Γράφει: Δημήτρης Μπουζάρας

Ο Θανάσης Μουσόπουλος γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1949, σπούδασε στη Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης, ζει και εργάζεται στην Ξάνθη. Ασχολείται με την ποίηση το δοκίμιο, την ιστορία και τον πολιτισμό της Θράκης.

Mέλος Λογοτεχνικών και Φιλοσοφικών Εταιρειών, πήρε μέρος σε συνέδρια ως εισηγητής, συνεργάζεται με εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, διετέλεσε για 8 χρόνια Δημοτικός Σύμβουλος Ξάνθης, για 12 χρόνια Πρόεδρος της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης, μέλος άλλων πολιτιστικών φορέων, τ. Διευθυντής του Κέντρου Μελέτης Θρακικού Λόγου του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, όπου διδάσκει εδώ και δεκαοχτώ χρόνια σε ενήλικες αρχαία ελληνική γλώσσα και γραμματεία, καθώς και ιστορία και πολιτισμό Θράκης. Συνιδρυτής και Συντονιστής του Δικτύου Λόγου και Πράξης, από το 2010.

Έχετε εκδώσει πάνω από πενήντα βιβλία ιστορίας, πολιτισμού, δοκίμια και πολλές ποιητικές συλλογές, είστε στο χώρο του βιβλίου χρόνια ολόκληρα, αν γύριζε ο χρόνος πίσω και αυτό δεν ήταν μέσα στις διαθέσιμες επιλογές, σε ποιο χώρο θα φαντάζεστε πώς θα μπορούσατε να ζήσετε, να "χωρέσετε", να εκφραστείτε;

Από μικρός ήθελα να δημιουργώ και να καθιστώ κοινωνούς των έργων μου τους άλλους. Μ’ αρέσει ο ομαδικός χορός, θα έβρισκα τρόπο να παλέψω με τους γύρω μου για έναν καλύτερο κόσμο.

Πώς παγώνετε το χρόνο και γράφετε, ενώ, η καθημερινότητα μας πλέον τρέχει με τρελούς ρυθμούς σε «αχαρτογράφητα νερά»;

Προτιμώ να κρατώ πάντα μια «κυρίαρχη απόσταση» από τα πράγματα. Προσπαθώ τους τρελούς ρυθμούς να τους προσαρμόσω στο δικό μου ρυθμό. Κλείνω τα μάτια και φαντάζομαι το τρένο εν στάσει…

Είναι υπέρ του δέοντος ευαίσθητος ένας ποιητής, πρέπει να είναι, αν όχι, τι πρέπει να είναι, τι πρέπει να έχει, τι πρέπει να αναζητά;

Η έννοια της ευαισθησίας έχει πολλές διαστάσεις. Δεν είμαι της ρομαντικής σχολής, περισσότερο στρέφομαι σε μια επικολυρική αίσθηση των πραγμάτων. Ένας γλυκός αγώνας, μια γροθιά γεμάτη τριαντάφυλλα…

"Ο κόσμος θα αλλάξει όταν ο ποιητής θα ψαρεύει και ο ψαράς θα γράφει ποιήματα".
Πόσο μακριά είμαστε από αυτό, γιατί κατά τη γνώμη σας;

Σε ένα κείμενο που έγραψα ως πρόλογο σε ποιητικό βιβλίο του πρόωρα χαμένου Γιώργο Κωτούλα γράφω: «Η ποίηση είναι ένας ουρανός. Ένας κοινόχρηστος ουρανός. Μπορεί ο καθένας να πάρει όποιο κομμάτι θέλει. Μερικοί είναι αδιάφοροι. Άλλοι αφοσιώνονται, θαυμάζουν, ο ουρανός γίνεται ένα με το είναι τους. Εννοώ ότι η ποίηση είναι κάτι που το ανακάλυψε ο άνθρωπος. Συνεπώς ανήκει σε όλους τους ανθρώπους. Κάποια στιγμή στην πορεία της ανθρωπότητας όλοι είναι ποιητές. Ή όλοι μπορεί να είναι ποιητές. Βαθιά στον άνθρωπο είναι φωλιασμένη η δημιουργικότητα». Να συμπληρώσω ότι είναι ανάγκη να γίνει πολλή δουλειά ουσίας και βάθους στην εκπαίδευση και στην κοινωνική δομή, ώστε να πραγματοποιηθεί αυτός ο στόχος.

