Γράφει: Δημήτρης Μπουζάρας

Η Καίτη Κάστρο-Λογοθέτη γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε ξένες γλώσσες (γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά και ισπανικά) και παρακολούθησε Σαιξπηρική λογοτεχνία στην Αγγλία και Γαλλική λογοτεχνία στο Παρίσι.

Για μια δεκαπενταετία εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου και συνέχισε τη συνεργασία της με το Κ.Θ.Β.Ε. και ελεύθερους θιάσους. Μεταφράσεις της επίσης ανέβασε και το Εθνικό Θέατρο στο πρόγραμμα ανταλλαγών. Επανήλθε στη γενέθλια πόλη, όπου συνεχίζει το μεταφραστικό της έργο.

Διασκεύασε το παιδικό μυθιστόρημα της Γεωργίας Περάκη, "Σαν αλήθεια και σαν θαύμα", σε θεατρικό έργο και μετέφρασε το έργο του August Strindberg, "Δις Τζούλια", και την "Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας" του Bertrand Russell κ.ά.

Συνεργάστηκε για καιρό με το περιοδικό "Νέα Εστία" του Πέτρου Χάρη. Σε πανευρωπαϊκό λογοτεχνικό διαγωνισμό στη γαλλική γλώσσα πήρε το 2ο βραβείο. Εργάστηκε ως ασφαλιστική σύμβουλος στην Alico. Συνεχίζει το μεταφραστικό της έργο, εκδίδοντας παράλληλα το περιοδικό "Ελληνίδες Σοροπτιμίστριες" για λογαριασμό της Σοροπτιμιστικής Ένωσης Ελλάδος. Είναι μέλος της Εταιρίας Θεατρικών Συγγραφέων.

Το "Μακεδονικοί αντίλαλοι" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μέθεξις, είναι το νέο σας βιβλίο. Δεν είναι το πρώτο, πολυγραφότατη, δραστήρια και πολυάσχολη, ανήσυχο πνεύμα, πολυτάλαντη και επιτυχημένη. Πόσο εύκολο είναι; Πώς τα καταφέρνετε;

Δε θα το χαρακτήριζα δύσκολο αλλά ούτε και ιδιαίτερα εύκολο έργο τη συγγραφή ενός βιβλίου. Στούς Μακεδονικούς Αντίλαλους, επειδή δε γνώριζα τις περιοχές, π.χ. Πολύραχο, Μοναστήρι, Σέρβια και της ζωής των ανθρώπων της εποχής εκείνης. Μην ξεχνάμε ότι ο ήρωάς μου γεννήθηκε το 1883! Ανέτρεξα σε βιβλία, διάβασα τις ''Αναμνήσεις'' του πολιτικού και συγγραφέα Μόδη που άφησε μεγάλο έργο.

Είχε ασχοληθεί κάποιος άλλος από την οικογένεια σας με τη συγγραφή; Είστε η πρώτη;

Φιλαναγνώστες όλοι. Συγγραφέας μόνο εγώ.

Μεγαλώσατε σε σπίτι με πολλά βιβλία; Πως ξεκίνησε η αγάπη για το διάβασμα;

Ναι, μεγάλωσα σε σπίτι με πολλά βιβλία, ελληνικά και ξενόγλωσα.

Η αγάπη μου για το διάβασμα ξεκίνησε από τους γονείς μου και η αφορμή για το γράψιμο από τον Μανόλη Ανδρόνικο, που τον είχα καθηγητή φιλολογίας στο Γυμνάσιο. Τον σπουδαίο αυτόν αρχαιολόγο και καθηγητή του Πανεπιστημίου που ανακάλυψε τα ευρήματα της Βεργίνας. Ακολούθησαν οι σπουδές μου στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και στο Παρίσι που με βοήθησαν να κάνω μεταφράσεις σπουδαίων συγγραφέων(B. Russel, Σαίξπηρ, Ίψεν, Σαρτρ κ.α.)

Η Ελλάδα είναι γεμάτοι ήρωες, ανθρώπους γνωστούς και αγνώστους, πάνω τους πάτησε η Ιστορία, δυστυχώς, οι περισσότεροι δεν καταγράφηκαν πουθενά, εκτός, από τις μνήμες συγγενών, συναγωνιστών ή φίλων. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να γράψετε τη συγκεκριμένη ιστορία;

Από μια αφήγηση ενός συγγενούς κάποιου σιωπηλού ήρωα.

