Γράφει: Λεύκη Σαραντινού

O Νίκος Τακόλας γεννήθηκε στη Λάρισα και μεγάλωσε στα Γρεβενά. Κατάγεται από το χωριό Αβδέλλα της Πίνδου. Σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης. Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές σε τεχνικά και οικονομικά πεδία. Εργάστηκε στο εξωτερικό και έκανε πολλά ταξίδια. Σήμερα ζει στη Θεσσαλονίκη. Ασχολείται επαγγελματικά με ενεργειακά θέματα και θέματα Τεχνικού Δικαίου. Γράφει κείμενα επιστημονικά, τεχνικά, οικολογικά και λογοτεχνικά. Στο παρελθόν ασχολήθηκε με την κινηματογραφική κριτική και το δοκίμιο.

Γραπτά του πεζογραφίας, ποίησης και κριτικής υπάρχουν σε περιοδικά λόγου, εφημερίδες και στο διαδίκτυο. Η συλλογή διηγημάτων "Το κρυμμένο αριστούργημα του Ζοζέφ Ινεμπράο" είναι το πρώτο του βιβλίο, 2011. Το 2014 κέρδισε το Πρώτο Λογοτεχνικό Βραβείο Διηγήματος, του Διαγωνισμού "Ιστορίες στην Πόλη της Λάρισας" που πραγματοποίησαν οι εκδόσεις Πηγή. Επίσης, βραβεύτηκε με το 2ο Πανελλαδικό βραβείο στη Βέροια, του 6ου Πανελλήνιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού "Δημήτριος Βικέλας", το 2014, ενώ το 2016 κέρδισε το πρώτο βραβείο στον ίδιο διαγωνισμό. Ακολούθησε μια σειρά δευτερευόντων βραβείων.

Ο Νίκος Τακόλας μας  μίλησε για το τελευταίο βιβλίο του, τη συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Το αίνιγμα του Τάπιρου».

Τα διηγήματά σας και γενικά τα περισσότερα βιβλία σας κινούνται στον χώρο του μαγικού ρεαλισμού. Έχετε γράψει ή θα γράφατε ποτέ κάτι σε ωμό ρεαλισμό;

Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση, δρόμο επικοινωνίας με το αναγνωστικό κοινό. Υιοθετώ τον μαγικό ρεαλισμό, επειδή πιστεύω ότι η λογοτεχνία υπερβαίνει τα όρια της πραγματικότητας, εξ ορισμού. Ωστόσο, δεν αποφεύγω και τον επεξεργασμένο ρεαλισμό, στα γραπτά μου. Η «κολακευτικότερη» περιγραφή αυτής της συνθήκης προέρχεται από αναγνώστη παλιότερα, που ονόμασε τον ρεαλισμό που υιοθετώ στη γραφή, πέραν του «μαγικού», σαν διακριτό «διεισδυτικό» ρεαλισμό.

Ορισμένα από τα διηγήματα του παρόντος τόμου θεωρώ ότι απαίτησαν κάποιου είδους μελέτη από μέρους σας, αφού παραθέτουν κάπως πιο εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με μερικά ζητήματα, όπως τα διηγήματα «Πορτ Σαιντ» και «Οι τρεις ήλιοι της Μογγολίας». Είναι πράγματι έτσι;

Έχω ταξιδέψει αρκετά, έζησα - εργάστηκα και έξω, μαζεύοντας παράλληλα υλικό για ιστορίες ποικίλες. Έχω συζητήσει προσωπικά με ένοπλους φρουρούς πλοίων, για παράδειγμα. Και έχω ζήσει σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες, όπου ακούς και βλέπεις ό,τι αλλόκοτο δεν …περιμένεις. Καταφεύγω απαραίτητα και στα βιβλία, όταν θεωρώ ότι οι γνώσεις μου χρειάζονται επέκταση. Η χρήση βιβλίων που συνορεύουν με την εκάστοτε θεματική μου, είναι προσφιλές συγγενικό υλικό.

Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τα διηγήματα που συμπεριλήφθηκαν στον παρόντα τόμο;

Διηγήματα γράφω συνεχώς, οπότε η επιλογή είναι σχετικά εύκολη. Διαβάζω για να διευρύνω τα όρια της γνώσης μου αλλά και του συγγραφικού μου ορίζοντα, με υλικό που τελικά θέλω να μεταφέρεται στον αναγνώστη. Πιστεύω ότι κάθε διήγημα πρέπει να περιέχει ένα «μυστικό» - ένα αξιόλογο λόγο γραφής και να παράγει έντονη διέγερση συναισθημάτων – συγκίνηση. Για μένα η λογοτεχνία ορίζεται ως η «επιστήμη» της συγκίνησης, ευρύτερα.

