Γράφει: Τόλης Αναγνωστόπουλος

Ο Νίκος Γκίκας γεννήθηκε το 1975 στην Αθήνα. Ασχολείται με τη μετάφραση και την επιμέλεια κειμένων και αρθρογραφεί, με ψευδώνυμο, σε αγγλόφωνα blogs. Η Διαθήκη του Δολοφόνου είναι η πρώτη του προσπάθεια στο χώρο της πεζογραφίας.

Παραφράζοντας το οπισθόφυλλο του βιβλίου σας, πως θα σας φαινόταν αν διαβάζατε κάτι τέτοιο; «Όσον αφορά το βιβλίο μου, οφείλω να ενημερώσω άπαντες, και ιδιαίτερα τους αναγνώστες που θα εμπλακούν στις έρευνες για τα αίτιά του, πως προήλθε από πολλή δουλειά, ισχυρές δόσεις έμπνευσης, μικρότερες υστεροβουλίας, κατόπιν απόφασής μου και εν γνώσει των συνεπειών. Η σύλληψη, ο σχεδιασμός και η εκτέλεση της πράξης αυτής οφείλονται αποκλειστικά σε δική μου πρωτοβουλία και δράση».

Εάν διάβαζα κάτι τέτοιο σε οπισθόφυλλο βιβλίου πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, θα άφηνα το βιβλίο για κάποιον άλλο. Η σεμνότητα είναι πιο ασφαλής τρόπος επικοινωνίας.

Πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας στο δύσκολο τερέν της αστυνομικής λογοτεχνίας. Δεν το πάτε συγγραφικά λάου-λάου, προθερμαίνετε τον κόσμο με τη διαθήκη ενός νεκρού, τσιγαρίζετε με τη σιγουριά του συντάκτη της ότι θα εκτελεστεί, αλατίζετε τόσο όσο με την μεστή γραφή σας και σερβίρετε με τις δέουσες ανατροπές στο τέλος. Γλώσσα, ιδέα, πλοκή, χτίσιμο ηρώων εξαιρετικά όλα. Νιώθετε και εσείς ότι ήρθατε για να μείνετε ή μήπως φοβάστε ότι θα σας στοιχειώνει το πρώτο σας ομολογουμένως εξαιρετικό βήμα στη λογοτεχνία;

Δε γνωρίζω αν θα καταφέρω να μείνω. Κάθε μορφή τέχνης προϋποθέτει την εξέλιξη. Δε θεωρώ το βιβλίο κάτι το ιδιαίτερο, απλώς ελπιδοφόρο. Εύχομαι στον εαυτό μου αυτή η πρώτη συγγραφική προσπάθεια να με οδηγήσει κάπου διαφορετικά από εκεί που διαφαίνεται πως πρόκειται να πάω.

Οι πρωταγωνιστές σας (Βερνής, Χυδάς, Δριμός) είναι νεκροί ή μελλοθάνατοι. Από πού στο διάτανο ξεπηδάει η ελπίδα σε αυτό το πόνημά σας; Ήρεμα ρωτάω.

Δεδομένου του σίγουρου τέλους που μας περιμένει όλους, το μόνο που απομένει είναι να δικαιολογηθεί ο θάνατός μας, όταν έλθει, αφήνοντας κάτι πίσω του, μια -μικρή, έστω- παρακαταθήκη.

Από τη στιγμή που «κρύο δεν κάνει στην Ελλάδα, κρύο δεν έκανε ποτέ» πως εξηγείτε πρώτον την υστερία των Ελλήνων αναγνωστών για τη Σκανδιναβική λογοτεχνία και δεύτερον την επίδρασή της σε πολλούς Έλληνες συγγραφείς;

Να ένα δυνατό κίνητρο για τους Έλληνες συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών: να αποδείξουν πως όντως «δεν κάνει κρύο στην Ελλάδα».

