Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ο συγγραφέας Χρήστος Τερζίδης μιλάει στο Bookia για το νέο του βιβλίο «Άδεια δωμάτια» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Το βιβλίο ««Άδεια δωμάτια»» στο Bookia.
Ο συγγραφέας Χρήστος Τερζίδης στο Bookia.
Το φωτογραφικό άλμπουμ στο Facebook.

Πού βρίσκεται η πραγματική δύναμη της ανθρώπινης ψυχής; Στην αποφασιστικότητα να κυνηγάς τα όνειρά σου χωρίς να υπολογίζεις το κόστος; Ή στη δύναμη της αυτοθυσίας;

Ένας επιτυχημένος Έλληνας δημοσιογράφος που φιλοδοξεί να γίνει συγγραφέας αποφασίζει να κυνηγήσει τ’ όνειρό του στην Αμερική. Μια απρόσμενη είδηση, η αυτοκτονία του μεγάλου του αδελφού, πυροδοτεί μέσα του ένα κύμα από ερωτηματικά και αναμνήσεις και του προσφέρει τελικά την «πρώτη ύλη» για το πρώτο του μυθιστόρημα.

Ένα ταξίδι αυτογνωσίας μεταξύ Ελλάδας και Νέας Υόρκης από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 ως τις μέρες μας. Η Ελλάδα μιας άλλης εποχής, τα underground μπαράκια της Θεσσαλονίκης, οι κοσμικές παραλίες της Μυκόνου, οι celebrities στην Αθήνα, και η Νέα Υόρκη των γρήγορων ρυθμών και των εύκολων συναισθημάτων. Μια ιστορία για όσους παλεύουν ενάντια στην εικόνα που έχουν πλάσει οι άλλοι γι’ αυτούς.

Με τις ερωτήσεις και απαντήσεις που ακολουθούν προσπαθήσαμε να δώσουμε την ευκαιρία στο συγγραφέα να αναπτύξει την άποψή του για θέματα που θίγει στο βιβλίο του αλλά και γενικότερα. Ελπίζω, ως αποτέλεσμα, να είναι διαφωτιστικό και για τους αναγνώστες. Ευχαριστώ και πάλι το συγγραφέα Χρήστο Τερζίδη για το χρόνο που μας αφιέρωσε.

Ε: Σε γνωρίσαμε πρώτα μέσα από τη διαδρομή σου στο μουσικό μάνατζμεντ και στη δημοσιογραφία. Τι είναι αυτό που κράτησες από αυτούς τους δύο χώρους για το συγγραφικό σου έργο;

Αυτοί οι δύο χώροι είναι ζωντανοί ακόμη στην ζωή μου και παραμένω ενεργός σε αυτούς. Η μουσική είναι κάτι πολύ μεγάλο για μένα και πάντοτε ήθελα να είμαι μέρος και να ζω από την μουσική βιομηχανία. Η μουσική αλλά και η πορεία μου σε αυτήν, με έφερε σε επαφή με ανθρώπους και καταστάσεις οι οποίες έδωσαν τροφή στην φαντασία μου για να σκαρώσω τις ιστορίες μου. Πέρα από όλα όμως, η μουσική καθόρισε την στάση ζωής μου και την φιλοσοφία μου απέναντι της.

Η δημοσιογραφία για εμένα αποτελεί ένα βήμα για την έκφραση των απόψεων μου και την επικοινωνία με τους συνανθρώπους μου, με έναν λιγότερο λογοτεχνικό λόγο αλλά με πιο εμπεριστατωμένα επιχειρήματα.

Ε: Τα "Άδεια Δωμάτια" είναι το τέταρτο σου βιβλίο. Πες μας λίγο για τη συγγραφική σου διαδρομή, τα βιβλία και τη θεματολογία σου.

Το πρώτο μου βιβλίο κυκλοφόρησε την άνοιξη του 2003 με τον τίτλο «Το Hip Hop Δεν Σταματά- Hip Hop Don’t Stop» από τις εκδόσεις Οξύ και κατατάσσεται στην κατηγορία μουσικοδημοσιογραφική έρευνα. Ακολούθησαν δύο μυθιστορήματα πριν τα «Άδεια Δωμάτια». «...Και Το Τέλος Πάντα Κοντά» στα τέλη του 2009 από τις εκδόσεις Κέδρος και «Bright Nights» από την Intro Books την άνοιξη του 2011. Η θεματολογία των μυθιστορημάτων μου αφορά κυρίως βιώματα ή αληθινές ιστορίες ανθρώπων που με γοήτευσαν, μπλεγμένες με την μυθοπλασία σε ένα αληθοφανές πλαίσιο.

