Γράφει: Δημήτρης Μπουζάρας

Η Ειρήνη Ψύρρα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1981. Μετά την αποφοίτησή της ως αριστούχου από το Αμερικανικό Κολέγιο της Αγίας Παρασκευής (Pierce College), σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Επικοινωνία στο πανεπιστήμιο Tufts University της Βοστόνης όπου της αποδόθηκαν οι ύψιστες διακρίσεις summa cum laude και phi beta kappa. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στις Διεθνείς Σχέσεις στο Elliott School of International Affairs του George Washington University στην  Ουάσινγκτον.

Ξεκίνησε την καριέρα της ως σύμβουλος επικοινωνίας στο Υπουργείο Επικρατείας. Από το 2007 έχει διατελέσει διευθυντικό στέλεχος σε πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες με έδρα την Αθήνα και μετέπειτα τις Βρυξέλλες. Από τα τέλη του 2019, ζει και εργάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ως υπεύθυνη στρατηγικής στο μεγαλύτερο όμιλο στη φροντίδα υγείας παγκοσμίως.

Το «Αθώα ψέματα, ένοχες αλήθειες...» είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.

Κυρία Ψύρρα, έχετε ένα πλούσιο  και εντυπωσιακό βιογραφικό παρά το νεαρό της ηλικίας σας. Επίσης, εντυπωσιακή είναι και η ανέλιξη σας στον επαγγελματικό στίβο, συγχαρητήρια και για τα δύο. Σε ποιο σταυροδρόμι συναντηθήκατε με τη γραφή; Πώς προέκυψε; Τι ανάγκες σας καλύπτει;

Η αλήθεια είναι πως, όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, γράφω για όσα ονειρεύομαι και ονειρεύομαι τα όσα γράφω... Με άλλα λόγια, η γραφή μού δίνει τη δυνατότητα να αποτυπώνω την πραγματικότητα που βιώνω αλλά και να δημιουργώ κόσμους, με δικά μου χρώματα και σχήματα. Υπό αυτή την έννοια, είναι μια διαδικασία συνάμα λυτρωτική και δημιουργική.

Η μέχρι τώρα πορεία σας, σαφέστατα προϋποθέτει πολλή δουλειά και φυσικά πολύ αυστηρό προγραμματισμό, επίσης, ένα πρόγραμμα που δεν επιδέχεται παρέκκλιση. Αν λάβει υπόψιν κανείς πως δε γεμίζουν μόνο τούτα το εικοσιτετράωρο σας, πως δημιουργήσατε αυτό το κενό στον χρόνο το οποίο είναι απαραίτητο να χωρέσει μια ακόμη αγάπη σας, τη συγγραφή;

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε πριν από πέντε χρόνια, σε μια φάση μεταβατική – τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Συνεπώς, αυτό μου έδωσε την πολυτέλεια του χρόνου να αφήσω τους χαρακτήρες να εξελιχθούν οργανικά και τελικά να καθορίσουν εκείνοι τις εξελίξεις. Η γραφή, όπως και η αγάπη, δεν βιάζεται κι αυτό το βιβλίο κρύβει μέσα του πολλή αγάπη! Όσο για το γράψιμο γενικότερα, αποτελεί σε κάθε περίπτωση κομμάτι της καθημερινότητάς μου, δεδομένου πως δραστηριοποιούμαι επαγγελματικά στο χώρο της στρατηγικής και της επικοινωνίας.

Το πρώτο συγγραφικό σας έργο είναι το μυθιστόρημα με τίτλο «Αθώα ψέματα, ένοχες αλήθειες» το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. Εντυπωσιάζει ως προς τη μορφή αλλά και ως προς το περιεχόμενο. Πρωτότυπη ιδέα, μια ιστορία που κρύβει στα σπλάχνα της άλλη μια. Πώς προέκυψε η σκέψη για αυτό το συγγραφικό τέχνασμα; Επίσης, πώς προέκυψε η αρχική ιδέα για την πλοκή; 

Η αρχική ιδέα, τόσο για την πλοκή όσο και για το τέχνασμα του ενός βιβλίου που κρύβεται στα σπλάχνα του άλλου, ήταν μια έμπνευση της στιγμής. Άλλωστε, η δύναμη που κρύβει κάθε μικρή στιγμούλα είναι μια από τις βασικές ιδέες του βιβλίου. Καθώς η ιδέα ωρίμαζε στο μυαλό μου και αφού ξεκίνησα να τη γράφω, οι χαρακτήρες μού έδειξαν, όπως σας είπα, τον δρόμο - ο οποίος, λόγω των επιλογών τους, ήταν... μονόδρομος!

