Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Το βιβλίο Το παρεάκι των λουλουδιών.
H συγγραφέας Κέλλυ Αλχανάτη.
Οι εκδόσεις Μίνωας.

Οι εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ και το βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ παρουσίασαν το βιβλίο «Το παρεάκι των λουλουδιών» της Κέλλυς Αλχανάτη, συγγραφέα των επιτυχημένων παραμυθιών «Μικρόπολη» και «Μικρόπολη, Μη βιάζεσαι... θα μεγαλώσεις!». Μία παιδική ιστορία για τη φιλία και τη διαφορετικότητα. Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε:

Φίλες αχώριστες και αγαπημένες είναι η Μαργαρίτα, η Ορτανσία και η Παπαρούνα. Μέχρι που ένα νέο μέλος μπαίνει στην παρέα και την κάνει άνω κάτω!

Το Άφυλλο Τριαντάφυλλο συμπεριφέρεται άσχημα στα τρία κορίτσια με μόνο σκοπό να τις χωρίσει!

Μπορεί η πραγματική φιλία να νικήσει;

Για τη φιλία και για τη διαχείριση των συγκρούσεων στις μικρές ηλικίες μίλησε η κα Τατιάνα Γκούσκου, εκπαιδευτική ψυχολόγος-παιδαγωγός και διευθύντρια στο νηπιαγωγείο του Κολλεγίου Αθηνών-Κολλεγίου Ψυχικού «Ιωάννης Μ. Καρράς», ενώ τις σκέψεις της για το bullying, ως μαμά, μοιράστηκε με το κοινό η Ευγενία Μανωλίδου.

Η κα Κατερίνα Δημάκη, υπεύθυνη των εκδηλώσεων στο βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ, καλωσόρισε το κοινό στην εκδήλωση, παρουσίασε τη συγγραφέα και τους ομιλητές και έδωσε το λόγο στην εκδότρια του Μίνωα κα Ζωή Κωνστανταροπούλου.

Η κα Ζωή Κωνστανταροπούλου έκανε αναφέρθηκε στις «παιδικές φιλίες», που «ενώ είναι δύσκολο να διατηρηθούν, όταν το καταφέρνουν χτίζουν μία ευτυχισμένη ενήλικη ζωή», όπως είπε και συνέχισε, «Έτσι, κάνουμε παρέα με τους παιδικούς μας φίλους αλλά κάνουμε και νέες φιλίες με την πάροδο του χρόνου». Σημείωσε όμως ότι «είναι δύσκολες οι νέες φιλίες αλλά όχι ακατόρθωτες».

Συνέδεσε αυτή την εισαγωγή με τη γνωριμία της με τη συγγραφέα Κέλλυ Αλχανάτη, «Ήρθε μία μέρα στο γραφείο ένα γλυκό και χαμογελαστό κορίτσι και μου έφερε το παιδικό παραμύθι που έγραψε για να το διαβάσω». Θυμήθηκε την πρώτη εντύπωση που της έκανε με τη «Γλυκύτητα και ζεστασιά που είχε στο πρόσωπό της». «Σκέφτηκα», είπε η κα Κωνστανταροπούλου, «ότι αυτή η κοπέλα έχει την παιδικότητα μέσα της και συνεπώς το κείμενό της θα αγγίζει τις ψυχές των παιδιών».

Συνέχισε περιγράφοντας τη φιλική και επαγγελματική σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ τους καθώς και την απουσία προβλημάτων στη συνεργασία τους λόγω της φιλίας. Αναφέρθηκε στο τρίτο βιβλίο της συγγραφέως και την ευχαρίστησε για την εμπιστοσύνη της. Ευχαρίστησε όμως και την εικονογράφο Χρύσα Σπυρίδωνος για την «υπέροχη εικονογράφηση και όλη την εκδοτική ομάδα του Μίνωα».

Εξέφρασε τη χαρά της για την παρουσία στο πάνελ της κας Τατιάνα Γκούσκου, «από τους πιο αξιόλογους ανθρώπους που έχω γνωρίσει που τη χαρακτηρίζει η αγάπη και το πάθος για τη δουλειά της», όπως είπε. Ευχαρίστησε την κα Ευγενία Μανωλίδου για την παρουσία της ως ομιλήτρια με θέμα «την αξία της φιλίας και το πρόβλημα του εκφοβισμού των παιδιών».

