Γράφει: Δημήτρης Μπουζάρας

Η Αναστασία Σπανογεώργου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε σε ένα ήσυχο χωριό στα περίχωρα της πόλης με πολύ παιχνίδι και δυνατές φιλίες. Σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Για περισσότερο από δέκα χρόνια εργάστηκε στον χώρο των επιχειρήσεων στον τομέα των δημοσίων σχέσεων και των πωλήσεων. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής, Διόρθωσης Κειμένου, Θεατρικού Παιχνιδιού, Δράματος στην Εκπαίδευση, Ψυχολογίας και Θεολογίας. Το διάστημα αυτό ειδικεύεται πάνω στην Επιμέλεια Κειμένων.

Αγαπάει την ποίηση και στίχοι της έχουν βραβευτεί στο παρελθόν. Το παιδικό βιβλίο Ένας Καναπές στο Διάστημα είναι το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα και έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Κύπρου.

Ζει με τον σύζυγο και τον γιο της στη Χάγη της Ολλανδίας, συχνά επιθυμώντας τον γαλανό ουρανό της Ελλάδας ή έστω εκείνον της Βαρκελώνης, όπου έζησε δυο όμορφα οικογενειακά χρόνια.

«Ένας Καναπές στο Διάστημα» είναι ο τίτλος του πρώτου σας βιβλίου, το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τζιαμπίρης-Πυραμίδα. Ποια ήταν τα συναισθήματα όταν το κρατήσατε  για πρώτη φορά;

Το βιβλίο, ζεστό ζεστό από το τυπογραφείο, δεν το κράτησα εγώ πρώτη αλλά ο γιος μου – ο οποίος, ωραιότατα μέσα στην ηλικία του, το σήκωσε ψηλά με τα δεκάχρονά του χέρια κραδαίνοντάς το σαν κύπελλο ποδοσφαίρου με τις αντίστοιχες ιαχές! Διπλάσια η χαρά μου, όπως καταλαβαίνετε!

Για ποιους λόγους επιλέξατε το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος –παραμύθι– και όχι ένα διήγημα για μεγαλύτερες ηλικίες με το ίδιο θέμα;

Ονειρεύτηκα ένα βιβλίο με θέμα το Διάστημα για παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού που να φέρνει λιακάδα στα πρόσωπα των μικρών αναγνωστών. Μέσα στις λίγες του σελίδες με το χιούμορ και την παιχνιδιάρική του διάθεση να τα γεμίζει αισιοδοξία, να τα δυναμώνει ψυχικά, ενώ ταυτόχρονα θα τους ανοίγει την όρεξη για μάθηση και, φυσικά, για δημιουργικό παιχνίδι. Ίσως, γιατί ένα τέτοιο βιβλίο θα ήθελα να διαβάσω κι εγώ μαζί με τον γιο μου. Και μιας και δεν υπήρχε, έγραψα ένα!

Πώς θα ορίζατε, το παραμύθι γενικά;

Ένα μαγικό στόμα που σοφά, εδώ και αιώνες, μπροστά μας αφήνει ψέματα και αλήθεια κι εμάς ελεύθερους όσο βαστάμε από αυτά να παίρνουμε.

Πρέπει να αφηγούμαστε παραμύθια στα παιδιά μας; Πόσο σημαντικά είναι τα οφέλη της αφήγησης, ειδικά στον τομέα της εκπαίδευσης;

Στην οικογένεια, στο σχολείο, παραμύθια ας ακούγονται, ας αφηγούμαστε, ας μας αφηγούνται…  Σπουδαίο, στα αλήθεια, για να μην ξεχνάμε πως «στο τέλος οι δράκοι μπορούν να ηττηθούν…»

Ένα βιβλίο, το οποίο με τη δύναμη της ρίμας «ρέει» σαν ποτάμι και εκτοξεύει τους μικρούς αστροναύτες στο Διάστημα. Για ποιους λόγους επιλέξατε τον συγκεκριμένο τρόπο γραφής, ποια η πηγή έμπνευσης;

