Γράφει: Αναστασία Δημακοπούλου

Η Νάγια Δαλακούρα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κομοτηνή. Δραστηριοποιείται στον χώρο των μουσείων ως επιμελήτρια εκθέσεων και μουσειοπαιδαγωγός. «Το λιμάνι των χαμένων γυναικών» αποτελεί το πρώτο της μυθιστόρημα και με αφορμήαυτό, συζητάει με την Αναστασία Δημακοπούλου.

Πιστεύετε ότι η τεχνική της γραφής ξεκινάει από το εξώφυλλο ή από το εσωτερικό του;

Το εσωτερικό είναι το δώρο. Το εξωτερικό είναι το περιτύλιγμα. Αναμφισβήτητα όταν μιλάμε για ένα βιβλίο μιλάμε για το εσωτερικό του, για το κείμενό του. Το εξώφυλλο και όσα αυτό περιλαμβάνει λειτουργούν υποστηρικτικά προς το κείμενο που είναι η βάση.

Βλέπουμε ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό εξώφυλλο να κοσμεί το πρώτο σας μυθιστόρημα με μία γυναικεία φιγούρα, με φόντο τα παραδοσιακά αργεντίνικα  αρχοντικά του λιμανιού στο Μπουένος Άιρες. Είναι προιόν δικής σας έμπνευσης το εξώφυλλο, ή προτάθηκε σε συνεργασία με τον εκδοτικό σας οίκο;

Η επιλογή εξωφύλλου για «Το λιμάνι των χαμένων γυναικών» ήταν μια υπέροχη διαδικασία για μένα. Είχαμε συναποφασίσει εξ αρχής με τον εκδοτικό οίκο ότι θα κινούμασταν σε ένα ιστορικό concept και όταν μου έδειξαν το συγκεκριμένο δείγμα είπα με αυθορμητισμό «Το εξώφυλλο είμαι εγώ».

Διαβάζοντας το βιογραφικό σας, μαθαίνουμε ότι δραστηριοποιείστε στο χώρο των μουσείων, ως επιμελήτρια εκθέσεων και μουσειοπαιδαγωγός. Πώς συνάδει αυτή η ιδιότητά σας, με την απόφαση να στραφείτε στην ερωτική λογοτεχνία;

Ο επαγγελματικός μου χώρος δεν εμπλέκεται καθόλου με τον χώρο της λογοτεχνίας. Ο κόσμος των λέξεων είναι για μένα η διαφυγή από την εργασιακή καθημερινότητα, η ευκαιρία να γεύομαι μια διαφορετική ζωή.

Στο συγγραφικό σας σημείωμα, στο τέλος του βιβλίου, γράφετε, ότι η ιστορία προέκυψε κατά την διάρκεια ενός μοναχικού ταξιδιού, στην Αργεντινή και στην Ουρουγουάη. Σίγουρα, το ταξίδι αυτό θα σας έχει αφήσει κάποια έντονα βιώματα, πλούσιες εικόνες, κάποιες νοσταλγικές αναμνήσεις, που πυροδότησαν την αρχική σας ιδέα να γράψετε για την Αργεντινή. Σε ποιο βαθμό σας επηρέασαν όλα όσα βιώσατε; έχετε αποτυπώσει στο χαρτί, ιδιαίτερους χαρακτήρες που γνωρίσατε (γιατί σίγουρα είναι ένα πολυπρόσωπο βιβλίο), κάποια γεγονότα που σας σημάδεψαν, έχετε δανειστεί κάποια στοιχεία, ιστοριογραφικά ή εθνογραφικά, ή το μεγαλύτερο μέρος του αποτελεί προιόν μυθοπλασίας;

Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα είναι εμπνευσμένο από ένα ταξίδι μου στη Νότια Αμερική και πολλοί χαρακτήρες του έχουν στοιχεία από ανθρώπους που σημάδεψαν τη ζωή μου, αλλά η ιστορία του αποτελεί εξ ολοκλήρου προϊόν μυθοπλασίας. Ωστόσο, το ιστορικό, κοινωνικό και εθνογραφικό του πλαίσιο είναι ιδιαίτερα σαφές, προϊόν έρευνας και χρόνιας ενασχόλησης με τα ιστορικά αρχεία των τόπων που περιλαμβάνει το κείμενο. Η αλληλεπίδραση της ιστορικής πραγματικότητας με τον μύθο είναι χαρακτηριστική και εντοπίζεται σε όλο το βιβλίο.

Ποιο κοινό χαρακτηριστικό έχει η κεντρική ηρωίδα, η Ρόζα με την Νάγια Δαλακούρα;

Ίσως την πίστη ότι το όνειρο καμιά φορά γίνεται πραγματικότητα.