Όταν το όνειρο φαντάζει ουτοπία, θεωρείτε πως το κυνήγι του είναι ανώφελο; Κυνηγήσατε τα όνειρά σας;

Αναμφίβολα μετά από επτά δεκαετίες ζωής συν κάτι ψιλά πιστεύω ότι θεωρία χωρίς πράξη «νεκρά εστί». Τα τελευταία χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος είναι τροφοσυλλέκτης, είναι κατ’ ουσίαν συλλέκτης μύθων και ονείρων.

Ποιο βιβλίο έχετε στο προσκέφαλο σας;

Συνήθως έχω δύο βιβλία, ένα λογοτεχνικό και ένα φιλοσοφικό ή επιστημονικό. Το ένα με ξεκουράζει από το άλλο.

Στη δημιουργία ενός ποιήματος σας, ξεκινάτε από την σύλληψη της μορφής, ή του περιεχομένου;
Και τα δύο μαζί, μάλλον προηγείται ένας στίχος – δυο τρεις λέξεις, μετά βγαίνει το σύνολο.

Ποιοι ποιητές θεωρείται πως σας επηρέασαν περισσότερο;

Έφηβος διάβαζα Σολωμό και Παλαμά, μετά Καβάφη και Σεφέρη. Αυτή είναι η κυρίαρχη τετράδα. Βέβαια, διάβαζα πολύ αρχαίο δράμα και Όμηρο.

Τι θεωρείτε μοντέρνο στην ποίηση;

Ειλικρινά δεν μπορώ να κατανοήσω πολλές φορές τι εννοούμε ως μοντέρνο. Πολλοί στίχοι του Ομήρου ή του Ευριπίδη γράφτηκαν… αύριο.

Πώς θα περιγράφατε την διαδικασία γραψίματος ενός ποιήματος;

Τα πάντα οιακίζει κεραυνός – η διαδικασία είναι κάτι απρόβλεπτο ή, μάλλον, ξένο προς την ουσία της γραφής αυτής καθαυτής.

Στα ποιήματα σας με ποια φωνή εκφράζεστε καλύτερα; Όταν μιλάτε στον εαυτό σας, όταν μιλάτε σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, ή όταν απευθύνεστε σε ένα ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον;

Είναι δυνατές όλες αυτές οι εκδοχές. Τις περισσότερες φορές μιλώ καθολικά και οικουμενικά – αυτό τουλάχιστον επιδιώκω.

Υπάρχει αυτολογοκρισία στην ποίηση σας, υπάρχουν ηθικοί φραγμοί στην ποίηση;

Όσο περνούν τα χρόνια τόσο περιορίζονται οι περιορισμοί και καταρρίπτονται οι ηθικοί φραγμοί. Ίσως ήμουν πάντοτε πολύ αυθόρμητος, απλώς επιδίωκα τρόπους έκφρασης ειλικρίνειας.

Τι σας εμπνέει; Τι ενδεχομένως δεν μπορεί να σας εμπνεύσει;

Όλα μπορεί να με εμπνεύσουν, εξαρτάται από τη στιγμή και την ατμόσφαιρα.

Απαιτείται πάντα βίωμα ώστε ο ποιητής να μπορέσει να ξεκινήσει ένα ποίημα;

Το βίωμα μπορεί να είναι ένα όνειρο που είδες ή ένα όνειρο που πλάθεις.

Ένας αγαπημένος στίχος;

Για όλα τα ανθρώπινα υπάρχει ο επόμενος σταθμός.

Τι ετοιμάζετε για το μέλλον;

Είναι έτοιμη η ποιητική συλλογή «Δοκιμές Χαρακτικής», η δέκατη. Ολοκληρώνω ένα βιβλίο για τον Κωστή Παλαμά, ενώ υπάρχουν ανέκδοτα βιβλία για θέματα λογοτεχνίας και πολιτισμού.