Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε Facebook άλμπουμ.
Το βιβλίο «Δύο λεπτά, πολύ λεπτά». (Bookia).
O συγγραφέας Αντώνης Σιμιτζής.
Οι εκδόσεις mamaya.

Οι Εκδόσεις Mamaya παρουσίασαν στο Polis Art Cafe, το βιβλίο του Αντώνη Σιμιτζή, «Δύο λεπτά, πολύ λεπτά», 260 μικρά-ολιγόστιχα και μεγάλα διηγήματα, μιας ευρηματικής σάτιρας τής πολιτικής, κοινωνικής και συχνά τής προσωπικής ανθρώπινης ζωής.

Για το βιβλίο μίλησαν:

• Γρηγόρης Ψαριανός, βουλευτής τού Ποταμιού.
• Μαίρη Βιδάλη, ηθοποιός και σκηνοθέτις τού Θεάτρου.
• Λίτσα Αγριμάκη, ιστορικός, Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας

Ο Βασίλης Χατζηιακώβου του Polis Art Cafe καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους και ευχαρίστησε το συγγραφέα κο Σιμιτζή «για την επιλογή του να γίνει η παρουσίαση στο συγκεκριμένο χώρο» και τις εκδόσεις mamaya για τη συνεργασία τους. Σημείωσε την αξία «του διαβάσματος», ιδιαίτερα για ανθρώπους που έχουν θέσεις ευθύνης και θυμήθηκε την εποχή που στον ίδιο χώρο, εκεί δίπλα, «στο καφενείο του Ορφέα», συναντιόταν οι δημιουργοί, ποιητές, φιλόσοφοι, και ανέφερε χαρακτηριστικά ονόματα, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Κωνσταντίνος Τσάτσος, «κάποιος Ελευθέριος Βενιζέλος που μετέφρασε Θουκιδίδη»...

Η κα Χριστίνα Μανιά των εκδόσεων mamaya αναφέρθηκε περιεκτικά στο ιστορικό των εκδόσεων, στον «οραματιστή, ρομαντικό ή τρελό!» κο Χρήστο Κασκαβέλη ο οποίος πριν από ενάμιση χρόνο αποφάσισε, σε τέτοιους καιρούς, να ανοίξει έναν εκδοτικό οίκο και το πως διαμορφώθηκε γύρω του μία ομάδα από εξίσου «ρομαντικούς ή τρελούς». Το ίδιο το όνομα προδίδει την κουλτούρα του οίκου, ένα «φρέσκο, δροσερό» όνομα που με το συμβολισμό του συνθετικού «mama-» έχει την πρόθεση να εστιάσει πάνω σε κάθε συγγραφέα χωριστά, «να τον αγκαλιάσουμε, να μην τον δούμε ως ένα "προϊόν"», όπως είπε, παρέχοντας στον καθένα τα δικά του προσωπικά σύγχρονα εργαλεία marketing, τη σελίδα του, το blog, «ώστε αυτός να είναι ο πρωταγωνιστής και όχι ο εκδοτικός οίκος».

«Νομίζω ότι είμαστε σε καλό δρόμο», σημείωσε η κα Μανιά και αναφέρθηκε στο συγγραφέα κο Αντώνη Σιμιτζή ως έναν από τους πρώτους συγγραφείς που ήρθαν στον οίκο, «τύχη και τιμή για έναν εκδοτικό στα πρώτα του βήματα». Σύστησε τους συντελεστές της παρουσίασης και έδωσε το λόγο στην κα Αγριμάκη.

Η κα Λίτσα Αγριμάκη σχολίασε το σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα στο αυτί του βιβλίου το οποίο, όπως είπε, «δίνει μία πολύ μικρή και σεμνή εικόνα της πορείας του στα ελληνικά γράμματα». Πραγματικά, ανατρέχοντας στη σελίδα του συγγραφέα στο Bookia, τον βρίσκουμε εμπλεκόμενο σε πλήθος μυθιστορημάτων ως συγγραφέα αλλά και ως μεταφραστή-επιμελητή.

Συνέχισε περιγράφοντας τα βασικά σημεία του βιογραφικού του συγγραφέα, στοιχεία από την προσωπική ζωή αλλά και την ακαδημαϊκή του πορεία. Συνέχισε με το συγγραφικό του έργο αναφέροντας τα είδη των έργων που έχει εκδώσει, μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά, δοκίμια.

