Γράφει: Αναστασία Δημακοπούλου

Η πρώτη συγγραφική της δουλειά, «το λιμάνι των χαμένων γυναικών», εντυπωσίασε τους αναγνώστες, προκαλώντας αίσθηση ως νεοεισερχόμενη στον  λογοτεχνικό χώρο, τόσο με τη λυρική γραφή, όσο και με την ιδιαίτερη πλοκή που περιείχε πλούσια εθνογραφικά-πολιτισμικά στοιχεία. Φέτος, επιστρέφει με τη «Θράσσα-Η μάγισσα της Θράκης», ένα συγγραφικό έργο που αναβιώνει το ιστορικό παρελθόν της Θράκης, τη γενέτειράς της, εστιάζοντας στη βυζαντινή περίοδο, μεταφέροντας στο βιβλίο της αρμονικά, ιστορικοπολιτικά και εθνογραφικά στοιχεία, επισημαίνοντας το βυζαντινό παρελθόν της Θράκης.

Πιστεύετε ότι ο ευρύτερος ελληνικός πληθυσμός γνωρίζει τον στρατηγικό ρόλο της περιοχής της Θράκης κατά την Βυζαντινή περίοδο; Είναι το βιβλίο σας σημαντικό κίνητρο για να το ανακαλύψουν; Νομίζω ότι γενικότερα δεν γνωρίζουμε την ιστορία του Βυζαντίου, πόσο μάλλον τη βυζαντινή Θράκη και τον ρόλο που διαδραμάτισε ο τόπος αυτός για αιώνες τόσο στρατηγικά όσο και πολιτισμικά. Η ΘΡΑΣΣΑ, ως μυθιστόρημα για τη βυζαντινή Θράκη, αναφέρεται εκτενώς στο ιστορικό, κοινωνικό και γεωγραφικό πλαίσιο της εποχής και επιχειρεί να διαφωτίσει πτυχές εν πολλοίς άγνωστες στο ευρύ κοινό.

Γιατί επιλέξατε να ζωντανέψετε  μία περίοδο αρκετά απαιτητική, όπως αυτή του Βυζαντίου, που χρήζει εξονυχιστική και στοχευμένη μελέτη, μία περίοδο που δύσκολα «ακουμπούν» γενικά οι συγγραφείς στα βιβλία τους;

Επέλεξα το Βυζάντιο και τη Θράκη ακριβώς γιατί οι γνώσεις μας είναι τόσο λίγες. Η έρευνα για τη συγγραφή του μυθιστορήματος με έκανε και εμένα «πλουσιότερη», μπορώ να πω μάλιστα ότι διασκέδασα κατά τη διεξαγωγή της. Παράλληλα, μου δόθηκε μια ευκαιρία να γράψω για τον τόπο μου, τον οποίο λατρεύω και σπάνια αποτελεί λογοτεχνική επιλογή.

Στη Θράσσα παρελαύνουν τσάροι, γενναίοι πολεμιστές, μύστες, ιππότες μεταμορφώνονται σε αρχαίους σάτυρους, συγχωνεύονται σ’ ένα μπουλούκι ηθοποιών με μίμους, ταχυδακτυλουργούς, μουσικούς και χορευτές δημιουργώντας ένα αλλόκοτο χορευτικό γαϊτανάκι, που εντυπωσιάζει τον αναγνώστη. Πώς προέκυψε η αναπαράσταση αυτής της σκηνής; ήταν κάτι το οποίο είχατε σκεφτεί αρχικά ή συνέβη στην πορεία κατά την εξέλιξη ιστορίας;

Δεν γνωρίζω εξ’ αρχής τους ήρωες των μυθιστορημάτων μου. Ξεπηδούν πάντα κατά τη διάρκεια της συγγραφής, ανάλογα με το θέμα που περιγράφεται σε κάθε σκηνή ή με το θέμα που εξυπηρετεί την πλοκή. Ωστόσο όσο καλύτερα γνωρίζω το πλαίσιο που πραγματεύομαι τόσο πιο εύκολο μου είναι να παράγω «πολύχρωμους» ήρωες και να περιγράψω αλλόκοτες σκηνές. Για αυτό θεωρώ σημαντικό να γνωρίζω πολύ καλά εκ των προτέρων την εποχή και τον τόπο, όπου τοποθετούνται οι ήρωες και η πλοκή του βιβλίου μου.

