Γράφει: Λεύκη Σαραντινού

O Ξενοφών A. Μπρουντζάκης γεννήθηκε στην Τήνο το 1959. Συνεργάστηκε τακτικά ή έκτακτα με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Από το 2005 εργάζεται ως δημοσιογράφος στο "Ποντίκι". Έχει συνεργαστεί επίσης ως σεναριογράφος σε κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές. Αυτοτελώς έχει δημοσιεύσει μια ποιητική συλλογή και 8 βιβλία πεζογραφίας. Τον συναντήσαμε στο Bookia και μας μίλησε για το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Το λευκό κουστούμι».

Το βιβλίο σας αποτελεί μία ιστορία ενηλικίωσης -της δικής σας- και περιέχει αρκετά αυτοβιογραφικά κομμάτια. Υπερτερεί ο μύθος ή η αλήθεια επομένως σε αυτό;

Στη λογοτεχνία αυτό είναι λίγο δύσκολο να διευκρινιστεί. Ακόμα κι όταν ο συγγραφέας διηγείται ένα πραγματικό γεγονός η λογοτεχνική του επεξεργασία είναι μυθοπλαστική. Κι αυτό είναι το γοητευτικό μυστικό της γραφής: ότι ακόμα κι όταν διηγείσαι πράγματα βιωματικά η λογοτεχνία τα ξαναγεννά από την αρχή. Έτσι γίνονται δυσδιάκριτα τα όρια της αλήθεια και του μύθου. Αυτό είναι η δημιουργία, δεν είναι η απλή καταγραφή, αλλιώς θα είχαμε να κάνουμε με μια ιστορική μαρτυρία κάτι σαν ντοκιμαντέρ!

Πείτε μας γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τίτλο και αν αυτός συμβολίζει κάτι.

Ο τίτλος πρέπει να είναι δηλωτικός του περιεχομένου και στο τέλος της ανάγνωσης να γίνεται κατανοητός και γι’ αυτά που αποκαλύπτει αλλά και για εκείνα που αποσιωπά. Με δυο λόγια να δικαιώνει το περιεχόμενο. Ο συμβολισμός προφανώς υπάρχει τόσο στο ένδυμα, όσο και στο χρώμα, όσο και στο ότι ο άνδρας που το φορά είναι επισκέπτης κι όχι γηγενής και περιγράφεται λιτά, όσο και στο ότι ο πατέρας του ήρωα ήταν υφασματέμπορος και για όσους λόγους προσθέσει ή αφαιρέσει ο αναγνώστης. Ωστόσο, η ερμηνεία των συμβολισμών σε ένα έργο που δεν έχει πρώτα διαβαστεί το μόνο που μπορεί να πετύχει είναι να του στερήσει τη ζωντάνια. Το λευκό κουστούμι αποδεικνύεται ένα ένδυμα ενηλικίωσης, ελευθερίας, άγραφης νέας ζωής. Ένα ένδυμα τόσο της ψυχής όσο και του σώματος.

Ως νησιώτης αισθανθήκατε ποτέ αίσθημα εγκλωβισμού στο νησί σας όταν ήσασταν παιδί;

Μα αυτό το αποπνικτικό αίσθημα εγκλωβισμού που νιώθουν οι νησιώτες εκφράζω, φυσικά με τον δικό μου τρόπο, δε γράφω για λογαριασμό των νησιωτών. Πάντα με κυρίευε ένα είδος πανικού όταν έφτανα στην άκρη της θάλασσας κι έλεγα μέσα μου «αυτά είναι τα όρια της ζωής σου»! Τότε σήκωνα το βλέμμα και κοιτούσα τον άδειο ορίζοντα. 

