Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Η σελίδα τού Jo Nesbo στη Wikipedia.
Η σελίδα τού Jo Nesbo στο Bookia.
Όλη η εκδήλωση στο blod.gr.

Ήταν μία ευχάριστη έκπληξη η πρόσκληση τού εκδοτικού οίκου ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ στην εκδήλωση με το Jo Nesbo, στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα.

Και σχεδόν γέμισε την αίθουσα, ναι, την κεντρική αίθουσα εκδηλώσεων τού Μεγάρου. 1.800 υπολογίστηκαν περίπου οι αναγνώστες που παραβρέθηκαν μετά από αρκετή ώρα υπομονή στα εκδοτήρια για την απόκτηση τής κάρτας εισόδου. Αυτή η υπομονή που επέδειξαν στη διαδικασία είναι ένα δείγμα τής αφοσίωσης των θαυμαστών τού Jo Nesbo. Της κύριας εκδήλωσης με το κοινό, στη μεγάλη αίθουσα τού Μεγάρου, προηγήθηκε συνέντευξη με τους δημοσιογράφους στην οποία ο συγγραφέας απάντησε σε ερωτήσεις για τη δουλειά του αλλά και τον ίδιο.

Ο πρέσβης τής Νορβηγίας στην Αθήνα, χαιρέτησε την εκδήλωση δηλώνοντας εντυπωσιασμένος από τον αριθμό των φανατικών αναγνωστών τού Jo Nesbo στην Ελλάδα, «Η λογοτεχνία είναι μία διαπολιτισμική επικοινωνία, όπως και η σύγχρονη και αρχαία ελληνική», είπε και συνέχισε με διάθεση αστεϊσμού, «Εμείς οι Νορβηγοί είμαστε γνωστοί ως ειρηνοποιοί, ικανοί να αντιμετωπίζουμε με ηρεμία δύσκολες καταστάσεις. Ο Jo Nesbo όμως παρουσιάζει τη χώρα μας διαφορετικά, με βία και καταστροφές. Ίσως είναι η αντήχηση των Viking».

Χαιρέτησε και ο εκδότης τού ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, Νώντας Παπαγεωργίου ο οποίος ζήτησε από το κοινό να «πιέσει» το συγγραφέα να γράψει σύντομα νέο βιβλίο διότι «τα έχουμε εκδώσει όλα». Ευχαρίστησε τα βιβλιοπωλεία, τον τύπο, τους συνεργάτες του, το Μορφωτικό Ινστιτούτο τής Νορβηγικής πρεσβείας και κάλεσε στη σκηνή τους συντελεστές τής βραδιάς.

Η δεύτερη ευχάριστη έκπληξη ήταν η επιλογή τού δημοσιογράφου που συζήτησε με το συγγραφέα. Δεν ήταν κάποιος γνωστός και βαρυσήμαντος βιβλιοκριτικός αλλά ένα απλός φανατικός αναγνώστης του, ο αθλητικογράφος Αντώνης Καρπετόπουλος. Μετά από μία μικρή εισαγωγή για το τι θα επακολουθήσει, ο κος Καρπετόπουλος κάλεσε στη σκηνή το Jo Nesbo. Όμως, επειδή η υποδοχή ήταν χαλαρή, η είσοδος τού συγγραφέα επαναλήφθηκε, δημιουργώντας ένα αίσθημα ευφορίας στην αίθουσα.

Ο Jo Nesbo στάθηκε στη μέση τής σκηνής και υποκλίθηκε στο κοινό του!

Η συζήτηση με τους δημοσιογράφους, τον κο Καρπετόπουλο αλλά και το κοινό, ήταν χαλαρή, είχε χιούμορ, με ερωτήσεις που έδωσαν την ευκαιρία στο συγγραφέα να αποκαλύψει πλευρές τής προσωπικότητάς του και να μιλήσει για το έργο του. Ένα μέρος των απαντήσεων όμως δεν δίνονται με λόγια αλλά με τον τρόπο. Έτσι, αυτός ο τρόπος, η συνολική συμπεριφορά τού Jo Nesbo, αποκάλυψε έναν άνθρωπο τής εποχής του, χωρίς τυπικότητες και σοβαροφάνεια, χωρίς έπαρση. Σε μία ερώτηση σχετικά με κενά σε μία ιστορία του, ομολόγησε την αμηχανία του και κράτησε σημείωση για να το ελέγξει, χωρίς καμία προσπάθεια να αμφισβητήσει το ερώτημα ή να το διαψεύσει, «Δεν ξέρω, νιώθω αμήχανα, επιτρέψτε μου να το ελέγξω», είπε.

Μίλησε για τους φόβους του ως συγγραφέας και ως άνθρωπος, για τον τρόπο που εργάζεται, πως χειρίζεται τους ήρωές του, για το πως ασυναίσθητα, όπως κάθε συγγραφέας, μεταφέρει στις ιστορίες του προσωπικά βιώματα.

Όμως, η συγγραφή βιβλίων δεν ήταν το κύριο σχέδιο τής ζωής του αλλά το εναλλακτικό!

