Γράφει: Λεύκη Σαραντινού

To PEN Greece, το Πανελλήνιο Σωματείο Λογοτεχνών και Φίλων της Λογοτεχνίας, επίσημο παράρτημα του PEN International, αυτής της ιστορικής παγκόσμιας ένωσης συγγραφέων που ιδρύθηκε το 1921 και είναι ταγμένη στη διάδοση της λογοτεχνίας και της προστασίας της ελευθερίας του λόγου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εν γένει, έκλεισε προσφάτως έναν χρόνο λειτουργίας στην Ελλάδα. Με την αφορμή αυτή είχα τη χαρά να συνομιλήσω με τους επικεφαλής των τεσσάρων επιτροπών του PEN Greece: Επιτροπή μετάφρασης και γλωσσικών δικαιωμάτων, Επιτροπή Συγγραφέων για την Ειρήνη, Επιτροπή  Γυναικών Συγγραφέων και Επιτροπή για τους Συγγραφείς στη Φυλακή. Τέσσερεις νευραλγικής σημασίας επιτροπές, οι επικεφαλής των οποίων αποτελούν έναν συμπαγή πυλώνα του PEN Greece που στηρίζει μαζί με το Διοικητικό Συμβούλιο τις αρχές του PEN.

Με τη δυναμική ένταξη του PEN Greece στον χώρο της λογοτεχνίας οι προσπάθειες για την εξωστρέφεια της ελληνικής λογοτεχνίας διευρύνθηκαν, ήδη η πρώτη συλλογή διηγημάτων μεταφράστηκε και παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης με μεγάλη επιτυχία, και παράλληλα γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης σε θέματα αναφορικά με την ελευθερία της έκφρασης και την προάσπισή της σε όλο τον κόσμο, σε όποιο σημείο του πλανήτη ελλοχεύει ή είναι υπαρκτός ο κίνδυνος.

Έχοντας ως κύριο μέλημά του να τιμήσει το παρελθόν και να ορίσει το μέλλον της νεοελληνικής λογοτεχνίας το PEN Greece έγινε το Σωματείο όλων των λογοτεχνών και των φίλων της λογοτεχνίας που σχετίζονται με αυτή υπό οποιαδήποτε ιδιότητα και καλωσορίζει ως μέλη του όλους όσοι ασχολούνται με τον χώρο του βιβλίου στην Ελλάδα, χωρίς καμιά απολύτως δέσμευση ή κρίση, θεωρώντας ως πρωταρχικό στόχο του τη συσπείρωση των ανθρώπων αυτών σε ένα ενιαίο φορέα για την προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας.

Οι τέσσερεις επικεφαλής του PEN Greece πρόθυμα μας σύστησαν την επιτροπή τους και μας μίλησαν για το ύφος και τους σκοπούς της επιτροπής τους, για τα ζητήματα που τις απασχολούν, για τις έως τώρα δράσεις τους και τα προσεχή τους σχέδια.

Σωτηρία Γεωργαντή, Επικεφαλής της Επιτροπής Γυναικών Συγγραφέων

Η Σωτηρία Γεωργαντή σπούδασε νομικά και, στη συνέχεια, αγγλική φιλολογία. Γράφει κείμενα για τη λογοτεχνία και παίρνει συνεντεύξεις από συγγραφείς για ηλεκτρονικά περιοδικά όπως το literature.gr και το culturenow.gr.

Με ποια ζητήματα που απασχολούν τις γυναίκες συγγραφείς  ασχολείται η επιτροπή;

