Γράφει: Μαίρη Ζαχαράκη

Τι αποκαλύπτουν για εμάς οι selfies μας; Πόσο εύγλωττα μιλούν για την ψυχοσύνθεση μας τα φίλτρα που χρησιμοποιούμε; Ποιοί φόβοι και ανασφάλειες καιροφυλακτούν πίσω από τα παγωμένα χαμόγελα και τα γυάλινα καλοπροβαρισμένα βλέμματα; Τα δεδομένα αλλάζουν με την ταχύτητα του φωτός και η κυριαρχία των μέσων μαζικής δικτύωσης γιγαντώνεται και κάμπτει τις αντιστάσεις και των πιο δύσπιστων.

Συστήνουμε  ένα «ψηφιακό πρόσωπο», µια εκδοχή του εαυτού µας -όπως θα θέλαµε να είναι αυτή ή όπως νοµίζουµε πως είναι- την οποία και επικοινωνούµε στους άλλους και ενίοτε υιοθετούµε και οι ίδιοι. Μέσα, λοιπόν, σ’ όλη αυτή την πληθώρα των εντυπώσεων, ποια είναι η αλήθεια; Τι προσπαθούµε να επικοινωνήσουµε µε την ανάρτηση του προσώπου µας και τι µπορούµε να καταλάβουµε οι ίδιοι από τις selfies µας; Είναι προφανές πως χρειαζόμαστε έναν οδηγό επιβίωσης μέσα σε αυτόν τον λαβυρινθώδη ψηφιακό κόσμο.

Ο Ηλίας Σακαλάκ, ένας άνθρωπος που ασχολείται με τη φωτογραφία καλλιτεχνικά αλλά και τη μουσική, τολμά να περιηγηθεί 3 ολόκληρα χρόνια σε αυτό το εικονικό περιβάλλον και να αντλήσει χρήσιμα συμπεράσματα. Η εμπεριστατωμένη μελέτη του, βρίσκεται στο βιβλίο του “Το βιβλίο των selfies” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Iwrite.Το βιβλίο αυτό θα βοηθήσει τους αναγνώστες  να αποκωδικοποιήσουν ευκολότερα τον «ψηφιακό» χαρακτήρα του άλλου, να μάθουν τι αποκαλύπτει το ανθρώπινο πρόσωπο, να πληροφορηθούν για τις επιδράσεις που έχει η selfie στη ζωή και την αυτοπεποίθηση των εφήβων, όπως και να καταλάβουν το τι μαρτυρούν οι selfies για την ψυχολογία τους.

Ο Ηλίας Σακαλάκ είναι μέλος της Ορχήστρας “Καμεράτα” (τσέλο) του Συλλόγου των Φίλων της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών από της ιδρύσεώς της, έως και σήμερα. Η Ορχήστρα έχει δώσει χιλιάδες συναυλίες τόσο στην Αθήνα όσο και στο εξωτερικό με τεράστια επιτυχία και έχει συνεργαστεί με εξέχοντες μουσικούς, όπως Yehudi Menuhin, Martha Argerich, Mischa Maisky, Mstislav Rostropovich, Λεωνίδας Καβάκος. Έχει ηχογραφήσει πάνω από 40 CD. Το 1998 εκδίδεται το πρώτο του βιβλίο “Σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα των μουσικών”. Το 2004 εκδίδεται το δεύτερο βιβλίο του “Μουσικές βιταμίνες, Στοιχεία Μουσικής Ιατρικής, Μουσικής Ψυχολογίας” το οποία έχει προσκληθεί πολλές φορές να παρουσιάσει. Ως freelance φωτογράφος, έχει εργαστεί σε περιοδικά και εφημερίδες. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις. Έχει εκδώσει 6 φωτογραφικά βιβλία.

Μέσα από ένα παιχνίδι ερωτήσεων μαθαίνουμε για τη διαδρομή το βιβλίο και τον ίδιο το συγγραφέα στην παρακάτω συνέντευξη που έδωσε στην ανταποκρίτρια του Bookia στο Αίγιο Μαίρη Ζαχαράκη.

Ποιά διέξοδο σας χαρίζει η συγγραφή εν σχέσει με τις άλλες δύο τέχνες που υπηρετείτε;

Η συγγραφή όπως και η ενασχόληση με άλλες τέχνες δεν είναι για εμένα διέξοδος αλλά ανάγκη για δημιουργικότητα σε κάθε περίπτωση εκφράζεται και με διαφορετικό τρόπο

Λέγεται πως ο μουσικός ανιχνεύει την ανάσα, τον ψίθυρο του συνθέτη για να αποδώσει όλο το φάσμα των αποχρώσεων ενός κομματιού. Είναι υπερεκτιμημένη μια τέτοια άποψη;

Υπερεκτιμημένη ίσως όχι αλλά μάλλον η απολύτως ιδανική. Η ανάσα και ο ψίθυρος του συνθέτη είναι αρκετά βαθιές έννοιες. Ο μουσικός εκτελεστής θα πρέπει να μπορεί να αναλύσει το έργο του συνθέτη που πρόκειται να εκτελέσει. Να γνωρίζει επίσης καλά την εποχή κατά την οποία γράφτηκε το έργο όπως επίσης και τα γενικά και ειδικά της ιδιώματα.

