Γράφει: Δημήτρης Μπουζάρας

Η Αντιγόνη Καμπέρου είναι φιλόλογος/ευρωπαϊολόγος. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα και είναι κόρη του Ευάγγελου Καμπέρου, Πειραιώτη δικηγόρου και λογοτέχνη με 20 θεατρικά έργα και 10 ποιητικές συλλογές στο ενεργητικό του.

Μετά το Λύκειο, ολοκλήρωσε με υποτροφία του βρετανικού κράτους τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Strathclyde της Γλασκώβης, στη Σκωτία με έπαινο στην αγγλική, γερμανική και ιταλική φιλολογία όπου ολοκλήρωσε τη διπλωματική στο Αμβούργο, στα θέματα λογοτεχνίας της ελληνικής διασποράς στη Γερμανία.

Είναι κάτοχος πτυχίου BA (Hons). Παράλληλα δίδαξε έξι χρόνια μαθήματα ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο Strathclyde της Γλασκώβης και ταυτοχρόνα διετέλεσε Πρόεδρος των Ελλήνων Φοιτητών για έξι χρόνια. Σε αυτά τα χρόνια ίδρυσε τον Σύλλογο, δημιούργησε παράρτημα βιβλιοθήκης με ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά, οργάνωσε ελληνικές βραδιές και βοήθησε στη προώθηση της ελληνικής γλώσσας και παράδοσης στη Πανεπιστημιακή κοινότητα. Παράλληλα διορίστηκε Πρόεδρος της Διεθνούς Φοιτητικής Κοινότητας για δύο χρόνια οργανώνοντας ετήσιες διεθνείς εκδηλώσεις.

Κατόπιν ολοκλήρωσε τo μεταπτυχιακό της τίτλο (DES) με υποτροφία από το ελβετικό κράτος στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Πανεπιστημίου Γενεύης στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, με διατριβή «Ελληνοτουρκικές σχέσεις μέσα από το πλαίσιο της Ευρωμεσογειακής Συνεργασίας».

Εργάστηκε στην Γενεύη στο Γραφείο Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας και δίδαξε σε ελβετικά κολλέγια και τον ΟΗΕ, μαθήματα γερμανικής, αγγλικής και ελληνικής γλώσσας.

Έχει πάρει μέρος ως ομιλήτρια σε πολυάριθμα διεθνή συνέδρια καθώς και ως εξωτερικός συνεργάτης σε θέματα οργάνωσης στο World Economic Forum στο Davos το 1997.

Εργάστηκε στο Δήμο Βούλας ως Ειδική Σύμβουλος σε θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης- Περιφερειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης, με αντικείμενο την αξιοποίηση κοινοτικών πόρων για την υλοποίηση και εφαρμογή προγραμμάτων των ΟΤΑ.

Συνεργάστηκε με εταιρείες υλοποίησης ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την εκπόνηση σχεδίων που σχετίζονται με το περιβάλλον, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.

Είναι υποψήφια διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου στο Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών με θέμα «Ευρωπαϊκή Πολιτιστική πολιτική της ΕΕ». Παράλληλα δίδασκε κοινοτική ορολογία στην αγγλική γλώσσα στο ίδιο τμήμα.

Διδάσκει στο Διδασκαλείο Ξένων Γλωσσών του Πανεπιστημίου Αθηνών νομική, ιατρική, οικονομική και ευρωπαϊκή ορολογία στην αγγλική γλώσσα.

Έχει δημοσιεύσει άρθρα και εργασίες για θέματα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και πολιτιστικών θεμάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς επίσης και παρουσίαζε εκπομπή από ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι για ευρωπαϊκά και πολιτιστικά θέματα.

Στην Ελλάδα επίσης εργάστηκε ένα διάστημα ως αρχηγός-ξεναγός σε ταξίδια στη Μεσόγειο, Βρετανία και Σκανδιναβία. Γνωρίζει άπταιστα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά και επαρκώς καλά ισπανικά.