Υπάρχει κάτι το οποίο πιστεύετε ότι λείπει από τους νησιώτες και το έχουν οι Έλληνες που κατοικούν στην ηπειρωτική Ελλάδα και το ανάποδο;

Να σας πω: πάντα στη ζωή επιθυμείς κυρίως αυτό που δεν έχεις και εκτιμάς λιγότερο αυτό που έχεις. Ωστόσο, στο βιβλίο μου αφήνω καθαρά να εννοηθεί ότι προτιμώ την ανώνυμη ζωή της πόλης. Προσωπικά υπήρξα ολιγαρκής στα όνειρα. Η ελευθερία της πόλης αποτελούσε για μένα το μεγάλο όνειρο της ζωής μου. Και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό καθώς το εκπλήρωσα. Το ότι κατέκτησα και εκτίμησα επαρκώς αυτήν δροσερή ανάσα ελευθερίας είναι για μένα «Το λευκό κουστούμι» της ενηλικίωσής μου. Το πόσο «λευκό» παρέμεινε είναι θέμα για άλλο μυθιστόρημα. 

Αυτό το βιβλίο ήταν κάτι που θέλατε πάντα να γράψετε; Γιατί υλοποιήθηκε η ιδέα σας τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή;

Αυτό ήταν ένα βιβλίο που γεννήθηκε μόνο του. Βέβαια, αυτά που γράφω υπήρχαν ζωντανά μέσα μου και με απασχολούσαν. Η συγκυρία ήρθε ξαφνικά, απροειδοποίητα και τελείως απρογραμμάτιστα. Απλά, μια ζεστή αυγουστιάτικη μέρα ξεκίνησα να γράφω κάτι, έτσι για να διασκεδάσω τη βαρεμάρα της καραντίνας, και τότε μια εσωτερική φωνή άρχισε να μου υπαγορεύει κι εγώ έγραφα.

Στο βιβλίο σας αναφέρεστε στον χωρισμό των Ελλήνων σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς, αριστερούς και δεξιούς. Πιστεύετε ότι θα τερματιστούν ποτέ αυτοί οι επώδυνοι διαχωρισμοί στην ελληνική κοινωνία;

Αυτό προκύπτει δευτερευόντως μέσα από την αναπόληση της ζωής των προγόνων μου που έζησαν όλους τους πολέμους του περασμένου αιώνα. Κατά κάποιο τρόπο ζούμε και μέσα από τις ζωές των προγόνων μας. Μήπως η ίδια μας η ζωή δεν είναι οι αναμνήσεις μας; Πιστεύω πως ναι. Ήδη μετά τη μεγάλη κρίση της τελευταίας δεκαετίας που συνεχίζεται με άλλη μορφή τα αιτήματα της κοινωνίας έχουν αλλάξει: Η χώρα δύσκολα μεν, αλλά προσπαθεί να στρέψει το βλέμμα στο μέλλον, προσπαθεί να ξεκολλήσει από το παρελθόν. Ήδη ζούμε στην ψηφιακή εποχή, πρέπει να τρέξουμε όσο γίνεται να καλύψουμε τη χαμένη απόσταση που μας χωρίζει από το παρόν μας. Η κοινωνία πλέον ζητά ριζικές μεταρρυθμίσεις, ούτε ανατροπές, ούτε επαναστάσεις.

Εκτός από συγγραφέας είστε και επιμελητής βιβλίων. Πόσο σημαντική πιστεύετε ότι είναι αυτή η «αφανής» δουλειά για ένα βιβλίο; Πιστεύετε ότι πρέπει να την κάνει απαραιτήτως κάποιος άλλος εκτός από αυτό τον συγγραφέα, ο οποίος ενδεχομένως θα δει πράγματα που ο ίδιος ο συγγραφέας αδυνατεί να δει;

Κοιτάξτε να δείτε η επιμέλεια που αναφέρεσθε, αν δεν κάνω λάθος, είναι επιμέλεια κειμένου, κάτι που στο εξωτερικό είναι θεσμός. Στη χώρα μας αυτό γίνεται κατά βούληση και ατύπως το αναλαμβάνει ο διορθωτής.