Γράφει: Μαίρη Ζαχαράκη

Κάποιοι σημάδεψαν την υπόλοιπη ζωή τους με την ανάμνηση ενός έρωτα που έφυγε νωρίς, πριν προλάβει να φθαρεί. Κάποιοι άλλοι άφησαν τις όμορφες στιγμές που έζησαν πίσω τους, κλείνοντας την πόρτα ή έτσι πίστεψαν. Κάθε έρωτας και μία διαφορετική ιστορία. Κάθε πρωταγωνιστής και μια άλλη οπτική.  Στον λαβύρινθο των απωθημένων η άκρη του μίτου ίσως να είναι μια τυχαία συνάντηση στην πιο ερωτική πόλη του κόσμου.

Ο Αλέξανδρος Κάσσης τολμά να φέρει αντιμέτωπους δύο πρώην εραστές με τις αλήθειες τους. Τους αναγνώστες με τις δικές τους. Τα λόγια που δε λέγονται, οι εξηγήσεις που δε δίνονται, γίνονται φαντάσματα που στοιχειώνουν όλες τις επόμενες αγάπες όσο κι αν δε θέλουμε να το παραδεχτούμε. Τίποτα δε χάνεται εντελώς.

“Όσα απέμειναν από τους εραστές” το δεύτερο βιβλίο του, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πνοή και για μια ακόμη φορά καταφέρνει να μας παρασύρει σε ένα ταξίδι που κερδίζει την προσοχή μας χωρίς να την εκβιάζει. Όσο το διάβαζα ένιωθα πως έβλεπα την ιστορία να ξετυλίγεται σε κινηματογραφικά αυτοτελή καρέ, με κυρίαρχη μουσική υπόκρουση τη βραχνή φωνή του Γιάννη Αγγελάκα στο τραγούδι “Όπως ξυπνούν οι εραστές”.

Ο Αλέξανδρος μας έχει συνηθίσει σε εμφανείς κι αφανείς μουσικές ανάσες όπως θα θυμούνται οι αναγνώστες του “Φύγαμε”. Το ερώτημα παραμένει: Μπορεί να αλλάξει όλη η κοσμοθεωρία σου σε μία νύχτα; Καθώς τα ποτήρια του κόκκινου κρασιού αδειάζουν και ξαναγεμίζουν, οι αντιστάσεις των ηρώων κάμπτονται και η δυσλεξία των συναισθημάτων αποκαθίσταται. Πως ακριβώς συμβαίνει αυτό θα το μάθετε αν βυθιστείτε στις σελίδες του.

Ο Αλέξανδρος Κάσσης γεννήθηκε στον Πειραιά. Του αρέσει να ταξιδεύει. Δεν του αρέσει να επαναλαμβάνεται. Το σημείο αναφοράς του είναι κρυμμένο στα βιβλία του, στους δίσκους του, στα μέρη όπου έζησε και στους ανθρώπους που συνάντησε. Προσπαθεί να ζει ανέμελος. Συνεχίζει να επιβιώνει, μάλλον από σύμπτωση. Το πρώτο βιβλίο του κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη το 2015 με τίτλο “Φύγαμε”. Τον Ιούνιο του 2021 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πνοή το δεύτερο βιβλίο του «Όσα απέμειναν από τους εραστές».

Ο Αλέξανδρος Κάσσης μίλησε στην ανταποκρίτρια του Bookia στο Αίγιο Μαίρη Ζαχαράκη με αφοπλιστική ειλικρίνεια, εγκαρδιότητα και συστολή για όσα τον εμπνέουν και τα μηνύματα που θα ήθελε να επικοινωνήσει στους αναγνώστες μέσα από το νέο του πόνημα:

Πέρασε καιρός από το “Φύγαμε” και τώρα το δεύτερο “παιδί” σου ανασαίνει στα ράφια των βιβλιοπωλείων και στα χέρια των αναγνωστών, πως νιώθεις για αυτό;Τι έχει αλλάξει μέσα σου από την πρώτη σου λογοτεχνική απόπειρα;

Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος που οι «εραστές» ξεκίνησαν το ταξίδι τους. Είναι ένα βιβλίο που έχει γραφτεί το 2016 αλλά διάφοροι προσωπικοί και επαγγελματικοί λόγοι δε μου επέτρεψαν τότε να ασχοληθώ μαζί του όπως έπρεπε ώστε να μπορέσει να εκδοθεί νωρίτερα. Παρόλο όμως που είναι πολύ κοντά χρονικά με το «Φύγαμε!», είναι τελείως διαφορετικό, με κύρια διαφορά το ότι έχει πάρα πολλούς διαλόγους σε σχέση με τα αφηγηματικά του μέρη. Επίσης, το θέμα του είναι διαφορετικό. Το «Φύγαμε!» πραγματεύεται το ζήτημα της φυγής γενικότερα, ως ανάγκη αλλά και ως συνειδητή επιλογή, αλλά και αυτό της διαφορετικότητας από τη μάζα, της μη τυποποίησης του εαυτού μας δηλαδή. Το «Όσα απέμειναν από τους εραστές» αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις με περισσότερη έμφαση στην ερωτική τους συνιστώσα, την ουσία τους και το τι αφήνουν στον καθένα μας μετά από καιρό. Είναι πολύ όμορφο που μέσα από τα βιβλία μου δίνεται η δυνατότητα και η ευκαιρία να μιλήσω για διαφορετικά κάθε φορά θέματα.

Μέσα μου δεν ξέρω αν έχει αλλάξει κάτι. Ίσως είμαι περισσότερο υποψιασμένος για το τι συμβαίνει στον χώρο του βιβλίου γενικότερα. Όσον αφορά τις ιστορίες και τον τρόπο γραφής, απλά προσπαθώ κάθε φορά να δοκιμάζω και κάτι διαφορετικό. Αυτό μου κινεί περισσότερο το ενδιαφέρον από το να προσπαθήσω να ακολουθήσω μια πεπατημένη, είτε θεματικά είτε τεχνικά.

Με το “Όσα απέμειναν από τους εραστές” γίνεσαι κομιστής συναισθημάτων και σχέσεων μιας εποχής που μάλλον πέρασε ανεπιστρεπτί. Τι σε ώθησε να κάνεις μια τέτοια αναδρομή;

Ήθελα να γράψω για μια ερωτική ιστορία που είναι τοποθετημένη χρονικά στην περίοδο των φοιτητικών χρόνων και να τη φέρω μέχρι το σήμερα, προσπαθώντας να αναζητήσω αυτό που λέει ο τίτλος. Το τι απέμεινε τελικά. Θεωρώ ότι οι σχέσεις που κάνουμε σε νεαρή ηλικία είναι πιο δυνατές, ακόμα κι όταν τελειώνουν άσχημα ή άδοξα, από αυτές που συνάπτουμε αργότερα. Έχουν άλλη βάση και άλλο συναισθηματικό βάρος, για αυτό και ήθελα να κάνω αυτήν την εξερεύνηση, θα έλεγα καλύτερα, παρά αναδρομή.

Τι σε έκανε να  επιλέξεις τον διάλογο ως εκφραστικό σου μέσο; Υπήρχε στο πίσω μέρος του μυαλού σου η δυνατότητα να γίνει σενάριο;

Ο διάλογος μου αρέσει πολύ ως μέσο έκφρασης. Καταρχάς έτσι φαντάζομαι και σκέφτομαι τις ιστορίες, να εξελίσσονται δηλαδή κυρίως μέσα από συνεχείς διαλόγους και λιγότερο μέσα από αφηγηματικά μέρη. Επίσης, ο διάλογος κάνει το κείμενο να είναι πολύ ζωντανό και γρήγορο, ενώ παράλληλα το κάνει και αρκετά αφαιρετικό, τόσο όσο χρειάζεται. Σου επιτρέπει να πεις αυτά που πραγματικά έχουν σημασία και ουσία. Οι πολλές πληροφορίες, οι αναλύσεις και οι ποιητικές περιγραφές που δεν εξυπηρετούν την ροή μιας ιστορίας γενικά δε μου αρέσουν πολύ, όσο δεξιοτεχνικές κι αν είναι. Είναι στοιχεία που προτιμώ να τα δω σε άλλα είδη, όπως αυτό του εσωτερικού μονολόγου για παράδειγμα, που εκ των πραγμάτων έχει μια αφηγηματική μουσική και μια ποιητικότητα από μόνος του.