Η παρουσία των γυναικών στα λογοτεχνικά πράγματα είναι έντονη και σημαντική, αφού έχουμε σπουδαίες γυναίκες συγγραφείς αλλά και πλήθος γυναικών που διαβάζουν. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και σήμερα οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στα κέντρα λήψης αποφάσεων που αφορούν το βιβλίο. Πέρα από τον λογοτεχνικό χώρο, οι γυναίκες έρχονται δυστυχώς ακόμα αντιμέτωπες με αναχρονιστικά στερεότυπα, υποτιμητικές και περιοριστικές αντιλήψεις, σωματική και ψυχολογική κακοποίηση, καθώς και ενδοοικογενειακή βία, που μπορεί να φτάνει ακόμα και στον φόνο. Η Επιτροπή Γυναικών Συγγραφέων έχει ως στόχο να δίνει βήμα στις γυναίκες συγγραφείς αλλά και αναγνώστριες ώστε να ακούγεται η φωνή τους για κάθε ζήτημα το οποίο αφορά τη ζωή μιας γυναίκας σε μια κοινωνία η οποία ακόμα έχει πολλά βήματα να κάνει.

Πώς η επιτροπή σκοπεύει να κινηθεί με στόχο την επίλυσή τους;

Η Επιτροπή Γυναικών Συγγραφέων έχει ήδη δρομολογήσει δράσεις, όπως την υποστήριξη κακοποιημένων γυναικών με δωρεές βιβλίων, αλλά και τη συλλογική συγγραφή και έκδοση ιστοριών με στόχο την κατάρριψη των στερεοτυπικών πατριαρχικών αφηγήσεων και την ανάδειξη του γυναικείου βλέμματος. Επίσης, βρισκόμαστε σε επαφή με τις αντίστοιχες επιτροπές του εξωτερικού ώστε να συντονίζουμε τις δράσεις μας σε διεθνές επίπεδο, ανταλλάζοντας ιδέες και απόψεις με γυναίκες συγγραφείς σε όλον τον κόσμο.

Σίσσυ Δουτσίου, Επικεφαλής της Επιτροπής για τους Συγγραφείς στη Φυλακή

Η Σίσσυ Δουτσίου είναι ηθοποιός και ποιήτρια. Σπούδασε αστροφυσική στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ και αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή Δήλος το 2009. Πρωταγωνίστησε σε θεατρικές παραστάσεις: «Μεταμόρφωση» Φ. Κάφκα, «Οι Δούλες» Ζ.Ζενέ, «Πεθαίνω Σαν Χώρα» Δ.Δημητριάδη, «Ψύχωση 4.48 Psychosis» Sarah Kane, «Νύχτα!- Yard Gal » R.Prichard κ.α. Περιόδευσε με θεατρικά έργα, αναγνώσεις ποίησης, performances και διαλέξεις στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ασία. Έχει εμφανιστεί μεταξύ άλλων στην City Judson Memorial Church (Νέα Υόρκη), στο London School of Economics and Political Sciences και στην 1η Μπιενάλε Destroy Athens.

Σε ποια μέρη του κόσμου κινδυνεύουν οι συγγραφείς να φυλακιστούν για τις απόψεις τους;

H τελευταία επίσημη έρευνα του Pen International εστίασε στη Μιανμάρ, στο Αφγανιστάν, στη Λευκορωσία, στη Νικαράγουα, στην Ρωσία και στην Ουκρανία. Τα περιστατικά φυλάκισης δημοσιογράφων, διανοουμένων και συγγραφέων συνεχίζουν να είναι αρκετά στην Κίνα, Ινδία, Τουρκία, Αίγυπτο, Ιράν και Ερυθραία.

Είναι πραγματικά θλιβερό και τρομακτικό να δολοφονούνται ποιητές και συγγραφείς από δυνάμεις τη χούντας, όπως στη Μιανμάρ. Να γίνονται έφοδοι σε σπίτια λογοτεχνών ακόμα και στους εκδοτικούς οίκους που συνεργάζονται, να περιορίζεται η διανομή βιβλίων για να παταχτεί η ελευθερία λόγου.

Στο Αφγανιστάν, όταν οι Ταλιμπάν ανέτρεψαν την κυβέρνηση εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να φύγουν. Αφγανοί καλλιτέχνες και συγγραφείς έγιναν στόχος των Ταλιμπάν των οποίων τα διατάγματα κατά της τέχνης, της μουσικής και της λογοτεχνίας τους έκαναν ιδιαίτερα ευάλωτους.

