Σύνδεση Τώρα Σύνδεση στη Βιβλιοθήκη μου   ·   Όλες οι Βιβλιοθήκες στο Bookia
Τι είναι το Bookia;   ·   Blog   ·                     ·   Επικοινωνία  
Πως γράφω κριτική; Είμαι Συγγραφέας Είμαι Εκδότης Είμαι Βιβλιοπώλης Live streaming / Video
 

Το Bookia αναζητά μόνιμους συνεργάτες σε κάθε πόλη τής χώρας για την ανάδειξη τής τοπικής δραστηριότητας σχετικά με το βιβλίο.

Γίνε συνεργάτης τού Bookia στη δημοσίευση...

- Ρεπορτάζ.
- Ειδήσεις.
- Αρθρογραφία.
- Κριτικές.
- Προτάσεις.

Επικοινωνήστε με το Bookia για τις λεπτομέρειες.
Ο Δημήτρης Λυάκος μιλάει στο Σπύρο Δόικα
Διαφ.

Γράφει:

Ο δημιουργός Δημήτρης Λυάκος.
Ο συγγραφέας Σπύρος Δόικας.

Ο Δημήτρης Λυάκος (Dimitris Lyacos, Wikipedia) είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση Έλληνα δημιουργού ο οποίος είναι πιο γνωστός στο εξωτερικό απ’ ό,τι στην Ελλάδα.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία του Ζ213: ΕΞΟΔΟΣ (Gutenberg/Τυπωθήτω) και Ο Πρώτος Θάνατος (Οδός Πανός). Το επόμενο τεύχος του αμερικανικού περιοδικού Bitter Oleander (Άνοιξη 2016) θα είναι αφιερωμένο στο έργο του.

Απόσπασμα (Poena Damni – Ζ213: ΕΞΟΔΟΣ):