Η συγγραφέας Κέλλυ Αλχανάτη μίλησε για το βιβλίο της «Το παρεάκι των λουλουδιών» ώστε το κοινό να αποκτήσει μία εικόνα για αυτό, μιας και κυκλοφόρησε πολύ πρόσφατα. Με θέμα τη φιλία λοιπόν, «Τρία παιδάκια-λουλούδια, η Μαργαρίτα, η Ορτανσία και η Παπαρούνα, την ήρεμη ζωή των οποίων ταράσσει η παρουσία ενός τέταρτου παιδιού, του Τριαντάφυλλου με επίθετο "Άφυλλο", όπου άλλαξαν τα πάντα. Προσπαθεί να τις διεκδικήσει, όχι πάντα με ευγενικό τρόπο και στο τέλος δοκιμάζεται η φιλία τους».

Η κα Τατιάνα Γκούσκου ευχαρίστησε τους εκδότες για την τιμή της πρόσκλησης και τα «ωραία λόγια» που ακούστηκαν νωρίτερα για την ίδια. Το βιβλίο το χαρακτήρισε ως «μία αφορμή να συζητήσουμε με τα παιδιά μας, θέματα όπως η φιλία, η διαφορετικότητα, η διαχείριση συγκρούσεων και η βοήθεια στο συνάνθρωπο».

«Το βιβλίο όμως δεν μιλάει μόνο για συγκρούσεις αλλά και για ανθρώπινες σχέσεις», είπε και συνέχισε αναλύοντας τι σημαίνουν αυτές οι έννοιες για τα παιδιά και «τόσο εύστοχα περιγράφει η συγγραφέας στο βιβλίο της παραλληλίζοντας την κοινωνικοποίηση των παιδιών με αυτή των τεσσάρων λουλουδιών στο δάσος».

Ως την πρώτη ομάδα κοινωνικοποίησης των παιδιών, μετά την οικογένεια, όρισε τον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο «όπου το παιδί συναντά σταθερούς φίλους που σε αντίθεση με άλλους χώρους, π.χ. η παιδική χαρά, όπου οι επαφή δεν είναι συστηματική». Σε αυτό το χώρο λοιπόν, το παιδί συναντά διαφορετικές προσωπικότητες, «όπως οι τρεις φίλες της ιστορίας μας, η αδύναμη, ο αρχηγός και η δυναμική». Μίλησε για τη σημασία των φίλων από την προσχολική ηλικία κιόλας, «Οι φίλοι καθορίζουν πολλές φορές την προσωπική εικόνα του παιδιού για τον εαυτό του αλλά και σε σχέση με το σχολείο. Βάσει ερευνών, τα παιδιά που έχουν σταθερές φιλικές σχέσεις στο σχολείο, παρουσιάζουν μεγαλύτερη επιτυχία στις γνωστικές και κοινωνικές απαιτήσεις του σχολείου».

Σημείωσε την αξία της σταθερής φιλίας στη συναισθηματική στήριξη στα μικρά και μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στο σχολικό περιβάλλον και όρισε τα βασικά χαρακτηριστικά της φιλίας, «την αυθεντικότητα, τις ευκαιρίες και τα κοινά ενδιαφέροντα». Ως σημαντική προϋπόθεση για μία σταθερή φιλία σημείωσε τον πολύ χρόνο που περνούν μαζί τα παιδιά.

Πως όμως βοηθάει η φιλία τα παιδιά; Αναρωτήθηκε η κα Γκούσκου και απάντησε λέγοντας, «Βοηθάει τα παιδιά να νιώθουν ότι περιβάλλονται από ένα υποστηρικτικό πλαίσιο το οποίο τα στηρίζει στη διαδικασία της καθημερινότητάς τους στο σχολείο, να νιώθουν σιγουριά, ασφάλεια αλλά και την επιθυμία να βρίσκονται σε ένα χώρο εκτός σπιτιού».

Τι πετυχαίνουν οι φιλίες στα μικρά παιδιά; «Θωρακίζουν το συναισθηματικό κόσμο του παιδιού και τους δίνει τη δυνατότητα να πειραματιστούν στη δημιουργία στενών σχέσεων πέρα από τους γονείς τους».

«Μέχρι τα τρία χρόνια, το παιδί έχει χτίσει ένα συναισθηματικό δέσιμο με τα πρόσωπα φροντίδας που είναι οι γονείς. Εκεί αρχίζει να καταλαβαίνει ότι πρέπει να κάνει πράξει για να πετύχει κάτι και αρχίζει να διαπραγματεύεται, γίνεται χειριστικό, αναζητώντας αυτονομία και ανεξαρτησία».

