Γράφει: Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Είναι το πρώτο παιδικό εκπαιδευτικό βιβλίο της Μαρίας Κόσυβα. Τεχνολόγος γεωπόνος, εκπαιδευτικός στην Ειδική Αγωγή και κάτοχος μεταπτυχιακού στη Σχολική Ψυχολογία σε Πανεπιστήμιο της Ρώμης. Κατάγεται από την Πιερία και σπούδασε Τεχνολόγος Γεωπόνος στη Θεσσαλονίκη. Εργάζεται στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην Ειδική Αγωγή σε δημόσιο σχολείο της Αθήνας. Είναι αδελφή του Θάνου Κόσυβα, ο οποίος έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές, έχει γράψει και εικονογραφήσει τέσσερα δικά του παραμύθια ενώ έχει συνεργαστεί με άλλους συγγραφείς αναλαμβάνοντας την εικονογράφηση τους. Μου άρεσε πολύ το μήνυμα που στέλνει η συγγραφέας στα παιδιά αλλά και στους γονείς αλλά και τα φωτεινά, αισιόδοξα, όμορφα χρώματά του. Εκδόθηκε από τον νέο εκδοτικό οίκο «Οξύνοια» που εδρεύει στην Κατερίνη. Ας γίνουμε παιδιά λοιπόν, το έχουμε ανάγκη τα χρόνια που ζούμε.

Μαρία Κόσυβα εκδόθηκε πρόσφατα το πρώτο σας παραμύθι. Το αφιερώνετε σε όλα τα παιδιά που αγαπούν τη φύση και προστατεύουν το περιβάλλον. Ποιο είναι το μήνυμα του παραμυθιού;

Γεια σας κυρία Μάγδα Παπαδημητρίου – Σαμοθράκη.Ευχαριστώ πολύ εσάς και το Bookia για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω για το πρώτο μου παιδικό βιβλίο «Η μικρή πασχαλίτσα σε αποστολή…», με τιμά ιδιαίτερα η πρόσκλησή σας καθώς είστε καταξιωμένη στον χώρο του βιβλίου με πλούσιο συγγραφικό έργο και πολιτιστική δραστηριότητα! Ναι, εκδόθηκε μια πολύ όμορφη ιστορία από τις εκδόσεις Οξύνοια και θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον Παναγιώτη Φτάρα, για την πολύτιμη συνεργασία και εμπιστοσύνη και φυσικά τον εικονογράφο Κόσυβα Θάνο που είναι αδελφός μου για την πολύτιμη βοήθειά του και στήριξη με την πανέμορφη εικονογράφηση στο βιβλίο μου! Το αφιερώνω σε όλα τα παιδιά που αγαπούν τη φύση και προστατεύουν το περιβάλλον. Το παραμύθι με πρωταγωνιστές τη μικρή πασχαλίτσα και τα παιδιά μας δείχνει πως να μαθαίνουν οικολογικούς τρόπους αντιμετώπισης, βιωματικά μέσα από την τέχνη της κηπουρικής στο σχολείο !!!Αυτό το βιβλίο έχει ως στόχο να αναδείξει την αμοιβαία σχέση της φύσης με τον άνθρωπο, να αναπτύξει την κριτική σκέψη των παιδιών, την επικοινωνία, τη συνεργασία, τη δημιουργικότητα  καθώς και να προτρέψει στην τήρηση στάσεων φιλικών προς το περιβάλλον, αλλά και να αναπτυχθούν ή να αναδυθούν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων – κινδύνων!

Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται το παραμύθι;

Τα παιδικά βιβλία έχω την εντύπωση αρέσουν και σε μικρούς και σε μεγάλους, άλλωστε όλοι κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας! Μερικές φορές κρίνεται και αναγκαίο ιδιαίτερα στη νηπιακή ηλικία η ανάγνωση να γίνεται από τους μεγάλους προς τους μικρούς μας φίλους για την κατανόηση του βιβλίου. Όλοι το έχουμε κάνει είτε ως γονείς είτε ως εκπαιδευτικοί. Θα το πρότεινα και στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια (παιδική και εφηβική ηλικία) καθώς και στην Ειδική Εκπαίδευση μιας και η εφόρμηση μου δόθηκε από εκεί και μέσα από το μάθημα που διδάσκω και Πανελλαδικώς εξεταζόμενο τη Βιολογική γεωργία!