Σε σκεφτομαι αλλα οχι οπως πριν. Τα ματια ανοιγουν στον υπνο, ενα χερι με παιρνει. Και τη γλυκυτητα που καποιος με αγγιζει. Πεφτω, και ξανα το ιδιο ονειρο ενος παιδικου στερνου που κραταει μια γυναικα στην αγκαλια της. Χειλη επανω του υγρα, ματωμενα τα χειλη της. Πεταγομαι. Οι αλλοι κοιμουνται. Μερες περπατημα για να ανεβουμε, θεα ενος καταπρασινου οροπεδιου, να μεινουμε εκει. Ησυχια. Mονο οταν ψελλιζουν στο αυτι σου οι τραυματιες. Πηρα κατι που με εκανε να ξεπερασω τους φοβους μου μετα δε με ενοιαζε τιποτα. Δε με ενοιαξε τιποτα, η κοψη του μαχαιριου μου πηρε το δαχτυλο, και δε με ενοιαξε να σταματησω το αιμα. Δεν εχω να περιμενω. Το ξημερωμα μιας αυγης χωρις φως. Και γυρω απ τη μια κι απ την αλλη πλευρα μοναστηρια αδειες φωλιες κι ολος ο κοσμος εκει αναμεσα ενα ποταμι. Κι ειναι κοσμος. Τραγουδουν, οι νυμφωνες επλησθησαν κρατωντας τα χερια. Κατω κορμια που σπρωχνει το ρευμα, στην ακροποταμια σειρα ριγμενα ανασκελα, γυρναω σαν τρελος και σε ψαχνω, μια γυναικα σφιγγει την κορη της, φτωχη, εχουμε μερες να φαμε. Λαμψη χωρις ελπιδα που λαμπεις ακομη. Στα ονειρα που μπερδευονται το ενα στο αλλο μου. Σαν τοτε ενα παιδι πανω απ’ τη μανα του, βοηθησε με να τη σηκωσω την κρατουσε, σφιχτα απ’ τα βρεμενα κουρελια, εχεις σπιρτα αναψε λιγο, στα χερια της σαμπως. Μου δειχνει τις μαυρες αλεες και στο τελος μια πορτα. Το ονομα μου που ειδα επανω γραμμενο. Πρωτη φορα πονεσα ετσι, σα δαγκωμα. Ειδα, κι ενα αλλο στρατιωτη πεσμενο κοντα. Με δακρυα στα ματια, φωναξε που εισαι. Δεν εβλεπε μαυρο απ’ το χωμα, μην πιεις απ’ αυτο το νερο, δεν ακουγε, τα εμβατηρια σκεπαζανε. Κι ηταν το μνημοσυνο που εψελναν για μας. Ανασκελα, απο πανω μας οι λευκες ολογυρα. Για τη χαμενη, πατριδα και νιοτη που χασαμε. Για τα αλογα που κυλιουνται στο αιμα. Κι επειτα τα κουφαρια τους ξαποσταινουν κατω απ’ τα λιοδεντρα. Οταν αρχιζει η θυσια και χυνουν κατι απο πανω του. Που εισαι. Κι εφυγαν ολοι εδω ειναι μονο οι θεοι που βγαζουν το σακκακι και μας σκεπαζουν. Νεκροι που κρατιουνται απο σκορπιες εικονες μεχρι να σβησουν κι αυτες ανεπιστρεπτα. Και βλεπω τους αλλους, μην πλησιαζετε αφηστε τους μοναχους τους να σηκωθουν. Σαν τον γυμνο υπερο που σε χτυπαει στο στομαχι, ενα πριονι, ενα αδειο παγουρι. Θυμαμαι. Παραμονη της Πρωτοχρονιας. Κι ενας κομπος βαθια. Κοιμαται διπλα μου ποιος. Στα λογια μου σαν να ψιθυριζει μια απαντηση. Τωρα νυχτωνει. Ειμαι παιδι, συναντω τον τσιγκανο. Που τη μερα παιρνει τους δρομους και τραγουδαει. Σε μακρινα χωρια στα κοιμητηρια  για ελεημοσυνη. Ειπαν πως πεθανε. Και την Αποκρια γυριζει τις πλατειες. Ερχεται και μας ζηταει να του αναψουμε ενα τσιγαρο. Ενας κομπος βαθια, μνημη, κορη φτωχη. Που δουλευεις ολη νυχτα, ανακατευεις στολες. Στο βεστιαριο περιπλανωμενων θιασων αν βρεις κατι να αλλαξεις. Το προσωπο σου σβηνει ξανα, το κεφαλι σου να κρατησω για λιγο, και το σωμα σου ειναι ζεστο κι οταν σκυβεις να με φιλησεις δισταζεις σα να αφουγκραζεσαι που ερχονται. Η τον αχο του νερου η των ξυλινων δαχτυλων πανω στα τυμπανα. Διπλα μου αργα λουλουδια στο στομα σου κι ειν’ αυτο το φιλι σου. Η παραμονη των φωτων θυμασαι; Ανημερα σκαβω τον πετρινο τοιχο και θαβω εκει το μαχαιρι. Μετα εφυγα. Τελευταια φορα που σε ειδα. Στο δασος, πισω απ’ την κορυφη ενος ελατου.

Φαρμακο.


και ληψεται

αποδιοπομπαιου κληρος επηλθε επ’ αυτον και

στησει αυτον ζωντα
και εξαποστελει αυτον εις την ερημον.

Συνέντευξη (Συνέντευξη και φωτογραφία: Σπύρος Δόικας):

Σ. Δόικας: Θα έλεγε κανείς ότι το έργο σου εντάσσεται στο πλαίσιο του μεταμοντέρνου καθώς εμπεριέχει στοιχεία όπως η αποσπασματικότητα, το εφήμερο, η ασυνέχεια, η αποδόμηση της γλώσσας και των κωδικών επικοινωνίας, η κατακερματισμένη αίσθηση ταυτότητας. Αισθάνεσαι ότι ανήκεις στο ευρύτερο πλαίσιο του μεταμοντερνισμού;

Δ. Λυάκος: Για να ξεκινησουμε και λιγο αστειευομενοι, κανονικα δεν πρεπει να απαντησω σε αυτη την ερωτηση, η μαλλον δεν πρεπει να απαντησω κανονικα σε αυτη την ερωτηση. Εν οψει του θανατου του συγγραφεα θα σου ελεγε ο Barthes, ο Λυακος δεν εχει καμια προτεραιοτητα εναντι κανενος αλλου αναγνωστη να ερμηνευσει και να κατηγοριοποιησει το κειμενο. Αν καταλαβαινω καλα, αυτο εννοεις οταν με ρωτας αν ανηκω, προφανως εννοεις αν ανηκει το κειμενο. Το να ανηκα «εγω» στο μεταμοντερνισμο θα σημαινε οτι εργαζομαι συνειδητα με σκοπο τη συγγραφη βιβλιων που θα εμπιπτουν στην κατηγορια του μεταμοντερνου – αυτο φυσικα δεν μπορει να ισχυει, και ουτε χαιρομαι, η λυπαμαι οταν η κριτικη συνδεει η κατηγοριοποιει τα βιβλια μου κατ’ αυτο τον τροπο. Οι κριτικες που διαβαζω διιστανται, καποιοι μιλουν για μεταμοντερνισμο, καποιοι αλλοι για επιστροφη του High Modernism. Ειλικρινα αυτες οι κατηγοριοποιησεις μου θυμιζουν την εμμονη της σκεψης με την αναζητηση ταυτοτητων και ετεροκαθορισμων που περιεγραφε ο Adorno.