Η κα Γκούσκου συνέχισε με πρακτικούς τρόπους οικοδόμησης εμπιστοσύνης με το παιδί μας, «Δεν λέμε ποτέ ψέματα, δεν το κοιμίζουμε και φεύγουμε αλλά το τοποθετούμε μπροστά στην πραγματικότητα, ανακοινώνοντας "τώρα φεύγω". Έτσι, λέγοντας στο παιδί την αλήθεια, έρχεται και αυτό να μοιραστεί μαζί μας τη δική του αλήθεια και ό,τι το απασχολεί. Η ανταπόκριση του γονέα πρέπει να χαρακτηρίζεται από συνέπεια, σταθερότητα και συνέχεια. Η ευτυχία βασίζεται στην ποιότητα των σχέσεων, να κοιτάμε τα παιδιά στα μάτια και να τα ακούμε και όχι στην ποσότητα, να είμαστε δηλαδή μαζί και να μην ασχολούμαστε μαζί του».

«Στα 3-4 έτη, τα παιδιά αποκτούν μεγαλύτερη αυτονομία, δεν ρυθμίζουν και δεν χειρίζονται τα συναισθήματά τους, εκφράζουν τα θέλω τους με εκρήξεις θυμού, και καλά κάνουν αφού είναι ένας τρόπος να πετύχουν αυτό που θέλουν. Εμείς τι κάνουμε!», είπε η ομιλήτρια και συνέχισε με πρακτικές συμβουλές στο χειρισμό καταστάσεων, «Παίρνουμε αφορμή από κάτι, π.χ. μία ταινία, ένα βιβλίο, ένα πραγματικό γεγονός και συζητάμε για τα συναισθήματα που προκαλούν αυτές οι καταστάσεις, για εναλλακτικούς τρόπους εκτόνωσης, εκφράζουμε τα δικά μας συναισθήματα, συζητάμε για συγκρούσεις και πως θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, δεν καταπιέζουμε δυσάρεστα συναισθήματα, βοηθάμε τα παιδιά να καταλάβουν τα δικά τους αισθήματα».

Αυτές τις καταστάσεις συσχέτισε με την ιστορία του βιβλίου και το πως οι ηρωίδες τις αντιμετωπίζουν, πως αντιμετωπίζουν τη διαφορετικότητα και πως χειρίζονται συναισθήματα, «Η επιθυμία και η ανάγκη του τέταρτου λουλουδιού να κάνει παρέα με τα άλλα τρία δημιουργεί συγκρούσεις, λόγω της άσχημης συμπεριφοράς του, συγκρούσεις που σε μεγαλύτερες ηλικίες καταλήγουν με πιο βίαιο τρόπο. Το παιδί κατανοεί πότε μία συμπεριφορά είναι ή δεν είναι επιθυμητή».

«Στα 4-5 έτη μειώνονται αυτές οι εντάσεις διότι αναπτύσσεται περισσότερο το λεξιλόγιο των παιδιών, συνειδητοποιούν περισσότερο το εγώ τους, μπορούν να διαχειρίζονται καλύτερα με λόγια αυτό που αισθάνονται».

Τα όρια ήταν το επόμενο θέμα που σχολίασε η ομιλήτρια και τις φυσικές συνέπειες όταν αυτά ξεπερνιόνται. «Τα όρια είναι διαφορετικά, αναλόγως την ηλικία. Οι φυσικές συνέπειες από την παραβίαση των ορίων, δεν πρέπει να έχουν σχέση με την τιμωρία αλλά είναι η λογική συνέπειά τους», είπε και ανέφερε ως παράδειγμα μη λογικής συνέπειας τη στέρηση, π.χ. ενός πάρτυ, επειδή ένα παιδί κλώτσησε στο διάλειμμα ένα άλλο. Ως ενδεχόμενη λογική συνέπεια πρότεινε μία δεύτερη ευκαιρία, «Θα σου δώσω μία ακόμη ευκαιρία και αν το επαναλάβεις, θα στερηθείς το διάλειμμά σου», τονίζοντας έτσι τη σχετικότητα που πρέπει να έχει η συνέπεια με την πράξη.