Όσον αφορά τώρα το θέμα σενάριο, και το «Φύγαμε!» Και το «Όσα απέμειναν από τους εραστές» τα έχω φανταστεί ως ταινίες -τους «εραστές» και ως θεατρικό-, χωρίς αυτό όμως να συνδέεται κάπως με την επιλογή των διαλόγων ως εκφραστικό μέσο στο κείμενό μου. Η δομή ενός σεναρίου άλλωστε είναι πολύ διαφορετική από αυτό που έχω παρουσιάσει και στα δύο βιβλία μου.

Το Παρίσι ως τόπος συνάντησης των δύο πρωταγωνιστών, συνδέεται κάπως και με την αναφερόμενη μέσα στο βιβλίο ταινία “Αγάπα με αν τολμάς”;

Χαίρομαι για την ερώτησή σου γιατί μου δίνεται η ευκαιρία να διευκρινίσω και κάποια πράγματα σχετικά με την επιλογή του Παρισιού ως μέρος όπου διαδραματίζεται η μισή τουλάχιστον ιστορία των «εραστών». Δεν ήθελα να φανεί ως κλισέ, για αυτό και δεν το ανέλυσα περισσότερο, παρόλο που είναι μια πόλη που έχω περπατήσει αρκετά. Ο λόγος που επιλέχθηκε είναι ότι είναι ένα μέρος που κάποιος θα μπορούσε να βρεθεί είτε για επαγγελματικούς είτε για προσωπικούς λόγους, όπως οι δύο βασικοί ήρωες. Θα μπορούσε δηλαδή να είχε επιλεχθεί και το Λονδίνο ή η Ρώμη. Απλά ίσως το Παρίσι να μου αρέσει λίγο περισσότερο, αυτό είναι όλο. Επομένως, δεν αναζήτησα κάποια σύνδεσή του με το “Αγάπα με αν τολμάς”. Απλά είναι μια ταινία που μου αρέσει πολύ, για αυτό υπάρχει ως αναφορά και στο βιβλίο.

Μια και ο λόγος για ταινία σκεφτόμουν διαβάζοντας το, πως η ιστορία σου βαδίζει αντίθετα από αυτή της ταινίας “Η λιακάδα ενός καθαρού μυαλού”. Γιατί ήθελες οι ήρωές σου να ανασκαλεύουν το παρελθόν του έρωτα τους;

Ήθελα το παρελθόν τους να είναι η βάση, το θεμέλιο για να προκύψει κάτι όμορφο στο παρόν και το μέλλον τους. Να πω ότι τελικά, ακόμα και μέσα από μια σχέση που δεν πήγε πολύ καλά, μπορεί να προκύψει μια παρακαταθήκη πολύτιμη. Ένα σημείο αναφοράς.

Το βιβλίο σου έχει μουσική άλλοτε εμφανή ως συγκεκριμένη αναφορά κι άλλοτε κρυμμένη. Πρέπει να είναι μυημένος ο αναγνώστης για να την αποκωδικοποιήσει;

Δεν πιστεύω ότι ο αναγνώστης πρέπει να είναι μυημένος σε κάτι. Βασικά καλύτερα να μην είναι, ώστε σε περίπτωση που του αρέσει η ιστορία και θέλει να εμβαθύνει, να υπάρχει χώρος να αναζητήσει τις σχετικές αναφορές και να χτίσει σιγά σιγά μια ατμόσφαιρα που θα πάει την ιστορία μέσα στο μυαλό του σε ένα άλλο επίπεδο. Δεν ήθελα να είναι όλες οι αναφορές εμφανείς έτσι ώστε πάντα να υπάρχει κάτι που να μπορεί κάποια στιγμή να εκπλήξει ευχάριστα τον αναγνώστη.