Σ. Δόικας: Ποια είναι η διαδικασία έμπνευσης και γραφής;

Δ. Λυάκος: Παλι δεν θα μπορεσω να σου απαντησω ευθεως, δε θα μιλουσαμε για λογοτεχνια, η μαλλον η λογοτεχνια θα ηταν πολυ διαφορετικη αν μπορουσαμε να μιλησουμε για διαδικασιες, και μαλιστα διαδικασιες με συγκεκριμενη αρχη (εμπνευση) και τελος (γραφη). Θα σου ελεγα οτι ενα κειμενο δεν αρχιζει και δεν τελειωνει πουθενα. Υπαρχει πριν απο μενα σε ολες τις εκδοχες που ξερουμε, πολυ διαφορετικα συγκροτημενο και συντεθειμενο, επομενως δεν αρχιζει με μενα – αλλα και ουτε ακριβως τελειωνει. Αν προτιμας, τελειωνει με μια απλη αποφαση. Αν ομως θελω αναιρω την αποφαση και το ξαναγραφω, κι αυτο δεν ειναι θεωρητικο. Με το μεσαιο βιβλιο της τριλογιας το εχω κανει τρεις φορες.

Σ. Δόικας: Βλέπεις τον εαυτό σου περισσότερο ως ποιητή ή δραματουργό / σκηνοθέτη;

Δ. Λυάκος: Να σου κανω εγω μια ερωτηση; Οταν ακους τον τελευταιο μονολογο της Catharine στο Ξαφνικα περσι το καλοκαιρι τι σκεφτεσαι οτι ειναι ο Tennesse Williams, ποιητης η δραματουργος;

Σ. Δόικας: Ποιες θεωρείς ότι είναι οι σημαντικότερες επιρροές σου; Η δική μου αίσθηση είναι αυτή του διαλόγου ενός Λωτρεαμόν με έναν Μπέκετ (όπου τα εντελώς διαφορετικά υφολογικά στοιχεία τους εναλλάσσονται αρμονικά).

Δ. Λυάκος:  Μου ερχεται στο μυαλο μια εικονα απο τα ασματα του Μαλντορορ. Οι ανθρωποι ξεπροβαλλουν μεσα σε ενα ματωμενο βαλτο και ο Θεος τους κατασπαραζει. Ειναι δικοι του, τα παιχνιδια του, και με τι αλλο να διασκεδασει στον αιωνιο χρονο; Στο Beckett οταν μιλαμε για Θεο εχουμε μαλλον να κανουμε με μια εκκωφαντικη απουσια, ειναι σχεδον σα να μιλαμε για την εμμονη ενος αθεου με το Θεο, σα να φταιει αυτη η επιμονη απουσια ενος Θεου - αποντος πατερα που εκεινος ειναι αθεος. Πως συνδυαζονται γονιμα αυτα τα δυο; Δεν πρεπει να διαχωριζουμε το περιεχομενο απο το υφος. Αλλα δες το κι αλλιως. Ας κανουμε το εξης «πειραμα σκεψης» οπως λεμε και στην αναλυτικη φιλοσοφια. Ας υποθεσουμε πως μου δινεις 10 φοιτητες σε μια ταξη δημιουργικης γραφης, εγω τους δινω Lautreamont και Beckett και τους ζηταω να γραψουν κατι επηρεασμενοι απο αυτους του δυο. Τι ειδους αποτελεσματα θα εχουμε; Και ποσο θα μοιαζουν με τη δικη μου δουλεια;

Σ. Δόικας: Τι διαβάζεις τώρα;

Δ. Λυάκος: Μετα τη δημοσιευση του With the People from the Bridge ειπα να γυρισω σε ενα παλιο, κλασικο κειμενο και αποφασισα να διαβασω τον Ηλιθιο του Ντοστογιεφσκι. Ειμαι στη μεση, ειναι καλο αλλα δεν ειναι «Καραμαζοφ» προς το παρον τουλαχιστον. Εκ παραλληλου, Raymond Carver (συνεπεσε εντελως τυχαια και με την προβολη του Birdman στην Αθηνα –καλη ταινια μεχρι ενα σημειο κι απο εκει και μετα γευση αμερικανικης κονσερβας– Lacan, Northrop Frye και Robertson-Smith.