Ένα άλλο χαρακτηριστικό που αποτελεί ευχάριστη έκπληξη για τον αναγνώστη και είναι εξίσου εντυπωσιακό -τόσο αυτό καθ' αυτό όσο και ο βαθμός δυσκολίας που εμπεριέχει- είναι το διαφορετικό ύφος των δύο ιστοριών. Θα έλεγε κανείς πως είναι γραμμένες από διαφορετικούς συγγραφείς. Πώς ήρθε η ιδέα; Πόσο εύκολο ήταν; Ποιοι οι στόχοι αυτής της επιλογής;

Σκοπός μου ήταν ο αναγνώστης, καθώς διαβάζει τις δυο ιστορίες, να νιώσει πως πράγματι «ακούει» τη φωνή δυο διαφορετικών αφηγητών. Οτιδήποτε λιγότερο θα αποδυνάμωνε την αλήθεια της κάθε ιστορίας. Χαίρομαι που θεωρείτε ότι το πέτυχα! Έχετε, πάντως, δίκιο πως δεν ήταν εύκολο και δε σας κρύβω πως, στη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου, ένιωθα πως ακροβατούσα ανάμεσα σε δυο ζωές. Όπως, όμως, ανακαλύπτει ο αναγνώστης, οι ιστορίες είναι συχνά δεμένες με ιστούς αράχνης άρρηκτους... 

Προφανής από τις πρώτες σελίδες είναι η στόφα του συγγραφέα και το πηγαίο σας ταλέντο. Ένα μυθιστόρημα που δε θέλει να εντυπωσιάσει με τον επιτηδευμένο του λόγο αλλά με την πρωτοτυπία τόσο της σύλληψης, παρουσίασης όσο και του περιεχόμενου όπως προανέφερα. Εξαιρετική πλοκή  και αριστοτεχνικό «χτίσιμο» χαρακτήρων, πολύ δυνατές και συνεχείς ανατροπές -στο κατάλληλο σημείο- και ικανότητα να δημιουργήσετε κοινό από το πρώτο σας βιβλίο. Ποια ήταν και ποια είναι η σχέση σας με τη λογοτεχνία -μιας και το αντικείμενο σας είναι τελείως διαφορετικό- μεγαλώσατε σε ένα σπίτι με βιβλία; Υπάρχει κάποιος άλλος στην οικογένεια σας που γράφει;

Καταρχάς, σας ευχαριστώ από καρδιάς για τα καλά σας λόγια. Κατά ένα περίεργο τρόπο και αν και προέρχομαι από μια οικογένεια που αγαπά τη λογοτεχνία, η αλήθεια είναι πως γοητεύομαι περισσότερο από την ιστορία παρά από τη μυθοπλασία. Ειδικά αυτό τον καιρό, προτιμώ τις βιογραφίες σύγχρονων προσωπικοτήτων. Η ίδια η ζωή γράφει συχνά τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες. Και για να προλάβω την ερώτηση σας, γιατί ασχολήθηκα με τη λογοτεχνία, είμαι μάλλον η εξαίρεση στον δικό μου κανόνα!

Η ιστορία της Ζωής Ορφανού είναι μια παρουσίαση της σκληρής πραγματικότητας. Μιας πραγματικότητας που σχοινοβατεί σε αχνές κόκκινες γραμμές και σύνορα κρυμμένα στην ομίχλη τα οποία εύκολα παραβιάζονται με το παραμικρό παραπάτημα. Είναι προϊόν καθαρά μυθοπλασίας; Η επιλογή των ονομάτων ήταν τυχαία; Σας δυσκόλεψε κάποιος η κάποια από τους ήρωες; Σας καθοδήγησε;

Είμαι άνθρωπος που πιστεύει πως την τύχη μας την ορίζουμε εμείς, άρα τίποτα δεν είναι... τυχαίο! Όσο για το αν με δυσκόλεψε κάποιος από τους ήρωες, είναι σαν να ρωτάτε ένα γονιό αν τον δυσκόλεψε κάποιο από τα παιδιά του. Θα σας έλεγα πως σημασία έχει αν τους αγάπησα ουσιαστικά – με άλλα λόγια, αν αγάπησα τις αδυναμίες τους. Και η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι, με το χέρι στην καρδιά, «ναι». Αγάπη ευελπιστώ να νιώσουν και οι αναγνώστες για... τις αδυναμίες των ηρώων. 

Το «Αθώα ψέματα, ένοχες αλήθειες» είναι ένα βιβλίο το οποίο κρύβει μέσα του φιλοσοφικές ανησυχίες και αγωνίες της ζωής τόσο ατομικές, όσο και συλλογικές. Λίγοι συγγραφείς μπορούν να μην καταθέσουν βιωματικά στοιχεία, να περάσουν ιδέες, σκέψεις στα πρώτα τους βιβλία. Πόση Ειρήνη Ψύρρα εμπεριέχεται το βιβλίο;

Νομίζω πως κάθε συγγραφέας, μέσα από τους ήρωες του, φωτίζει κομμάτια του εαυτού του – συνήθως τα πιο σκοτεινά. Άρα η μυθοπλασία και η πραγματικότητα αναπόφευκτα τέμνονται. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι πως οι ήρωες του βιβλίου καθρεφτίζουν αλήθειες και ψέματα που όλοι κρύβουμε μέσα μας. Και αυτός, αν μου επιτρέπετε, είναι και ο λόγος που πιστεύω πως έχει αγαπηθεί τόσο.

