Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ σε άλμπουμ τού Facebook.
Σχετικά με το βιβλίο «Ένας αιώνας και μια νύχτα».
Σχετικά με το συγγραφέα Αλέξανδρο Νίκα.

Oι εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ παρουσίασαν το βιβλίο τού Αλέξανδρου Νίκα, «Ένας αιώνας και μια νύχτα».

Για το βιβλίο μίλησαν οι:

- Σωτήρης Δημητρίου, πεζογράφος,
- Κώστας Κωνής, Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας, και
- Αλέξανδρος Νίκας, συγγραφέας

Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Μάγδα Τσέγκου.

Ο κος Γιάννης Κωνστανταρόπουλος, ο εκδότης τού Μίνωα, ευχαρίστησε το κοινό και το πάνελ για την παρουσία του αλλά «ιδιαίτερα το φίλο Αλέξανδρο ο οποίος μας εμπιστεύτηκε το 3ο του βιβλίο», όπως είπε. «Είναι ένα ιδιαίτερο βιβλίο, δεν μοιάζει με τα άλλα βιβλία του και ο τίτλος του εκφράζει απόλυτα το περιεχόμενό του, διαρκεί έναν αιώνα και μία νύχτα, περνώντας μέσα από τη σύγχρονη ιστορία τής χώρας μας», σχολίασε για το ίδιο το βιβλίο.

Η κα Τσέγκου ευχαρίστησε τον εκδότη και καλωσόρισε με τη σειρά της το κοινό «στον υπέροχο αυτό χώρο που φιλοξένησε σπουδαίους ανθρώπους», αναφερόμενη στην αίθουσα εκδηλώσεων τού ΙΑΝΟΥ στην Αθήνα. Ζήτησε το χειροκρότημα των παρευρισκόμενων για «τον υπέροχο άνθρωπο», το συγγραφέα Αλέξανδρο Νίκα και συμπλήρωσε το λόγο, «για να του φύγει το άγχος!».

«Ο Αλέξανδρος συγκέντρωσε εδώ πάρα πολλούς Ηπειρώτες», συνέχισε η κα Τσέγκου. Παρευρέθηκαν όμως και προσωπικότητες στις οποίες αναφέρθηκε ονομαστικά, ο κος Αλέκος Παπαδόπουλος, πρώην υπουργός, οι κοι Βασίλης Γιόγιακας και Μάριος Κάτσης, βουλευτές Θεσπρωτίας, ο πρώην πρόεδρος τής Πανηπειρωτικής κος Γιώργος Οικονόμου, ο κος Περικλής Βασιλάκης, Αντιπεριφερειάρχης Νομού Πρεβέζης, ο κος Πετρολούκας Χαλκιάς, «ο πατριάρχης του κλαρίνου» όπως τον χαρακτήρισε, ο κος Αντώνης Κυρίτσης, «το αηδόνι τής Ηπείρου», ο κος Στυλιανός Μπέλλος, ερμηνευτής ηπειρώτικων τραγουδιών, σύσσωμο το διοικητικό συμβούλιο τής Πολιτιστική Ένωση Παραμυθιωτών Αθήνας, σύσσωμο το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης Απόδημων Σεβαστού, ο κος Χάρης Δαμάσκος, αντιπρόεδρος τού περιφερειακού συμβουλίου περιφέρειας Αττικής. Παρευρέθηκαν όμως και πολλοί λογοτέχνες, ομότεχνοι τού κου Νίκα τους οποίους ευχαρίστησε επίσης η κα Τσέγκου.

«Σήμερα θα σας παρουσιάσουμε ένα βιβλίο με πραγματικά συναρπαστικό ενδιαφέρον», είπε η κα Τσέγκου, «Ένα βιβλίο με λιτό λόγο, ξεκάθαρα νοήματα, περιέχει όλες τις συνταγές τής επιτυχίας. Ο συγγραφέας είναι δικό μας άνθρωπος, ένας ρομαντικός χαρακτήρας», συνέχισε και ευχήθηκε επιτυχία για την πορεία του. Εδώ παρενέβη ο ίδιος ο συγγραφέας σχολιάζοντας με διάθεση αστεϊσμού, «Από τη στιγμή που εκδόθηκε για εμένα είναι επιτυχία, το άγχος το έχει πλέον ο εκδότης!».