Σ. Δόικας: Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να κάνεις στη ζωή σου και σου έχει μείνει απωθημένο;

Δ. Λυάκος: Θα σου πω το πρωτο που μου ερχεται στο μυαλο. Να ημουν παικτης του ΠΑΟΚ κι οχι απλως φανατικος οπαδος του. Αν αυτο ηταν πολυ δυσκολο θα συμβιβαζομουν και με τη θεση του τεχνικου διευθυντη, του γενικου αρχηγου, του μελους της διοικησης, οποιαδηποτε θεση θα με εφερνε κοντα στην ομαδα. Πριν απο δυο μηνες περιπου ανεβηκα στη Θεσσαλονικη και ικανοποιησα αυτο μου το απωθημενο για ενα τριημερο, τα ειπαμε εν συντομια και με τον κο Σαββιδη και με τον κο Γκαγκατση, ημουν στο ξενοδοχειο με την ομαδα, παρα την ηττα απο τον Ολυμπιακο το συναισθημα ηταν υπεροχο.

Σ. Δόικας: Χα, χα, μου θυμίζεις μια μεγάλη μορφή της ελληνικής μετάφρασης και μεταφρασεολογίας, καθώς επίσης και ποιητή, τον Γιώργο Κεντρωτή ο οποίος είναι φανατικός οπαδός του Ολυμπιακού και έχει γράψει βιβλία όπως «Το αλφαβητάρι του Ολυμπιακού», «45 χρόνια βάζω γκολ στους βάζελους», «Κουίζ ολυμπιακογνωσίας και θρυλοφροσύνης», κ.ά. Θεωρείς ότι υπάρχει ένα χάσμα στον τρόπο που ο κόσμος αντιλαμβάνεται την «υψηλή» και «χαμηλή» κουλτούρα (οι Γερμανοί τα ταξινομούν ως Hochkultur und Populärkultur) και στη συμβατότητα που μπορεί να έχουν στο ίδιο άτομο; Επίσης, πιστεύεις ότι η γραφή πρέπει να είναι βατή για τον μέσο αναγνώστη ή πρέπει να υπηρετεί καθαρά την αισθητική και την έμπνευση του δημιουργού της;

Δ. Λυάκος: Μπραβο στον κ. Κεντρωτη. Δυστυχως, για μας τους οπαδους του ΠΑΟΚ και ευτυχως για αυτους του Ολυμπιακου, ειναι δυσκολο να αποτυπωσουμε αυτο που ζουμε και αυτο που νοιωθουμε εμεις στις σελιδες ενος βιβλιου. Αλλα ας επιστρεψουμε στα της κουλτουρας. Ειναι δεδομενο, το συζητα ηδη ο Eliot στα μεσα του προηγουμενου αιωνα, οτι υψηλη και χαμηλη κουλτουρα ειναι συγκοινωνουντα δοχεια οχι απλως μεταξυ κοινωνικων ταξεων αλλα και στο πλαισιο της προσωπικοτητας του ατομου. Ποιος ειπε οτι αυτος που διαβαζει την Ορεστεια δε μπορει να ακουσει ρεμπετικα; Και για να θυμηθουμε και τον Benjamin, στην εποχη της μηχανικης αναπαραγωγης του εργου τεχνης η υψηλη κουλτουρα εμφανιζεται παντου. Απο εκει και περα υπαρχει ενα πρακτικο, πολλες φορες, προβλημα με την λεγομενη υψηλη κουλτουρα. Χρειαζεται μεγαλυτερη αφιερωση χρονου και αυτη ειναι μια πολυτελεια που, δυστυχως, οι περισσοτεροι ανθρωποι δεν εχουν. Τωρα αν οι δημιουργοι (ειναι απαισιος χαρακτηρισμος, λανθασμενος και αλαζονικος) πρεπει να λειτουργουν με κριτηρια βατοτητας, θα ελεγα το εξης. Στην επιστημη, μεταξυ δυο εναλλακτικων θεωριων που ειναι εξισου συμβατες με τα δεδομενα μας επιλεγουμε την απλουστερη. Πολλες φορες αναγκαζομαστε ομως να παρουμε πιο περιπλοκους δρομους για να λυσουμε ενα προβλημα, αλλιως θα επρεπε να αλλαξουμε τα ιδια τα δεδομενα. Το ιδιο ισχυει και με τα καλλιτεχνικα εργα. Ας ειναι οσο περιπλοκα θελουν αλλα με την προυποθεση οτι ειναι ειλικρινη ενωπιον του σκοπου τους. Κι επειτα, ο κοπος που πολλες φορες χρειαζεται για να προσεγγισουμε την υψηλη κουλτουρα αποδιδει. Μην ξεχνας το «πολιτισμικο κεφαλαιο» του Bourdieu. Η υψηλη κουλτουρα ειναι διαβατηριο για την κοινωνικη σου ανελιξη.