Το τέλος της ιστορίας, προσωπικά, μου άφησε μία γλυκόπικρη γεύση, αλλά και μια αύρα αισιοδοξίας. Πώς αποφασίζετε για την εξέλιξη των ηρώων σας; Κατά την διάρκεια της γραφή του βιβλίου σας, πορεύεσθε μαζί τους, μοιράζεστε τα λάθη τους, πάθη και αδυναμίες. Πόσο εύκολο συναισθηματικά είναι για σας, μετά από τόσα που έχετε ζήσει μαζί τους, να κόψετε το νήμα της ζωής ενός από τους βασικούς ήρωες. Σας θλίβει αυτό; πώς σας κάνει να αισθάνεστε ψυχολογικά;

Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα γνώριζα από την αρχή την εξέλιξη της ιστορίας και το τέλος του. Είχα αποφασίσει από τα πρώτα στάδια της συγγραφής του ποια θα είναι η ζωή και οι περιπλανήσεις των ηρώων του. Η αλήθεια είναι πως μέσα από τη συγγραφή ταξίδεψα κι εγώ μαζί τους και ξαναθυμήθηκα πως δεν υπάρχει τίποτα πιο υπέροχο από το να πιστεύεις στα όνειρα. Οι ήρωες σίγουρα μου λείπουν, εξάλλου πέρασα μαζί τους ένα μεγάλο διάστημα, όμως έχω πάντα στο μυαλό μου πως κάθε κύκλος που κλείνει δίνει την ευκαιρία να ανοίξει ένας άλλος.

Λέγεται ότι η συγγραφή, η έκφραση μέσω που πεζού ή και ποιητικού λόγου είναι μία εσωτερική ανάγκη. Πιστεύετε ότι αρκεί το συγγραφικό ταλέντο; είναι απαραίτητο το επιστημονικό υπόβαθρό; Πώς τα τμήματα δημιουργικής γραφής, μπορούν να δώσουν μία μορφή στη γραφή, μία φόρμα πάνω στην οποία θα στηριχθεί ο συγγραφέας και θα προχωρήσει;

Όλα παίζουν έναν ρόλο στη συγγραφή. Το ταλέντο είναι σημαντικό να υπάρχει, ωστόσο ο συγγραφέας οφείλει να το εξελίσσει. Το επιστημονικό υπόβαθρο, εφόσον υπάρχει, βοηθάει σίγουρα και διευκολύνει την έρευνα, ιδιαίτερα σε μυθιστορήματα με ειδικό θέμα. Τα δε σεμινάρια δημιουργικής γραφής θεωρώ ότι παρέχουν την ενθάρρυνση, τα κατάλληλα εργαλεία και την τεχνική γνώση για να ξεκινήσει κανείς να γράφει και σε πολλές περιπτώσεις είναι ικανά να πυροδοτήσουν το απόθεμα που κρύβει κάποιος μέσα του.

Όταν ξεκινάτε να γράφετε, έχετε στο μυαλό σας και στο πώς θ΄  αντιδράσουν οι αναγνώστες σας, ή γράφετε παρασυρόμενοι αποκλειστικά από το προσωπικό συγγραφικό σας ύφος; Λαμβάνετε υπόψιν σας τις αρνητικές κρητικές και κατά πόσο σας επηρεάζουν;

Η συγγραφή είναι μια διαδικασία προσωπική, η οποία μέχρι να ολοκληρωθεί αφορά αποκλειστικά εμένα και την ιστορία που έχω μέσα μου. Από τη στιγμή που το κείμενο μεταμορφώνεται στην ολοκληρωμένο μορφή του βιβλίου, τα σχόλια των αναγνωστών είναι εκείνα που θα κρίνουν την αξία του έργου. Θεωρώ πως τα αρνητικά σχόλια ιδιαίτερα για τους συγγραφείς που κάνουν τα πρώτα τους βήματα είναι εκείνα που συμβάλλουν στην ωριμότητα και την αυτοκριτική τους.

Διαβάζετε πιο πολύ ξένη ή ελληνική λογοτεχνία; Αγαπημένοι σας συγγραφείς; Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θαυμάζετε και ακολουθείτε, ή κάποιον που να θεωρείτε μέντορά σας;

Διαβάζω και τα δύο, ίσως λίγο περισσότερο ξένη λογοτεχνία. Αγαπώ ιδιαίτερα τους ισπανόφωνους συγγραφείς, τον Μπόρχες, τον Σεπούλβεδα, την Γιοκόντα Μπέλι, τον Ρεβέρτε, τον Φαλκόνες. Μου αρέσει ιδιαίτερα ο κόσμος του ανοίκειου της νοτιοαμερικάνικης λογοτεχνίας. Από τους Έλληνες ξεχωρίζω εκείνους που καταπιάνονται με τη ζωή του παρελθόντος, όπως τον Ισίδωρο Ζουργό, τη Μαρία Σκιαδαρέση, τη Ρέα Γαλανάκη.