Γράφει: Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Τα χελιδόνια παίρνουν τα παιδιά μαζί τους ενώ οι Γερμανοί τα αφήνουν πίσω τους».

Το απόγευμα της Τετάρτης 8 Μαΐου, τα Public Κατερίνης φιλοξένησαν στο χώρο τους την συγγραφέα Σοφία Βόικου και το όγδοο μυθιστόρημα της «Το κορίτσι της ντροπής». Μαζί της ήταν ο συγγραφέας και αρθρογράφος Βασίλης Μόσχης ο οποίος την προλόγισε και μίλησε για το βιβλίο της. Ένα βιβλίο που συγκλονίζει και κρατά τον αναγνώστη με μεγάλο ενδιαφέρον και αγωνία μέχρι την τελευταία του σελίδα.

Το να διαβάζει σήμερα κάποιος ακόμη ένα μυθιστόρημα που αναφέρεται στη Γερμανική κατοχή, που ίσως έχει ξαναδιαβάσει παρόμοια, έχει ακούσει ιστορίες από τους παππούδες ή από τους γονείς που την έζησαν στο πετσί τους, ίσως να κουράζει ή να θέλει να τα ξεχάσει. Ίσως να μην ενδιαφέρει ή να μην έχει συμφέρον να θυμάται γιατί θέλει να κοιτά το μέλλον κι όχι το παρελθόν. Για όλους τους αναγνώστες όμως που αγαπούν την ιστορία, που δεν θέλουν η λήθη να σκεπάσει τη μνήμη, που πιστεύουν ακράδαντα ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται αν δεν γίνει κτήμα τους , το νέο μυθιστόρημα της Σοφίας Βόικου «Το κορίτσι της ντροπής» από τις εκδόσεις Ψυχογιός, θα τους μας καθηλώσει.

Δεν νομίζω ότι μας είπαν ή να έχουμε ακούσει για τα παιδιά της Βέρμαχτ. Κλειστά στόματα μέχρι σήμερα το κράτησαν μυστικό. Ταμπού; Ίσως. Οι κατακτητές, Ιταλοί, Άγγλοι ή Γερμανοί στο πέρασμα τους άφησαν πολλά παιδιά στο πέρασμα τους. Πιο οδυνηρό πέρασμα ήταν των στρατιωτών του Γ’ Ράιχ που ασχολείται και το προτεινόμενο βιβλίο. Τι έγιναν όλα αυτά τα παιδιά που γεννήθηκαν από πατέρα στρατιώτη του Γ’ Ράιχ και Ελληνίδας. Πού είτε από βιασμό είτε από έρωτα, είτε από σχέσεις συναλλαγής ήρθαν στον κόσμο; Και αφού γεννήθηκαν ποια ήταν η τύχη τους; Πώς βίωσαν όλα αυτά τα παιδιά που είχαν το στίγμα της ντροπής; Που είχαν το σπέρμα του διαβόλου αν τύχαινε να έχουν ξανθά μαλλιά και γαλάζια μάτια;

Το λόγο, μετά το καλωσόρισμα της εκπροσώπου στο τμήμα βιβλίου, πήρε ο Βασίλης Μόσχης ο οποίος είπε μεταξύ άλλων: «Η ζωή είναι γλυκιά σαν αμαρτία, θέλω να την ζήσω, να την ρουφήξω μέχρι το μεδούλι της, να την σφιχταγκαλιάσω και να πορευτώ μαζί της. Αυτό θέλει να κάνει η Βιολέτα και το έκανε. Ο πόλεμος όμως είναι αμαρτωλός, ο έρωτας δεν κάνει διακρίσεις, γεννιέται όπου θέλει, όποτε θέλει, γιορτάζει όπως θέλει… Αλλά ο έρωτας με τον εχθρό είναι απαγορευμένη ευτυχία, είναι κακομοιριά, τιμωρείται…. Η Βόικου συγκλονιστική στις περιγραφές της, συγκλονιστική στην αφήγηση της, συγκλονιστική στην δημιουργία ολοκληρωμένων χαρακτήρων, που παλεύουν, μάχονται, ζητούν δικαίωση, δεν ξέρουν γιατί την ζητούν, αναρωτιούνται με μια μαρτυρική πίκρα στα μάτια, αυτή είναι η ζωή; Γιατί; Και όταν καταλαγιάζει ο κουρνιαχτός του πολέμου, όταν κάθεται η σκόνη πάνω στις ιστορίες, όλοι θέλουν να μάθουν, και ανακαλύπτουν, αυτό που ήξεραν, αυτό που οι άλλοι ήθελαν να ξέρουν, δεν ήταν έτσι. Οι σαθρές εικόνες πέφτουν, η αλήθεια γυμνή και ολοκάθαρη πια, δεν αντέχει, οι συγκρούσεις είναι ανελέητες. Και η Βόικου συνεχίζει να είναι συγκλονιστική».

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε η συγγραφέας, η οποία αφού μας μίλησε για την έρευνα που απαιτήθηκε για το βιβλίο και για όλη τη πορεία του μέχρι να φτάσει στα χέρια των αναγνωστών. Για το πώς την παίδεψαν οι ήρωες και περισσότερο οι γυναίκες που ήταν τα εξιλαστήρια θύματα στον παραλογισμό ενός ανδροκρατούμενου πολέμου, έκλεισε μεταξύ άλλων: «Το κορίτσι της ντροπής… που θα μπορούσε ωστόσο να είχε πολλούς διαφορετικούς τίτλους. Θα μπορούσε να λεγόταν «Τα παιδιά της ντροπής», «τα καταραμένα παιδιά», «τα παιδιά του εχθρού», «τα αόρατα παιδιά», «παιδιά ενός κατώτερου θεού»… πολλά παρόμοια… Έπρεπε ωστόσο να περάσουν πολλά χρόνια, να φύγει η πρώτη γενιά, να μεγαλώσει η δεύτερη και να έρθει η τρίτη γενιά, που τα βλέπει τα πράγματα λίγο πιο ελαφριά και που δεν πονάει πια για να ξαναανοίξει τα γράμματα και τα ξεχασμένα κουτιά και να ψάξει το παρελθόν, προσωπικό και μη και να κάνει ένα ταξίδι – προσκύνημα στον τόπο όπου ξεκίνησαν όλα… Στον τόπο του δράματος, όπου σήμερα στέκει ερειπωμένο αλλά όρθιο το σπίτι που ξεκίνησαν όλα. Το κλειδί να βρίσκεται πάντα στην ίδια κρυψώνα και πίσω από τους μισογκρεμισμένους τοίχους, τη γεμάτη σκουπίδια αυλή, εικόνες μιας ζωής που ίσως να υπήρξε, ίσως και όχι… κάποιες σκηνές να ζωντανέψουν και να γεμίσουν τα μάτια δάκρυα».

Ακολούθησε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση απαντώντας στα ερωτήματα των αναγνωστών, φωτογραφήθηκε και υπέγραψε τα αντίτυπα των βιβλίων της.

«Το παιδί του εχθρού μου είναι εχθρός μου»; Στους αναγνώστες απομένει να απαντήσουν σ’ αυτό το καίριο ερώτημα του βιβλίου. Καλή ανάγνωση!