Σ. Δόικας: Τι φοβίζει περισσότερο τους ήρωές σου, η μοναξιά ή ο θάνατος;

Δ. Λυάκος: Θα πω κατι σχετικο με την απαντηση που εδωσα και στην πρωτη ερωτηση που μου εκανες. Στα βιβλια μου δεν υπαρχει παντογνωστης αφηγητης. Επομενως ποιος θα μας απαντησει σε αυτη την ερωτηση; Κι αν παλι η απαντηση δεν προκυπτει απο το βιβλιο ειναι γιατι θελω κατι να κρυψω; Αλλα αν θελω κατι να κρυψω γιατι να το πω σε μια συνεντευξη;

Σ. Δόικας: Βλέπουμε στο πρώτο βιβλίο (Ο πρώτος θάνατος στοιχεία, γλώσσα που παραπέμπουνω αναιρω την αποφαση και το ξαναγραφω, κι αυτο δεν ειναι θεωρητικο. Με το μεσαιο βιβλιο της τρι) αρχαιοελληνικά στοιχεία, γλώσσα που παραπέμπει στην Αγία Γραφή και πολυτονικό. Στα μετέπειτα βιβλία το πολυτονικό δεν γίνεται απλά μονοτονικό, αλλά ατονικό. Ωστόσο, το λόγιο ύφος διατηρήθηκε, εναλλασσόμενο πολλές φορές με μια σύγχρονη καθημερινή γραφή. Πώς προέκυψε αυτή η αλλαγή και τι σημαίνει για σένα η ολοκληρωτική απουσία τόνων σε ένα γλωσσικό πλαίσιο όπου τα greeklish κυριαρχούν ως η μορφή γραπτής επικοινωνίας των νέων;

Δ. Λυάκος: Να λυσουμε πρωτα μια παρεξηγηση. Ο πρωτος θανατος δεν ειναι το πρωτο βιβλιο της τριλογιας, ειναι το τριτο. Ναι, εχεις δικιο, Ο πρωτος θανατος ειναι το βιβλιο που δημοσιευτηκε πρωτο, αλλα απο αφηγηματικης αποψης ειναι το τελευταιο. Η χρονολογικη σειρα κατα την οποια προεκυψαν ειναι η αντιθετη απο την αφηγηματικη. Στην ουσια της ερωτησης τωρα. Η ατονικη γραφη του Ζ213: ΕΞΟΔΟΣ, που ειναι ενα βιβλιο γραμμενο σε μορφη ημερολογιου υιοθετειται ως μια μορφη δυσγραφιας του αφηγητη. Αυτο συνεχιζεται και στο Με τους ανθρωπους απο τη γεφυρα. Ο πρωτος θανατος ειναι ενα βιβλιο ευρημα, ενα ειδος λογοτεχνικου ready-made, το βρισκει τυχαια ο ηρωας του Ζ213: ΕΞΟΔΟΣ και το κρατα. Απο κει και περα, στον Πρωτο Θανατο το πολυτονικο συνδεεται εδω με την ιδιοτυπη γλωσσα του κειμενου και το διαχρονικα –απο λεξιλογικης αποψης– ελληνικο χαρακτηρα του. Παντως αν μου επιτρεπεται μια προσωπικη γνωμη, το μονοτονικο μου φαινεται μια μαλλον φτηνη μεσαζουσα λυση. Με μεγαλη χαρα βλεπω πολυτονικα κειμενα. Απο την αλλη μερια τωρα πια γραφω ατονικα κατα συνειδηση. Για αυτους που τα ελληνικα ειναι η μητρικη τους γλωσσα δεν χρειαζονται τονοι, ας θυμηθουμε και λιγο το ξυραφι του Οκαμ: ας μην εφευρισκουμε περιττα οντα οταν τοσο λιγο μας χρειαζονται: Οταν ακους καλπασμο, να σκεφτεσαι αλογο και οχι ζεβρα.