Αγαπώ την ποίηση και τα παιχνίδια με τις ρίμες παιδιόθεν με διασκεδάζουν, οπότε, δεν μπορούσα να αντισταθώ! Θεώρησα πως και στα παιδιά θα αρέσει ένας διαλεκτός, ρυθμικός, ζωηρός λόγος και έτσι θα αποτελέσει το καλύτερο όχημα μεταφοράς της ιστορίας, των γνώσεων και του πλούσιου λεξιλογίου του βιβλίου. Δεν έπεσα έξω! Το ό,τι ο ρυθμός και η ρίμα διευκολύνουν τη μάθηση ενίσχυσε την επιλογή μου κάνοντας τη δυσκολία του εγχειρήματος να αξίζει για έναν ακόμη λόγο την προσπάθεια.

Καταφέρατε να «παντρέψετε» ένα βιβλίο γνώσεων με μια υπέροχη ιστορία για τη δύναμη της αγάπης για ζωή, τη δύναμη της θέλησης, τη δύναμη του ονείρου. Ποια είναι εκείνη η δύναμη κατά τη γνώμη σας, που είναι ικανή να μας δείξει το δρόμο, ώστε να κατακτήσουμε το ευ ζην;

Θεωρώ το ζην ως θείο δώρο. Από αυτή την αφετηρία νοηματοδοτείται για εμένα το ευ ζην – αλλά και το ευ θνήσκειν. Η οδός προβάλλει κλιμακωτή και στην πορεία ουσιώδη τα λόγια του Αγίου Αυγουστίνου: « …ας είναι η αγάπη, η εσωτερική ρίζα, γιατί από αυτήν την ρίζα τίποτα άλλο δεν μπορεί να βλαστήσει, παρά μόνο το καλό».

Πόσος χρόνος απαιτήθηκε για την περάτωση του βιβλίου, μιας και είναι ένα από τα ελάχιστα του είδους, το οποίο, παραθέτει πηγές, που μπορούν, κάλλιστα, να χρησιμοποιηθούν για περισσότερα «ταξίδια». Βασίστηκε ενδεχομένως, μέρος της πλοκής, σε κάποια από αυτές; Λειτούργησαν ως πηγή έμπνευσης;

Διαβάζοντας τις πηγές προσπάθησα να θησαυρίσω τις απαραίτητες γνώσεις γύρω από το Διάστημα και τη ζωή των αστροναυτών. Συγγραφική πρόκληση ήταν να τα ζωντανέψω όλα αυτά στα μάτια των παιδιών με διασκεδαστικό και ενδιαφέροντα τρόπο. Κάπως έτσι έφτασα να σας μιλώ για τη μυρωδιά του Διαστήματος, για φρυγανιές που γίνονται επικίνδυνες σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας και πατατόμορφους αστεροειδείς! Πληροφορούμαι πως τα μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά- αναγνώστες ανατρέχουν σε κάποιες από τις αναφερόμενες πηγές και αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα. Απαιτήθηκε, είναι η αλήθεια, πολύς χρόνος έρευνας και συγγραφής, μα στην πέμπτη δεκαετία της ζωής μου μάλλον «μετρώ τον χρόνο με τους χτύπους της καρδιάς και όχι με τις ώρες στο ηλιακό ρολόι».

Ένα ακόμη μήνυμα είναι η αγάπη για τον πλανήτη και το περιβάλλον. Θεωρείτε πως έχει αλλάξει κάτι, έχουμε κάνει βήματα μπροστά, όσον αφορά την προστασία του;  Θεωρείται πως τα παιδιά κατανοούν το μέγεθος του προβλήματος και έτσι ίσως έχουμε ακόμη ελπίδες;

Η Γη είναι ο μοναδικός κατοικήσιμος πλανήτης αυτή τη στιγμή. Υπάρχουν πολλά χέρια, μικρά και μεγάλα, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του που με αγάπη και σεβασμό τον φροντίζουν. Ωστόσο, και εντελώς παράλογα, οι σύγχρονοι Ερισύχθονες πληθαίνουν, και είναι πιο αχόρταγοι από ποτέ. Να σας θυμίσω τον μύθο; Ο Ερισύχθονας, ασεβής, ακόρεστος, έτρωγε, κι έτρωγε, και χορτασμό δεν είχε· κι έφαγε όλα τα φαγητά, κι ύστερα όλα του τα ζώα, τις προσφορές στους θεούς. Στο τέλος, έφαγε τις ίδιες του τις σάρκες…