Ε: Τα Άδεια Δωμάτια, εντάσσονται μέσα σε ένα αστικό περιβάλλον, που φυσικά, μας ταξιδεύει από την πόλη των παιδικών σου χρόνων, τη Θεσσαλονίκη, μέσα από την Αθήνα της καταξίωσης, στη Νέα Υόρκη της αναζήτησης. Από την αθωότητα, στη διαστροφή, από το φως στο σκοτάδι. Οι πόλεις της ζωής σου είναι γεμάτες... άδεια δωμάτια;

Η κάθε πόλη έχει διαφορετική σημασία στην συνολική και ενιαία προσωπική μου πορεία ως τώρα. Φαντάζουν ως ανόμοιοι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας. Η επιλογή μου ανά περιόδους να επιλέγω την μοναχικότητα έχει να κάνει περισσότερο με διαδικασίες απολογισμού και αυτοκριτικής. Σε αυτά τα πλαίσια βρίσκω και το απαραίτητο περιβάλλον για να εκφράσω τις σκέψεις μου και την δική μου αλήθεια, μέσω της γραφής.

Το βιβλίο σου μου έδωσε την ευκαιρία με αποσπάσματα που ξεχώρισα να εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο...

Ε: "Τι είναι η ζωή και τι η θύμηση; Είναι γλυκές οι αναμνήσεις ή καυτά μαχαίρια που σε κόβουνε κομμάτια; Ζούνε εκεί, δίπλα σου, κάθε μέρα περπατάνε αόρατες και σιωπηλές, για να σου θυμίζουν τις ευκαιρίες που έχασες." Μοιάζει να απαντά στην επιλογή σου να κάνεις μαζί μας το ταξίδι από την δεκαετία του '80 μέχρι σήμερα. Εσύ τι έχεις να θυμάσαι ξεχωριστά σε αυτή την πορεία; Ποια είναι η δική σου χαμένη ευκαιρία;

Δεν νοιώθω ότι είχα κάποια χαμένη ευκαιρία στην ζωή μου. Η πορεία μου όπως διαγράφηκε μέσα στην μουσική βιομηχανία και τα τελευταία χρόνια στον χώρο του βιβλίου, έχει μία συνέχεια και συνέπεια προς τον τελικό της προορισμό. Για μένα είναι ξεκάθαρο προς το που βαδίζω. Χαμένες ευκαιρίες δεν υπήρξαν. Χαμένες στιγμές εξαιτίας της προσήλωσης σε αυτή την πορεία και σχέσεις που δεν συμβιβάστηκαν και κατέρρευσαν, υπήρξαν πολλές. Και αρκετές από αυτές πληγώσανε. Έρωτες που πέθαναν, άνθρωποι που πληγώθηκαν, το τελευταίο αντίο που δεν πρόλαβα να πω στον πατέρα μου, οι μικρές στιγμές που χάνω από την κόρη μου που μεγαλώνει... Η ζωή δεν είναι ζυγαριά για να μετρήσω αν άξιζαν όλα αυτά. Ούτε θα τα «κλάψω» για να γίνω αρεστός σε κάποιους. Δεν ξέρω αν έδωσα ποτέ την εικόνα μίζερου ανθρώπου σε κάποιους, αλλά μίζερος δεν ήθελα, ούτε θέλω να υπάρξω ποτέ.

Ε: "Δυο αδέλφια κολυμπούσανε προς το ανοιχτό πέλαγος. Προς τον σκοτεινό ορίζοντα. Παλεύανε κόντρα στα κύματα. Κολυμπούσανε κόντρα ο ένας στον άλλο. Ανταγωνίζονταν ο ένας τον άλλον. Στόχος τους ένας. Η παραίτηση του ενός από τους δύο. Η ανάδειξη του νικητή από τον θάνατο του άλλου. Ο θάνατος του ενός, η μοίρα του άλλου" Γιατί εξυφαίνεις τόσο ακραία τη σχέση των δύο αδερφών;

Στην συγκεκριμένη ιστορία θα μπορούσα να υποδείξω ως «μυστικό» άξονα τον ενστικτώδη αγώνα της κυριαρχίας των αρσενικών στον στενό τους κύκλο. Αυτό τον αγώνα ο οποίος φανερώνει τη ζωώδη φύση μας, η οποία πολλές φορές κυριαρχεί στις κοινωνικές και προσωπικές μας συμπεριφορές.