Έχει ταξιδέψει σε πολλές χώρες της Ευρώπης, Αμερικής και Ασίας και έχει καταγράψει εμπειρίες και εντυπώσεις της. Πρόσφατα εμφανίστηκε στη συγγραφική σκηνή με το πρώτο βιβλιο της, ένα ιστορικό αφήγημα για τον ποντιακό ελληνισμό στις αρχές του 20ου αιώνα, βασισμένο στη ζωή και την εξορία του παππού της Γεωργίου Θαλασσινού. Ο τίτλος του «Άνεμος ευδαιμονίας, άνεμος προσφυγιάς». Το δεύτερο της βιβλίο, «Ο Τρελλοκαμπέρος» αναφέρεται στη ζωή και τη δράση του πρώτου στρατιωτικού αεροπόρου στην Ελλάδα, του Δημητρίου Καμπέρου, συγγενή της οικογένειας. Επίσης έχει γράψει δύο θεατρικά μονόπρακτα και μια συλλογή με διηγήματα.

Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να επιλέξατε να διηγηθείτε την ιστορία του Δημήτρη Καμπέρου;

Γιατί είναι μια υπέροχη ιστορία που εμπνέει τα παιδιά και τους μεγάλους για τους αληθινούς ήρωες. Επιπλέον άκουγα να σχολιάζει ο πατέρας μου τα κατορθώματα του θείου του από μικρό παιδί και έτσι «μαγειρευόταν στο μυαλό μου» η ιδέα της συγγραφής του «Τρελοκάμπερου».

Πότε και πως ανακαλύψατε το συγγραφικό σας ταλέντο; Πότε γίνεται κάποιος συγγραφέας πριν ή μετά την έκδοση;

Την πρώτη φορά που έγραψα εάν κείμενο ήταν όταν έβλεπα το ηλιοβασίλεμα στο καράβι από τη Ρόδο στον Πειραιά και ένιωσα μια ακατανίκητη επιθυμία να πάρω χαρτί και στυλό και να αρχίζω να αποδίδω σε χαρτί τα συναισθήματα που μου προκαλούσαν τα χρώματα του ήλιου που έσβηνε μέσα στη θάλασσα.

Συγγραφέας γίνεται κάποιος όταν γράφει, όταν πλάθει ιστορίες, όταν διαμορφώνει χαρακτήρες και πλοκή και όχι μετρά την έκδοση ενός έργου. Η έκδοση είναι η επιβεβαίωση του μόχθου του/της.

Ο Δημήτρης Καμπέρος ήταν συγγενής της οικογενείας σας. Πως αισθάνεστε για αυτό και επίσης πως αισθάνεστε που ενώ το όνομα του δεν είναι γνωστό στους περισσότερους, είναι γνωστό το παρωνύμιο του -Τρελοκαμπέρω- και επιπλέον η λέξη αυτή αποτελεί μειωτικό χαρακτηρισμό για τις γυναίκες; Πόσο άδικο είναι για κάποιον που έδωσε όλο του το είναι όχι μόνο να μείνει άγνωστος, αλλά και το όνομα του να ταυτισθεί με ένα τόσο αρνητικό χαρακτηρισμό;

Ο Δημήτριος Καμπέρος αν είχε παιδιά θα ήμασταν τρίτα ξαδέλφια οπότε είναι συγγενής μου. Δεν το εκλαμβάνω τόσο αρνητικό τον χαρακτηρισμό και ιδιαίτερα για τις γυναίκες γιατί πραγματικά ήταν από τη φύση του παράτολμος και ριψοκίνδυνος και αυτή του η ιδιότητα πέρασε στην ελληνική γλώσσα.

Ο Δημήτρης Καμπέρος ήταν ένας ήρωας, ένας από τους πολλούς που έχει γεννήσει αυτή η χώρα. Συνήθως οι ήρωες στη χώρα μας δεν έχουν ούτε την κατάληξη, ούτε τη τύχη που θα έπρεπε, ούτε χαίρουν υστεροφημίας όπως τους αξίζει, πολλοί μα πάρα πολλοί μένουν άγνωστοι στους περισσότερους από εμάς. Γιατί κατά τη γνώμη σας; Επειδή εικάζεται πως έχουμε βραχεία μνήμη; Δεν πρέπει να τους γνωρίζουμε; Πρόκειται για λάθος των ιστορικών και των συγγραφέων; Έχουμε τόσους πολλούς που δεν τους χωρούν τα βιβλία;