Σ. Δόικας:  Διακρίνει κανείς διάχυτες παραπομπές στον θάνατο και πολλές φορές το κείμενο δίνει μια εικόνα σήψης και παρακμής. Ποια είναι η σχέση σου με τον θάνατο κειμενικά και οντολογικά;

Δ. Λυάκος: Καταρχην δεν νομιζω πως το κειμενο δινει εικονα σηψης η παρακμης. Ο Πρωτος Θανατος ειναι ισως το βιβλιο που σε κανει να το πεις αυτο αλλα κι εκει ακομη, οπως εχει επισημανει και η κριτικη, αυτο που κυριαρχει ειναι ο αγωνας, η μαχη για τη ζωη στις αντιξοες συνθηκες. Το βαρος ειναι στη δυναμη και στον αγωνα μεχρι τελικης πτωσεως, και μαλιστα στο βιβλιο δεν υπαρχει ουτε τελικη πτωση. Θα μπορουσαμε να συζητησουμε και αλλες επιμερους περιπτωσεις αλλα δεν νομιζω πως υπαρχει ο χωρος εδω, γενικα ομως θα ηθελα να σου πω πως στην περιπτωση της τριλογιας ο θανατος δεν παρουσιαζεται με το προσωπειο της παρακμης, ενος προεορτιου πενθους που μας προκαλει η συναισθηση του αδυνατου της δυνατοτητας που θα σου ελεγε και ο Heidegger, του αναποφευκτου τελους της προοπτικης. Ο θανατος στην τριλογια αντιμετωπιζεται οπως ακριβως στην πραγματικη ζωη ενος ανθρωπου, που τον αποδεχεται χωρις να προσπαθει νευρωσικα να τον σκουπισει κατω απο το χαλι. Το τραυμα του θανατου ειναι ισως το σημαντικοτερο, κατα τη γνωμη μου δομικο στοιχειο του δυτικου πολιτισμου. Εδω πρεπει να προσθεσω βεβαια, και ισως αυτο εξηγει και την απορια για την ενασχοληση μου με το θεμα του θανατου, πως απο το Διαφωτισμο και μετα ο θανατος υποχωρει βαθμιαια απο την καθημερινοτητα της δυτικης ζωης, παρατηρωντας την πια θα ελεγες πως δεν πεθαινει ποτε κανεις. Αυτα εχουν ειπωθει φυσικα απο τον Freud, τον Benjamin, τον Philippe Aries. τον Baudrillard και δεν χρειαζεται να τα επαναλαμβανω κι εγω τωρα. Για την περιπτωση της δουλειας μου θα ελεγα οτι ο θανατος δεν ειναι ταμπου, αλλα απο την αλλη πλευρα δεν εχουμε και τις λυρικες εκφανσεις του θανατου ετσι οπως παρατηρουνται και σε μεγαλους δικους μας ποιητες, στον Καρυωτακη, η τον Τραιανο –  για να αναφερω κι ενα ποιητη που θα χαιρομουν αν διαβαζοταν και συζητουνταν περισσοτερο. Νομιζω πως η διασταση του θανατου στην τριλογια δεν διαφερει πολυ απο τη δυτικη οπτικη εν γενει οπου ο θανατος ειναι αλληλενδετος τοσο με την τραγικοτητα της ζωης οσο με τη θρησκεια και την τεχνη. Στο δικο μας πολιτισμικο πλαισιο δεν υπαρχει τιποτα περιεργο στο να ασχολειται κανεις με το θανατο – μαλλον το αντιθετο θα ηταν περιεργο.  Αλλα μια και λες για παραπομπες θα σου ελεγα, η μαλλον θα σε ρωτουσα, αν στην καθημερινοτητα σου, οχι στα κειμενα, συνειδητοποιεις τις συνεχεις παραπομπες στο θανατο. Η μπριζολα που εχεις το μεσημερι στο πιατο σου ειναι μια ευθεια παραπομπη, επιλεγεις φυσικα να την αγνοησεις γιατι αλλιως δε θα σου κανει και πολυ κεφι να τη φας, το ζωο απο το οποιο προερχεται ομως μαλλον δεν ειχε την πολυτελεια να την αγνοησει, αν και βεβαια παραδεχομαι πως οι συγχρονες τεχνικες σφαγης ειναι ιδιαιτερα προηγμενες. Και για το βραδυ, εχεις στο πιατο σου σειρα θανατων και πτωματων, για να παραφρασω και τον αγαπημενο μου απελθοντα φιλο και σπουδαιο ποιητη Τασο Δενεγρη, και, κυριως υπο μορφη εξολοθρευσης που γενναιοδωρα σου προσφερει η οθονη σου για να ξεκουραστεις απο το φορτο της ημερας.