Εάν δεν είχε αστυνόμο το βιβλίο σας κάλλιστα θα μπορούσαμε να μιλάμε για ένα μυθιστόρημα με βάση την αγάπη και φόντο τη φιλία. Ακόμα κι η γραφή σας είναι πιο λυρική και λιγότερο κοφτή από αυτή των αστυνομικών ιστοριών. Εάν μάλιστα μου έπεφτε λόγος (που δεν μου πέφτει δηλαδή) θα επιθυμούσα το επόμενό σας βιβλίο να είναι κοινωνικό και όχι αστυνομικό. Έχετε κάτι στα σκαριά που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;

Για ποιο λόγο θα πρέπει η γραφή ενός αστυνομικού μυθιστορήματος να είναι κοφτή; Το πιο άρτιο, κατ’ εμέ, ψυχολογικό θρίλερ που γράφτηκε ποτέ είναι το «Έγκλημα και Τιμωρία». Ένας από τους λόγους, για τους οποίους έγινε αποδεκτό παγκοσμίως, είναι επειδή απέχει από τον κανόνα της «κοφτής γραφής».

Όσο για το μέλλον, είναι δύσκολο να προσδιορίσω το είδος του επόμενου βιβλίου μου, εφόσον εκδοθεί κάποιο. Υπάρχουν ήδη δύο έτοιμα προς έκδοση και αυτή την εποχή γράφω ένα ακόμα. Καθένα τους ανήκει σε διαφορετική κατηγορία. Εύχομαι, λοιπόν, ο λόγος (που σας «πέφτει») να πιάσει τόπο.

Το ταξίδι του Οδυσσέα μέσα από τη διαθήκη του έχει πειρασμούς, εμπόδια, μεταφυσικές ανησυχίες, ίσως και μνηστήρες για τη χαμένη ηθική μας, αλλά στο τέλος έχει προορισμό και αποτέλεσμα. Εσείς νιώθετε ικανοποίηση από αυτό το αποτέλεσμα ή μήπως οι ήρωές σας, σάς πρόσφεραν, αυτονομούμενοι κατά μία έννοια, και νέες εκδοχές;

Δεν είμαι ποτέ ικανοποιημένος σε θέματα που αφορούν το άτομό μου. Εάν ήμουν, δε θα έγραφα τη Διαθήκη του Δολοφόνου. Οπότε, για να συντονιστώ στην ερώτησή σας, απαντώ πως το μυθιστόρημα αφήνει, εσκεμμένα, κάποια κενά, τα οποία πρέπει να συμπληρώσει ο αναγνώστης. Δίχως πρόθεση ειρωνείας ή υπερβολής, δε σας κρύβω πως, αν μου δινόταν η δυνατότητα από τον εκδότη, θα απέσυρα το βιβλίο και θα δοκίμαζα να γράψω μια νέα εκδοχή της ιστορίας.

Ώρες, ώρες έχω την αίσθηση πως στιβαρές λογοτεχνικές μορφές όπως ο Ρίτσος, ο Καβάφης, ο Καζαντζάκης, ο Παπαδιαμάντης έκαναν τη διαθήκη τους στέλνοντας εκτελεστές να τιμωρήσουν τη σημερινή αναρχία του χώρου (μεγάλη παραγωγή, λιγότερη ποιότητα, κατάργηση Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, απουσία Μεγάλων κριτικών, επικράτηση λίγων έναντι των πολλών κλπ). Πιστεύετε πως αυτή η κατάσταση μπορεί να αλλάξει ή ακόμα και οι λίγοι ρομαντικοί στο χώρο θα «συμμορφωθούν» και θα αποχωρήσουν και αυτοί;

Αισθάνομαι πως μού υποδεικνύεται, έμμεσα, η πόρτα της εξόδου, πριν καν μπω στο χώρο.

Εάν (κτυπάω ξύλο πρώτα) γράφατε μια διαθήκη όπως ο Οδυσσέας, ποιους λογοτεχνικούς ήρωες θα εξοντώνατε;

Μερικούς σύγχρονους Σκανδιναβούς ντετέκτιβ, για να διαπιστώσω αν θα κατορθώσουν να λύσουν το μυστήριο της «Διαθήκης του Δολοφόνου». Όσο κι αν φανεί ανεξήγητο σε όσους διάβασαν το μυθιστόρημα, σας δηλώνω πως ο ήρωας του μυθιστορήματος Άρης Δριμός δεν το κατόρθωσε.