Ε: "Έμαθα να τραβάω γραμμές. Για κάποιους με νόημα. Για μένα χωρίς, γιατί ήταν σχεδιασμένες έτσι ώστε να δημιουργήσουν τοίχους. Και οι τοίχοι πρέπει να πέφτουν τελικά. Καταδικασμένοι σε πτώση." Ο Τίμος, ο αυτόχειρας αδερφός του Μάνου, κάνει τον δικό του απολογισμό για τη συμμετοχή του στη ζωή. Δεν βρίσκει να αφήνει το στίγμα του. Είναι αυτό τελικά που σπρώχνει κάποιους ανθρώπους στην αυτοκτονία; η ζωή τους, η δουλειά τους, τα όνειρα τους απόντα από τη μνήμη του κόσμου;

Για πολλούς η αυτοκτονία φαντάζει ως μία γενναία πράξη προς τους οικείους του «δράστη». Είναι αυτή η πράξη που στιγματίζει κάποιους ανθρώπους για πάντα και τους οδηγεί με βίαιο τρόπο να αναθεωρήσουν πολλά πράγματα σχετικά με την ζωή και τις ανθρώπινες σχέσεις. Οι αφορμές οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν κάποιον σε αυτή την πράξη είναι ποικίλες. Τα πραγματικά αίτια κρύβονται πίσω από τον ψυχισμό και την εσωτερική ισορροπία του αυτόχειρα.

Ε: "... Ενώ οι λέξεις μένουν για πάντα. Και γράφουν την ιστορία του κόσμου. Τη φτιάχνουνε συνεχίζει το Τίμος, αναφερόμενος στον Μάνο, και στην ιδιότητα του ως δημοσιογράφου και συγγραφέα. Τι χρειάζεται για να γράψεις όμως; Με τι ντύνεις τις δικές σου λέξεις για να μείνεις στη μνήμη μας;

Ντύνω τις λέξεις με την αλήθεια μου για αυτό τον κόσμο. Αυτό με ενδιαφέρει να επικοινωνήσω προς τους συνανθρώπους μου. Όσο σκοτεινή ή φωτεινή είναι αυτή, όσο αισιόδοξη ή μηδενιστική, ο αγώνας μου είναι να παραμένει ειλικρινής. Και αυτό χρειάζεται γενναιότητα. Είναι ο δικός μου τρόπος να νιώθω ότι ζω ως γενναίος. Έστω και μέσα από το γράψιμο μου. Αυτή θα είναι τελικώς και η κληρονομιά μου μικρή ή μεγάλη.

Ε: "Για πολλούς φάνταζε σαν αυτοκτονία η απόφασή του να μετακομίσει στην Αμερική. Να παρατήσει όλα όσα είχε χτίσει και μια πετυχημένη ζωή και καριέρα για να κυνηγήσει το ασύλληπτο. Το αδύνατο.." Πόσο δύσκολο είναι να παλέψουμε με την εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς; Να αγνοήσουμε το πεπερασμένο;

Όσο πιο πολύ μας καίει το όνειρο μας, τόσο πιο εύκολο είναι. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα των περισσότερων ανθρώπων σήμερα. Στερούνται ονείρων άρα είναι δεδομένο ότι η κάθε προσπάθεια για να περάσουν σε ένα θεωρητικά ανώτερο επίπεδο να φαντάζει Γολγοθάς γιατί ουσιαστικά δεν κυλάει μέσα στις φλέβες τους η ανάγκη του δικού τους ονείρου. Και σε αυτή την πνευματική αναπηρία, σε αυτή την ζωτική απώλεια, την έλλειψη του να γνωρίζουμε τα όνειρα μας, τους έχει οδηγήσει η διαμορφωμένη κοινωνία από το σύστημα το οποίο τους ταΐζει τόνους συμπυκνωμένης βλακείας με το περίβλημα της κουλτούρας ή της λογοτεχνίας. Και στο τέλος φαίνεται ως δύσκολο να παλέψουμε απέναντι σε αυτούς. Η αλήθεια όμως είναι ότι αυτός είναι ο αγώνας που πρέπει να κάνει ο καθένας στην ζωή του.