Ποιους στόχους θέσατε στην αρχή της συγγραφής; Μείνατε ικανοποιημένη με το τελικό αποτέλεσμα;

Μοναδικός στόχος ήταν ο αναγνώστης, διαβάζοντας το βιβλίο, να βουτήξει σε ένα λαβύρινθο συναισθημάτων και γεγονότων και να αντικρίσει, όχι μόνο μια συγκλονιστική ιστορία αλλά και ένα καινούριο κόσμο – γύρω του και κυρίως μέσα του. Αν και, όπως η ηρωίδα, είμαι συνήθως ανικανοποίητη, τα όσα μοιράζονται μέχρι στιγμής μαζί μου οι αναγνώστες με πλημμυρίζουν ικανοποίηση και γι’ αυτό το σπάνιο, για μένα συναίσθημα, είμαι βαθιά ευγνώμων.

Αφήνοντας μετέωρη την ετυμηγορία της κεντρικής ηρωίδας είναι σαν να ζητάτε από τον αναγνώστη να είναι δια δραστικός μαζί σας. Εισέρχεται αβίαστα στη διαδικασία να προβληματιστεί, να συνεχίσει την αναγνώστη νοητά αυτή τη φορά μετά το τέλος της πραγματικής ανάγνωσης, να ψάξει το δεύτερο επίπεδο της ιστορίας η ακόμη και το τρίτο, να  συνεχίσει να «συνομιλεί» μαζί σας, να πάρει θέση, να επιλέξει στρατόπεδο, να εκδώσει απόφαση ως άλλος δικαστής. Καταφέρατε με αυτό τον τρόπο από το πρώτο βιβλίο να πλάσετε κοινό. Ποιοι ήταν οι συγγραφείς που σας έχουν επηρεάσει κατά τη γνώμη σας;

Και πάλι σας ευχαριστώ για τα λόγια σας. Αν ένα πράγμα εύχομαι να συνεχίσει νοητά ο αναγνώστης, αφού ολοκληρώσει το βιβλίο, αυτό είναι να αγαπά, όχι την τελειότητα, αλλά την ατέλεια – στους άλλους και στον εαυτό του. Νομίζω πως περισσότερο εμπνέομαι, παρά επηρεάζομαι... Από τους ανθρώπους που τολμούν, που φτιάχνουν τους δικούς τους κανόνες, και που δε χάνουν την πίστη τους στην έμφυτη δικαιοσύνη της ζωής. 

Κατά τη διαδικασία της γραφής ποιο θεωρείτε δυσκολότερο, το «χτίσιμο» των χαρακτήρων, η εξέλιξη της πλοκής;

Tο συνδυασμό των δυο... Να είναι οι ήρωες αντάξιοι της πλοκής και το ανάποδο!

Τι είδους αποτέλεσμα ήταν το βιβλίο, αγάπης, δουλειάς, έμπνευσης, ταλέντου, τύχης;

Αυτό το βιβλίο ξέρω πως είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς αναμεμειγμένης με πολλή αγάπη και εύχομαι να πυροδοτήθηκε από ταλέντο... Όπως σας είπα, δεν πιστεύω στην τύχη αλλά αναμφίβολα πιστεύω στις κατάλληλες ευκαιρίες. Όπως έχει σοφά ειπωθεί, άλλωστε, τύχη είναι όταν η σκληρή δουλεία συναντά την ευκαιρία. Και για αυτή την ευκαιρία καθώς και την εμπιστοσύνη, χρωστάω ένα μεγάλο ευχαριστώ στις εκδόσεις Αρμός.

Πόσοι άνθρωποι θεωρείτε πως είναι ένας συγγραφέας;

Θεωρώ πως όλοι μας έχουμε μέσα μας αμέτρητες εκφάνσεις. Απλά, οι συγγραφείς έχουν το χάρισμα ή τη δυνατότητα – όπως ο καθένας το αντιλαμβάνεται – να τις μεταμορφώνουν σε λέξεις. Όπως γράφει και η ηρωίδα-συγγραφέας στο βιβλίο μου... «τα γεγονότα της ζωής μου άρπαξα κι έγιναν γράμματα, λέξεις, ιστορία, αθώα ψέματα κι ένοχες αλήθειες...».

Συνήθως η τελευταία μου ερώτηση είναι: «Tι ετοιμάζετε για το μέλλον». Τούτη τη φορά αισθάνομαι την ανάγκη να τη διατυπώσω διαφορετικά. Πότε θα είναι έτοιμο το νέο σας βιβλίο;

Θα τελειώσω εκεί όπου ξεκινήσατε... Εύχομαι να δημιουργήσω σύντομα ένα κενό για να αποτυπώσω σε λέξεις την ιστορία του δεύτερου βιβλίου μου, που έχει ήδη διαμορφωθεί στο μυαλό μου. Αν και δεν ξέρω το πότε, είμαι σίγουρη πως το «όποτε» θα είναι την κατάλληλη στιγμή. Σας ευχαριστώ και πάλι!