Γράφει: Δημήτρης Μπουζάρας

Ο Παύλος Ρεμούνδος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Είναι γέννημα θρέμμα Αθηναίος και μάλιστα τετάρτης γενιάς. Οι απώτερες ρίζες του απλώνονται στην Άρτα, στην Άνδρο, στην Τήνο, στην Κωνσταντινούπολη και στη Γαλλία.

Σταδιοδρόμησε ως διπλωμάτης, με την ιδιότητα αυτή έζησε για χρόνια στην Κένυα, στην Ολλανδία, στη Βουλγαρία, στην Αίγυπτο, στην Κροατία, στο Καμερούν και στην Κούβα. Έχει ταξιδέψει και στις πέντε ηπείρους του πλανήτη.

Μετά την λήξη της διπλωματικής διαδρομής του, αποφάσισε να ασχοληθεί με το γράψιμο. Το «Εγώ, η Galla Placidia» είναι το πρώτο του βιβλίο και ακολούθησε ένα ιστορικό μυθιστόρημα με τίτλο «Το περιδέραιο της Φιορέντσας», από τις εκδόσεις ΩΚΕΑΝΟΣ (1918).

Σταδιοδρομήσατε ως διπλωμάτης, η συγγραφή ήρθε αργότερα. Πώς προέκυψε; Πότε αρχίσατε να σκέφτεστε να γίνετε συγγραφέας; Πόσο επηρεάζει ο διπλωμάτης τον συγγραφέα; Υπήρξε κάποιος στην οικογένεια πού έγραφε, ήσαστε ο πρώτος;

Το γράψιμο ήταν κάτι που πάντα είχα στο μυαλό μου, αλλά οι επαγγελματικές υποχρεώσεις μου δεν μου άφηναν τον απαραίτητο χρόνο για ν’ ασχοληθώ σοβαρά. Η αποχώρηση από την ενεργό υπηρεσία μου παρέχει τώρα την δυνατότητα να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου ως συγγραφέας. Αυτό δεν έχει τίποτα να κάνει με την διπλωματική μου ιδιότητα.Όχι, δεν υπήρξε άλλος συγγραφέας στην οικογένεια.

Πιστεύετε πως κανένα λογοτεχνικό έργο στην πραγματικότητα δεν μπορεί να είναι απαλλαγμένο από τις προσωπικές απόψεις, την ιδεολογία του συγγραφέα; Μοιάζει ακατόρθωτο ο συγγραφέας να μείνει αποστασιοποιημένος ιδεολογικά ή συναισθηματικά στο κείμενό του;

Φυσικά! Για να βγει ένα καλό μυθιστόρημα ή διήγημα, ο συγγραφέας του πρέπει να έχει ο ίδιος τα ανάλογα βιώματα ως υπόβαθρο της ιστορίας που πλάθει. Αυτό ισχύει και για το ιστορικό μυθιστόρημα, γιατί, παρ’ όλο ότι βασίζεται σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα, πάντα υπάρχει και μια δόση μυθοπλασίας, που πηγάζει από την ιδιοσυγκρασία του συγγραφέα. Αν, για παράδειγμα, δώσετε μια ιστορία σε πέντε συγγραφείς, ο καθένας θα την αποδώσει με τον δικό του τρόπο και το αποτέλεσμα θα είναι πέντε διαφορετικά βιβλία.

Μία ιστορική βιογραφία και δύο μυθιστορήματα. Σας έλκει κάποιο λογοτεχνικό είδος περισσότερο; Ή μήπως ο συνδυασμός;

Το μυθιστόρημα είναι το λογοτεχνικό είδος που με έλκει περισσότερο. Ο συνδυασμός με την Ιστορία όμως μπορεί να δώσει θαυμάσια αποτελέσματα, γιατί η Ιστορία αποτελεί μιαν ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης.

Το νέο σας βιβλίο «Στον αστερισμό της Αγγέλικας», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός, έχει λίγο απ’ όλα, μυθιστόρημα, ταξιδιωτική λογοτεχνία- με την έννοια ότι επισκεφθήκατε αυτά τα μέρη- ιστορικά στοιχεία, πολιτικά σχόλια και όλα αυτά μαζί δημιουργούν μια ιστορία συναρπαστική, πολύχρωμη, μαγευτική. Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης της συγκεκριμένης ιστορίας;

Η πρωταρχική πηγή έμπνευσης υπήρξε η ισχυρή και συνάμα λαμπερή προσωπικότητα της γιαγιάς μου Σάσας Οικονομίδου-Ρεμούνδου, που ως γιαγιά Ευτέρπη κυριαρχεί σε όλο το πρώτο μέρος του βιβλίου. Αισθάνομαι πως το χρωστούσα στην μνήμη της το βιβλίο αυτό. Τα υπόλοιπα μέρη τα συνθέτουν προσωπικές εμπειρίες από την διπλωματική μου καριέρα, ταξιδιωτικές περιγραφές από διάφορα μέρη του κόσμου, παλιές οικογενειακές ιστορίες, όπως αυτή της Γαλλίδας προ-γιαγιάς μου, που εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από την Κων-σταντινούπολη, λίγο πριν τους βαλκανικούς πολέμους και διάφορες απίθανες περιπέτειες των δύο κεντρικών ηρώων, που πιστεύω θα διασκεδάσουν τους αναγνώστες και θα τούς ταξιδέψουν, όχι μόνον γεωγραφικά, αλλά και στον χρόνο.