Γνώμη μου είναι ότι η Ελλάδα ανέκαθεν "έθαβε τα παιδιά της" και δη τους ικανούς και τους έξυπνους. Ποτέ δεν ανέδειξε αυτούς που προσφέραν, απεναντίας ίσως από φθόνο ή ιδιοτέλεια όλοι αυτοί που πάσχισαν και συνέδραμαν στην ευημερία της χώρας να παραμένουν άγνωστοι ή ξεχασμένοι. Παραδείγματα όπως ο Νικηταράς, ο Αριστείδης, ο Λεωνίδας με τους πολεμιστές του, η Υπατία και στη σύγχρονη ιστορία της Αεροπορίας για παράδειγμα ο Μωραϊτίνης, ο Μητραλέξης, ο Βελούδιος η Στεφανίδου εκτός από τον Καμπέρο αποτελούν τρανταχτά παραδείγματα αγνωμοσύνης και λήθης εκ μέρους της πολιτείας.

Έχουμε ανάγκη από ήρωες; Υπάρχουν φωτεινοί άνθρωποι σήμερα στη χώρα μας; Θεωρείτε πως η κατάληξη τους ενδεχομένως θα είναι η ίδια μετά από 100 χρόνια;

Ήρωες υπάρχουν σε όλες τις εποχές, το ζητούμενο είναι το πως και σε ποιο βαθμό τους αναδεικνύουμε. Και δυστυχώς η εποχή μας δεν είναι η κατάλληλη για να εμφανιστούν ήρωες αλλά ούτε και να αναδειχθούν!

Ο Δημήτρης Καμπέρος πίστεψε στο όνειρο του, το κυνήγησε και το πραγματοποίησε. Θα πρέπει κατά τη γνώμη σας να πράττουμε όλοι το ίδιο ασχέτως αποτελέσματος;

Όλοι μας πρέπει να αγωνιζόμαστε και να μη το βάζουμε κάτω. Σκοντάφτουμε, πέφτουμε και οφείλουμε να ξανασηκωθούμε στη ζωή γιατί μέσα από αυτή τη διαδικασία γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι.

Ο μικρός Αλέξανδρος έβαλε ένα υψηλό στόχο ,δεν τα κατάφερε, κατάφερε όμως όπως λέει χαρακτηριστικά ο τίτλος του βιβλίου του Meiji Stewart «Βάλε στόχο το φεγγάρι, ακόμη και αν αστοχήσεις θα βρεθείς ανάμεσα στα αστέρια», να βρεθεί ανάμεσα στα αστέρια. Πολλοί από εμάς συχνά φοβόμαστε να θέτουμε υψηλούς στόχους, να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας για αυτό, πόσο λάθος είναι;

Και φυσικά πρέπει να βάζουμε υψηλούς στόχους και να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να αγωνίζονται και να προχωρούν προς την επίτευξη. Είναι η "Ιθάκη" μας πάντα στη ζωή και έχουμε όλοι μας μέσα μας μίαν "Ιθάκη" να μας καθοδηγεί.

Η σύνδεση των Ελλήνων με το παρελθόν αποτελεί ένα πρόβλημα, πολλά από τα παιδιά μας δε γνωρίζουν τις εθνικές επετείους και βασικά ιστορικά γεγονότα. Σιγά σιγά αυτή η σύνδεση θα αποτελεί παρελθόν. Τι φταίει; Πως αυτό θα μπορούσε αυτό να αλλάξει; Πόσο κακό η καλό θα είναι κατά τη γνώμη σας αυτό για το μέλλον μας, ή γενικότερα για το μέλλον ενός οποιουδήποτε λαού;

Θεωρώ ότι φταίει η εποχή που ζούμε που είναι μια εποχή του εύκολου, της απόλαυσης, της κατανάλωσης, της εύκολης πρόσβασης στην πληροφορία και όχι στην αληθινή γνώση. Αυτό καλλιεργείται στο σπίτι που η εργαζομένη μητέρα είναι κουρασμένη και δεν έχει τον χρόνο για να ασχοληθεί με το παιδί/ παιδιά της και το/τα "παρκάρει" μπροστά από μια οθόνη. Έπειτα το σχολείο έχει χάσει τον εκπαιδευτικό του ρόλο με τις νέες μεθόδους διδασκαλίας που επικεντρώνονται στο γενικό και όχι στο ειδικό.