Πιστεύετε ότι τα παιδιά των μεγαλουπόλεων, έχουν ίσες ευκαιρίες με τα παιδιά της επαρχίας που μπορούν να κοιτούν έξω από τα παράθυρα;

Σίγουρα τα πλεονεκτήματα του να μεγαλώνουν τα παιδιά στον φρέσκο αέρα της επαρχίας με αρκετό χώρο για παιχνίδι και άμεση επαφή με τη φύση, έρχεται σε αντίθεση με τη ζωή της πόλης όπου τα παιδιά δεν μπορούν ούτε για ποδήλατο να βγουν άνετα στον δρόμο ή να παίξουν ποδόσφαιρο, με μικρές αποδράσεις μόνο σε πάρκα της γειτονιάς ή κάποιες εκδρομές. Ας τους δώσουμε λοιπόν τη γνώση και τις εμπειρίες μας!

Πώς μπορεί σήμερα ο εκπαιδευτικός να μεταδώσει στα παιδιά όλα αυτά που περιγράφετε και αν είναι εφικτό αφού το πρόγραμμα του είναι πολύ ασφυκτικό;

Ο εκπαιδευτικός πράγματι είναι το κατεξοχήν πρόσωπο που εκτός από το διδακτικό του αντικείμενο επιφορτίζεται και µε τη διαχείριση των μαθητών στην τάξη, πρέπει να συνδυάσει πολλαπλούς ρόλους, να είναι καλός, αγαπητός, ευαίσθητος, με χιούμορ, μοντέρνος, ικανός, ήρεμος, υποστηρικτικός, με αντοχή και πολλά άλλα. Θα αναφέρω μια ρήση της Μαρίας Μοντεσσόρι «Αν το παιδί δεν μπορεί να μάθει με τον τρόπο που το διδάσκουμε, τότε θα πρέπει να το διδάξουμε με τον τρόπο που μπορεί να μάθει». Είμαστε πάντα δίπλα στον μαθητή!

Μπορούν ή θέλουν καλύτερα, τα σημερινά παιδιά στην πόλη που δε γνωρίζουν τη φύση, παρά μόνο σε εικόνες, να δημιουργήσουν έστω και αργά, αυτή την αμοιβαία σχέση μαζί της;

Είναι πλέον αντιληπτό, πως τα παιδιά που κατοικούν στα μεγάλα αστικά κέντρα βιώνουν την αποξένωσή τους από τη φύση. Η σχέση του ανθρώπου με τη φύση ήταν δεδομένη για τις προηγούμενες γενιές, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με τα σημερινά παιδιά των πόλεων τα οποία αγνοούν βασικές γνώσεις για το φυσικό κόσμο, και στερούνται τα οφέλη αναπτυξιακά και συναισθηματικά που η επαφή με τη φύση θα τους χάριζε.

Από την επαφή μου με τους μαθητές στο σχολείο σε μια μεγάλη πόλη και μέσα από την ειδικότητά μου παρατηρώ ότι τα παιδιά αγαπούν την ενασχόληση με τον κήπο, λαμβάνουν μέρος με χαρά σε βιωματικές δράσεις και σε περιβαλλοντικά προγράμματα με αυτοπεποίθηση και δημιουργικότητα αλλά και όρεξη να μάθουν για τα φυτά και τα στάδια ανάπτυξής τους. Θέλω να παραμείνω αισιόδοξη για το μέλλον!

Γράφετε πως τα παιδιά είναι το μέλλον του πλανήτη. Και θα το συσχετίσω με το τραγούδι «Κάποτε θα 'ρθουν να σου πουν» που λέει «Υπερασπίσου το παιδί γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα». Πιστεύετε πως η δική μας γενιά είναι υπεύθυνη για την επόμενη;

Πιστεύω στα παιδιά. Υπάρχει ελπίδα. Ήδη από τη νηπιακή ηλικία μπορούμε να ξεκινήσουμε να μιλάμε με απλά λόγια για το περιβάλλον, τη φύση χωρίς να πάρει τη μορφή κατήχησης. Ένας περίπατος στη φύση μπορεί να μεταδώσει πολύ πιο αποτελεσματικά τα μηνύματα. Δείξτε τους τα δέντρα, τα ζώα και τα φυτά που συναντάτε, ανακαλύψτε τα μαζί, μιλήστε τους για την τροφική αλυσίδα και αφήστε τα να θαυμάσουν την ομορφιά που τα περιβάλλει. Εμφυσήστε τους τον σεβασμό για τη φύση. Προμηθευτείτε βιβλία, ταινίες και ντοκιμαντέρ με οικολογικά θέματα!