Ανήκετε μαζί με άλλους φερέλπιδες συγγραφείς στη γενιά της Bell Epoque κάτω από τη στέγη ενός εκδοτικού που επενδύει σε νέες δυναμικές συγγραφικές φωνές. Είναι σωστή η αίσθηση που έχω και αν ναι πόσο σας βοηθάει να εξελιχθείτε αλλά και κατά πόσο σας δημιουργεί μεγαλύτερες ευθύνες;

Εξαιρετικό λογοπαίγνιο, εύχομαι να το δουν στη Bell και να το χρησιμοποιήσουν σε κάποια μελλοντική διαφημιστική καμπάνια.

Δυστυχώς ή όχι, όσα λίγα έχω κατορθώσει στη ζωή μου είναι αποτέλεσμα δυσκολιών. Όσες φορές μού έστρωσαν το χαλί, «πεδικλώθηκα», όπως θα έλεγε κι η γιαγιά μου. Εάν ο εκδότης μού κάνει τη ζωή εύκολη, θαρρώ πως δε θα φτάσω και πολύ μακριά. Όσο για την ύπαρξη ευθυνών, στη λογοτεχνία, οι ευθύνες γεννιούνται μαζί με την επιτυχία. Εάν δε σε διαβάζει κανείς, δικαιούσαι να αισθάνεσαι ελεύθερος ευθυνών.

Πείτε μου πέντε αγαπημένα βιβλία ή πέντε αγαπημένους σας συγγραφείς.

1) Η Αναζήτηση - Νίκος Θέμελης, Εκδόσεις Κέδρος.

Επειδή έγραψε για μια άλλη εποχή σαν να τη ζούσε.

2) Ο Παραβάτης – D. H. Lawrence, (Μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου) Εκδόσεις Δελφίνι.

Ένα μυθιστόρημα που αποδεικνύει πως, στη μυθιστοριογραφία, δε μετρά πάντοτε η ιστορία αλλά ο τρόπος που θα τη διηγηθεί κάποιος. Επίσης, υποδεικνύει το σωστό τρόπο για μια άρτια μετάφραση: να γνωρίζεις, πρωτίστως, καλά τη γλώσσα στην οποία μεταφράζεις κι όχι, απαραίτητα, εκείνη από την οποία μεταφράζεις.

3) Hotel de Dream -Edmund White, Εκδόσεις Πατάκη.

Θα μπορούσε να έχει και τον τίτλο “Πώς να ταξιδέψετε και να χαθείτε στην ατμόσφαιρα ενός βιβλίου”.

4) Το Χρονικό του Σαν Μικέλε – Axel Munthe, εξαντλημένο, (εκδόσεις του 1952 και 1954, η μία σε μετάφραση του Πολίτη, νομίζω) και αυτό είναι που το κάνει ακόμα πιο γοητευτικό: θα πρέπει να το αναζητήσετε και σίγουρα θα δυσκολευτείτε να το βρείτε. Εφόσον το κατορθώσετε, σας περιμένει μια ιστορία που περιγράφει την Κόλαση και τον Παράδεισο.

5) Ο Δύτης – Μίνως Ευσταθιάδης, Εκδόσεις Ίκαρος.

Ένα αστυνομικό νουάρ, που «σπάει» τους περισσότερους κανόνες του είδους, προσφέροντας στον αναγνώστη τον βασικότερο όλων: «Ο θάνατος ταξιδεύει γρήγορα κι έχει ελευθέρας παντού» (σελ. 82). Προσωπικά, το χόρτασα με την τρίτη ανάγνωση.

Ποιο είναι το μότο σας στη ζωή;

«Έχεις δίκιο».

Κύριε Γκίκα «έχετε δίκιο» και σας ευχαριστώ θερμά για τη συνέντευξη.