Γράφει: Διονύσης Λεϊμονής

Ο Μανώλης Πιμπλής γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών. Ωστόσο, πολύ σύντομα τον κέρδισε η δημοσιογραφία. Από το 1994 εργάστηκε στην εφημερίδα "Τα Νέα" και από το 1999 έως το 2018 στο πολιτιστικό τμήμα της εφημερίδας, όπου ήταν υπεύθυνος για το ένθετο "Βιβλιοδρόμιο".

Διετέλεσε επίσης, συμπαρουσιαστής στην τηλεοπτική εκπομπή της ΕΤ1 "Βιβλία στο κουτί". Από το 1995, οπότε και πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα, με τη συλλογή ποιημάτων με τίτλο "Εκποιήματα", παραμένει ενεργός και δραστηριοποιείται στη λογοτεχνική κριτικογραφία και μετάφραση. Διηγήματα του έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους, όπως: "Ελληνικά εγκλήματα 2", "Η απουσία του έρωτα", "Ελληνικά εγκλήματα 4".

Το χρονικό διάστημα 2010-2013 συνεργάστηκε με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, για τη σειρά εκδηλώσεων "Λέξεις και Σκέψεις", στο πλαίσιο της οποίας οργανώθηκαν συζητήσεις για λογοτεχνικά αλλά και για μείζονα κοινωνικά θέματα (προσφυγικό, εκπαίδευση, θέση μειονοτικών ομάδων, ανθρώπινα δικαιώματα) με τη συμμετοχή σημαντικών διανοουμένων.

Σήμερα εργάζεται στο Κανάλι της Βουλής, όπου διατηρεί την εκπομπή "Βιβλιοβούλιο". Επίσης, αρθρογραφεί στην Εφημερίδα των Συντακτών και στην Εποχή. Από το 2017 έχει αναλάβει καθήκοντα Διευθυντή της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης και υπεύθυνου της ελληνικής παρουσίας σε Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου του εξωτερικού (Φρανκφούρτη, Μπολόνια, Παρίσι κ.α.), για λογαριασμό του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού.

Νομικός, δημοσιογράφος, αρθρογράφος, τηλεοπτικός παρουσιαστής, ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας, μεταφραστής, διηγηματογράφος… Ποιος από όλους αυτούς τους «ρόλους» μπορεί να επισκιάζει τους άλλους ή συνυπάρχουν αρμονικά;

Σίγουρα όχι ο πρώτος. Πήρα απλώς το πτυχίο, δε μίλησε μέσα μου η νομική επιστήμη. Οι άλλοι ρόλοι αλληλοσυμπληρώνονται, ελπίζω να μην αλληλοαναιρούνται. Βέβαια, δεν μπορώ να θεωρώ τον εαυτό μου συγγραφέα με τόσα λίγα πράγματα που έχω δημοσιεύσει. Ίσως να φταίνε όλες οι άλλες ιδιότητες γι’ αυτό, ίσως και όχι. Και να σκεφτείτε ότι ξεχάσατε στην παράθεση και μια σημαντική δραστηριότητα των τελευταίων χρόνων, την οργάνωση της Έκθεσης της Θεσσαλονίκης. Τώρα που τα βλέπω όλα αυτά, καταγεγραμμένα από εσάς, νιώθω ανησυχία. Δεν τα σκέφτομαι όμως σωρευτικά στην καθημερινότητά μου. Εντέλει νομίζω ότι συμβαίνει το εξής: ξεκίνησα ως δημοσιογράφος-ρεπόρτερ, αυτός ήταν ο βασικός ρόλος, γιατί έτσι μπορούσα να ξεπερνώ τους φόβους μου και να θέτω ερωτήματα – προς τους άλλους και προς τον εαυτό μου. Όλη μου η ζωή όμως ήταν μια άπελπις προσπάθεια να ξεφύγω από τη συνεχή αμφισβήτηση των παραδοχών μου, τους διαρκείς δισταγμούς, ώστε η σκέψη μου να βρει λιμάνι. Τώρα ξέρω ότι αυτό είναι αδύνατον. Μπορώ μόνο να αλλάζω τον τρόπο που υποβάλλω τα ερωτήματα.