Σ. Δόικας: Τα κείμενά σου δίνουν έντονα την αίσθηση ότι η αγαπημένη σου αφηγηματική μέθοδος είναι αυτή της συνειδησιακής ροής και της αυτόματης γραφής. Ωστόσο, τα λόγια στοιχεία στο κείμενο υποδηλώνουν ότι υπήρξε τουλάχιστον ένα δευτερογενές στάδιο έντονης επεξεργασίας. Ισχύει αυτό;

Δ. Λυάκος: Αυτοματη γραφη σε καμια περιπτωση. Φυσικα ο υπερρεαλισμος εχει μια ιδιαιτερη θεση στην ιστορια και φυσικα ολους μας εκανε να αισθανθουμε λιγο πιο ελευθεροι, αλλα οχι, η δικη μου δουλεια δεν εχει καμια σχεση με αυτο. Μπορεις να επιλεξεις οποιο κειμενο απο την τριλογια θελεις, ειναι αμεσως εμφανες οτι δεν εχει καμια σχεση. Παλι ισως Ο Πρωτος Θανατος να σε οδηγει ενδεχομενως προς τα εκει, αυτο ομως προερχεται απο τον ιδιαιτερο τροπο που συναρμοζεται η ακολουθια των εικονων στο πλαισιο του θεματος του βιβλιου. Αλλα ουτε και με την αποδοση του χαρακτηρισμου της συνειδησιακης ροης θα συμφωνουσα ακριβως. Ναι, και παλι υπαρχουν κριτικα κειμενα για την τριλογια που επισημαινουν αυτο το στοιχειο, θα ελεγα ομως πως δεν ειναι σε καμια περιπτωση κυριαρχο αφηγηματικο χαρακτηριστικο της τριλογιας. Αν μου ελεγες εσωτερικος μονολογος, δραματικος μονολογος, η απλως μονολογος, θα συμφωνουσα περισσοτερο. Αλλο ομως συνειδησιακη ροη κι αλλο εσωτερικος μονολογος αν και αρκετες φορες λανθασμενα χρησιμοποιειται το ενα αντι του αλλου. Φανταζεσαι το Φιλοκτητη του Σοφοκλη να μας παρουσιαζεται μεσα απο stream of consciousness αφηγησεις; Τι λειπει για να καταστησει ενα μονολογο του ροη συνειδησεως; Μηπως η ταξη του πονου;

Οσον αφορα τωρα στα λογια στοιχεια του κειμενου που ισως υποδηλωνουν επεξεργασια, δε θα μπορεσω να συμφωνησω ουτε σε αυτο. Καταρχην τα λογια στοιχεια ενος κειμενου δεν υποδηλωνουν κατα αναγκη επεξεργασια. Αν ενας λογιος αφεθει στη ροη της συνειδησεως του, μοιραια θα δεις εκει λογια στοιχεια, η ζωη του ειναι γεματη απο αυτα, δε χρειαζεται να επεξεργαστει τιποτε. Οσον αφορα τωρα στην επεξεργασια των δικων μου κειμενων φυσικα: πως αλλιως θα ειχαμε ενα εργο κατω απο διακοσιες σελιδες υστερα απο τοσα χρονια δουλειας; Εκτος αν δεν δουλεψα και πολυ. Δε χρειαζεται να προσθεσω πως αν η επεξεργασια φαινεται στο κειμενο καθεαυτο τοτε το κειμενο χρειαζεται κι αλλη επεξεργασια.