«Μας οδηγεί σε πρωτόγνωρα μονοπάτια γραφής. Σαν τα παλιά καλοδουλεμένα καλντερίμια τής Παραμυθιάς. Ζούμε μία πραγματική ιστορία ζωής που ξεκινά πριν από 100 χρόνια. Συναντώνται δύο πολιτισμοί, δύο θρησκείες, δύο γυναίκες και μία πατρίδα. Οι σκηνές εναλλάσσονται με ταχύτητα όπως και τα συναισθήματα. Σέβεται τα γεγονότα και εμπεριέχει ένα δημιουργικό οραματισμό. Όλα περιγράφονται στη μοναδική φράση τού συγγραφέα ο οποίος γράφει, "να μη φοβάσαι παιδί μου, ο φόβος σκοτώνει και μία νύχτα φόβου, μπορεί να διαγράψει τη ζωή, τη ζωή ενός ολόκληρου αιώνα"». Ολοκληρώνοντας η κα Τσέγκου, ευχαρίστησε το συγγραφέα «γιατί μας διδάσκει ότι διαβάζοντας μπορούμε να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι» και έδωσε το λόγο στον αντιπρόεδρο τής Πανηπειρωτικής κο Κώστα Κωνή.

Ο κος Κωνής ομολόγησε το άγχος του και για έναν επιπλέον λόγο όπως είπε, «διότι τυχαίνει να παρουσιάζω το βιβλίο με δύο καταξιωμένους φίλους, τη Μάγδα Τσέγκου, έγκριτη δημοσιογράφο και το Σωτήρη Δημητρίου, πρωτοπόρο Ηπειρώτη λογοτέχνη, τον κορυφαίο στον ελλαδικό χώρο. Κρίνετέ με με επιείκεια διότι δεν είμαι ούτε συγγραφέας ούτε άλλης μορφής λογοτέχνης, είμαι αναγνώστης και με αυτό το κριτήριο φρονώ ότι με επέλεξε ο Αλέξανδρος, ως αναγνώστη και φίλο του».

«Είναι αλήθεια ότι διαβάζοντας κάποια βιβλία, από τις πρώτες σελίδες του φαίνεται το τέλος τους. Για αυτό και κάπου στη μέση, οι αναγνώστες παρατούν τέτοια βιβλία. Σας διαβεβαιώνω ότι με αυτό το βιβλίο δεν κινδυνεύετε να διακόψετε την ανάγνωση, θα το διαβάσετε μέχρι τέλους, απνευστί. Ο συγγραφέας είναι ένα γνήσιος ηπειρώτης με εξαιρετικό ταλέντο γραφής, ένας αληθινός αγωνιστής τής ζωής», είπε και συνέχισε περιγράφοντας τη ζωή τού συγγραφέα, τη ζωή του στην Ήπειρο, μόνος στο ορφανοτροφείο αφού οι γονείς του έφυγαν μετανάστες στη Γερμανία, μετά σε ένα μικρό νοικιασμένο διαμέρισμα, τις σπουδές του στο μαθηματικό που επαληθεύει το ρητό, «Όταν η θέληση είναι δυνατή, το πόδι είναι ελαφρύ» και στη συνέχεια το πως έφτιαξε τη δική του οικογένεια. Μία άγνωστη πλευρά τού συγγραφέα που μας αποκαλύφθηκε είναι η ποδοσφαιρικές του επιδόσεις, φτάνοντας να παίξει και στον ΠΑΣ Γιάννενα όταν η ομάδα έπαιζε στην πρώτη Εθνική και αργότερα ως διαιτητής.

Αναφέρθηκε στη συνέχεια στη συμμετοχή τού συγγραφέα στα κοινά, με τη δράση του στο Σύλλογο τής γενέτειράς του ως πρόεδρος, «εκεί όπου τον γνώρισα και εγώ μέσω τής Πανηπειρωτικής», όπως είπε. Αναφέρθηκε εκτεταμένα στις δραστηριότητες τού Συλλόγου τού συγγραφέα και στις σημαντικές πρωτοβουλίες που πήρε για τη διατήρηση τού πολιτισμού τής Ηπείρου.