Περιγράφετε πολλά τοπία-σκηνικά, ως αρχή έχετε στο μυαλό σας το τοπίο ή τους ήρωες; Ποιο καθοδηγεί αυτά που συμβαίνουν;

Πάντα την πλοκή την κατευθύνουν τα γεγονότα, αλλά ένα τοπίο φτιάχνει το κατάλληλο πλαίσιο για να κινηθούν μέσα σ’ αυτό οι ήρωες της ιστορίας.

Μία φιλία, δύο άνδρες, δύο ζωές διαφορετικές, ένας έρωτας και η γη καμβάς λευκός. Σε τι ποσοστό η ιστορία σας είναι προϊόν μυθοπλασίας; Είναι κάποιος από τους ήρωες υπαρκτός;

Το μυθιστόρημα αυτό έχει πάμπολλα αυτοβιογραφικά στοιχεία, καθ' όσον ο Παύλος της ιστορίας δεν είναι άλλος από τον υποφαινόμενο. Όλα τα πρόσωπα είναι υπαρκτά πλην του Χρήστου, που το συνθέτουν πολλά πρόσωπα και πολλοί χαρακτήρες μαζί. Ο Χρήστος είναι το κομμάτι της μυθοπλασίας στο βιβλίο.

Η Ευτέρπη, η γιαγιά του Παύλου, ήταν ένας άνθρωπος καθοριστικός για την εξέλιξη της ζωής του Χρήστου. Η φωτογραφική μηχανή λειτούργησε ως εισιτήριο, το οποίο τού έδωσε μία θέση στο λεωφορείο της ζωής. Πολλές φορές, άνθρωποι που βρίσκονται στην ζωή μας – όχι απαραιτήτως του στενού κύκλου – λειτουργούν ως μέντορες, δάσκαλοι, πηγές έμπνευσης, υποστηρικτές και με βάση την αγάπη, τη διορατικότητα, το ανιδιοτελές ενδιαφέρον, καθορίζουν τη ζωή μας. Υπήρξε στην δική σας ζωή κάποιος τέτοιος άνθρωπος;

Όπως σας είπα και προηγουμένως, μέντορας της δικής μου ζωής υπήρξε – και εξακολουθεί να είναι – η γιαγιά μου. Είναι μία προσωπικότητα που καθόρισε τη ζωή μου σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Δύο αγόρια λοιπόν από διαφορετική κοινωνική τάξη μεγαλώνουν μαζί σε ένα μεγαλοαστικό σπίτι της Κηφισιάς και με τα χρόνια δένονται με άρρηκτη φιλία. Κατόπιν στη σκηνή «ανεβαίνει» ο έρωτας. Είναι πιο δυνατός ο έρωτας από τη φιλία; Τι σημαίνει φιλία για τον Παύλο Ρεμούνδο; Θα μπορούσαν ποτέ να συνυπάρξουν ένας άνδρας και μια γυναίκα σε μια πραγματική φιλία ή μήπως «ευδοκιμεί» καλύτερα σε άτομα του ιδίου φύλου;

Ο αληθινός έρωτας είναι πάντα δυνατότερος από οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα. Η φιλία είναι επίσης κάτι πολύ σημαντικό, αλλά όλοι γνωρίζομε ότι μία γυναίκα έχει τη δύναμη να την χαλάσει. Ασφαλώς και μπορούν ένας άνδρας και μία γυναίκα να συνυπάρξουν σε μία φιλία, αλλά πιστεύω πως μία βαθιά φιλία «ευδοκιμεί» καλύτερα μεταξύ ανδρών. Όσο για τη φιλία μεταξύ γυναικών, εκεί φοβούμαι ότι ελλοχεύει και μία δόση αντιζηλίας. Ίσως να κάνω λάθος.

Σας δυσκόλεψε κάποιο σημείο της ιστορίας ή κάποιος χαρακτήρας; Γενικά σας καθοδηγούν οι ήρωες ή έχετε τα «ηνία» γερά κρατημένα;

Με δυσκόλεψε ο πολύπλοκος χαρακτήρας του Χρήστου. Γενικά όμως νομίζω ότι κρατώ γερά τα ηνία στο πλάσιμο των χαρακτήρων μου.