Τα παιδιά δεν έχουν την υπομονή να διαβάσουν ένα πολυσέλιδο κείμενο, δεν έχουν συγκέντρωση και φορτώνονται με πάρα πολλά και άχρηστα. Η σύνθεση με το ιστορικό παρελθόν είναι σχεδόν ανύπαρκτη και γι αυτό φταίνε οι γονείς, το οικογενειακό περιβάλλον και έπειτα το σχολείο. Θυμάμαι ότι προτού πάω Δημοτικό, η μητέρα μου αντί παραμυθιών μου είχε διηγηθεί όλη την Ιλιάδα, Οδύσσεια, τη μυθολογία, βέβαια την ιστορία της τραγωδίας της Αντιγόνης του Σοφοκλή λόγω του αρχαιοελληνικού ονόματος μου που ήταν το όνομα της μητέρας της. Και να σημειώσω ότι δεν είχε τελειώσει Πανεπιστήμιο, απλά είχε τον χρόνο ν' ασχοληθεί με το παιδί της.

Τελικά αξίζει ο κόπος να πολεμά κάποιος -με οποιαδήποτε τρόπο- για τη χώρα μας ενώ δεν υπάρχει καμία αναγνώριση και ανταπόκριση;

Κακά τα ψέματα το μέλλον ενός λαού είναι η σύνθεση του με την ιστορία του, τη γλώσσα του, την κουλτούρα του. Δίχως αυτά τα στοιχεία το μέλλον του είναι στείρο, θαμπό και ελλιπές.

Και βέβαια αξίζει και αξίζει για κάθε χωρά και πολιτισμό! Ποτέ δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε! Η αναγνώριση και η ανταπόκριση έρχεται από τον ίδιο τον εαυτό μας και αυτό μετράει. Τι πιστεύουμε μέσα μας και αυτό βγαίνει προς τα έξω και αργά ή γρήγορα συμβάλλει στην αναγνώριση μας.

Βρήκε το βιβλίο την ανταπόκριση που προφανώς περιμένατε;

Νομίζω πως ναι. Για την παιδική ιστορία είχα πρόταση από τρεις εκδοτικούς οίκους για να εκδοθεί, για το βιβλίο για τους ενήλικους ενώ προσπάθησα αρκετά κατέληξα στην αυτό έκδοση και η επανέκδοση του πραγματοποιήθηκε από εκδοτικό οίκο. Δεν υπήρχε περίπτωση να μην το παλέψω! Εξάλλου κρατάω τα γονίδια του «Τρελοκαμπέρου», ποτέ δεν το βάζω κάτω!

Θεωρείτε πως αν τα σχολικά εγχειρίδια ήταν ενδεχομένως γραμμένα όχι μέσα στο αυστηρό πλαίσιο που χαρακτηρίζει βιβλία αυτού του είδους, αλλά κοντύτερα στα βιβλία νεανικής λογοτεχνίας, θα ήταν πιο επιθυμητά από τους νεαρούς μαθητές; Θα μίκραιναν την απόσταση του παιδιού από το βιβλίο; Είναι κάτι τέτοιο εφικτό;

Ένα βιβλίο πρέπει να είναι καλογραμμένο για να είναι ελκυστικό σε οποιοδήποτε αναγνώστη είτε για μικρούς η ενήλικες. Είναι γνωστό ότι οι Έλληνες δεν διαβάζουν και δεν διάβαζαν. Τώρα μάλιστα με το ιντερνέτ τα πράγματα χειροτέρεψαν! Χρειάζεται τσαχπινιά στο γράψιμο για να προσελκύσεις αναγνώστες. Αν μάλιστα δεν σου αρέσει το διάβασμα ακόμη χειροτέρα. Στα δεκατρία μου είχα διαβάσει όλα τα γνωστά έργα του Σαίξπηρ και στην ίδια ηλικία ήμουν περήφανη που είχα στα χέρια μου αρχαιοελληνικό κείμενο, η συνέχεια των τριών χιλιάδων χρονών αυτής της υπέροχης γλώσσας βρισκόταν μπροστά μου και είχα συγκινηθεί τότε! Αλλά αυτές ήταν άλλες εποχές!