Η ανάγκη για κριτική σκέψη είναι περισσότερο παρά ποτέ αναγκαία. Η εποχή μας μπορεί να χαρακτηριστεί ως εποχή αποξένωσης, μοναξιάς και θλιμμένης, αγχωτικής ιδιώτευσης. Ο κόσμος μας φαντάζει πιο αβέβαιος και πιο επικίνδυνος από ποτέ.

Σαν συγγραφείς τασσόμαστε ενάντια σε κάθε μορφή λογοκρισίας, απαγόρευσης γραπτού ή προφορικού λόγου, καταστροφή ή απαγόρευση πολιτιστικών έργων, σε κάθε μεριά του κόσμου, σε κάθε αντιμαχόμενη πλευρά. Η λογοτεχνία, η ποίηση, τα κριτικά κείμενα - είναι μέσα κατανόησης, συμφιλίωσης και ενδυνάμωσης, φροντίδας και απελευθέρωσης, εργαλεία εκπαίδευσης και ενημέρωσης, αφορμή προβληματισμού- και όχι μέρος του προβλήματος. Οι κοινωνίες δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν άβουλες μάζες νηπίων, ανίκανων να έχουν δική τους γνώμη και οι κυβερνήτες δεν γίνεται να λαμβάνουν αυθαίρετα την απόφαση να μας προστατέψουν από τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα των συνανθρώπων μας.

Ο πόλεμος  και οι διεθνείς συρράξεις αποκαλύπτουν το πιο άσχημο πρόσωπο της ανθρωπότητας και των αυταρχικών καθεστώτων. Ο πόλεμος γεννά λογοκρισία και η λογοκρισία είναι, πρώτα απ’ όλα, στέρηση της ελευθερίας - όχι μόνο για τους συγγραφείς αλλά και συνολικά για τους αναγνώστες.

Οι αποκλεισμοί φυλακίζουν τη σκέψη και το σώμα ενός συγγραφέα. Είναι θλιβερό να ενημερωνόμαστε για απαγορεύσεις κυκλοφορίας βιβλίων και συμμετοχής εκδοτικών οίκων σε λογοτεχνικά φεστιβάλ, να εκβιάζονται συγγραφείς με ένα νέου είδους πιστοποιητικό φρονημάτων, να απαγορεύεται η ελευθερία μυθιστοριογράφων να γράψουν τη δική τους ιστορία, δημοσιογράφοι να φυλακίζονται επειδή αμφισβήτησαν την εξουσία. Σε κάθε πλευρά μιας εμπόλεμης ζώνης πρώτα θύματα είναι πάντα όσοι στοχάζονται ελεύθερα.

Οι συγγραφείς πρέπει να στηριχτούν για να συνεχίσουμε να έχουμε ελεύθερη φωνή. Κανείς δεν μπορεί να στερήσει την αγάπη μας για το βιβλίο, τη συγγραφή και το διάβασμα.

Στηρίζουμε όσους/όσες προσπαθούν να γράψουν, να μιλήσουν, να εργαστούν και να δημιουργήσουν, ως πρωταγωνιστές του βιβλίου. Αγωνιζόμαστε για έναν κόσμο που θα τους προσφέρει ελευθερία της έκφρασης, ασφάλεια χωρίς απειλές. Επιθυμούμε μια πολύπλευρη και πολυφωνική ενημέρωση.

Η ελεύθερη, ανεμπόδιστη συγγραφή, έκδοση και διακίνηση βιβλίων επιτελούν την πανανθρώπινη αποστολή της λογοτεχνίας. Η λογοτεχνία είναι μια προσπάθεια για να κατανοήσουμε τον κόσμο, την ύπαρξή μας, τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, την αναγκαιότητα της δικαιοσύνης, της αγάπης και της ελευθερίας.