Σε κάποιο σημείο μιλάτε για την πολιτική κατάσταση στη χώρα μας στο παρόν και στο κοντινό παρελθόν, τότε που άλλαζαν τα πάντα σε μια νύχτα. Εκφράζετε, τολμώ να πω, την άποψη της μεγαλύτερης μερίδας του κόσμου. Γιατί κάνουμε συνεχώς τα ίδια λάθη, τι είναι αυτό που λείπει και τοποθετούμε πάντα τα λάθος πρόσωπα στην εξουσία; Τι θα μπορούσε ενδεχομένως ν’ αλλάξει και πώς;

Χαίρομαι που αναγνωρίζετε ότι εκφράζω την άποψη της μεγαλύτερης μερίδας του κόσμου. Αυτό που θεωρώ ότι πρέπει να αλλάξει είναι οι νοοτροπίες που έχουν συσσωρευθεί και μας κατατρέχουν από την δημιουργία του ελληνικού κράτους και μετά και μας έχουν προκαλέσει τόσα δεινά. Είναι νοοτροπίες γενεών επί γενεών, που πρέπει επιτέλους να αποτινάξουμε από το πετσί μας, γιατί δεν συμβαδίζουν πλέον με το 21ο αιώνα. Αυτό πρέπει ν’ αλλάξει, πριν να είναι πολύ αργά. Θέλω να πιστεύω ότι η νέα γενιά των Ελλήνων, που ακολουθεί την δική μας, το έχει καταλάβει.

Στις σελίδες του βιβλίου, μία ακόμη ευχάριστη έκπληξη περιμένει τον αναγνώστη και αυτή είναι τα ταξιδιάρικα σκίτσα του Γιώργου Πάλλη καθώς και φωτογραφίες εποχής. Είναι κάτι που δεν συνηθίζεται, παρ’ όλα αυτά δένουν απόλυτα με το κείμενο και βοηθούν τον αναγνώστη να ταξιδέψει σε άλλους τόπους και καιρούς. Τον βοηθούν να στοχαστεί αυτό που μόλις διάβασε, λειτουργώντας θα έλεγα, ως άνω τελεία. Πώς ήρθε αυτή η ιδέα και πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία; Σας ικανοποίησε το αποτέλεσμα; Θεωρείτε πως προσδίδει κάτι παραπάνω στο κείμενο; Αν ναι, ποιο είναι αυτό;

Ναι, θεωρώ ότι τα σκίτσα αυτά «χρωματίζουν» το κείμενο και το κάνουν πιο ελκυστικό. Ο ζωγράφος Γιώργος Πάλλης είναι φίλος μου και η ιδέα της συνεργασίας προέκυψε αβίαστα. Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα.

Μέσα από τα βιβλία σας είναι φανερή η αγάπη που έχετε για την ιστορία. Πώς προέκυψε; Τι είναι αυτό το σημαντικό που βρήκατε μέσα στην ιστορία και την αγαπήσατε; Μπορούμε να αναζητήσουμε απαντήσεις του αύριο μέσα από το χθες της ιστορίας;

Η Ιστορία είναι από μόνη της ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα και, όπως είπα και προηγουμένως, αποτελεί μιαν ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για κάθε συγγραφέα. Διδάσκεται με λανθασμένο και απωθητικό τρόπο στα σχολεία και γι’ αυτό δεν είναι τόσο δημοφιλής στον κόσμο. Φιλοδοξώ μέσα από τα βιβλία μου να την κάνω πιο ελκυστική σ’ ένα ευρύτερο κοινό.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η λογοτεχνία; Τι διαβάζετε συνήθως;

Η καλή λογοτεχνία είναι σημαντική γιατί έχει την ιδιότητα να ψυχαγωγεί και συγχρόνως να πλουτίζει τις γνώσεις και να καλλιεργεί τον αναγνώστη. Διαβάζω κυρίως γαλλική λογοτεχνία – την θεωρώ κορυφαία – αλλά πρέπει να πω πως και η ελληνική λογοτεχνία έχει προσφέρει πάμπολλα «διαμάντια».

Είναι η παρατηρητικότητα ένα από τα βασικά προσόντα ενός συγγραφέα;

Αναμφίβολα.

Παρ’ ότι γενικά οι γυναίκες διαβάζουν περισσότερο από τους άνδρες λογοτεχνία, έχουμε περισσότερους άνδρες λογοτέχνες τόσο στην χώρα μας όσο και διεθνώς. Ποια είναι η γνώμη σας;

Είναι αλήθεια αυτό που λέτε, αλλά φοβούμαι ότι δεν έχω απάντηση γι’ αυτό.

Τι είναι τελικά η συγγραφή, δουλειά ή ταλέντο;

Δεν μπορώ να σας απαντήσω με σιγουριά. Εγώ πάντως, δεν βλέπω την συγγραφή σαν δουλειά, αλλά σαν μία ευχάριστη και συναρπαστική απασχόληση. Σίγουρα χρειάζεται ταλέντο.

Τι ετοιμάζετε για το μέλλον;

Είναι ήδη έτοιμα δύο ακόμη μυθιστορήματα μου με ιστορικό υπόβαθρο και τώρα ασχολούμαι μ’ ένα άλλο, που αφορά σε κάποιους ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας.