Γράφει: Πόπη Ξοφάκη

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε Facebook άλμπουμ.
Το βιβλίο «Όταν θα δεις τη θάλασσα».
Ο συγγραφέας Στέφανος Δάνδολος.
Οι εκδόσεις Ψυχογιός.

Οι εκδόσεις Ψυχογιός και τα Public, παρουσίασαν το μυθιστόρημα του Στέφανου Δάνδολου, «Όταν θα δεις τη θάλασσα».

Για το βιβλίο μίλησε η Νόνη Καραγιάννη, Γενική Διευθύντρια του Ρ/Δ Σταθμού 984 και η Πόλυ Κριμνιώτη, δημοσιογράφος στην Εφημερίδα Αυγή.

Αποσπάσματα διάβασε η ηθοποιός Ναταλία Δραγούμη.

Ο συγγραφέας συνομίλησε με το κοινό και υπόγραψε αντίτυπα του βιβλίου του.

«Ομολογώ ότι θα στενοχωριόμουν αν ο Στέφανος με ξεχνούσε και δεν μου ζητούσε να μιλήσω γι'αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο», είπε η κα Νόνη Καραγιάννη καλησπερίζοντας όλους όσοι παρευρίσκονταν και συνέχισε, «Νιώθω μεγάλη συγκίνηση που ο Στέφανος μου το πρότεινε, γιατί όταν άρχισε να δουλεύει την ιδέα στο μυαλό του και να γράφει, έτυχε μετά από πολλά χρόνια γνωριμίας, να ξαναβρεθούμε... Το παρακολουθώ από τις πρώτες του γραμμές ενώ έβλεπα παράλληλα την αγωνία στο πρόσωπο του Στέφανου να διαβάσει όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα για να προσεγγίσει ιστορικά μία πολύ δύσκολη πολιτική περίοδο. Να κλείσει γνώσεις και να βρει εργαλεία για την εξιστόρηση... Ανταλλάξαμε συζητήσεις για την πολιτική και τις ίντριγκες στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο... Επισημαίνω το γεγονός, ότι για τη διεκπεραίωση αυτού του βιβλίου, διάβασε ακόμα και την Αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα για να μάθει όσα μπορούσε περισσότερα πράγματα για τα κτίρια εκείνης της εποχής... Ο Στέφανος στήνει την ιστορία στο μυαλό του και μετά βγάζει από μέσα του όλο το συναίσθημα... Από την ώρα που είχε την ιδέα έως τη στιγμή που άρχισε να γράφει προέκυψαν κάποιες σημαντικές αλλαγές στη ζωή του... Έγινε πατέρας... Αυτή η σημαντική αλλαγή τον οδήγησε και σε μία πιο βαθιά συναισθηματική ματιά στο τρόπο που γράφει... Πιστεύω ότι το "Όταν θα δεις τη θάλασσα" είναι το καλύτερό του μυθιστόρημα... Είναι το βιβλίο της συγγραφικής του ωρίμανσης... Δεν το λέω τυχαία... Να σας θυμίσω ότι το 2004 ο Παύλος Μάτεσις τον χαρακτήρισε "σημαντικότερο Έλληνα συγγραφέα της γενιάς του".  Το "Όταν θα δεις τη θάλασσα" είναι ένα συγκλονιστικό βιβλίο που σε παρασύρει, σε μαγεύει. Είναι από εκείνα τα βιβλία που τα σκέφτεσαι ακόμα κι όταν δεν τα διαβάζεις... Είναι ένα βιβλίο για τις βαθιές επιθυμίες και όνειρα μ' ένα εκπληκτικό τέλος που δεν μπορείς να φανταστείς... Δεν είναι πολιτικό βιβλίο, μιλάει όμως γι' αυτή.... Ισορροπεί θαυμάσια ανάμεσα στην αφήγηση ενός παθιασμένου έρωτα και την απόδοση συνταρακτικών πολιτικών γεγονότων στο τέλος του 19ου αιώνα».

Η κα Καραγιάννη συνέχισε με μία περιεκτική αναφορά στα ιστορικά πολιτικά γεγονότα του βιβλίου, επισημαίνοντας παράλληλα τις ομοιότητες με τις πολιτικές εξελίξεις του 21ου αιώνα, «Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα ενώ το βιβλίο είναι εκείνο που σπάει βεβαιότητες αν όχι στη πολιτική, σπάει ταμπού και βεβαιότητες στον έρωτα... Ο Στέφανος έγραψε ένα βιβλίο ποταμό συναισθημάτων, ονείρων και επιθυμιών», είπε.

Ολοκληρώνοντας η κα Καραγιάννη την ομιλία της και απευθυνόμενη στον κο Δάνδολο, αφού τον ευχαρίστησε για την τιμή που της έκανε να μιλήσει για το πόνημά του, του έδωσε ευχή, όταν σε είκοσι χρόνια διαβάσει ο γιος του το αξιόλογο αυτό βιβλίο να νιώσει περήφανος για τον πατέρα του, συνειδητοποιώντας παράλληλα ότι η γραφή του συνέπεσε με τη γέννησή του.

Η ηθοποιός Ναταλία Δραγούμη απέδειξε το υποκριτικό της ταλέντο διαβάζοντας αποσπάσματα ενδιάμεσα των ομιλιών με το ανάλογο ύφος που απαιτούσε το καθένα.

Η δημοσιογράφος κα Πόλυ Κρημνιώτη ευχαρίστησε τις εκδόσεις Ψυχογιός και τον κο Δάνδολο για την τιμή που της έκανε να την συμπεριλάβει στους ομιλητές για το νέο βιβλίο, «Τούς  ευχαριστώ κυρίως γιατί μου έδωσαν την ευκαιρία να διαβάσω το βιβλίο πριν από εσάς και να σας προκαλέσω με τη σειρά μου να το διαβάσετε και εσείς... Δεν νομίζω να δυσκολευτώ να σας πείσω... "Όταν θα δεις τη θάλασσα", θα με θυμηθείτε... Λένε πως η εποχή του έρωτα είναι το καλοκαίρι. Μπούρδες. Ο έρωτας φυτρώνει εκεί που θέλει και όποτε το θέλει. Εκεί που δεν τον έσπειραν λοιπόν φύτρωσε και σ' αυτό το βιβλίο... Ο συγγραφέας δεν θέλησε απλά να μας πει μια ερωτική ιστορία αλλά κάτι παραπάνω, να σκιαγραφήσει το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εκτυλίσσεται αυτός ο μεγάλος έρωτας για τον οποίο γράφει», είπε.

Στη συνέχεια η κα Κρημνιώτη σχολίασε την ιστορία στο μακρινό 1886 από την πολιτική σκοπιά, με πρωθυπουργό τον Χαρίλαο Τρικούπη, αναφερόμενη και τις ομοιότητες με τη πολιτική κατάσταση σήμερα. Πολιτικές αναταράξεις και μια Ελλάδα να προσδοκά ένα καλύτερο αύριο, «Αυτός ήταν πιστεύω και ο στόχος του συγγραφέα, να μας θυμίσει την ιστορία μας. Ένα παρελθόν όχι και τόσο μακρινό όπως φαντάζει που έχει όμως σε πολλά να μας φωτίσει για το παρόν... Παράλληλα, ένας παράνομος έρωτας πηγαίνει μαζί με τον σιδηρόδρομο που παίζει καθοριστικό ρόλο και ετοιμάζεται να διατρέξει την Ελλάδα... Ο έρωτας και η ιστορία διατρέχουν το βιβλίο του Στέφανου απ' άκρη σ' άκρη... Οι ανατροπές η μία πάνω στην άλλη... Ο συγγραφέας πυροδοτεί την αφήγησή του και με όλο το μεγαλείο της διαπλοκής και της πολιτικής... Το μόνο βέβαιο, "οι ισχυροί παραμένουν νικητές"... Ο συγγραφέας στοιχειοθετεί το μυθιστόρημά του με μαεστρία χωρίς ν' αφήνει σκιές... Μας συστήνει την Αθήνα  στα τέλη του 19ου αιώνα και την Ελλάδα δημοσκοπικά... Θυμηθείτε ότι, "την ιστορία που γράφουν οι ισχυροί, γράφεται στους ώμους και στις πλάτες των αδυνάτων"... Για όλα αυτά γράφει ο Στέφανος και επισημαίνει σε κάποιο σημείο του βιβλίου πως, "ένα βιβλίο αδιάβαστο, είναι σαν τον αχάιδευτο άνθρωπο"... Δεν είναι ιστορικό, πολιτικό ή ερωτικό μυθιστόρημα... Είναι όλα μαζί... Το βιβλίο αυτό είναι εδώ για να μας θυμίζει πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η γνώση και οι μνήμες της ιστορίας... Διαβάστε αυτό το βιβλίο..."Όταν θα δείτε τη θάλασσα",  θα καταλάβετε...».

Ο ίδιος ο συγγραφέας κος Στέφανος Δάνδολος όρισε αρχικά την έννοια «συγγραφέας» λέγοντας, «Συγγραφέας είναι αυτός για τον οποίο το γράψιμο είναι πιο δύσκολο απ' ότι στους άλλους ανθρώπους».

Συνέχισε κάνοντας μία ανασκόπηση στο παρελθόν, στο 1882, επικεντρώνοντας στην όψη της Αθήνας όπως στα κτίριά της, αλλά και στο κοινωνικό στάτους, «Σ' αυτό το σύμπαν, υπήρχαν άνθρωποι που ήταν λίγο διαφορετικοί από εμάς... Οι ζωές των αντρών ήταν σφυρηλατημένες από το πάθος της ανακάλυψης ενός καινούργιου κόσμου σε μια Ελλάδα που αναζητούσε τους τρόπους να διαχειριστεί την ελευθερία που είχε καρπωθεί μισό αιώνα νωρίτερα... Η εποχή εκείνη δεν ήταν εύκολη για τις γυναίκες. Ήταν ένας κόσμος από άντρες για άντρες».

Ακολούθησε η αναφορά στην ηρωίδα του βιβλίου, της Μαργαρίτας, από το ίδιο το δημιουργό της ο οποίος μίλησε γι' αυτήν με τρυφερότητα επισημαίνοντας ότι έγραψε μία ιστορία μοιχείας ως φόρο τιμής στους κλασσικούς μυθιστοριογράφους των «Άννα Καρένινα» του Τολστόι, «Μαντάμ Μποβαρί» του Φλωμπέρ, κ.ά., οι οποίοι άφησαν το αποτύπωμά τους επάνω του... «Το βασικό θέμα της εποχής εκείνης ήταν η μοιχεία.... Προσπάθησα να στήσω ένα ερωτικό τρίγωνο βάσει του οποίου, υπάρχει ο έρωτας μαζί με τις ενοχές, το φόβο της διαπόμπευσης... Γενικά, στη δημιουργία ενός βιβλίου, οι ωραιότερες στιγμές είναι όταν το ξεκινάς και όταν το τελειώνεις... Στο ξεκίνημα νιώθεις τον ενθουσιασμό του εξερευνητή, στο τελείωμα μία ανακούφιση και έχοντας την αίσθηση ότι έκανες ότι καλύτερο μπορούσες... Μοιάζει σαν ένα μαραθώνιο που τρέχεις μόνος σου... Εκτός από έμπνευση χρειάζεται να έχεις υπομονή, προσήλωση και  πειθαρχία... Η γραφή αυτού του βιβλίου μου πήρε τρία χρόνια. Υπήρχαν μέρες που προσπαθούσα να ισορροπήσω ανάμεσα στην εποχή που έγραφα και στην εποχή που ζω...Όσο περνάνε τα χρόνια συνειδητοποιώ πόσο δίκιο είχε ο Καζαντζάκης όταν έλεγε, "τα βιβλία γράφονται με το σώμα και όχι με το μυαλό"».

Ο συγγραφέας αναφέρθηκε περιεκτικά στο «ερωτικό μυθιστόρημα εποχής», όπως το αποκάλεσε, εξηγώντας ότι το έγραψε πρώτα για να ταξιδέψει ο ίδιος και μετά για να ταξιδέψει ο αναγνώστης σε καιρούς πιο ρομαντικούς και ανώδυνους. Πιστεύοντας ότι θα το αγαπήσουν όσοι λατρεύουν τον έρωτα, το ταξίδι, το απρόβλεπτο, τη περιπέτεια, τη θάλασσα και όσοι νοσταλγούν κάποιους κώδικες που σήμερα δεν υπάρχουν πια.

Κλείνοντας ενημέρωσε τους παρευρισκόμενους ότι φέτος συμπληρώνει είκοσι χρόνια από την έκδοση του πρώτου του βιβλίου και δεν θα ήθελε να γιορτάσει αυτήν την επέτειο με διαφορετικό μυθιστόρημα, «Το  "Όταν θα δεις τη θάλασσα" περικλείει την δική μου αισθητική και άποψη για τον πολιτισμό, πλήθος συναισθημάτων... Οι ήρωές μου ξέρουν πότε πρέπει να φύγουν... Υπάρχει η αξία να ονειρεύεσαι και να χαμογελάς συγκαταβατικά... Υπάρχει σιωπή, λες λίγα αλλά εννοείς πάρα πολλά... Ελπίζω οι αναγνώστες μου όταν το διαβάσουν να νιώσουν αισιόδοξοι, λυτρωμένοι και γεμάτοι».

Στον επίλογο αυτής της βραδιάς από άλλη εποχή, ο συγγραφέας Στέφανος Δάνδολος ευχαρίστησε τις Εκδόσεις Ψυχογιός για τη στήριξη και την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του, τους ομότεχνους για την τιμή που του έκαναν να παρευρεθούν στην παρουσίασή του, τις "υπέροχες κυρίες", όπως της αποκάλεσε, απ' το πάνελ για τα ωραία λόγια που εξέφρασαν για το βιβλίο του, τους αναγνώστες που τον στηρίζουν με την ανάγνωση των βιβλίων του, και το φιλόξενο χώρο των Public. Περισσότερο όμως,  ευχαρίστησε την οικογένειά του και την αγαπημένη του σύζυγο για την υπομονή και την αγάπη της.