Ποιες είναι οι κινήσεις που κάνει το PEN International για την απελευθέρωσή τους;

Η Επιτροπή του Διεθνούς PEN Writers in Prison Committee (WiPC) συλλέγει τις πληροφορίες της από μια ευρεία ποικιλία πηγών και τις συγκεντρώνει στον ανά διετία CASE LIST. Επιδιώκει να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες της μέσω δύο ανεξάρτητων πηγών. Όταν οι πληροφορίες του δεν είναι επιβεβαιωμένες, είτε δεν θα προβεί σε ενέργειες, είτε θα αποσταλεί ένσταση, η οποία θα αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι πληροφορίες είναι ακόμη ελλιπείς.

Στη συνέχεια, οι πληροφορίες για την υπόθεση αποστέλλονται στις Επιτροπές Συγγραφέων στη Φυλακή των κέντρων PEN σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι λαμβάνουν όποια ενέργεια κρίνεται κατάλληλη για τη συγκεκριμένη περίπτωση. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη σύνταξη επιστολών έκκλησης προς τις αρχές της χώρας, την άσκηση πίεσης σε κυβερνητικούς αξιωματούχους στις χώρες τους, τη σύνταξη επιστολών αλληλεγγύης στις οικογένειες, τους φίλους και τους συναδέλφους των διωκόμενων συγγραφέων, την υπογραφή αναφορών, την οργάνωση διαδηλώσεων και τη δημοσιοποίηση των πληροφοριών της υπόθεσης στον τοπικό και εθνικό τύπο.

Η αλληλεγγύη μας εκφράζεται μέσω επιστολών, δράση σημαντική για τη ψυχολογία και το συναισθηματικό κόσμο του φυλακισμένου ώστε να γνωρίζει ότι υπάρχει ένα κύμα συμπαράστασης που τον στηρίζει και πιστεύει  στο όραμα του και στην ίδια την ελευθερία του λόγου.

Έχει δημιουργηθεί ένα Δίκτυο Ταχείας Δράσης. Σκοπός του δικτύου είναι να ειδοποιεί τα μέλη όσο το δυνατόν γρηγορότερα για ανησυχητικές εξελίξεις που επηρεάζουν την ευημερία των συγγραφέων και των δημοσιογράφων σε όλο τον κόσμο και να τα ενθαρρύνει να απαντήσουν άμεσα γράφοντας μια επιστολή έκκλησης και μεταβιβάζοντας τις πληροφορίες στις επαφές τους.

Μια πολύ σημαντική πτυχή της εργασίας  αυτής της Επιτροπής είναι οι αποστολές μας στο εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια εκπρόσωποι της Επιτροπής για τους συγγραφείς στη φυλακή έχουν ταξιδέψει στη Λευκορωσία, το Ουζμπεκιστάν, την Τουρκία, τις Μαλδίβες, το Αζερμπαϊτζάν και την Αίγυπτο. Οι αποστολές μπορεί να είναι για λογαριασμό ενός κρατούμενου ή διωκόμενου Επίτιμου Μέλους, για να παρακολουθήσουν δίκες, όπως συνέβη στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια, ή για να προσπαθήσουν να αμβλύνουν τις εντάσεις μεταξύ συγγραφέων και των κυβερνήσεών τους.

Τα μέλη των επιτροπών διοργανώνουν εκδηλώσεις λόγου και διαμαρτυρίες με στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη δίωξη που αντιμετωπίζουν συγγραφείς στο εξωτερικό που επιδιώκουν να ασκήσουν το θεμελιώδες δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης.

Μια από τις πιο συγκινητικές κινήσεις μας είναι η έκδοση της ανθολογίας  με τίτλο «Another Sky: Voices of Conscience from Around the World», όπου γράφουν συγγραφείς που διώκονται, βρίσκονται σε κίνδυνο ή βρίσκονται υπό κράτηση σε κάποια φυλακή. Το βιβλίο το έχει επιμεληθεί από κοινού η Carole Seymour-Jones και η Lucy Popescu και συνεχίζει να εξελίσσεται συνεχώς. Το βιβλίο έχει εκδοθεί στις ΗΠΑ από τις εκδόσεις New York University Press ως «Writers Under Seige».