Είμαστε υπεύθυνοι για τις επόμενες γενιές και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα αντιληφθούν τη σημασία που έχει η προστασία του περιβάλλοντος για την ίδια τους την ύπαρξη κατανοώντας την αειφορία, αλλά και να αναπτύξουν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων-κινδύνων!

Είστε εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής. Όσο κι αν η κοινωνία τα θεωρεί διαφορετικά, πιστεύω πως έχουν πιο ανεπτυγμένες ευαισθησίες από τα παιδιά που είναι βουτηγμένα στα ηλεκτρονικά. Ποια είναι η εμπειρία σας;

Ωραία ερώτηση, ευχαριστώ. Όπως αναφέρω και στο βιογραφικό μου εργάζομαι στην Ειδική αγωγή από το 2011 και αυτό είναι επιλογή μου έχοντας πάρει τα απαραίτητα εφόδια. Τα παιδιά με αναπηρίες ή ειδικές ανάγκες παρουσιάζουν ατομικές διαφορές, δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη μειονεξία αλλά και με τις ικανότητές τους. Με αυτήν την έννοια σημαίνει ότι χρήζουν ειδικής εκπαίδευσης και στήριξης, ώστε να διατηρήσουν ή να αναπτύξουν ακόμα περισσότερο τις δεξιότητές τους. Ευαισθητοποιούνται σε κοινωνικά, περιβαλλοντικά θέματα κι εμείς με τη σειρά μας προσαρμόζουμε τη διδασκαλία μας, το μάθημά μας ανάλογα με τις ανάγκες και δυνατότητες των παιδιών. Ένας λόγος που κράτησα το όνομά μου στην ιστορία που διαδραματίζεται στο βιβλίο, είναι για να ανακαλέσω στη μνήμη των μαθητών μου τα βιώματα που πήραν από τη διδασκαλία. Μην ξεχνάμε χαρακτηριστικά παραδείγματα που διέπρεψαν όπως ο Μπετόβεν ο κωφός μουσικός με τις συνθέσεις του, η Φρίντα Καλό μία ανάπηρη γυναίκα που καλλιτέχνησε μοναδικούς πίνακες ζωγραφικής, η Έλεν Κέλερ η τυφλοκωφή συγγραφέας με 12 βιβλία και η Μάρλα Ράνιαν, η ανάπηρη αθλήτρια με 4 μετάλλια στους Παραολυμπιακούς Αγώνες.

Τα παιδιά ζουν σ’ ένα καταναλωτικό κόσμο, με όλα αυτά τα μέσα που υποτίθεται τους κάνει τη ζωή πιο άνετη. Κι όμως, όταν το καλοκαίρι επισκέπτονται μια κατασκήνωση ή το χωριό τους ξεχνούν όλα τα ηλεκτρονικά και κάνουν μια φυσιολογική ζωή για την ηλικία τους. Πιστεύετε πως όλα αυτά που προσφέρουμε στα παιδιά είναι υποκατάστατα και πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε οι γονείς σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς να τα στρέψουμε την προσοχή στη φύση;

Είναι αλήθεια αυτό! Τι συμπεραίνουμε λοιπόν; Η φύση μας αγγίζει όλους και μας χαρίζει ιδιαίτερα σημαντικές στιγμές και βιώματα για μια ζωή. Όλοι θυμόμαστε τα παιδικά μας χρόνια, τις αλάνες, τα χωριά μας και με λαχτάρα θέλουμε να ξαναγυρίσουμε εκεί! Η Μητέρα φύση δίνει μαθήματα ζωής, ευεξία και ανέλπιστη χαρά στα παιδιά. Το σχολείο μέσα από τα μαθήματα περιβάλλοντος στο Νηπιαγωγείο, Δημοτικό και Γυμνάσιο και αργότερα στο Λύκειο (ΕΠΑΛ και Ειδικά Επαγγελματικά Λύκεια) με μαθήματα του τομέα Γεωπονίας μπορεί να γίνει η γέφυρα για να επανέλθουμε και να επανασυνδεθούμε με τη φύση. Αυτό επιθυμώ να εμπνεύσω κι εγώ με τη σειρά μου με την ιδιότητά μου ως εκπαιδευτικός Γεωπονίας και με το παιδικό μου βιβλίο καθώς περιγράφει με εύληπτο τρόπο την αγάπη και την προστασία του περιβάλλοντος, με σεβασμό «εμπλέκοντας τη μικρή πασχαλίτσα» να… βοηθήσει!