Αρχικά ασχολήθηκε με τη ροκ μουσική ως μέλος μίας μπάντας όπου με «μέσο» έπεισαν τον ιδιοκτήτη ενός μπαρ στο Όσλο να τους επιτρέψει να παίζουν τα σαββατοκύριακα. «Ήμασταν τόσο κακοί που αλλάζαμε το όνομα τής μπάντας κάθε εβδομάδα ώστε να έρχονται οι θαμώνες στο μπαρ. Μετά από αρκετό καιρό βελτιωθήκαμε και αρχίσαμε να αρέσουμε ώσπου άρχισαν ακόμα και να ρωτούν οι θαμώνες στο μπαρ, "Will those guys be here?", αναφερόμενοι στη μπάντα μας. Έτσι βγήκε και το όνομα τής μπάντας, "Those guys" (Di Derre στα Νορβηγικά)».

Μία άλλη στάση στην καριέρα του ήταν το ποδόσφαιρο, έφτασε να παίζει στην Α' Εθνική τής Νορβηγίας ώσπου ένας τραυματισμός που στέρησε το μέλλον στον αθλητισμό. Και στο ποδόσφαιρο όμως φάνηκε ο αφηγητής που έκρυβε μέσα του, «Όταν μικροί παίζαμε ποδόσφαιρο και βάζαμε γκολ, επαναλαμβάναμε τη φάση σε αργή κίνηση και την περιγράφαμε στο κοινό, στο ανύπαρκτο κοινό!», μας είπε.

Μίλησε όμως και για τη χώρα του και πως άλλαξε στο πρόσφατο παρελθόν, «Η κοινωνία μας έγινε πιο συντηρητική αλλά περιστατικά όπως η ενέργεια τού Μπρέιβικ είναι αποσπασματικά. Η "δεξιά" και η "αριστερά" σε εμάς δεν έχουν τόσο μεγάλη διαφορά. Παλαιότερα βλέπαμε τις άλλες χώρες και ασκούσαμε κριτική για τα προβλήματα που είχαν ενώ εμείς δεν τα είχαμε. Ώσπου τα προβλήματα εμφανίστηκαν και σε εμάς, π.χ. από τη μετανάστευση, η οποία έχει σημαντικά πλεονεκτήματα αλλά βρήκε μία ομοιογενή κοινωνία την οποία ταρακούνησε. Τώρα το Όσλο είναι μία πολύ πιο ενδιαφέρουσα πόλη».

Πολλές ερωτήσεις έγιναν και από παιδιά ή αφορούσαν τα παιδιά διότι ο Jo Nesbo έχει να επιδείξει σημαντικό έργο και στην παιδική λογοτεχνία. Το θέμα τής βίας στα σχολεία είναι κάτι που απασχολεί διεθνώς για το οποίο ο συγγραφέας σχολίασε, «Δεν μπορείς να το σταματήσεις, οι ίδιοι οι άνθρωποι πρέπει να το χειριστούν και να το ρυθμίσουν».

Πολλές ερωτήσεις αφορούσαν το ενδεχόμενο μεταφοράς στο σινεμά των περιπετειών τού γνωστότερου ήρωά του, Χάρι Χόλε, πως βλέπει αυτό το ενδεχόμενο και τους πιθανούς κινδύνους παραποίησης των ιστοριών του. «Ναι, συζητάμε αυτό το ενδεχόμενο με το Χόλιγουντ. Όμως, δεν με απασχολεί ο τρόπος μεταφοράς στο σινεμά, πρόκειται για μία άλλη αφήγηση, ενός άλλου ανθρώπου, του σκηνοθέτη, και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να επηρεάσει το βιβλίο μου», είπε δίνοντας μία άλλη οπτική για το πως αντιλαμβανόμαστε και εμείς οι "καταναλωτές" τέτοια εγχειρήματα»

Συζητήθηκαν και πιο γενικά θέματα όπως το πως σχεδιάζει ένα νέο βιβλίο, τα στάδια επεξεργασίας, η μουσική που ακούει ή τα βιβλία που του αρέσουν, πως διασκεδάζει κ.λπ. Σημειώνουμε μόνον το ότι συνηθίζει κάθε Φθινόπωρο να έρχεται στην Κάλυμνο για αναρρίχηση θεωρώντας το νησί ένα από τα καλύτερα μέρη στον κόσμο για αυτό το άθλημα.

Αξιοσημείωτη είναι και η φιλανθρωπική του δράση, ένα σημαντικό μέρος των εσόδων του το διαθέτει για τα παιδιά τού τρίτου κόσμου μέσω τού ιδρύματος που έχει συστήσει για αυτό το σκοπό.

Μία από τις πιο ουσιαστικές ερωτήσεις ήταν ο προβληματισμός που περιέγραψε αναγνώστης και αφορούσε το σκοπό και τη χρησιμότητα εκδηλώσεων όπως αυτή, δηλώνοντας ότι ο ίδιος δεν έχει αποφασίσει ακόμα εάν νιώθει ενθουσιασμένος ή απογοητευμένος βλέποντας τον αγαπημένο του συγγραφέα μπροστά του.

Πράγματι, η απόσταση και η αδυναμία προσέγγισης συμβάλουν στο μύθο που δημιουργείται γύρω από τους δημιουργούς, ίσως γύρω και από το έργο τους. Η άμεση φυσική επαφή ίσως απομυθοποιεί το δημιουργό αποδομώντας τον σε έναν απλό καθημερινό άνθρωπο όπως όλοι μας, με πιθανή παρενέργεια και στον τρόπο που βλέπουμε το έργο του. Ίσως όμως και να ενισχύει το δεσμό μας μαζί του.

Κλείνουμε αφήνοντας ασχολίαστο αυτόν τον προβληματισμό. Ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του υποκειμενική απάντηση.

Ευχαριστούμε όλους τους συντελεστές για τη θαυμάσια εμπειρία.