Η Ζωή η αρχοντοπούλα της Μοσυνούπολης, μετά την πολιορκία της από τους Βούλγαρους, θα καταφέρει να επιβιώσει, υπό την σκέπη και την προστασία του ήρωα ιππέα Πετάρ. Ομολογουμένως, το παρελθόν της βρίθει από μυστήριο. Η συνάντησή τους μοιραία, θ’ αναβιώσει έναν πολύ παλιό χρησμό, ωστόσο, η όλη πλοκή της ιστορίας, ξετυλίγεται  στον αναγνώστη σταδιακά, φανερώνεται κομμάτι-κομμάτι επιτείνοντας την αγωνία του. Ο τρόπος αυτός οργάνωσης και απόδοσης των γεγονότων, ήταν κάτι το οποίο το είχατε σχεδιάσει αρχικά ή προέκυψε και κατά την διάρκεια της συγγραφής;

Η αλήθεια είναι ως όταν αρχίζω να γράφω δεν έχω σχεδιάγραμμα. Σπάνια γνωρίζω εξ αρχής τους ήρωες ή τις καταστάσεις που θα περιγραφούν στο κείμενο - με οδηγεί απλά η γραφή. Ωστόσο μου αρέσει πολύ το μυστήριο (και το μυστηριακό) και η Ζωή προέκυψε ως ιδανική ηρωίδα για τον σκοπό αυτό. Η Ζωή συνοψίζει για μένα τη Θράκη μου: είναι τόπος αινιγματικός κι απόμακρος, καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου και αργεί να φανερώσει τα μυστικά στους επισκέπτες της, οι οποίοι όταν τη γνωρίσουν δένονται.

Στον χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας, αν όχι ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάχτυλα είναι οι Έλληνες συγγραφείς του ιστορικού, που επιχειρούν να τοποθετήσουν τις ιστορίες τους σε παλαιότερο αιώνα πέρα του 20ού αι., αν σκεφτεί κανείς πόσα σπουδαία γεγονότα συνέβησαν και πριν το 1900 μ.Χ. και κάθε φορά που ένας Έλληνας συγγραφέας τολμά, για μένα, είναι μία μικρή νίκη της ελληνικής λογοτεχνίας. Θα θέλατε να μας πείτε τις σκέψεις σας πάνω σε αυτό το θέμα;

Η αλήθεια είναι πως το ιστορικό μυθιστόρημα δεν είναι και το πιο δημοφιλές είδος στους αναγνώστες, ίσως για αυτό είναι λιγότεροι και οι συγγραφείς του είδους. Επίσης, η συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορήματος χρειάζεται περισσότερο χρόνο, δεδομένου ότι για να είναι αληθοφανές το κείμενο θα πρέπει να έχει πολύ σαφές πλαίσιο, πράγμα που προϋποθέτει έρευνα. Από την άλλη, οι Έλληνες δεν έχουμε διδαχτεί την Ιστορία με τρόπο ενθουσιώδη, ώστε να μας κινεί το ενδιαφέρον η ανάγνωση ή η ανακάλυψη του ιστορικού παρελθόντος μας. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τη μειωμένη παραγωγή και έκδοση ιστορικών μυθιστορημάτων. Ωστόσο, κάτι μου λέει πως στο μέλλον αυτό πρόκειται να αλλάξει και πως αυξάνονται οι φανς του ιστορικού μυθιστορήματος.

Πιστεύετε ότι τη σημερινή εποχή, στον λογοτεχνικό χώρο υπάρχουν οι επονομαζόμενες «λογοτεχνικές συντροφιές» που προσανατολίζουν ανάλογα, το αναγνωστικό κοινό και διαμορφώνουν το πνευματικό κλίμα της εποχής;

Συντροφιές πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν και για μένα καλώς υπάρχουν, γιατί έχει μεγάλη σημασία να νιώθουμε πως μοιραζόμαστε τα ίδια αναγνωστικά ενδιαφέροντα με άλλους ανθρώπους. Όμως, το σημαντικό, εν τέλει, είναι να ξέρει κανείς να αξιολογεί τι του αρέσει, να ξεχωρίζει τι είναι τάση και τι όχι και να μπορεί να επιλέγει τα αναγνώσματά του χωρίς να του τα υποδεικνύουν.