Ε: "Ξέρει ότι οι πιθανότητες να κυριαρχήσει είναι ελάχιστες. Γνωρίζει ότι η σύγκρουση έχει αυτοκαταστροφικό χαρακτήρα. Δεν τον ενδιαφέρει, όμως. Μέσα από αυτή τη σύγκρουση θα νιώσει ότι ζει. Ότι θα υπάρξει και θα επιβιώσει στο πέρασμα του χρόνου. Και ότι πάνω απ' όλα θα μείνει συνεπής στη μία και μοναδική αλήθεια που καίει το είναι του. Θα προσπαθήσει να δώσει σάρκα και οστά στο όνειρό του." Τι είναι τελικά αυτό που μας δεσμεύει στο όνειρο μας, γνωρίζοντας τα εμπόδια, τις αντιξοότητες, ακόμα-ακόμα και τα αρνητικά ποσοστά επιτυχίας; Από τι φτιάχνονται τα όνειρα κι οι ονειροπόλοι;

Οι ονειροπόλοι είναι άνθρωποι που δεν ψάχνουν δικαιολογίες. Θεωρούν την επιτυχία, την εκπλήρωση των ονείρων τους, ως την μοναδική επιλογή στην ζωή τους. Είναι ίσως άνθρωποι με εμμονές. Με εμμονή σε κάτι, το οποίο το κυνήγι του μπορεί να τους καταστρέψει. Το σίγουρο όμως είναι ότι θα καταστραφούν εάν δεν το κυνηγήσουν.

Ε: "Ένιωθε ελεύθερος. Τίποτα άλλο. Ούτε ενοχές, ούτε ανασφάλειες, ούτε δεύτερες σκέψεις υπήρχαν στο μυαλό του. Ελεύθερος... Μια ζωή που θα ήταν δύσκολη και ανηφορική αλλά στο τέλος της διαδρομής υπήρχε αυτό που πάντοτε ποθούσε. Το όνειρό του.." Και τελικά παίρνεις την απόφαση κόντρα στο ρεύμα, στα δεδομένα. Ελεύθερος να επιλέξεις το όνειρο σου. Τι σηματοδοτεί αυτό για τη νέα σου πορεία ζωής;

Δεν επιλέγεις το όνειρο σου. Το όνειρο είναι επιβεβλημένο στην φύση και στο είναι σου και σε διαφεντεύει. Εσένα, τον ψυχισμό σου και την κοινωνική σου συμπεριφορά. Δεν υπάρχει καμιά αγορά ονείρων από όπου διαλέγουμε αυτό που μας ταιριάζει. Τα όνειρα έχουν οντότητα και πολλές φορές μετατρέπονται σε εφιάλτες εάν δεν ήμαστε γενναίοι στην αντιμετώπιση τους.

Ε: "Κάποιοι μπορεί να λένε ότι η διαδρομή είναι που μετράει. Για κάποιους όμως η διαδρομή μπορεί να είναι επώδυνη. Να κρύβει αποτυχίες, απογοήτευση, πόνο, ανεκπλήρωτα συναισθήματα, απόρριψη, μοναξιά...Ποιος μπορεί να ζωγραφίσει τη ζωή καλύτερα; Αυτός που γεύεται τους χυμούς της ή αυτός που ζει στο σκοτάδι της;" Η διαδρομή είναι κυρίαρχη στο έργο σου. Δεν μπορώ να μην σκεφτώ τον Καβάφη και την Ιθάκη του. Τον Όμηρο και την Οδύσσεια. Είναι ο ήρωας σου ο Μάνος, σαν Έλληνας και σαν δημιουργός, ταγμένος σε ταξίδια αναζήτησης;

Δεν έχουμε όλοι μας μέσα μας κάτι από όλα αυτά τα φωτεινά πνεύματα που οριοθέτησαν πνευματικά την λέξη Έλληνας? Πώς μπορούμε να νιώθουμε ως Έλληνες εάν δεν έχουμε ως κομμάτι της ζωής μας την αναζήτηση? Την πνευματική και την αναζήτηση όλων των υψηλών νοημάτων? Η κληρονομιά του τόπου μας δεν είναι μόνο ο ήλιος, η θάλασσα και η περηφάνια της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είναι πάνω απ’ όλα αυτό το μόνιμο αίσθημα ανησυχίας. Αυτό ίσως χάσαμε τις τελευταίες προηγούμενες δεκαετίες και αυτός ο εφησυχασμός ο οποίος κυριάρχησε τελικώς μας καταδίκασε, έστω και προσωρινά, στα τωρινά μας εθνικά βάσανα.