Σ. Δόικας: Ξεκινώντας ως νέος συγγραφέας, σε ένα κειμενικό είδος που δεν είναι και το πιο εμπορικό, ποια άποψη διαμόρφωσες για τα εκδοτικά δεδομένα σε Ελλάδα και εξωτερικό; Σίγουρα φαντάζει περίεργο σε κάποιον κάποια βιβλία σου να έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό και όχι στην Ελλάδα.

Δ. Λυάκος: Να σπευσω να πω καταρχην οτι το δειγμα που εχω ειναι μικρο για να εχω ολοκληρωμενη αποψη, ενας συγγραφεας συνεργαζεται με μερικους εκδοτικους οικους ενθεν και ενθεν και μπορει αλλου να ειναι τυχερος και αλλου ατυχος. Αυτο διαμορφωνει και την αποψη του. Ισως εγω με τους εκδοτες μου εκτος Ελλαδος να ημουν τυχερος απο την πρωτη στιγμη. Η φιλη μου και διευθυντρια του Ιδρυματος Ελληνικου Πολιτισμου στο Λονδινο τη δεκαετια του 90 Jenny Richardson διαβαζοντας μια προσφατη συνεντευξη μου στο αμερικανικο Writing Disorder (http://writingdisorder.com/dimitris-lyacos/) μου ειπε: ολο μιλας για τους μεταφραστες σου αλλα ξεχνας να αναφερεις τον πρωτο σου εκδοτη, τον John Lucas, που κυκλοφορησε την πρωτη αγγλικη μεταφραση βιβλιου σου στα αγγλικα –το The First Death– οφειλεις να αναφερεις κι αυτον. Ειναι αληθεια: οφειλω να τον αναφερω, και ομολογω οτι εκτος Ελλαδος εχω συναντησει περισσοτερους εκδοτες με αγαπη και γνωση για τη λογοτεχνια απο ο,τι στην Ελλαδα. Ο John Lucas ειναι μια τετοια περιπτωση. Θα ελεγα οτι στην Ελλαδα επικρατει μεγαλυτερος κυνισμος στο χωρο, και περισσοτερο κατευθυνομενος απο τις παραμετρους του κερδους. Και φυσικα, αν κανεις λαβει υποψη του το κειμενικο ειδος, για να επαναλαβω την εκφραση σου, για το οποιο μιλαμε, οπου το κερδος μπορει να ειναι απο μηδαμινο εως μικρο, δεδομενου και του πολυ περιορισμενου κοινου, τοτε μπορει να ισχυει αυτο που ακουω απο συναδελφους συγγραφεις οτι καποιοι γνωστοι Ελληνες εκδοτες εχουν γινει, εκτος της κανονικης τους δραστηριοτητας, και vanity publishers, για να χρησιμοποιησω τον αγγλικο ορο. Φυσικα αυτο δεν μπορει να βοηθαει την οποιασδηποτε μορφης ελληνικη λογοτεχνικη πρωτοπορια. Ας μην ειμαστε αδικοι ομως: ουτε εκτος Ελλαδος υπαρχουν εκδοτικοι και αναγνωστικοι παραδεισοι. Οσον αφορα δε στο τελευταιο μου βιβλιο, With the People from the Bridge που κυκλοφορησε πρωτα στον αγγλοφωνο χωρο, χωρις, ειναι αληθεια, να εχει εκδοθει ακομα στα ελληνικα, νομιζω πως αυτο ειναι φυσικο επακολουθο της επιτυχημενης πορειας της προηγουμενης αγγλοφωνης εκδοσης, του Z213: ΕΧΙΤ, που εξαντληθηκε – και κυκλοφορει σε δευτερη εκδοση τους ερχομενους μηνες. Δεν ξερω βεβαια αν ειναι περιεργο, πως τα βιβλια μου δεν τυγχανουν ευρυτερης αποδοχης στην Ελλαδα, οπως λες. Εαν ειναι ετσι μηπως θα πρεπει να αισθανομαι λιγο περιεργα που προεκυψε αυτη η συνεντευξη;

 
 
``

Θέλετε να λαμβάνετε ενημέρωση από το Bookia;

Πηγή δεδομένων βιβλίων



Χορηγοί επικοινωνίας






Κοινωνικά δίκτυα