Πόσο δύσκολο είναι να αναπαραστήσετε μία τόσο διαφορετική εποχή από τη δική μας, πόση προεργασία χρειάζεται ώστε το αποτέλεσμα να είναι όσο το δυνατόν πιο ελκυστικό και πιστευτό στον αναγνώστη;

Έχω πει πολλές φορές πως για μένα δεν υπάρχει τίποτα πιο συναρπαστικό από την προσπάθεια αναπαράστασης του παρελθόντος. Αυτός είναι και ο λόγος που επιλέγω τόσο να διαβάζω όσο και να γράφω ιστορικά μυθιστορήματα. Ωστόσο, για να είναι όσο το δυνατόν πιο ολιστική η προσέγγιση του παρελθόντος θα πρέπει να προηγηθεί τόσο βιβλιογραφική όσο και επιτόπια έρευνα από την/τον συγγραφέα. Σε αντίθετη περίπτωση είναι ιδιαίτερα δύσκολο να περιγράψεις ένα μνημείο, να εικονοποιήσεις τα ενδύματα της εποχής ή να μεταφέρεις στον αναγνώστη π.χ. τη γεύση ενός μεσαιωνικού φαγητού, εάν δεν γνωρίζεις καλά τη μεσαιωνική διατροφή. Η μη καλή γνώση του αντικειμένου θα εντοπιστεί σίγουρα από τον αναγνώστη και θα έχει αντίκτυπο στο κείμενο.

Θα αντέχατε τη ζωή εκείνης της εποχής, την έντονη μυστηριακή ατμόσφαιρα του φυσικού και υπερφυσικού στοιχείου, να ζείτε ανάμεσα σε ιππότες, μάγισσες, σταυροφόρους, την προσαρμογή στη ζωή της υπαίθρου; Τι σας γοητεύει περισσότερο, η ξεχωριστή,  δυναμική προσωπικότητα της αρχοντοπούλας Ζωής που γητεύει τ’ αρσενικά με το αδάμαστο του χαρακτήρα της, ή η μεταφυσική δύναμη που αποπνέει η καπήλισσα Ξένη και η οιωνοσκόπος Κερασία;

Ναι! Εννοείται πως θα ήθελα να ζήσω στη Βυζαντινή Θράκη!!! Από τις ηρωίδες μου αγαπώ ιδιαίτερα την καπήλισσα – μάγισσα Ξένη, θα έδινα τα πάντα για να περάσω λίγο χρόνο μαζί της!

Κεντρικό πρόσωπο και στα δύο βιβλία σας είναι γυναίκα. Πιστεύετε ότι  είναι πιο δυναμικές οι γυναίκες από τους άντρες; είναι προικισμένες από τη φύση τους ν’ αντέχουν τις δυσκολίες της ζωής;

Αγαπώ πολύ να γράφω για γυναίκες. Οι γυναίκες είμαστε πολύ δυνατές και πολύ δεμένες με τη φύση γύρω μας. Αυτή η σχέση των γυναικών με τη σελήνη, τον χρόνο, τον κύκλο της ζωής κ.ά. εμένα με εντυπωσιάζει.

Θα θέλατε να μας αναφέρετε τρεις τίτλους βιβλίων που σας επηρέασαν και σας άφησαν τη σφραγίδα τους τόσο στο συγγραφικό κομμάτι, αλλά και στους υπόλοιπους τομείς της ζωής σας;

Τρία μόνο; Το «Μόμπυ Ντικ» του Herman Melville, το «Νησί κάτω από τη θάλασσα» της Isabel Allende και η «Γυναίκα φωλιά» της Gioconda Belli.

Αναστασία μου σε ευχαριστώ από καρδιάς!