Συνέχισε μιλώντας για το βιβλίο, το πως διατρέχει τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, καταλήγοντας στο «πάντα εμπρός και πάντα δρόμος», το οποίο εντόπισε και ως το θεματικό πυρήνα τού βιβλίου. «Ο μύθος τού βιβλίου είναι αληθοφανής και πάντα σε αντιστοιχία με την πραγματικότητα», είπε και περιέγραψε την ίδια την ιστορία, από την έναρξή της στις 24 Φεβρουαρίου 1913, έναν αιώνα και μια νύχτα πριν, τις καταστάσεις που έζησαν οι ήρωές του σε αυτή την ιστορική διαδρομή. «Έρωτας, αγάπη, θρησκεία, ήθη και έθιμα, ιστορικές καταστάσεις, συνύπαρξη και συμβίωση, εμφύλιος σπαραγμός, μετανάστευση, όλα με το επικοινωνιακό στοιχείο τού ανθρωπισμού και τής ικανότητας τού συγγραφέα, παράγουν ένα εξαιρετικό δημιούργημα, κατάλληλα δουλεμένο μυθιστορηματικά. Συναντώνται τρεις πραγματικότητες, η ιστορική, του συγγραφέα και του αναγνώστη».

Η κα Τσέγκου διάβασε ένα μικρό απόσπασμα, ως επιθυμία τού συγγραφέα, που δείχνει τον τρόπο που γίνονταν τότε οι γάμοι.

Ο κος Δημητρίου, «ο πολυβραβευμένος συγγραφέας» όπως τον χαρακτήρισε η κα Τσέγκου, εξέφρασε τη χαρά του που παρευρίσκονταν στην παρουσίαση τού βιβλίου του Αλέξανδρου Νίκα. «Είναι άβολη αυτή θέση και πρέπει να ομολογήσω ένα μικρό τρακ», είπε αναφερόμενος στη συμμετοχή του στο πάνελ ως ομιλητής, «παρ' όλες τις ενθαρρύνσεις», συνέχισε αναφερόμενος στην προσπάθεια τής κας Τσέγκου να βοηθήσει όλους τους συμπαρουσιαστές της να αποφορτιστούν.

«Το βιβλίο συστήνεται κατ' αρχήν από τον τίτλο του. Είναι μία εκτενής τοιχογραφία, η περιπέτεια μίας οικογένειας στη διάρκεια ενός αιώνα. Ο συγγραφέας κινείται από τις λεπτομέρειες στη γενικότερη εικόνα, από τη μικροϊστορία στην ιστορία με άνεση και πειστικότητα. Προσφέρει συνεχή αναγνωστική ευχαρίστηση αλλά είναι μάταιο να ανιχνεύσεις τις πηγές αυτής τής ευχαρίστησης. Ίσως από τη γλώσσα, ίσως από τον τρόπο περιγραφής. Οι θρησκευτικές και εθνικές διαφορές για το συγγραφέα είναι πλούτος και όχι αιτίες για εχθρότητα και μίσος, η μισαλλοδοξία οδηγεί σε τερατουργήματα».

«Το βιβλίο ενισχύει την αυτογνωσία μας, φέρνει δραματικά στο προσκήνιο το φόβο που κρυφά ακολουθεί τον πρωταγωνιστή. Μέχρι το τέλος τής ζωής μας κανείς δε γεύεται μόνον την ευτυχία, όπως «δεν κατεβάζει το ποτάμι κάθε μέρα κούτσουρα», κατά τη γνωστή ηπειρωτική ρήση. Αυτή η συμπόρευση τού καλού με το κακό είναι εν τέλει παρηγορητική».