Διήγημα ή μυθιστόρημα; Τι προτιμάτε να γράφετε και να διαβάζετε και ποιο είδος από αυτά θεωρείτε ότι είναι πιο δύσκολο στη συγγραφή;

Είναι τυπική ερώτηση προς εμένα, επειδή γράφω και στα δύο είδη. Το μυθιστόρημα είναι ο βασιλιάς, θεωρώ, της λογοτεχνίας καθώς μεταδίδει ολοκληρωμένες εικόνες και σκέψεις. Είναι φυσικά πιο επίπονο και απαιτητικό. Σαφώς πρέπει να έχεις από την αρχή στο νου καθαρά τη βασική πλοκή και το θέμα. Το διήγημα είναι πιο ευέλικτο, άμεσο, το συγκρίνουν με την ποίηση συχνά στη συντομία και στη γρήγορη κορύφωση. Υπάρχουν μεγάλοι συγγραφείς που έμειναν στην ιστορία και για τα δυο, όπως ο Χέμινγουεϊ, με εκτενή μυθιστορήματα και πολυσέλιδα διηγήματα. 

Πώς επιλέξατε τον ευφάνταστο αυτό τίτλο για τη συλλογή σας;

Δεν ήξερα τι είναι τάπιρος, μέχρι που συναντηθήκαμε με έναν στο εξωτερικό, εκ του σύνεγγυς, ελεύθερο στον περίβολο ενός Μουσείου. Η έκπληξη ήταν ..αμοιβαία, επειδή άρχισε να με ακολουθεί. Ήταν ειρηνικός, μα και με μεγάλη περιέργεια. Το ίδιο …και γω. Αν και πέρασαν χρόνια από τότε, τού φύλαξα μια θέση στη μνήμη.

Τελικά, θα μας αποκαλύψετε ποιο είναι «Το αίνιγμα του Τάπιρου»;

Τώρα που διαβάσατε το βιβλίο πιστεύω ότι το μάθατε. Σ’ αυτό ο Τάπιρος έχει το ρόλο του όντος της ζωής και του θανάτου. Στο ίδιο παλίνδρομο κινούνται και όλα τα διηγήματα αθροιστικά και η γραφή προσπαθεί να διευρύνει την πλευρά της ζωής. Φυσικά, το νόημα του Τάπιρου, άρα και η ερμηνεία, είναι πολυσήμαντα. Επιλογή του καθενός.

Μιας και χρησιμοποιείτε μία τόσο καλοδουλεμένη γλώσσα στη γραφή σας, θα μας πείτε ορισμένους συγγραφείς που ξεχωρίζετε και προτιμάτε;

Ευχαριστώ για το σχόλιό σας για τη γλώσσα γραφής μου. Είστε ευγενής και …μεγάθυμη. Προέρχομαι από οικογένεια κλασσικής παιδείας, που μεγαλώνοντας την εγκατέλειψα (την κλασσική), λόγω τεχνικής μεταστροφής. Έτσι χρειάστηκε να «ξαναβρώ» τη λογοτεχνική εποχή. Από συγγραφείς, ενδεικτικά, προτιμώ τον Ναμπόκοφ για την έκφραση, τον Ιζό για την κοινωνική ματιά, τον Κοσμά Πολίτη για τον ιδιόμορφο λυρισμό του, τον Φ.Σ. Φιτζέραλντ γιατί ποτέ δεν τον …βαριέσαι και αρκετούς λατινοαμερικάνους παραμυθάδες, σαν τον Μαρκές και τον Χόρχε Αμάντο παλιότερα. Αν …ξαναπώ για τους συγγραφείς, θα σας καταθέσω μια άλλη ομάδα. Ατέλειωτος ο χώρος. Ο έρωτας για τις λέξεις, που διαμορφώνουν τη γραφή, είναι υπόθεση ζωής, τις συλλέγω συνεχώς. Βλέπω τις καλές λέξεις σαν κηρήθρες που προσκαλούν νοήματα.

Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας!

Και γω σας ευχαριστώ για την ευγενική πρότασή σας και τη συνομιλία μας.