Η κα Μαίρη Βιδάλη διάβασε και διάβαζε ενδιάμεσα στις ομιλίες, αποσπάσματα από το βιβλίο του Αντώνη Σιμιτζή. Στην αρχή όμως, έκανε ένα σχόλιο για το πως εξέλαβε η ίδια την ανάγνωση του βιβλίου, συμπυκνώνοντας αυτή την εμπειρία στην πρότασή της για έναν εναλλακτικό τίτλο, «Μικρά πολύτιμα πετράδια ανθρωπιάς». Αναφέρθηκε στη συνεργασία που είχε με το συγγραφέα στο ανέβασμα του θεατρικού του έργου, «Μαμά για παντρεμένους», μια «δυσάρεστη εμπειρία» για την ίδια και άλλους, όπως είπε αστειευόμενη.

Συνέχισε η κα Αγριμάκη αναφερόμενη στην επαφή της με το συγγραφέα και το βιβλίο του, στην προετοιμασία αυτής της συνάντησης. Της θύμισε τη φράση του Διονυσίου Σολωμού «είδος μιχτό, αλλά νόμιμο» και χαρακτήρισε εύστοχο τον υπότιτλο του βιβλίου, «Διαχρονικές και ανατρεπτικές ιστορίες», συγχωνεύοντας αυτές τις δύο εκφράσεις σε μία, «Ένα ανατρεπτικό μικτό βιβλίο».

Περιέγραψε στη συνέχεια το περιεχόμενο του βιβλίου ως «Μία συλλογή αφηγημάτων διάφορης έκτασης», με το μικρότερο να έχει έκταση μιάμιση αράδα και το μεγαλύτερο 15 σελίδες, με ποικίλη θεματική, έρωτας, ιστορία, θρησκεία, νοοτροπία, ελπίδα, διάψευση, αγώνας, συμβιβασμός, προδοσία, «ένα πανόραμα της ανθρώπινης περιπέτειας εκτός τόπου και χρόνου, σε κάθε τόπο και σε κάθε χρόνο».

Το ίδιο διάφορο χαρακτήρισε και τον τόνο, «αλλού πιο ανάλαφρος και παιγνιώδης, αλλού πιο μελαγχολικός και στοχαστικός, κάποιες φορές τόσο εσωτερικός που μοιάζει με ψίθυρο, ψίθυρο ματωμένο, κάποτε γελοιογραφικός και άλλοτε τραγικός». Σημείωσε την «πολυφωνία των υπόγειων λογοτεχνικών αντηχήσεων και συγγενειών», όπως είπε και συμπλήρωσε μερικές από τις φωνές που διέκρινε η ίδια στα κείμενα, «Αίσωπος, Λα Ροσφουκό, Καζαντζάκης, Νίτσε... και βέβαια Ροΐδης!». Αναφέρθηκε και στην ιδιαίτερη δουλειά του συγγραφέα πάνω στο έργο του Εμμανουήλ Ροΐδη του οποίου έργα έχει μεταγράψει-μεταφράσει στη δημοτική.

Δεν είναι το πρώτο δείγμα έργου με ετερόκλητο περιεχόμενο αλλά στο συγκεκριμένο βρίσκει η κα Αγριμάκη μία ιδιομορφία, «ότι στην επιφάνεια μοιάζει ασυνάρτητο, παράταιρο και άσχετο, στο βάθος διέπεται από μία ισχυρή ενοποιητική γραμμή, ένα βασικό πυρήνα» στον οποίο η ομιλήτρια έδωσε τον τίτλο «απομύθευση» και όχι «διάψευση» διότι η δεύτερη προκαλείται από κάποιον άλλο, ενώ η πρώτη από το ίδιο το υποκείμενο, «έτσι, μπορεί κάποιος να βιώσει πολλές διαψεύσεις αλλά να μη φτάσει ποτέ στην απομύθευση, μετά την οποία δεν μένουμε ενώπιον ενός κενού αλλά ενώπιον της αλήθειας».

«Αν αντέξουμε αυτή την αλήθεια είναι μία άλλη ιστορία. Έχοντάς την αντικρίσει, είναι δύσκολο να την ξεχάσουμε ή να την αντικαταστήσουμε με μία πλάνη, με το προϊόν μίας ψευδούς συνείδησης»

Αναφέρθηκε σε χαρακτηριστικές ιστορίες στις οποίες άλλοι ήρωες έφτασαν σε αυτή την απομύθευση και άλλοι «απολαμβάνουν τη μακάρια άγνοιά τους». Αυτούς του ήρωες χαρακτήρισε ως «προσχηματικές παρουσίες τις οποίες το βλέμμα του συγγραφέα τις διαπερνά για να συναντήσει το βλέμμα του αναγνώστη και το παιχνίδι στήνεται μεταξύ αυτών των δύο».

«Ο συγγραφέας κάθεται με τον αναγνώστη σε ένα τραπεζάκι και συζητούν για κοινούς γνωστούς, αποσπασματικά, χωρίς αρχή και τέλος, μόνο με παύσεις», είπε η κα Αγριμάκη θεωρώντας αυτό ως το λόγο για τον οποίο ο συγγραφέας αποφεύγει το διδακτισμό, το προφανέστερο μειονέκτημα ανάλογων έργων, «Προσλαμβάνει τον τόνο της λαϊκής σοφίας, της γνώσης και της επίγνωσης που αποκτά κανείς εμπειρικά ζώντας την καθημερινότητα».

Την παιγνιώδη διάθεση την εντοπίζει η κα Αγριμάκη από τον τίλο ακόμα, «2 λεπτά, πολύ λεπτά», ένα παράδοξο για τη σύνδεση και απορία, «ποια "λεπτά" εννοεί; της ώρας; τα κέρματα; κάτι άλλο;», ένα κλείσιμο ματιού του συγγραφέα προς τον αναγνώστη, «Έχω να σου πω πολύ σοβαρά πράγματα αλλά εσύ μην τα πάρεις επί πόνου». Ως επιβεβαίωση των συμπερασμάτων της, η κα Αγριμάκη διάβασε χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το βιβλίο του Αντώνη Σιμιτζή.

«Έχω να σου πω πολύ σοβαρά πράγματα αλλά εσύ μην τα πάρεις επί πόνου»

«Αφορισμοί, παράδοξα, ανατροπές της αναγνωστικής προσδοκίας», είναι μερικές από τις τεχνικές του συγγραφέα που κάνουν το λόγο του παιγνιώδη και σατιρικό, αφήνοντας μία πικρή επίγευση, όπως κάθε μεγάλο σατυρικό έργο.

Ως τελευταία παρατήρηση, η κα Αγριμάκη αναφέρθηκε στη μορφή των ιστοριών του βιβλίου, «μικρά ενσταντανέ, ένα είδος αφηγηματικού φωνήματος, flash fiction/μυθοπλασία αστραπή ή μικροδιήγημα επί το ελληνικόν, αφηγηματικές ψηφίδες, μοντέρνα ή μοντερνιστική γραφή, είδος φερμένο από την ευρωπαϊκή λογοτεχνία». Ως τέτοια θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι Μύθοι του Αισώπου αλλά αυτό, όπως είπε η ομιλήτρια, έχει να κάνει με την κάθε εποχή και τη φόρμα που εκφράζει τις συγκυρίες, «η μετάβαση από τη μεγάλη φόρμα στις μικρότερες συνήθως συνδέονται με μεταβατικές εποχές ριζικών αλλαγών, ενώ οι μεγάλες φόρμες όπως τα έπη, συνδέονται με εποχές ορμητικής δημιουργίας και μεγάλων οραμάτων».

«Το μικροδιήγημα δεν είναι κάτι καινούργιο, επανήλθε επειδή μοιάζει να ταιριάζει περισσότερο στη μεταβατική και ταραγμένη εποχή μας αντανακλώντας τη σύγχρονη διασπασμένη συνείδηση και από αυτή την άποψη, τα εν λόγω διηγήματα εξεικονίζουν αυτή τη διασπασμένη συνείδηση, είναι ψηφίδες και σπαράγματά της, κομμάτια ενός αποσυναρμολογημένου παζλ και ο Αντώνης Σιμιτζής μας λέει με τον τρόπο του ότι με αυτά τα κομμάτια μπορούμε πάντα να φτιάξουμε μία καινούργια εικόνα», είπε η κα Αγριμάκη ολοκληρώνοντας αυτή την εξαιρετική προσέγγιση στο έργο του συγγραφέα, βλέποντας πολύ πίσω από τις γραμμές.

«Συνάδελφοι! Ένα σας λέω μόνο, σαν μεγαλύτερος και εμπειρότερος, "μην αστειεύεστε ποτέ μπρος στο λαό, μιλάτε πάντα εμπρός του σοβαρά, χωρίς καν χαμόγελα και είσαστε μετά ελεύθεροι να το εξαπατάτε όσο θέλετε"», ήταν το απόσπασμα που επέλεξε ο κος Γρηγόρης Ψαριανός για να αρχίσει το σχολιασμό του για το βιβλίο.