Ε: "Ο αγώνας του ήταν πολύ μεγαλύτερος..Ήταν ο αγώνας απέναντι στον εαυτό του. Να τον νικήσει. Να τον υπερβεί. Πάση θυσία. Αυτός ήταν ο πιο ιερός αγώνας. Ο αιώνιος αγώνας ενός άντρα με τον εαυτό του." Η μάχη με τον εαυτό μας είναι πάντα η κυρίαρχη. Γιατί κάνεις τον διαχωρισμό στη διάσταση της μάχης του άντρα, συγκεκριμένα, με τον εαυτό του;

Είμαι άντρας και γράφω για την αλήθεια αυτού του κόσμου όπως τον βιώνω ως άντρας. Για την γυναικεία προσέγγιση καλό θα ήταν οι αναγνώστες να απευθυνθούν σε άλλους συγγραφείς όχι απαραίτητα γυναίκες. Εγώ εκφράζω στην Ελλάδα την αντρική λογοτεχνία και δεν σημαίνει ότι αυτό με κάνει αδιάφορο προς το γυναικείο κοινό. Ούτε ότι δεν αναγνωρίζω ή σέβομαι τους αγώνες των γυναικών, εσωτερικούς ή κοινωνικούς. Δεν είναι όμως το αντικείμενο μου έστω και αν αυτό με καταδικάζει από εμπορική άποψη.

Ε: Είναι αναγκαίο για σένα τα βιβλία σου να έχουν βιωματικό χαρακτήρα; Τι άλλο θα μπορούσε να σε συγκινήσει θεματικά;

Με συγκινεί ο δρόμος. Οι πραγματικές ανθρώπινες ιστορίες. Η ροκ προσέγγιση της ζωής. Η ασυμβατότητα. Η πτώση. Τα αδιέξοδα. Η ήττα και η παραδοχή της. Η μοναχικότητα ως επιλογή. Όλα αυτά για να τα καταγράψω στις ιστορίες μου τα έχω βιώσει ή καλούμαι να τα ζήσω.

Ε: Τι προσδοκίες έχει ένας συγγραφέας να εκδοθεί και να πετύχει στη Νέα Υόρκη; Πώς είναι να γράφεις σε άλλη από τη μητρική σου γλώσσα;

Οι προσδοκίες υπάρχουν πάντα και δεν μετράω ποτέ τις πιθανότητες. Στην παρούσα φάση και σε ότι αφορά τα λογοτεχνικά μου πονήματα, δεν εκφράζομαι και δεν έχω την πρόθεση να εκφραστώ σε πρώτο χρόνο στην αγγλική γλώσσα. Βέβαια συμμετέχω δημιουργικά στα μεταφρασμένα μου κείμενα και έχω την τελική επιμέλεια τους.

Ε: Τέλος θα ήθελα να μου πεις, πως βλέπεις το όλο εγχείρημα τού Bookia, να βοηθήσει δηλαδή ώστε η ανάγνωση να γίνει συνήθεια σε όσο το δυνατόν περισσότερους Έλληνες. Πως βλέπεις το Bookia γενικά αλλά και ότι έχει καταφέρει έως τώρα;

Το Bookia με έχει εκπλήξει ευχάριστα για την διαδραστικότητα του και τον τρόπο που φέρνει σε επαφή τους φίλους του βιβλίου με τα νέα λογοτεχνικά έργα. Στην εποχή μας, στην οποία υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κοινό κυρίως νεολαίας το οποίο περνάει πολύ μεγάλο μέρος της ημέρας του στο διαδίκτυο, προσπάθειες σαν το Bookia μπορούν να αυξήσουν σημαντικά το βιβλιόφιλο κοινό κάτι το οποίο το έχουν ανάγκη οι Έλληνες συγγραφείς.