«Και τώρα οι δυο μας, αγαπητέ!», είπε η κα Τσέγκου απευθυνόμενη στο συγγραφέα ο οποίος προσπάθησε να πνίξει την αμηχανία και το άγχος του σε μερικές γουλιές νερό! Λένε οι μεγαλύτεροι ότι όταν κάποιος ντρέπεται σημαίνει ότι είναι καλός άνθρωπος, ταπεινός. Η έστω σχετικά πρόσφατη γνωριμία μας με το συγγραφέα μάς νομιμοποιεί να επιβεβαιώσουμε αυτή τη ρήση στο πρόσωπο τού κου Νίκα, η γνωριμία μας είναι από τις ευτυχείς παρενέργειες αυτής τής ενασχόλησής μας με το βιβλίο. Σε βοήθειά του έσπευσε ο εκδότης του με ένα ποτηράκι «Σεβαστό τσίπουρο», από το χωριό τού συγγραφέα, με το οποίο κέρασε το κοινό.

«Πως ένας μαθηματικός γράφει ένα τέτοιο βιβλίο;», ήταν η πρώτη ερώτηση τής κας Τσέγκου προς το συγγραφέα. «Να ξεκινήσω καλύτερα πως άρχισα να γράφω γενικά», απάντησε ο συγγραφέας και συνέχισε, «Αρχικά έγραφα για το κέφι μου. Ένας συνάδελφος με σύστησε στον εκδοτικό οίκο Μίνωας. Η δική μου γενιά ήταν η πιο τυχερή γενιά, πίναμε νερό από το πηγάδι, τώρα έχουμε τρεχούμενο νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα, οι μεταφορές και όλες οι άλλες σύγχρονες ανέσεις και τεχνολογικά επιτεύγματα ήταν αυτά που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια τής δική μας ζωής. Θέλησα να καταγράψω αυτή τη διαδρομή με το πρώτο μου βιβλίο, "Κάθε 29 τού Φλεβάρη". Το δεύτερο μυθιστόρημα, με παρότρυνση τής συζύγου μου, αφορούσε τη μετανάστευση. Με βοήθησε συγγενής μου από τη Γερμανία η οποία μου μετέφερε την ατμόσφαιρα από τη ζωή των μεταναστών εκεί. Ευτυχής συγκυρία ήταν η παρουσία τής συγγενούς που έτυχε να βρίσκεται στην Αθήνα με τους μαθητές της και ο συγγραφέας είχε την ευκαιρία να ευχαριστήσει και δημόσια. Στο χωριό μου οι παλαιότεροι μού εμπιστεύονταν ιστορίες. Ένας 98χρονος μου μίλησε για τη ζωή του, πως γεννήθηκε το 1913 σε μία σπηλιά. Αυτό ήταν το έναυσμα για την ιστορία αυτού του βιβλίου, να περιγράψω τον τελευταίο αιώνα του τόπου μου». Ακολούθησε μία ενδιαφέρουσα συζήτηση για την ιστορία τής Παρμυθιάς, για την επανάσταση που ξεκίνησε από το 1611 και ολοκληρώθηκε το 1913. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε επίσης η περιγραφή από το συγγραφέα τού τρόπου με τον οποίο ερευνά τα ιστορικά θέματα και τις συνθήκες σε παλαιότερες εποχές όταν οι ανάγκες του κειμένου απαιτούν την περιγραφή τους.

«Το ολοκλήρωσα σε 8 μήνες», συνέχισε ο συγγραφέας, «το έδωσα στον εκδότη ο οποίος εκτίμησε την ιστορία ως πολύ καλή. Μου σύστησε επίσης να παρακολουθήσω κάποιο εργαστήρι δημιουργικής γραφής. Κάποιος άλλος θα μπορούσε να απαντήσει, "Μα εγώ που έγραψα δύο βιβλία θα πάω να παρακολουθήσω μαθήματα;". Όμως εγώ πήγα και στο τέλος ξανάπιασα το κείμενο και το ολοκλήρωσα σε περίπου ένα χρόνο συνολικά».

«Πολύ τυχερός και ευτυχής», απάντησε ο κος Νίκας ερωτώμενος για το πως νιώθει.

Τελειώνοντας, ο συγγραφέας τους ευχαρίστησε όλους, «έναν έναν και όλους μαζί», το πάνελ και ειδικά το Σωτήρη Δημητρίου «τον οποίο διάβαζα πριν καν ασχοληθώ εγώ με τη γραφή. Η σύζυγός μου μου έφερνε κάθε βιβλίο του μόλις κυκλοφορούσε και σήμερα είναι εδώ!».