Υπάρχει κάποια εξίσου βαθιά αναζήτηση στην τέχνη του πορτρέτου;

Αν μιλάμε για το φωτογραφικό πορτρέτο αξίζει να αναφέρω αυτό που πιστεύουν οι σπουδαίοι φωτογράφοι πορτρέτων, ότι δηλαδή η φωτογραφία πορτρέτο είναι 80% ψυχολογία και 20% όλα τα υπόλοιπα.

Η θέση που κατείχε στη ζωή των ανθρώπων η φωτογραφία κατά το παρελθόν ήταν αντάξια ενός πίνακα ζωγραφικής. Πλήττεται ο σεβασμός προς την τέχνη αυτή από την ευκολία μιας λήψης;

Την εποχή που η εφεύρεση της φωτογραφίας παρουσιάστηκε κάποιοι την καλωσόρισαν και κάποιοι στάθηκαν εχθρικά απέναντι της ισχυριζόμενοι ότι θα βάλει τέλος στην τέχνη της ζωγραφικής. Κάτι τέτοιο φυσικά δε συνέβη ποτέ. Δεν πιστεύω λοιπόν ότι θα πρέπει να συγκρίνουμε τις δύο αυτές τέχνες. Ποτέ δεν πλήττεται ο σεβασμός στην τέχνη από όποιον τη σέβεται.

Ο άγριος καλπασμός της τεχνολογίας είναι ένας πολύ βασικός λόγος, υπάρχουν όμως βαθύτερα αίτια;

Η εξέλιξη της τεχνολογίας βοηθά σε γενικές γραμμές στο να κάνει πιο εύκολη την ζωή του ανθρώπου. Η χρήση όμως της τεχνολογίας εξαρτάται από τον καθένα μας.

Πόσο σημαντική είναι η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στο φωτογραφιζόμενο πρόσωπο και τον φωτογράφο;

Πάντα είναι σημαντική έτσι ώστε ο φωτογράφος να μπορέσει στη φωτογραφία του να αποδώσει στο μέγιστο βαθμό την προσωπικότητα του φωτογραφιζόμενου.

Ποιούς προβληματισμούς θέτει το βιβλίο σας;

Το βιβλίο μου έρευνα τη selfie  ως κοινωνικό φαινόμενο και τις βασικές προεκτάσεις που έχει σε επίπεδο ψυχολογικό κοινωνικό και λοιπά

Τι πρέπει να “διαβάζουμε” σε μια στημένη πόζα αυτοφωτογράφισης;

Το στυλ, το ύφος, την πόζα, τα χρώματα, τον περιβάλλοντα χώρο, αλλά κυρίως θα πρέπει να αναλύουμε το βλέμμα και την έκφραση του προσώπου.

Πόσο εκτοπίζουν τη μνήμη οι Selfies;

Οι selfies σχεδόν πάντα είναι κάτι εφήμερο. Εκτός και αν η λήψη τους γίνεται κάποιες φορές για λόγους αναμνηστικούς.

Αυτή η μόδα φαίνεται λογικό να επηρεάζει τους έφηβους Το ερώτημα είναι γιατί παγιδεύονται και οι ενήλικες στην απατηλή προβολή ενός άλλου εαυτού στα κοινωνικά δίκτυα;

Δεν είναι απλά μόδα. Πιστεύω ότι πρόκειται για κοινωνικό φαινόμενο. Όσο για τους ενήλικες θεωρώ ότι κι αυτοί πολλές φορές παραδίδονται στον μιμητισμό και τις κοινωνικές συγκρίσεις

Πόσο χρόνο σας πήρε η μελέτη του φαινομένου για τη δημιουργία του βιβλίου σας;

Χρειάστηκα περισσότερο από τρία χρόνια μελέτης και συγγραφής.

Τι κοινό έχουν τα φίλτρα που χρησιμοποιούνται με τις μάσκες;

Οποιοδήποτε φίλτρο αλλάζει έστω και ανεπαίσθητα την όψη του προσώπου. Η υπερβολική και σε μεγάλο βαθμό χρήση τους τροποποιεί πλέον το πρόσωπο όπως ενδεχομένως θα έκανε και μία μάσκα.

Σε ποιά κλίμακα βρίσκονται οι Έλληνες όσον αφορά την επίδραση της αυτοφωτογράφησης στη ζωή τους;

Αν και δεν έχω επίσημα στατιστικά στοιχεία θεωρώ ότι το φαινόμενο selfie η είναι παγκόσμιο και κάνεις το χρησιμοποιεί κατά το δοκούν φτάνει να διαθέτει ένα κινητό τηλέφωνο και σύνδεση στο διαδίκτυο

Πώς μπορεί κάποιος να αποκτήσει το “Βιβλίο των Selfies”;

Μπορεί κανείς να το προμηθευτεί από οποιοδήποτε μεγάλo βιβλιοπωλείο ή να το παραγγείλει διαδικτυακά από τις εκδόσεις Iwrite.