Το οικογενειακό τραπέζι θεωρεί την πιο σημαντική στιγμή της οικογένειας μιας και εκεί λέει τα νέα του ο καθένας και επιτελείται ένα σημαντικό μέρος της επικοινωνίας. Κατέθεσε την προσωπική της εμπειρία όπου όταν δεν είχε νέα να πει στο τραπέζι, χρησιμοποιούσε τη φαντασία πλάθοντας ιστορίες ώστε να τα παροτρύνει να μιλήσουν. Κατέθεσε και τη γνώμη της για το πως πρέπει να χειριζόμαστε περιπτώσεις όπου το παιδί δεν επιθυμεί να παρευρεθεί στο οικογενειακό τραπέζι, «Δεν απειλούμε και δεν τιμωρούμε το παιδί. Κρατάμε μία ήρεμη φιλική στάση, Δεν δωροδοκούμε διότι μαθαίνουν έτσι στην ανταμοιβή, στο "η ζωή είναι δίνω και παίρνω". Δεν επαναλαμβάνουμε την πρόσκληση παρά 1 ή 2 φορές. Όμως, χωρίς σχολιασμό ενημερώνουμε ότι η ώρα του φαγητού τελειώνει και δεν θα έχει φαγητό παρά πολύ αργότερα».

«Επαινούμε με κάθε ευκαιρία, επαινούμε περισσότερο το θετικό και επικρίνουμε λιγότερο το αρνητικό αποδυναμώνοντάς το έτσι. Σε μία σύγκρουση έχουμε το ρόλο του μεσολαβητή και όχι του δικαστή».

Ιδιαίτερα τόνισε την κοινή γραμμή που πρέπει να ακολουθούν οι γονείς απέναντι στο παιδί και τις πιθανές διαφωνίες τους πρέπει να τις συζητούν μόνοι τους, ώστε να λειτουργούν ως θετικά πρότυπα συμπεριφοράς.

«Η αγάπη μας πρέπει να είναι πάντα αδιαπραγμάτευτη, "ό,τι και να κάνεις εγώ θα είναι εκεί και θα σε αγαπώ". Δεν βάζουμε ταμπέλες στα συναισθήματα του παιδιού μας, το κοιτάμε και το ακούμε με ενδιαφέρον, αποδεχόμαστε όλα τα συναισθήματά του διότι διαφορετικά καταπιέζονται και βγαίνουν με επιθετικότητα. Προσπαθούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει και επαναλαμβάνουμε τις φράσεις του παιδιού ώστε να ξανακούει το ίδιο ό,τι λέει. Τα θέματα τριβής τα συζητάμε όταν είμαστε ήρεμοι. Αφήνουμε τα παιδιά να μιλήσουν, να εκφραστούν. Τα βοηθάμε να μπουν στη θέση του άλλου, αν δεν κινδυνεύει η σωματική τους ακεραιότητα, τη λύση πρέπει να τη βρουν μόνοι τους. Αποδοκιμάζουμε τη συμπεριφορά του παιδιού αλλά ποτέ το ίδιο το παιδί».

«Πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά να παίζουν συνεργατικά, να καλλιεργήσουμε το σεβασμό για τους άλλους και την αποδοχή της διαφορετικότητας», είπε και συνέδεσε αυτά και όλα τα παραπάνω με την ιστορία του βιβλίου όπου «το Άφυλλο Τριαντάφυλλο, που ήταν διαφορετικό, δεν είχε αποδεχτεί τον εαυτό του αλλά ούτε και τους άλλους».

«Αφιερώστε χρόνο με τα παιδιά σας, χωρίς περισπασμούς, κινητά τηλέφωνα και τηλεοράσεις, χαρείτε στιγμές μαζί τους στο παιχνίδι που τα ίδια επιλέγουν, διαβάστε βιβλία με τα παιδιά», προέτρεψε τους γονείς η κα Γκούσκου.

Κλείνοντας, έδωσε πέντε συμβουλές, όχι μόνον για τα παιδιά αλλά όλες τις ηλικίες, «Υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι δεν κάνω κάτι που προκαλεί πόνο. Παίρνω ανάσες όταν θυμώνω για να ηρεμήσω. Εκφράζω με λόγια τα συναισθήματά μου. Δεν μιλάω άσχημα. Παίρνω χρόνο για να ηρεμήσω».

Η κα Ευγενία Μανωλίδου ευχαρίστησε τον εκδότη και τη συγγραφέα για την πρόσκληση. «Μα τι ωραία πράγματα ακούσαμε σήμερα και μακάρι να τα γνωρίζαμε πριν κάνουμε παιδιά», σχολίασε για τις πρακτικές συμβουλές και την εμπειρία που μετέφερε προηγουμένως η κα Γκούσκου.