Πόσο εύκολη είναι για ένα συγγραφέα αφενός η αποστασιοποίηση και αφετέρου η πλήρης εμπλοκή; Πόσο εύκολο ήταν για εσάς;

Είναι σχετικά εύκολο γιατί μπορώ να μπω στο πετσί του Καμπέρου και ν' αντιδράσω όπως θα αντιδρούσε και εκείνος. Η αποστασιοποίηση είναι πιο δύσκολη γιατί αναγκαστικά εσύ είσαι ο δημιουργός ή μάλλον αυτός που ζωντανεύει την persona του βιβλίου και εκ των πράγματων καλείσαι να ζήσεις μέσα από τον ήρωα σου.

Είναι ο συγγραφέας καλλιτέχνης; Ιδιαίτερος άνθρωπος;

Ναι είναι ο συγγραφέας με την έννοια ότι είναι αυτός που έχει τα μάτια του και τα αυτιά ανοικτά. Παρατηρεί συνεχώς γύρω του και όλα αυτά που βιώνει με τις αισθήσεις του καταφέρνει άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε με αποτυχία να το αποτυπώνει στο χαρτί/ στον υπολογιστή. Αυτή νομίζω είναι η ιδιαιτερότητα του και η διαφορά του από τους άλλους ανθρώπους.

Έχετε ταξιδέψει σε πολλές χώρες, έχουμε σημαντικές ομοιότητες-διαφορές με τους άλλους λαούς; Σε τι θεωρείτε πως υστερούμε και σε τι όχι; Θα μπορούσαμε να ξαναδώσουμε τα φώτα σε όλο τον κόσμο και να καταφέρουμε παράλληλα να μη πληρώσουμε τόσο μεγάλο λογαριασμό όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Αρκάς σε μια γελοιογραφία του; Ποιο είναι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό που μας λείπει;

Ναι έχω ταξιδέψει σε πάρα πολλές χώρες μέχρι στιγμής σε 77 σε όλον τον κόσμο και θεωρώ ότι έχουμε πολλά θετικά αλλά και πολλά αρνητικά. Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να δώσουμε τα φώτα μας και κανένας λαός δεν μπορεί να μας δώσει τα δικά του φώτα. Η προγονοπληξία που έχουμε ως Έλληνες είναι λίγο παρωχημένη στον 21ο αιώνα. Έχουμε περάσει τόσα και τόσα που οι νεοέλληνες έχουν πολλά αρνητικά. Ζούμε σε μια πανέμορφη χώρα με υπέροχο κλίμα με πεντακάθαρες ασφαλείς θάλασσες και στην ουσία δεν αγαπάμε την πατρίδα μας. Παραμυθιαζόμαστε ότι την αγαπάμε αλλά αν την αγαπούσαμε δεν θα πετούσαμε τόσα σκουπίδια, δεν θα αφήναμε τόσα αδέσποτα, δεν θα κτίζαμε τόσο άσχημες πόλεις από μπετόν (έχουμε ψύχωση με το μπετόν) και αυτά είναι λιγοστά παραδείγματα. Προχειρότητα, τουπέ, αγένεια, ωχαδερφισμός, μη συμμόρφωση στους κανόνες και τους νομούς είναι λίγα από αυτά που θα αναφέρω. Επομένως πολλά μας λείπουν και θα σταματήσω εδώ.

Ποιο είναι το επόμενο συγγραφικό σας βήμα;

Πρόκειται να κυκλοφορήσει στα μέσα Ιουνίου το βιβλίο που έγραψα πριν από τον "Τρελοκαμπέρο" και αναφέρεται στην πραγματική ιστορία των παππούδων μου εκδιωχθήκαν από τον Πόντο και ήρθαν να στήσουν τη ζωή τους στον Πειραιά. Η κυκλοφορία του βιβλίου συμπίπτει με τα 100 χρόνια μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων. Είναι ένα συγκλονιστικό ιστορικό αφήγημα που θα μπορούσε να διδαχτεί και στα σχολεία. Παράλληλα συγγράφω μια μυθοπλασία που έχει να κάνει με τις επιταγές της σύγχρονης εποχής.