Οι γονείς από την άλλη μεριά θα θέλαμε να είναι αρωγοί μας και να θυμόμαστε ότι ο στόχος δεν είναι πάντοτε η συμφωνία και η επικράτηση μιας οδού αλλά η ανταλλαγή πληροφοριών και η εύρεση από κοινού λύσεων και προτάσεων για το καλό των παιδιών μας!

Την εικονογράφηση του παραμυθιού την έκανε ο αδελφός σας ο Θάνος Κόσυβας, ο οποίος είναι και ο ίδιος συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Οικογενειακή υπόθεση;

Η συνεργασία και η δημιουργικότητα αποτελεί στόχο και μήνυμα του βιβλίου! Πόσο μάλλον όταν η συνεργασία έρχεται μέσα από την οικογένεια, τότε είναι και ευλογία, θα τολμήσω να πω! Υπάρχουν καλλιτεχνικά ταλέντα στην οικογένεια. Έχουμε και την αδελφή μας που της αρέσει να ζωγραφίζει, μάλλον κάποιος παππούς ή προπάππος μας το μετέδωσε. Ο αγαπημένος μου πολυτάλαντος αδελφός έκανε την εικονογράφηση και μάλιστα με εξαιρετική επιμέλεια και επιτυχία! Στο παιδικό βιβλίο σημαντικό ρόλο παίζει η εικονογράφηση η οποία αναδεικνύει το κείμενο. Είναι γεγονός, όταν η ιστορία οπτικοποιείται κινεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη και συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της ιστορίας. Οι ωραίες εικόνες, τα ζεστά χρώματα, τα ωραία γράμματα κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον. Το διάβασμα για τα παιδιά -και όχι μόνο, θα πρέπει να είναι απόλαυση και όχι αγγαρεία!

Η φύση έχει τις δικές της άμυνες για να προστατευτεί. Γράφετε για τις βιολογικές καλλιέργειες. Μήπως τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι υπεύθυνα για την κλιματική αλλαγή;

Ευχαριστώ κ. Μάγδα, οι ερωτήσεις σας πολύ εύστοχες! Τα φυτοφάρμακα, λιπάσματα και αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται ευρέως σε ολόκληρη την ΕΕ για να βοηθήσουν τη γεωργία σε καλύτερες αποδόσεις, στην παραγωγή τροφίμων και άλλων βασικών υλών για την κοινωνία. Αλλά, υπάρχει ένα αλλά, η αλόγιστη και ακατάλληλη χρήση τους έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς και στην υγεία των φυτών, των ζώων και φυσικά των ανθρώπων! Επιτακτική ανάγκη πλέον η προώθηση της βιολογικής γεωργίας και η παροχή βοήθειας-ενημέρωσης στους γεωργούς-παραγωγούς με κίνητρα για χρησιμοποίηση εναλλακτικών μεθόδων και νέων τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον. Τίποτα δεν είναι δεδομένο, η σχέση μας με τη φύση είναι αμφίδρομη. Αυτό πρέπει να γίνει σαφές και ιδιαίτερα στις μέρες μας με την κλιματική αλλαγή «στο κεφάλι μας» αλλά και τις αξίες να ολισθαίνουν!

Παλιότερα είχαμε στο σχολείο, το μάθημα της φυτολογίας που μας έδινε τη δυνατότητα να εξερευνήσουμε το περιβάλλον και να έρθουμε κοντά στη φύση. Να μάθουμε τα φυτά που σήμερα τα παιδιά των πόλεων δυστυχώς δεν ξέρουν να τα περιγράψουν. Με αφορμή το παραμύθι σας, αναζήτησα στο διαδίκτυο το τι διδάσκεται σήμερα και διάβασα για τα βιωματικά προγράμματα. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτά.