Ένα παραμύθι, που διδάσκει ήθος και σε εμάς τους μεγαλύτερους. Πολλές μητέρες, όχι μόνο δε θα δέχονταν τέτοιου είδους αναστάτωση στο σαλόνι τους, αλλά προφανώς δε θα συμμετείχαν στο παιχνίδι των παιδιών τους, με αυτό τον τρόπο.  Δυστυχώς, πολλά από τα παιδιά μας, τα νουθετεί, τα διαμορφώνει ως χαρακτήρες και αυριανούς πολίτες, συμπληρώνει τα συναισθηματικά τους κενά και τους δημιουργεί βεβαιότητες, η τηλεόραση και το διαδίκτυο. Ποιο είναι το σχόλιό σας μιας και όπως έχετε δηλώσει, αποφασίσατε να μην έχετε στην κατοχή σας τηλεόραση.

Δεν είμαστε ανίσχυροι μπροστά στην οθόνη. Μπορούμε να πατήσουμε το κουμπί και να ανάψει όταν αυτό κρίνουμε πως θα ωφελήσει τα παιδιά μας κι εμάς. Μπορούμε να πατήσουμε το κουμπί και να κλείσει... Σιγά σιγά θα βρεθούν τρόποι να γεμίσει το κενό – προσεγγίζοντας το θέμα με διάκριση, ζύγισμα, ισορροπία και ευελιξία. Οι δίδυμοι ήρωες του βιβλίου μου έχουν να μας προσφέρουν τη δική τους δημιουργική πρόταση, έναν καναπέ-διαστημόπλοιο έτοιμο για πολλά φανταστικά ταξίδια και παιχνίδια.  Εκ πείρας, και μια φορητή μπασκέτα στη μέση του σαλονιού, όσο κι αν βασανίζει την αισθητική μας, είναι επίσης μια καλή λύση!

Μέσα από την αλλαγή του τρόπου σκέψης που προτάσσει το βιβλίο, της αλλαγής οπτικής γωνίας, της σκέψης έξω από το κουτί, ωθεί τα παιδιά να δουν αλλιώς τα πράγματα, να βρουν νέες λύσεις για την επίλυση των προβλημάτων. Θεωρείτε πως είναι ένας από τους πυλώνες της δημόσιας εκπαίδευσης; Θα έπρεπε να είναι; Θα ήταν ένα σημαντικό χαρτί στα χέρια μας για ένα καλύτερο μέλλον;

Απαντώ καταφατικά στις δύο τελευταίες ερωτήσεις σας μαζί με μια παραίνεση: «Ας παραμείνουμε ενήλικες που “κοιτάζοντας έναν νερόλακκο δε βλέπουμε τη λάσπη, αλλά τα άστρα που αντανακλώνται” και τα παιδιά θα ακολουθήσουν…»

Η εικονογράφηση μπορεί να περιορίσει τη φαντασία του παιδιού;

Τόσο η εικονογράφηση όσο και το κείμενο ενός παιδικού βιβλίου αστοχώντας είναι δυνατόν να περιορίσουν, ακόμη και να οδηγήσουν σε «ολισθηρούς» δρόμους, τη φαντασία των παιδιών. Αφήνοντας κατά μέρος τα τεχνικά ζητήματα, νομίζω πως είναι πολύ χρήσιμο και ωφέλιμο αμφότεροι οι δημιουργοί να επιμορφώνονται σε θέματα παιδαγωγικής.

Τι ετοιμάζετε για το μέλλον;

Το υλικό για το επόμενο συγγραφικό μου βήμα είναι έτοιμο και απαραίτητα ωριμάζει πριν πάρει την οριστική του μορφή. Αν και σαφώς επηρεασμένη από τα συνεχή δυσάρεστα του κόσμου μας συνεχίζω να γράφω μιας και αυτό είναι η δουλειά μου. Ίσως και γιατί, όπως έλεγε ο Καμύ, «η πραγματική γενναιοδωρία προς το μέλλον έγκειται στο να τα δίνουμε όλα στο παρόν».