Κουβαλάμε τις αφηγήσεις και τις αναγνώσεις μας… Ποιο είναι το δικό σας «φορτίο»;

Το πιο βαρύ από τα φορτία μου είναι το μικρό μου όνομα. Μου έδωσαν το όνομα ενός δολοφονημένου. Σε συνθήκες πολέμου, βέβαια, αλλά δολοφονημένου. Και μάλιστα όχι από χέρι γερμανικό. Ήταν ένα όνομα γεμάτο μύθους και σιωπές.

Πώς αυτό μεταπλάθεται, αξιοποιείται, εντοπίζεται στην τέχνη σας;

Στη ζωή μου μεταπλάθεται σε στωικότητα. Στην όποια τέχνη μου, γραπτή πάντα, σε αποφασιστικότητα.

Και το γύρω περιβάλλον σας στενότερο ή ευρύτερο; Ποιο ρόλο έπαιξε ή διαδραματίζει;

Το στενότερο περιβάλλον μάς επηρεάζει όλους. Και όπως συνήθως γίνεται, άλλοτε μας δίνει ώθηση και άλλοτε μας τραβάει πίσω. Θέλει δύναμη για να ανεξαρτητοποιηθεί κανείς. Αλλά από την ώρα που θα το πετύχει, νωρίτερα ή αργότερα, τον μεγάλο ρόλο τον παίζει το ευρύτερο περιβάλλον, η εποχή. Δε με ενοχλούν οι αλλαγές, ακόμη και οι καταιγιστικές. Απλώς τις περισσότερες φορές δε με αγγίζουν. Αναγνωρίζω βέβαια ότι σε άλλους μπορεί να φαίνονται συναρπαστικές. Εκείνο που με ενοχλεί είναι ότι η εποχή μας και όλα τα συστήματα γύρω μας, διαπνέονται από στοιχεία ανταγωνιστικά, ατομικιστικά, εκχυδαϊστικά – από αισθητική, όχι ηθική άποψη -, που σε ωθούν προς τον πάτο. Λείπει το στοιχείο της πραγματικής διάθεσης για προσφορά, η ανιδιοτέλεια. Δε χρειάζεται φυσικά κανείς να έχει φωτοστέφανο αγίου ούτε να πεθαίνει ρακένδυτος. Πρέπει όμως να θυμηθούμε – γιατί το ξεχνάμε – ότι μόνο ο δρόμος της προσφοράς, της ομαδικής εργασίας, της δημιουργικότητας με αρχές, οδηγεί σε μονοπάτια ισορροπίας και ευτυχίας. Νιώθω λοιπόν ότι η εποχή μου, παρά τις θεωρητικά μεγάλες ανοιχτές δυνατότητες, παρά τις αναμφισβήτητα μεγάλες πρακτικές διευκολύνσεις που προσφέρει, δε μου ταιριάζει. Και θλίβομαι που πιθανότατα δε θα δω κάτι άλλο μέχρι το τέλος της ζωής, και ότι θα παρακολουθώ μόνο κούρσες και, μάλιστα, για λάθος έπαθλα.

Αγαπημένο άκουσμα (ιστορία-τραγούδι-φράση);

Όπως λένε και οι Pink Floyd στο Wish you were here: «Μήπως σε έκαναν να ανταλλάξεις τους ήρωές σου με φαντάσματα; (…) Μήπως αντάλλαξες, μια θέση κομπάρσου στον πόλεμο, με ρόλο πρωταγωνιστή σε κλουβί;

Αγαπημένη εικόνα;

Αγαπάω πολύ τη θάλασσα. Η εικόνα μιας γαλήνιας θάλασσας σε φιδωτή ακτογραμμή με μαγεύει. Ίσως γιατί ξέρω ότι πίσω από την εικόνα αυτή της υπέροχης ηρεμίας κρύβονται πολλές άλλες πιθανότητες και εικόνες, σε όλη την γκάμα που ξεκινάει από τη γαλήνη και φτάνει μέχρι το αλλόκοτο και το τρομακτικό. Και αυτά μόνο στην επιφάνειά της. Όσο για το τι κρύβει μέσα της…