Τι είδους έρευνα χρειάσθηκε πόσο διήρκεσε, τι κερδίσατε μέσα από αυτό το ταξίδι, τι ενδεχομένως χάσατε; Ανακαλύψατε τα "δομικά υλικά" του ήρωα;

Αφουγκράστηκα κάποιες φωνές αγνώστων ηρώων, που χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς θορύβους, αλλά μόνο με την ευγλωττία της σιωπής τους έγραψαν ιστορία.

Περιγράφετε ανθρώπους σκληρούς -με την έννοια της αντοχής- μα και ευαίσθητους συνάμα, δυνατούς και γεμάτους, που γνώριζαν την αξία, το πολύτιμο της ζωής. Άνθρωποι που επιβίωσαν από όλο αυτό το μακελειό περνώντας καταστάσεις και ζώντας εμπειρίες που ούτε η φαντασία μας μπορεί να συλλάβει. Έχουμε κοινά θεωρείτε;Σε μια παρόμοια κατάσταση -πάντα με τα δεδομένα της τότε και της τώρα εποχής- θα μπορούσαμε να ανταποκριθούμε;

Σχετικά με την έρευνα αναφέρομαι στην ερώτηση τέσσερα. Όσο αν κέρδισα. Ναι, γνώρισα τόπους και ομορφιές που δεν ήξερα, εποχές και ανθρώπους από το άγνωστο μακρινό παρελθόν.

Το ταξίδι ήταν όμορφο, πάντα είναι, όπως κάθε ταξίδι με τους ήρωες σου! Δυστυχώς, όταν τελειώνει η συγγραφή από τη μια χαίρεσαι γιατί ολοκληρώθηκε το βιβλίο, από την άλλη θλίβεσαι γιατί οι ήρωες σου με τους οποίους βίωνες κάθε μέρα, δεν είναι πια κοντά σου και σου λείπουν! Νομίζω πως ο Έλληνας στις δύσκολες καταστάσεις, απέδειξε πώς ενωμένος μπορεί να κατορθώσει τα πάντα αψηφώντας τον κίνδυνο, και αθόρυβα να γράψει ιστορία, επιλέγοντας την ευγλωττία της σιωπής έναντι της άγονης φλυαρίας.

Σε κάποιο σημείο στο βιβλίο σας γράφετε: "Ούτε και αυτούς δεν σεβάστηκαν οι στρατιώτες. Μαζί με τα σπίτια έκαψαν και αυτούς"(Το απόσπασμα αναφέρεται στην καταστροφή των Σερβίων από τους Ιταλούς). Πως γίνεται κατά τη γνώμη σας αυτή η μεταμόρφωση του ανθρώπου. Άνθρωποι απλοί, καθημερινοί, σαν εμένα, εσάς να μεταμορφώνονται, με μόνη αιτία -όπως πολλοί δικαιολογήθηκαν αργότερα- την αλλαγή ιδιότητας, περνώντας σε αυτή του στρατιώτη η οποία φέρει εκ των πραγμάτων την υποταγή, εκτέλεση χωρίς ίχνος ανθρωπισμού κάθε διαταγής. (Ιταλοί -Γερμανοί στρατιώτες). Σύγχρονο παράδειγμα αυτό της πρώην Γιουγκοσλαβίας, άνθρωποι που ζούσαν δεκαετίες μαζί, στην ίδια πόλη, προέβησαν χωρίς δισταγμό σε γενοκτονία. Τι είναι αυτό που μεταμορφώνει τους ανθρώπους, μπορούμε να το καταπολεμήσουμε; Με ποιο όπλο; Ποιο θεωρείτε πως είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα τον 21ο αιώνα;

Αυτό μόνο οι ψυχολόγοι μπορούν να το εξηγήσουν. Είναι πράγματι ανεξήγητο φαινόμενο οι θηριωδίες. Στο νέο μου βιβλίο από τις εκδόσεις ΜΕΘΕΞΙΣ, "Αιγαίο, Αλμύρα και Αίμα", που αναφέρεται στο μεταναστευτικό ένα κεφάλαιο είναι αφιερωμένο και στις θηριωδίες του Ολοκαυτώματος. Πώς ο άνθρωπος μεταμορφώνεται σε αδίστακτο αιμοβόρο τέρας, ποτέ μου δεν μπόρεσα ούτε να το καταλάβω ούτε να το εξηγήσω. Και το πιο άγριο ζώο της ζούγκλας επιτίθεται και σκοτώνει μόνο όταν πεινάει και όχι από ευχαρίστηση.

