Γράφει: Λεύκη Σαραντινού

Η Μεταξία Παπαποστόλου γεννήθηκε στη Σπάρτη. Σπούδασε με υποτροφία φιλολογία στο Πανεπιστήµιο Αθηνών, στο τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών. Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Από το 1988, υπηρέτησε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Έχει συγγράψει βιβλία και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά. Έχει αναπτύξει κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα. Υπήρξε πρόεδρος της ΕΛΜΕ Λακωνίας, πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Λακωνίας, νομαρχιακή σύμβουλος, δημοτική σύμβουλος και αντιδήμαρχος Σπάρτης. Είναι γραμματέας του Δ.Σ. του Σαϊνοπουλείου Ιδρύματος και ταμίας της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων.

Το μυθ-ιστορηματικό αφήγημα που φέρει τον τίτλο «Δαντελένιο Μαντίλι» αποτελεί την πρώτη επίσημη συγγραφική της προσπάθεια, αν εξαιρέσουμε τις συμμετοχές της σε κάποια συλλογικά έργα και κάποια άρθρα που έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά.

Τη συναντήσαμε στο Bokia και μας μίλησε για το βιβλίο και τα μελλοντικά σχέδιά της.

Το «Δαντελένιο Μαντίλι» αφηγείται γεγονότα από τις ζωές τριών γυναικών σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης, την εποχή της Αντιβασιλείας του Όθωνα αλλά και το 1851. Ποια από τις τρεις περιόδους υπήρξε για σας η αρχική ιδέα για το μυθιστόρημά σας ως σύλληψη; Μιλήστε μας σχετικά με το πώς αποφασίσατε τη συγγραφή του.

Η αρχική ιδέα για τη σύλληψη του μυθιστορήματος προήλθε από ένα άρθρο στο περιοδικό «Λακωνικά» με τίτλο Φλωρεντία Κοπανίτσα –Το ρομαντικό ειδύλλιο μιας αρχοντοπούλας του Μυστρά. Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι πολύ με την τοπική ιστορία και είχα στα χέρια μου από έρευνα ιστορικό και αρχειακό υλικό για τις οικογένειες Κοπανίτσα και Κρεββατά κάνοντας ανακοινώσεις σε συνέδρια .Μόλις όμως διάβασα την ιστορία της Φλωρεντίας και του Παναγιώτη Σούτσου συγκινήθηκα και τόλμησα να γράψω την ιστορία αυτή πιο αφηγηματικά, πιο λογοτεχνικά. Εστίασα στις τρεις γυναικείες μορφές της ιστορικής οικογένειας, τρεις γενιές γιαγιά-μητέρα-εγγονή και μέσα από αυτές ξεδιπλώνεται ή τοπική και γενική ιστορία από το 1806 έως το 1851.

Η αναφορά σας στο 1821 που συνέπεσε με την έκδοση του βιβλίου το 2021, την επετειακή, δηλαδή, χρονιά για την Παλιγγενεσία, ήταν τυχαία;

Το μυθιστόρημα το έγραφα αρκετά χρόνια γιατί ήταν το πρώτο μου λογοτεχνικό τόλμημα, έχω γράψει μόνο βιβλία ιστορικά και τέχνης έως τώρα. Όμως το ότι το 2021 ήταν επετειακό για τον Αγώνα της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας με ώθησε να το τελειώσω ώστε η έκδοση να γίνει το 2021 ως μικρό φόρο τιμής στην ιδιαίτερη πατρίδα μου.

Είναι εμφανές ότι έχετε διεξάγει σημαντική ιστορική έρευνα για τη συγγραφή του βιβλίου σας, ωστόσο δεν αναφέρετε πουθενά τις πηγές σας. Θέλετε να μας αναφέρετε εδώ κάποιες από αυτές που σας βοήθησαν στη συγγραφή;

Όπως σας ανέφερα μελετώ χρόνια αρχειακό υλικό που αποτέλεσε και την πρώτη ύλη για το μυθιστόρημά μου καθώς και βιβλία ιστορικά για τον τόπο μου ‘όπως του Παναγιώτη Δούκα, του Διονυσίου Σιγαλού, τα απομνημονεύματα του Δημητρακάκη, Κολοκοτρώνη και του Κ. Δεληγιάννη, Επίσης βιβλία και υλικό που μου πρόσφερε η οικογένεια Κοπανίτσα καθώς και μια διατριβή για τον Παναγιώτη Σούτσο του κ. Λέφα. Έρευνα έκανα επίσης για τη Ζάκυνθο καθώς και για την Αθήνα του Όθωνα από το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών και τα βιβλία του Γ. Καιροφύλα.

Το βιβλίο σας είναι ιδιαίτερο ως προς της δομή και το στήσιμό του και την αφήγηση των γεγονότων που αφορούν τη ζωή τριών γυναικών. Για ποιον λόγο επιλέξατε την έμμεση αφήγηση από κάποιο τρίτο πρόσωπο για παρελθοντικά γεγονότα, αλλά και το γράμμα ως τρόπο αφήγησης στο μυθιστόρημά σας και όχι την άμεση παρελθοντική ιστορική δράση;

Επέλεξα την έμμεση αφήγηση ως πιο αντικειμενική μιας και τα γεγονότα ήταν ιστορικά, ήθελα να αφηγείται η γιαγιά στην εγγονή την ιστορία της οικογένειας ενώ τα γράμματα, πιστεύω πιο τρυφερά, είναι καλύτερα για τις πιο προσωπικές αφηγήσεις της μητέρας.

Από την εμπειρία της υπηρεσίας σας στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θεωρείται ότι το ιστορικό μυθιστόρημα θα μπορούσε, ενδεχομένως, να αξιοποιηθεί σε μαθήματα όπως η Ιστορία και η Νεοελληνική Λογοτεχνία προκειμένου να έρθουν τα παιδιά πιο κοντά στο βιβλίο, αλλά και να δουν την Ιστορία ως ένα πιο ευχάριστο ανάγνωσμα;

Σίγουρα το ιστορικό μυθιστόρημα βοηθά τους μαθητές στο μάθημα της ιστορίας και της Λογοτεχνίας. Κάνει τη διδασκαλία πιο ευχάριστη ιδίως αν οι μαθητές ακούν και την μικροϊστορία του τόπου τους παράλληλα με τη γενική, και μεγαλώνει το ενδιαφέρον τους. Στους μαθητές μου άρεσε πολύ να κάνουμε επισκέψεις στους τόπους που περιγράφονται και να διαβάζουμε τα αποσπάσματα ζωντανεύοντας έτσι την Ιστορία.

Μετά το «Δαντελένιο Μαντίλι» τι θα ακολουθήσει; Θα μείνετε στον χώρο του ιστορικού μυθιστορήματος; Πείτε μας δυο λόγια για τα μελλοντικά συγγραφική σας σχέδια.

Αυτό τον καιρό μελετώ και γράφω τη μυθιστορηματική βιογραφία του Σπύρου και της Αύρας Θεοδωροπούλου. Ένα εμβληματικό ζευγάρι που με το έργο τους σφράγισαν την ιστορία του εργατικού και φεμινιστικού κινήματος της χώρας μας. Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος –Άγις Θέρος κατάγεται επίσης από το Μυστρά μιας άλλης βέβαια εποχής αυτής του Βενιζέλου. Επίσης, γράφω και μια σειρά διηγημάτων.