Μίλησε παραθέτοντας την προσωπική της εμπειρία ως μητέρα, εμπειρία από τα τέσσερα παιδιά της. «Με μεγάλωσαν τα παιδιά μου είπε», εννοώντας την απόκτηση εμπειρίας και την ωρίμανση που φέρνει και στο γονέα η ανατροφή παιδιών.

Τον εκφοβισμό τον βίωσε και στα δικά της παιδιά αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό, όπως μας είπε και σημείωσε τη σημασία του διαβάσματος, «Όταν διάβαζα στο μικρό μου γιο, έρχονταν και τα μεγάλα παιδιά μου για να ακούσουν την ιστορία, όποια και να ήταν και όσες φορές και να την είχαν ακούσει». Σημασία αντίστοιχη του διαβάσματος δίνει η κα Μανωλίδου και στη μουσική, ως μουσικός και η ίδια, σε κάθε παιδί της προσέφερε την εκμάθηση ενός οργάνου κάτι το οποίο λειτούργησε ενδοοικογενειακά ως ένας ακόμη συνδετικός κρίκος για τα μέλη της οικογένειας.

Αναφέρθηκε στο αλάνθαστο μητρικό ένστικτο όταν ένα παιδί ένα κάποιο πρόβλημα, «πάντα έβγαινα αληθινή», είπε χαρακτηριστικά και συμβούλεψε τους γονείς να επιμένουν όταν νιώθουν ότι κάτι δεν πάει καλά. Η ίδια χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να φτάσει στην αλήθεια, τους δασκάλους και τους φίλους των παιδιών οι οποίοι φίλοι, όπως είπε, είναι η πιο ασφαλής και σίγουρη πηγή, «Είναι απίστευτο το πόσο εύκολα μιλάνε τα παιδιά στους ξένους γονείς και όχι στους δικούς τους».

Όταν ένα πρόβλημα εκφοβισμού δεν λύνεται, η κα Μανωλίδου προτείνει στους γονείς να έρθουν σε επαφή με τους γονείς των άλλων παιδιών και τους εκπαιδευτικούς ή να παρθούν και άλλα μέτρα, όπως η αλλαγή του σχολείου ώστε να μην μείνουν στα παιδιά παιδικά τραύματα, «πάνω απ' όλα τα παιδιά, να έχουν μία γερή και ασφαλή παιδική ηλικία και κανένα περιορισμό στην αγάπη», πρότεινε η κα Μανωλίδου κλείνοντας την ομιλία της.

Η συγγραφέας κα Κέλλυ Αλχανάτη, στον επίλογο της παρουσίασης σχολίασε ότι όλοι οι γονείς διαβάζοντας το βιβλίο θα βρουν μία δική τους ιστορία, «κάποια ζήλια, έναν μικρό ανταγωνισμό, όλα όσα ζούμε στη ζωή μας», είπε χαρακτηριστικά.

Γιατί όμως έκανε τους ήρωες λουλούδια; «Διότι τα παιδιά είναι λουλούδια, λουλούδια που ανθίζουν κάθε μέρα και πρέπει να είμαστε κοντά τους όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες».

Ευχαρίστησε όλους τους παρευρισκόμενους και «ειδικά τις δύο κυρίες που ήταν στο πάνελ» αλλά και τους εκδότες της, τον κο Γιάννη Κωνστανταρόπουλο και την κα Ζωή Κωνστανταροπούλου.

Δυστυχώς δεν υπάρχουν σχολές γονέων οπότε ως γονείς μαθαίνουμε από τις καταστάσεις που προκύπτουν. Όμως όταν διαπιστώνονται τα λάθη ίσως είναι πολύ αργά και το κακό να έχει ήδη γίνει. Έτσι, η κατάθεση συμπυκνωμένης εμπειρίας από μία επαγγελματία παιδαγωγό με καθημερινή επαφή με τα παιδιά και από μία έμπειρη μητέρα είναι πολύ σημαντική και χρήσιμη, ιδιαίτερα στους νέους γονείς.

Κατά κοινή ομολογία των ομιλητριών, το βιβλίο της Κέλλυς Αλχανάτη, «Το παρεάκι των λουλουδιών», είναι μία θαυμάσια ευκαιρία να διδαχθούν εμμέσως τα παιδιά, και οι γονείς να το αξιοποιήσουν ως μία ακόμη αφορμή επικοινωνίας μαζί τους.