Το μάθημα της φυτολογίας διδάσκεται ευτυχώς ακόμη με άλλο όνομα. Στο Δημοτικό είναι η Μελέτη Περιβάλλοντος αλλά και τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων και δίνουν τη δυνατότητα στα παιδιά να εξερευνήσουν το περιβάλλον και μέσα από βιωματικές δράσεις και της ενεργητικής μάθησης που επιτάσσει η σύγχρονη εποχή όπως είναι το θεατρικό παιχνίδι, η έρευνα – ανακάλυψη, η αφήγηση ιστοριών και παραμυθιών, κινητικά παιχνίδια κ.α. να προσεγγίσουν τη φύση, να μυρίσουν και να καταλάβουν τη γη! Κάτι παρόμοιο γίνεται και στο Γυμνάσιο με τη Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων και πρόσφατα το Υπουργείο Παιδείας ενέταξε και τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων όπου εκεί υπάρχει ο θεματικός κύκλος «Φροντίζω το Περιβάλλον». Τα βιωματικά προγράμματα στοχεύουν να φέρουν τον μαθητή σε άμεση επαφή με τα φυτά, το έδαφος μάθησης, μέσα από την παρατήρηση αλλά και από πολλές διασκεδαστικές  δραστηριότητες και το πετυχαίνουν!

Έχουν εκδοθεί χιλιάδες παραμύθια από διάφορους συγγραφείς, πολύ γνωστούς και άγνωστους. Πιστεύετε πως η αγορά του παραμυθιού έχει ακόμη ελεύθερο χώρο στο αναγνωστικό παιδικό κοινό;

Πεποίθησή μου είναι ότι τα παραμύθια σταθερά θα υπάρχουν και η προτίμηση σε αυτά θα συνεχίσει διότι είναι συνυφασμένα με την εξελικτική μας πορεία προς την ενηλικίωση. «Κι αν σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές, είναι γιατί τ’ ακούς γλυκύτερα» Γιώργος Σεφέρης!

Ποια είναι η γνώμη σας για το Bookia, όσον αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;

Ειλικρινά θα ήθελα να συγχαρώ το Bookia κοινωνικό δίκτυο προβολής βιβλίων αλλά και επικοινωνίας συγγραφέων-αναγνωστών, προβάλλοντας τους ίδιους και τα έργα τους. Μια προσφορά στο κοινωνικό σύνολο με αγάπη για τον τόπο και τις τέχνες και τα γράμματα. Σημαντική είναι η προσφορά σας που μέσα από τα έργα σας δίνετε τη γνώση και την εμπειρία σας!

Ο εγκλεισμός ήταν για εσάς αφορμή για δημιουργία; Θα περιμένουμε κι άλλα βιβλία εμπνευσμένα από τη φύση;

Η απομόνωση παρ’ όλη τη φόρτιση και τη δυσκολία λόγω του Covid 19, είναι αλήθεια ότι μου δημιούργησε την ανάγκη για νέους, δημιουργικούς τρόπους έκφρασης και επικοινωνίας, μου έδωσε σημαντική ώθηση για να γράψω. Έμπνευσή μου η αγάπη για τη δουλειά μου, τη φύση και φυσικά να τονίσω πως η αγάπη και η εμπειρία μου με τα παιδιά συνετέλεσαν σημαντικά στην απόφασή μου να συστηθώ κι εγώ με τη «μικρή πασχαλίτσα» στο αναγνωστικό κοινό, με κύρια «αποστολή» τα παιδιά να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση και αγάπη για το πράσινο κι εμείς οι μεγαλύτεροι να αισιοδοξούμε για το μέλλον! Εύχομαι να αγγίξει τις παιδικές καρδιές και όχι μόνο και να επηρεάσει θετικά τη ζωή τους!!! Έχω κάποια σχέδια για αργότερα, καλά να είμαστε!!!

Με οικολογικούς χαιρετισμούς, σας ευχαριστώ!!!

Κι εγώ σας ευχαριστώ κυρία Κόσυβα και σας εύχομαι να είναι καλοτάξιδο!