Δημήτρης Π. Κρανιώτης, Επικεφαλής  της  Επιτροπής Συγγραφέων για την Ειρήνη

Ο Δημήτρης Π. Κρανιώτης σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ζει και εργάζεται στη Λάρισα ως ιατρός ειδικός παθολόγος. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε 25 γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Πολωνικά, Τσεχικά, Ισπανικά, Τουρκικά, Βουλγαρικά, Ρουμανικά, Ιταλικά, Αλβανικά, Αραβικά, Σερβικά, Ολλανδικά, Πορτογαλικά, Ρωσικά, Κινεζικά, Ιαπωνικά, Γερμανικά, Σλοβακικά, Περσικά, Μπενγκάλι, Βιετναμέζικα, Γκουτζαράτι, Καζακικά και Σλαβομακεδονικά)  και έχουν δημοσιευτεί σε διάφορες χώρες του εξωτερικού.

κε Κρανιώτη πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη της Επιτροπής Συγγραφέων για την Ειρήνη του PEN, όταν δυστυχώς γύρω μας μαίνονται πόλεμοι;

Σε μια εποχή που μαίνονται οι πόλεμοι και είναι εμφανείς οι επιπτώσεις τους σε όλο τον κόσμο, θεωρώ ότι είναι υποχρέωση των πνευματικών ανθρώπων να υψώσουν τη φωνή τους στα κακώς κείμενα. Γι αυτό το λόγο είναι σημαντική και αναγκαία η ύπαρξη της Επιτροπής των Συγγραφέων για την Ειρήνη του PEN International, όπως και της αντίστοιχης Επιτροπής του PEN Greece, στην οποία έχω την τιμή να έχω εκλεγεί από τα μέλη της ως Επικεφαλής.

H Επιτροπή Συγγραφέων για την Ειρήνη του PEN International δημιουργήθηκε το 1984, τότε που οι συγγραφείς δυσκολεύονταν ιδιαίτερα να συνεργαστούν εξαιτίας του χάσματος Ανατολής-Δύσης, λόγω του Ψυχρού Πολέμου. Τα ιδρυτικά μέλη της επιτροπής αναγνώρισαν την ανάγκη να έρθουν κοντά οι συγγραφείς, έτσι η Επιτροπή έγινε και παραμένει το καταφύγιο συγγραφέων που ήθελαν να πουν τις ιστορίες τους, γνωρίζοντας ότι η φωνή τους θα ακουγόταν. 

Η συγγραφή και η πολιτική είναι πράξεις συνυφασμένες μεταξύ τους. Και αυτό αποδεικνύεται στο γεγονός ότι οι συγγραφείς κατά κύριο λόγο στα έργα τους εκφράζουν την εποχή τους. Βέβαια, κανένα ποίημα δεν άλλαξε ποτέ τον κόσμο, ούτε πυροδότησε κάποια επανάσταση. Όμως υπάρχουν έργα που αφυπνίζουν συνειδήσεις καθώς η λογοτεχνία διενεργεί ζυμώσεις στον αναγνώστη και επιδρά σε βάθος χρόνου. Η λογοτεχνία είναι, θα έλεγε κανείς, μια αντανάκλαση της ανθρωπιάς μας. Οι συγγραφείς μέλη του  PEN International παγκοσμίως αυτό πετυχαίνουν είτε ατομικά με τα έργα τους είτε οργανωμένοι σε κοινότητες. 

Όπως έχει δηλώσει και ο Άρθουρ Μίλερ, Πρόεδρος του PEN International 1966 – 1969: «Όταν οι πολιτικοί θα έχουν τελειώσει με την καταστολή και τη βία,  το PEN μπορεί πράγματι να ξεχαστεί.  Μέχρι τότε… θα είναι ακόμα μια αδελφότητα που κινείται με την ελπίδα ότι, μια μέρα, η δουλειά που προσπαθεί και συχνά καταφέρνει να κάνει, δεν θα είναι πλέον απαραίτητη».

