Η Ελένη Δικαίου απαντάει στις 11+1 ερωτήσεις του Διονύση Λεϊμονή
Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος
Η Ελένη Δικαίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Ιωνία Βόλου. Τελειώνοντας το Λύκειο εγκαταστάθηκε στον Πειραιά και για αρκετά χρόνια εργάστηκε στις Δημόσιες Σχέσεις του ΟΤΕ. Με τη λογοτεχνία άρχισε να ασχολείται απ’ τα μαθητικά της χρόνια στέλνοντας συνεργασίες αρχικά στο περιοδικό Η ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ και αργότερα σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Το 1990 γράφει για πρώτη φορά ένα μυθιστόρημα για νέους «Τα κοριτσάκια με τα ναυτικά», με θέμα το αναγκαστικό ξερίζωμα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, τόπο καταγωγής των δικών της. Το βιβλίο βραβεύτηκε από την Ένωση Σμυρναίων Αθηνών και λίγο μετά την έκδοσή του κυκλοφόρησε στα Γαλλικά από τις Εκδόσεις L΄ ECOLE DES LOISIRS με τον τίτλο: QUE DEMAIN SOIT UN JOURDE BONHEUR έχει δε συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα διδασκαλίας του INSTITUT NATIONAL DE LANGUES ET DE CULTURES ORIENTALES (PARIS). Από τότε και ύστερα η Ελένη Δικαίου ασχολείται αποκλειστικά με τη λογοτεχνία για εφήβους και παιδιά. Έχει γράψει μυθιστορήματα και βιβλία για μικρότερα παιδιά. Πολλά από αυτά έχουν διακριθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Μια γυναίκα με γερές μικρασιάτικη ρίζα, μητέρα, σύζυγος και βέβαια μια επιτυχημένη βραβευμένη συγγραφέας παιδικών και εφηβικών βιβλίων …Ποιος από όλους αυτούς τους «ρόλους» μπορεί να επισκιάζει τους άλλους ή συνυπάρχουν αρμονικά;
Όλα τα παραπάνω είναι «στοιχεία ταυτότητας». Aν δεν βρίσκονται σε ισορροπία μεταξύ τους, τίποτε δεν μπορεί να λειτουργήσει σε μένα. Αποσυντονίζομαι εντελώς...
Κουβαλάμε τις αφηγήσεις και τις αναγνώσεις μας… Ποιος είναι το δικό σας «φορτίο»;
Έχω την τύχη να έχω ένα πλούσιο φορτίο κι απ’ τα δυο.
Στη Νέα Ιωνία Βόλου, εκεί που γεννήθηκα και μεγάλωσα, οι άνθρωποι, Μικρασιάτες όλοι, αγαπούσαν ο ένας την συντροφιά του άλλου. Μαζεύονταν οι φίλες της μαμάς μου για το απογευματινό τους καφεδάκι, μαζευόταν η γειτονιά μπροστά στις δροσερές αυλόπορτες τα βράδια του καλοκαιρού. Αυτές οι συντροφιές κουβαλούσαν μαζί τους ιστορίες. Εμείς, τα μικρά καθόμαστε στα σκαμνάκια μας και ακούγαμε. Τις πιο πολλές φορές αυτές οι ιστορίες μιλούσαν για τις Αξέχαστες Πατρίδες της Ανατολής, όμως υπήρχαν κι άλλες για τον πόλεμο του 40, την Κατοχή, παραμύθια που είχαν ακούσει απ’ τους παλιότερους, για το τι είχε συμβεί στον καθένα τους στη δουλειά, σε ένα ταξίδι, κάπου…κάποτε.
Στον πατέρα μου επίσης άρεσε πολύ να μου αφηγείται ιστορίες κι επειδή η δική του καταγωγή ήταν από ένα μικρό χωριό κοντά στη λίμνη Πλαστήρα, οι δικές του μιλούσαν για πράγματα διαφορετικά, ανοίγοντας καινούργιους ορίζοντες και στη γνώση και στη φαντασία.
Όσο για τις αναγνώσεις, στο σπίτι μου όλοι αγαπούσαν το διάβασμα, το αγάπησα κι εγώ από μικρή. Από τότε διάβαζα και συνεχίζω να διαβάζω πολύ…
Πώς αυτό μεταπλάθεται, αξιοποιείται, εντοπίζεται στην τέχνη σας;
Όταν διαβάζεις πολύ, όταν ακούς πολλές ιστορίες, κάποια στιγμή μπαίνεις στον πειρασμό να σκαρώσεις μια ιστορία κι εσύ. Κάπως έτσι λέω πως άρχισα να γράφω κι αυτό συνέβη πολύ νωρίς, από τα εφηβικά μου χρόνια. Θυμάμαι ακόμη τη χαρά που ένιωσα, όταν είδα να δημοσιεύεται ένα διηγηματάκι μου στη Διάπλαση των Παίδων. Πήγαινα στην Γ' Γυμνασίου τότε.
