή
• Κυριάκος Ντούμος
• Γρηγορία Βελέντζα

Θέατρο Πρόβα, Ηπείρου 39, Αθήνα 210-8818326

• Παρασκευή – Σάββατο 21:00, Κυριακή: 20:00
• Διάρκεια Παράστασης: 110’
• Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ
• Πληροφορίες: www.prova.gr

Όταν μου πρότεινε πριν από 12 μήνες και - ο Σταμάτης Μαλέλης να μεταφέρω επί σκηνής το βιβλίο του «Το Τέρας κι εγώ», του ζήτησα κάποιο χρόνο για να δω αν γίνεται. Μεσολάβησε η συνεργασία μου με τον Ρόμπ Ρουτζέρο στον ΒΙΟΛΙΣΤΗ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ και τελικώς ανέλαβα το εγχείρημα, παρ' ότι μου φαινόταν δύσκολο. Τον ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη του.

Έχω στο ενεργητικό μου πληθώρα διασκευών ως σκηνοθέτης, ετούτη όμως με προβλημάτισε πολύ. Απεφάσισα εν τέλει να βάλω σε δεύτερη μοίρα τις αναφορές στις επαγγελματικές περιπέτειες του ήρωα και να εστιάσω στο ανθρώπινο δράμα του. Στην μάχη του με την κατάθλιψη και τον πανικό και στον τρόπο που λυτρώνεται. Να φωτίσω τις συνταρακτικές λεπτομέρειες της καθημερινότητας ενός λαμπρού επαγγελματία, που ενώ έχει κατακτήσει την κορυφή της επιτυχίας, ζει για δεκαετίες αγκαλιά με τον θάνατο.

Έτσι προέκυψε ένα ντοκουμέντο, λίαν αποκαλυπτικό, αλλά και με αισιόδοξο μήνυμα: Η αρρώστια αυτή περνάει, γιατρεύεται. Αρκεί να έχει κανείς το θάρρος να πάει σ' έναν ειδικό και να του πει ό,τι σκέφτεται. Αρκεί να έχει τα κότσια να κάνει βουτιά στα σκουπίδια, που έχει μέσα του και να αναθεωρήσει την ζωή του, όπως λέει ο ήρωας του έργου. Να καθαρίσει την καμινάδα του μυαλού του, όπως λέει ο Γιάλομ. Στο σημείο αυτό θέλω να αναφέρω τον συνεργάτη μου στην διασκευή Γιάννη Ζέρβα, παλιό μαθητή μου, τώρα νεαρό συνάδελφο και θεατρολόγο ήδη.

Στην σκηνική αφήγηση του έργου αφαίρεσα τους τοπικούς και χρονικούς προσδιορισμούς και έδωσα βάρος στα ψυχολογικά τοπία των χαρακτήρων και στην θυμική αντίληψη του χρόνου. Συνεπικουρούν και ολοκληρώνουν την σκηνοθετική μου γραμμή, τα VIDEO, που προβάλλονται κατά την διάρκεια της παράστασης και τα οποία επιμελήθηκε ο Παναγιώτης Τσάγκας, η ερμηνευτική μουσική του ισόβιου συνεργάτη μου Νίκου Χαριζάνου και οι «ψυχολογικοί» φωτισμοί μαζί με το λιτό και αφηρημένο σκηνικό. Φέτος το ΘΕΑΤΡΟ ΠΡΟΒΑ διανύει την ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ περίοδο του, έχοντας στο ενεργητικό του ΠΕΝΗΝΤΑ ΠΕΝΤΕ παραγωγές με έργα ρεπερτορίου και συνεχίζοντας την προσφορά του με τα ίδια πάντοτε κριτήρια: ποιότητα και ψυχαγωγία.

Υπογράφοντας την 80η μου πρεμιέρα (40η ως σκηνοθέτης και 40η ως ηθοποιός), θέλω να ευχαριστήσω από την θέση αυτή τους τροφοδότες μου: τους δασκάλους μου και τους μαθητές μου. Επίσης την συνοδοιπόρο μου στην ζωή και στο θέατρο Μαίρη Ραζή.

Σωτήρης Τσόγκας

Είχα τη χαρά να μιλήσω με το ζεύγος Μαίρη Ραζή - Σωτήρη Τσόγκα για την παράσταση “Το Τέρας κι εγώ”, την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης που έχουν και για τα Όνειρα που ποτέ δε πρέπει να σβήσουν! Δείτε τη συνέντευξη που μου παραχώρησαν και ποια βιβλία πρότειναν για ανάγνωση!