Ποια είναι τα θέματα που κυριαρχούν στην ατζέντα της;

Η Επιτροπή Συγγραφέων για την Ειρήνη του PEN International,  αυτού του συλλογικού οργάνου που αντιπροσωπεύει συγγραφείς από όλες τις χώρες του κόσμου, όπως και η αντίστοιχη Επιτροπή του PEN Greece, ασχολήθηκε φέτος κυρίως με την εισβολή της Ρωσίας στη Ουκρανία και με την πολιτική κατάσταση στο Ιράν.

Αναφορικά με τον πόλεμο που έχει συγκλονίσει τον πλανήτη  παραθέτω  ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από e-mail σε σχέση με την κατάσταση που βιώνει μέλος μας στην εμπόλεμη Ουκρανία όπως προσφάτως μας κοινοποιήθηκε: 

«Βομβαρδισμοί, πύραυλοι που εκρήγνυνται κοντά μου. Δεν τροφοδοτείται με  ηλεκτρικό ρεύμα η Λβιβ, ούτε  το Κίεβο.  Το να ζεις αυτόν τον πόλεμο από τον Φεβρουάριο είναι σαν να κατοικείς σε δύο σύμπαντα: το ένα μοιάζει η προηγούμενη ζωή σου και μια άλλη που προκλήθηκε από αυτόν τον μεγάλο πόλεμο. Ποιο είναι πιο αληθινό;  Διδάσκω στους φοιτητές στην Πανεπιστημιούπολη (εγκαταστήσαμε γεννήτριες ηλεκτρικής ενέργειας στο κεντρικό τμήμα του Πανεπιστήμιο) έχουμε πρόσβαση στο διαδίκτυο αλλά οι τηλεφωνικές συνδέσεις διακόπτονται συνεχώς. Ευτυχώς στην Πανεπιστημιούπολη έχουμε  θέρμανση και υπάρχει καφές και διάφορα σνακς αλλά μετά τις 4:30  το απόγευμα που επιστρέφω σπίτι μου δεν υπάρχει κανένα απολύτως φως στους δρόμους. Και στο σπίτι μου έχουμε το ίδιο σκοτάδι και κρύο και τρώμε υπό το φως των κεριών. Οι βασικές ανάγκες της καθημερινής ζωής έχουν διακοπεί με βάναυσο τρόπο».  [Iryna Starovoyt, μέλος του PEN  Ουκρανίας].

Παράλληλα, η ελευθερία της έκφρασης υφίσταται σοβαρές πιέσεις στο Ιράν εδώ και πολλά χρόνια, κυρίως από την Αστυνομία Ηθικής και τους Φρουρούς της Επανάστασης. Σε αυτές τις δυνάμεις έχει δοθεί η εξουσία όχι μόνο να φυλακίζουν αλλά να βασανίζουν και να σκοτώνουν. Οι δράσεις απευθύνονται σε όλα τα τμήματα της κοινωνίας αλλά επικεντρώνονται με εξαιρετική σκληρότητα κατά των γυναικών, των νέων, των Κούρδων και των θρησκευτικών μειονοτήτων.

Η Επιτροπή Συγγραφέων για την Ειρήνη του PEN International έκανε έκκληση στην κυβέρνηση του Ιράν, μεταξύ άλλων, να απέχει από περαιτέρω βία και εκφοβισμό κατά των γυναικών και των παιδιών, να διαλυθούν οι Φρουροί της Επανάστασης καθώς και η Αστυνομία Ηθικής και τα μέλη τους, να αρθούν όλοι οι κανονισμοί για το ντύσιμο και την προσωπική εμφάνιση για τις γυναίκες, να αποκατασταθεί ο ελεύθερος ρόλος της γυναίκας στη δημόσια ζωή και να είναι η γυναίκα ισότιμη με τους άνδρες.