Νομίζω πώς δυο είναι για μένα τα μεγαλύτερα προβλήματα του 21 αιώνα είναι το μεταναστευτικό και η αποξένωση των ανθρώπων, που βρίσκουν μεγαλύτερη ευχαρίστηση στην ηλεκτρονική επαφή παρά στην ανθρώπινη. Είναι η εποχή που θα θριαμβεύσουν τα τεχνικά μέσα. Κάποτε είχαμε τη βιομηχανική επανάσταση, τώρα θα έχουμε την τεχνική (π.χ ρομπότ θα αντικαταστήσουν τους ανθρώπους).

"Μακεδονικοί αντίλαλοι", μια αληθινή ιστορία, σκληρό, ρεαλιστικό, δυνατή πλοκή, αναδίδει έντονα συναισθήματα, πόλεμος, καταστροφή, αδικία,πόνος, αγώνας για την επικράτηση της ζωής. Παρόλα αυτά πρόκειται για ένα αισιόδοξο βιβλίο, βλέπουμε τις αντοχές της ανθρώπινης φύσης, τα όρια της, την μοναδική προσαρμοστικότητα του ανθρώπινου είδους, τη δύναμη της αποφασιστικότητας, το μέγεθος της αγάπης για τον άνθρωπο, τη ζωή, την ύπαρξη της ελπίδας, το αποτέλεσμα της υπομονής και της επιμονής, το σθένος του έρωτα και την ικανότητα επιβίωσης του στα πιο δυστοπικά ενδιαιτήματα. Ως άνθρωπος είστε αισιόδοξη;

Ναι, μάλλον είμαι αισιόδοξη. Τουλάχιστον το προσπαθώ.

Σε κάποιο σημείο ο Στέργιος μιλά στο παιδί του: "Και ξέρεις, παιδί μου, ποιο είναι το χειρότερο; Ότι δεν μπορείς να ονειρεύεσαι!". Ονειρευόσαστε; Κυνηγήσαμε τα όνειρα σας; Εσείς κυνηγήσατε τα δικά σας; Άξιζε, εκ του αποτελέσματος; Αξίζει γενικά, ασχέτως έκβασης, να κυνηγάμε τα όνειρα μας;

Είναι μια ουτοπία που δεν μπορεί να κουβαλήσει στην κυρτωμένη ράχη της την ελπίδα και η σημερινή εποχή έβαλε φραγμό στην ελπίδα. Εγώ προσωπικά πιστεύω στα όνειρα. Στην περίπτωση το Στέργιου όμως λόγω της πολύ προχωρημένης ηλικίας, δεν τολμούσε να κάνει μακρόχρονα όνειρα, παρά μόνο τοσούλια μικρούλια όνειρα.

Ο συγγραφέας συνήθως "έρχεται κοντά με τους ήρωες του" όταν αυτό που γράφει αφορά υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα και το αποτέλεσμα του έργου του εμπεριέχει ερεύνα μαρτυρίες κτλ. Έτσι λοιπόν, αυτή η "κοντινή επαφή" δημιουργεί, οικειότητα. Πολλές φορές, για να πάρει απαντήσεις, ρωτά τους πρωταγωνιστές. Εσείς, γνωρίσατε μέσα από τις αφηγήσεις και την ερεύνα σας το Στέργιο, τι τον ρωτήσατε, τι σας απάντησε; Θεωρείται πως θα ήταν ικανοποιημένος με την Ελλάδα του σήμερα για την οποία πολέμησε και ονειρεύτηκε;

Δε θέλω να είμαι απαισιόδοξη, αλλά μάλλον δεν θα ήταν.

Τι κυβερνά τον κόσμο τελικά; Το άδικο ή το δίκιο;

Δυσκολεύομαι να απαντήσω. Ίσως και τα δύο ίσως να υπερτερεί το άδικο.

Τι διαβάζετε συνήθως;

Ελληνική και ξένη λογοτεχνία και θεατρικά έργα ξένων μεγάλων συγγραφέων.

Τι ετοιμάζετε για το μέλλον;

Μόλις τελείωσα το "ΑΙΓΑΙΟ ΑΛΜΥΡΑ ΚΑΙ ΑΙΜΑ", θα ξεκουραστώ λίγο, θα αποφορτιστώ και πρώτα ο Θεός θα συνεχίσω. Ήδη κάτι άρχισα να σκέφτομαι.