Ως «πολύ δικό του άνθρωπο» χαρακτήρισε το συγγραφέα Αντώνη Σιμιτζή τον οποίο όμως, όπως είπε, τον γνώρισε με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, παρόλο που υπήρξαν συμφοιτητές στη Βιομηχανική Πειραιά, «είμαστε δηλαδή, οικονομολόγοι, μετά συγχωρήσεως!», σχολίασε. Λόγω αυτής της πολύχρονης σχέσης αλλά και ως φίλος των γραμμάτων και των τεχνών, ο κος Ψαριανός δεν μπορούσε να αρνηθεί την πρόσκλησή του να μιλήσει για το βιβλίο.

«Καθημερινές ιστορίες που ζούμε όλοι, με πινελιές σουρεαλισμού», χαρακτήρισε τις μικρές ιστορίες του βιβλίου, «της λογικής του παράλογου ή του παραλογισμού του έλλογου όντος, πας να γελάσεις αλλά νιώθεις ότι δέχεσαι απανωτά χτυπήματα διότι οι ιστορίες σε αφορούν, περιγράφουν πράγματα παράλογα, θυμίζουν μικρές ιστορίες του Γούντυ Άλλν, χιουμοριστικές αλλά που πληγώνουν, αφήνοντας μία πικρή γεύση».

Συνέδεσε αυτή την αίσθηση από την ανάγνωση του βιβλίου με την «παράλογη» κατάσταση που ζούμε σήμερα ως χώρα, υποστηρίζοντας τη θέση της συλλογικής ευθύνης και συνέχισε διαβάζοντας αποσπάσματα από το βιβλίο, κάποιες από αυτές τις μικρές ιστορίες, αναδεικνύοντας το «μεστό, συμβολικό, παραβολικό λόγο του συγγραφέα, που σε πληγώνει και σε αναστατώνει χωρίς να φωτογραφίζει πράγματα και καταστάσεις, ιστορίες που μπορεί να τις έχει γράψει ένας 18χρονος πιτσιρικάς, συνεχώς ανατρεπτικός, επειδή κάτι δεν πάει καλά με τη ζωή του, το παρελθόν και το μέλλον του».

Παίρνοντας το λόγο ο συγγραφέας, ευχαρίστησε όλους όσοι ήταν εκεί, πολιτικούς και δημοσιογράφους, αναγνωρίζοντας ο ίδιος το πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα, «αυτή η σημερινή δυσκολία είναι τουλάχιστον 50 ετών», σχολίασε, στο πνεύμα των ανατρεπτικών ιστοριών του βιβλίου του, «παρόλο το ότι δεν υπήρχαν τα σημερινά μέσα επικοινωνίας, η ζωή πριν από 50 χρόνια ήταν ακριβώς η ίδια ως πολιτική κατάσταση».

Αναφέρθηκε στις σπουδές του στα οικονομικά με το μάθημα της Πολιτικής Οικονομίας να τον έχει γοητεύσει και λόγω αυτού, εξέδωσε δύο σχετικά βιβλία με θέμα τα οικονομικά, «όχι ως μαθήματα οικονομίας αλλά ως παρενέργειες της οικονομίας». Επανέλαβε τη θέση του που είχε καταγράψει σε ένα από αυτά τα βιβλία, το ότι «η Πολιτική Οικονομία πρέπει να διδάσκεται στο σχολείο».

Επινόησε αυτόν τον τρόπο γραφής ως έναν τρόπο να καταγράφει άμεσα τις εμπνεύσεις του και να διευκολύνει πολλούς που δεν έχουν το χρόνο να διαβάζουν μεγάλα μυθιστορήματα, «Εγώ λέω και ο αναγνώστης παίρνει την ουσία, στέκεται 2 λεπτά για να αφομοιώσει το περιεχόμενο».

«Μέσα από τα κείμενά μου δεν θίγω πρόσωπα, θίγω καταστάσεις και σύνολα όπως αυτό των πολιτικών», είπε και διάβασε και ο ίδιος επιλεγμένα αποσπάσματα από το βιβλίο του, εναλλάξ με τον κο Γρηγόρη Ψαριανό διασκεδάζοντας και... πικραίνοντας τους ακροατές.

Τον κύκλο και την εκδήλωση έκλεισε ο κος Βασίλης Χατζηιακώβου διαβάζοντας ένα απόσπασμα δικής του επιλογής, τη «Διαθήκη», την τελευταία ιστορία του βιβλίου.

«Ακούστε!» φώναξε.
«Ή έρχεστε με τη δικιά μου ψευδαίσθηση ή ζείτε με μιαν άλλη. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει!»