Δρ. Κωνσταντίνος Μπούρας, Επικεφαλής της Επιτροπής Μετάφρασης & Γλωσσικών Δικαιωμάτων

Ο Κωνσταντίνος Μπούρας σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Αθήνα κι εργάζεται σε αυτόν τον τομέα από το 1985. Αποφοίτησε επίσης με άριστα από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταπτυχιακές σπουδές θεάτρου (D.E.A.) στο Paris III (La nouvelle Sorbonne), στο Παρίσι. Το 2019 υποστήριξε και του απονεμήθηκε διδακτορικός τίτλος σπουδών από το Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιόνιου Πανεπιστημίου στην Κέρκυρα. Επισκέπτης Καθηγητής στο ΕΚΠΑ. 40 τόμοι του ποιητικού του έργου έχουν εκδοθεί, καθώς επίσης και ένα μυθιστόρημα.

κε Μπούρα, θα θέλαμε να μας πείτε πόσα μέλη απαρτίζουν την επιτροπή και με ποια θέματα έχετε ως τώρα ασχοληθεί.

Η Επιτροπή Μετάφρασης και Γλωσσικών Δικαιωμάτων έχει μέχρι αυτή τη στιγμή (γιατί συνεχώς πληθύνεται) σαράντα πέντε μέλη μαζί με εμένα. Εγώ προεδρεύω, συντονίζω και εμψυχώνω. Η όλη διαδικασία των εξ αποστάσεως συνεδριάσεων είναι διαδραστική. Τα μέλη μας προτείνουν δράσεις που γίνονται όλες δεκτές και υλοποιούνται με ομαδικό πνεύμα κι ενθουσιασμό, δηλαδή με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Επικοινωνούμε με τις αντίστοιχες ομάδες τού διεθνούς PEN CLUB και συμμετείχαμε (2 μέλη, εγώ και η Ποιήτρια Πόπη Αρωνιάδα) στην ΈΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ.

Ποια είναι τα σχέδια της επιτροπής για το 2023; 

Να εντατικοποιήσουμε τους ρυθμούς τής κοινωφελούς πολιτιστικής μας προσφοράς, να συμμετάσχουμε σε εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, να συμμετάσχουμε σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και ανθολογίες και να διευκολύνουμε παντοιοτρόπως μεταφράσεις σύγχρονων λογοτεχνικών έργων σε άλλες γλώσσες. Είμαστε ανοικτοί σε προτάσεις συνδιοργάνωσης εκδηλώσεων με άλλους φορείς καθώς και στην υιοθέτηση πρωτότυπων ιδεών. Τέλος, καλούμε όλους τους πνευματικούς ανθρώπους, που κινούνται στον χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών, δημοσιογράφους, δημιουργούς, μεταφραστές, δραματουργούς, εκδότες, επιμελητές, επικοινωνιολόγους… να έρθουν να στελεχώσουν το PEN Greece. Η διαδικασία εισδοχής είναι ιδιαίτερα απλή και φιλική. Όλοι μαζί μπορούμε να ανεβάσουμε την συχνότητα τής περιρρέουσας ατμόσφαιρας και να κινηθούμε σε ανώτερα ύψη (πέρα από το καβαφικό «πρώτο σκαλί»).

Σχετικά με το PEN Greece και το PEN International:

Το PEN Greece είναι το επίσημο παράρτημα του PEN International στην Ελλάδα. Το PEN International ιδρύθηκε το 1921 και είναι ένας από τους μεγαλύτερους διεθνείς οργανισμούς στον χώρο της προώθησης της λογοτεχνίας και της προστασίας της ελευθερίας της έκφρασης. Μεταξύ των μελών του βρίσκονται (ή έχουν βρεθεί κατά καιρούς) μεγάλα ονόματα της λογοτεχνίας και της διανόησης –από τον Τζέιμς Μπόλντουιν, τη Μάργκαρετ Άτγουντ, την Τόνι Μόρισον, τον Φίλιπ Ροθ, τον Τζον Στάινμπεκ, τον Τόμας Μαν και τον Χάινριχ Μπελ, μέχρι τον Τζόζεφ Κόνραντ, τον Άρθουρ Μίλερ, τον Νόρμαν Μέιλερ, τη Σούζαν Σόνταγκ και τον Ντον Ντελίλο. Δραστηριοποιείται σε 100 χώρες με περισσότερα από 140 εθνικά κέντρα.