Και το γύρω περιβάλλον σας στενότερο ή ευρύτερο; Ποιο ρόλο έπαιξε ή διαδραματίζει;
Οι γονείς μου θεωρούσαν πάντα υπέρτατο αγαθό τη μόρφωση. Μοιράστηκα μαζί τους από τα χρόνια της εφηβείας το όνειρό μου να γίνω συγγραφέας. Είχα επιλέξει να σπουδάσω δημοσιογραφία επηρεασμένη από τον Χέμιγουεϊ και την Οριάννα Φαλάτσι. Το νεανικό μου μυαλό συνέδεε άμεσα τη δημοσιογραφία με τη συγγραφή, όμως στη δική μου εποχή, δεκαετία του 70, δεν υπήρχαν στην Ελλάδα σχολές Πανεπιστημιακές για τον συγκεκριμένο κλάδο. Υπήρχαν μόνο στο εξωτερικό κάτι το οποίο δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά οι δικοί μου. Τελικά ο δρόμος για να εκπληρώσω το νεανικό μου όνειρο ήταν διαφορετικός. Λυπάμαι μόνο που ο μπαμπάς μου έφυγε νωρίς και δεν πρόλαβε να το ζήσει. Του έχω αφιερώσει το «Αναζητώντας τους χαμένους ήρωες», νομίζω πως θα του άρεσε πολύ!
Αγαπημένο άκουσμα (ιστορία-τραγούδι-φράση);
Τραγούδια από τις Αξέχαστες πατρίδες Ανατολής που άκουγα από μικρή, όπως το «Σ’ αγαπώ γιατί είσαι ωραία σ’ αγαπώ γιατί είσαι εσύ». Νομίζω ότι εκτός από την υπέροχη μελωδία αυτό το «σ’ αγαπώ γιατί είσαι εσύ» εμπεριέχει όλο το νόημα της αληθινής αγάπης.
Φράση τώρα: κάτι το οποίο είχε πει ο Μένανδρος: «Ως χαρίεν εστί άνθρωπος όταν άνθρωπος η» (πόσο όμορφο πράγμα είναι ο άνθρωπος όταν είναι άνθρωπος!).
Αγαπημένη εικόνα;
Το πρόσωπα της Λυδίας και της Ιφιγένειας πλάι πλάι. Είναι οι δυο μου εγγονές και η θέα απ’ το μπαλκόνι στο σπιτάκι που έχω στο βουνό. Το δάσος με τα έλατα και τις βελανιδιές και στο βάθος η λίμνη Πλαστήρα…
Αν δεν αναπνέατε με οξυγόνο, τι θα σας έδινε ζωή;
Η αγάπη!
Αν έπρεπε να στερηθείτε κάτι που αγαπάτε πολύ τι θα ήταν αυτό;
Δεν θα ήθελα να βρεθώ στην ανάγκη να κάνω τέτοια επιλογή. Μακάρι να μην χρειαστεί ποτέ.
Αγαπημένο: Όνομα; Λουλούδι; Γεύση; Μυρωδιά;
Τα ονόματα των ανθρώπων που αγαπώ. Λουλούδι το γιασεμί, το ίδιο και η μυρωδιά του, όσο για την γεύση η πιο «αμαρτωλή», η γλυκιά…
Ένας κακός εφιάλτης;
Δεν τους θέλω τους κακούς και καλά θα κάνουν να μην με θελήσουν ούτε κι εκείνοι.
Ένας επόμενος στόχος στη ζωή σας, στην πορεία σας;
Έχουμε περάσει, συνεχίζουμε να περνάμε μια δοκιμασία. Η πανδημία του covid 19 έσπρωξε στο πίσω μέρος του μυαλού μου σχέδια και προοπτικές. Υποθέτω ότι το ίδιο συνέβη στους περισσότερους από εμάς. Κρατώ λοιπόν τα όνειρα και τα σχέδια για αργότερα με την ελπίδα πως για αυτό το «αργότερα» δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ.
Σας δίνω πέντε λέξεις, σας παρακαλώ κάντε μου ένα μικροδιήγημα σε 43 ακριβώς λέξεις, αυτοβιογραφικό ή μη: χαμόγελο, μύθος, λαβύρινθος, καρσί και καθρέφτης.
«Να λοιπόν που είναι μύθος ότι μόνο όσοι γελούν είναι ευτυχισμένοι άνθρωποι… Τώρα το ξέρω, το βλέπω στον καθρέφτη καρσί στην έξοδο, καθώς βγαίνω από τον λαβύρινθο της ψυχής στον οποίο περιπλανιόμουν χρόνια. Ευτυχία είναι το χαμόγελο που βλέπω στο πρόσωπό μου…»
Σας ευχαριστώ.
Πρόσκληση φίλων