Αν δεν αναπνέατε με οξυγόνο, τι θα σας έδινε ζωή;

Το οξυγόνο είναι κάτι σαν τη νιρβάνα. Μια κατάσταση ευτυχίας που απλώς τη ζεις, χωρίς ακριβώς να τη νιώθεις. Είναι αυτό που σου δίνει ζωή χωρίς να το φωνάζει. Αυτό που αποκτά τη σημασία που του πρέπει μόνο με την έλλειψή του. Κάτι το ανάλογο είναι «οι άλλοι». Οι άλλοι, εκτός από κόλαση, κατά Σαρτρ, είναι και πηγή ζωής. Χωρίς τους άλλους δεν υπάρχεις. Είναι κάτι σαν τον μηχανισμό ESM για την πτωχευμένη Ελλάδα. Δανειστής τελευταίας καταφυγής. Είναι η κόλαση και ταυτόχρονα αυτός που σου δίνει τη μάσκα οξυγόνου τελευταία στιγμή. Δυνάστης και σωτήρας. Αυτός που είναι απαραίτητος για να υπάρχεις και εσύ, αλλά που είναι καλύτερα να μη βρεθείς στην ανάγκη του.

Αν έπρεπε να στερηθείτε κάτι που αγαπάτε πολύ τι θα ήταν αυτό;

Κάτι που αγαπάω σίγουρα πολύ είναι η ελευθερία. Δυστυχώς ή ευτυχώς, έχω εκπαιδεύσει τον εαυτό μου να στερούμαι κομμάτια της, αρκεί να υπάρχει σοβαρός λόγος.

Αγαπημένο: Όνομα; Λουλούδι; Γεύση; Μυρωδιά;

Η ορτανσία. Είναι ένα λουλούδι ευαίσθητο. Μένει καχεκτικό εκεί που το κλίμα δεν του αρέσει. Και αυτό του συμβαίνει εύκολα. Αν του αρέσει όμως ακτινοβολεί θαλερότητα και ομορφιά.

Ένας κακός εφιάλτης;

Να ανεβεί η στάθμη της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής, και να καταπιεί τις παραλίες. Πιο πολύ σκέφτομαι ως εφιάλτη για τις επόμενες γενιές, όπως εμείς βουτάμε λ.χ. σε ορισμένα μέρη στην Αίγινα ή στο Πόρτο Γερμενό, και βλέπουμε κάτω από το νερό με μια απλή μάσκα, στα δέκα μέτρα από την παραλία, αρχαίες πέτρες, να βουτάνε κι αυτοί και να βλέπουνε εξαώροφα τσιμέντα.

Ένας επόμενος στόχος στη ζωή σας, στην πορεία σας;

Η συστηματικότερη ενασχόληση με κάποιες από τις δραστηριότητες που αναφέρατε στην αρχή. Είναι νομίζω ώρα εμβάθυνσης, όχι περαιτέρω επέκτασης δραστηριοτήτων!

Σας δίνω πέντε λέξεις, σας παρακαλώ κάντε μου ένα μικροδιήγημα σε 43 ακριβώς λέξεις, αυτοβιογραφικό ή μη: λέξη, εικόνα, λαβύρινθος, έρωτας και σιωπή.

Τρέλα

Η λέξη είχε καρφωθεί στο μυαλό του και δεν έφευγε: «έρωτας». Υπάρχει; Δεν υπάρχει; Είναι εικόνα; Οπτικοποιημένη απαίτηση της ψυχής; Είπε να επιβάλει σιωπή στη σκέψη. Ανώφελο. Η σιωπή είναι των τρελών, σκέφτηκε. Και μια άλλη λέξη καρφώθηκε τότε στο μυαλό του: «λαβύρινθος».

Ευχαριστώ.