Τολμάς να αμφισβητήσεις και να απομυθοποιήσεις αυτό που λέγεται σχετικά με την υπαιτιότητα της φθοράς της καθημερινότητας στη θανατική καταδίκη του έρωτα, δείχνοντας πως και το τριήμερο μπορεί να φέρει το ίδιο αποτέλεσμα. Μήπως η χρυσή τομή είναι κάπου στη μέση;

Σίγουρα όταν μια σχέση διαλύεται, ψάχνουμε να βρούμε πολλές φορές τι έφταιξε και αναλωνόμαστε σε ένα κάρο υποθετικά σενάρια.  Εγώ λέω απλά ότι δεν μπόρεσε να διατηρηθεί, όχι ότι κάτι έφταιξε. Το ότι ξεκινάει άλλωστε κάτι, δε σημαίνει ότι πρέπει να καταλήξει σε μία μονιμότητα. Το ότι δύο άνθρωποι συνυπήρξανε μόνο ευχάριστο είναι κι έτσι πρέπει να μένει στο μυαλό τους, ανεξάρτητα από την κατάληξη. Η έλξη που υπάρχει ή υπήρξε σημαίνει ότι κάπου σε όλο αυτό υπάρχει ομορφιά.

Τώρα αν θέλουμε να το αναλύσουμε περισσότερο, εκ του αποτελέσματος νομίζω ότι τελικά αυτό που χρειάζεται μια σχέση είναι επικοινωνία, χρόνος, σεβασμός, θαυμασμός του ενός για τον άλλο και σεξ, σε έναν συνδυασμό μεταξύ τους που ποικίλει από ζευγάρι σε ζευγάρι. Το πιο σημαντικό όμως νομίζω είναι να διατηρηθεί ο θαυμασμός. Τα υπόλοιπα προκύπτουν μέσα από αυτόν. Βέβαια, όλα αυτά, όταν είσαι υπό την επήρεια της όποιας έλξης, καλό είναι να μην τα σκέφτεσαι και να αφήνεσαι να σε πάει όπου αυτή θέλει.

Τελικά, τα απωθημένα μας αν αναλυθούν κι από τις δύο πλευρές παύουν να ισχύουν; Μήπως όμως έτσι χάνεται και η μαγεία;

Τα απωθημένα όσο κι αν αναλυθούν, θα είναι πάντα απωθημένα, μέχρι να εκπληρωθούν, αν ποτέ τα καταφέρουν.

Όσον αφορά τη μαγεία, πιστεύω ότι χάνεται μόνο όταν εμείς θέλουμε να χαθεί. Το μυαλό άλλωστε επιλέγει πάντα να εξιδανικεύει αυτά που θέλει. Το μόνο που χρειάζεται, είναι να υπάρχει απλά η διάθεση για λιγότερη πραγματικότητα.

Σε αιφνιδίασαν κάποια στιγμή οι χαρακτήρες του βιβλίου σου ακολουθώντας μια διαφορετική διαδρομή από αυτή που είχες αρχικά στον νου σου;

Πάντα με αιφνιδιάζουν οι χαρακτήρες των ιστοριών που γράφω. Δεν έχω ποτέ συγκεκριμένο πλάνο για το πως θα εξελιχθεί μια ιστορία. Το μόνο που ξέρω είναι το πως θα ξεκινήσει. Την αφήνω να εξελίσσεται μέρα με τη μέρα, δίνοντας στους ήρωες τη δυνατότητα να αποκτήσουν σιγά σιγά χαρακτήρα, έξω από μένα αλλά και μέσα μου, ώστε να μου υποδείξουν εκείνοι τον δρόμο που θέλουν να ακολουθήσουν. Κι αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον που μου συμβαίνει όταν γράφω.

Με την απειλή του ιού και την ταχύτητα της τεχνολογίας οι νέοι άνθρωποι βιώνουν ένα άλλο κατεστημένο που δεν επιτρέπει ουσιαστική επαφή σαν αυτή του βιβλίου σου. Αν μπορούσες να στείλεις ένα ηχηρό μήνυμα που θα ακουγόταν παγκοσμίως ποιο θα ήταν;

Αν και δεν είμαι πολύ καλός στις συμβουλές και τα μηνύματα, θα πω το εξής: Να αφήσουν οι νέοι τα κινητά, να βρεθούν από κοντά και να κάνουν έρωτα. Είναι πιο απλό και όμορφο από ότι φαντάζονται.