Γράφει: Δημήτρης Σακισλίδης

Η Γιώτα Βασιλείου μεγάλωσε διαβάζοντας βιβλία και φτιάχνοντας ιστορίες με φανταστικούς φίλους. Σήμερα ζει στον Πειραιά με τον σύζυγό της και τα αγαπημένα τους κατοικίδια. Από το 2010 εργάζεται στην οικογενειακή επιχείρηση. Παράλληλα αρθρογραφεί σε βιβλιοφιλικά sites, διατηρεί δύο blogs – yiotavasileiou.gr για τα κείμενά της και το vivliografika.blogspot.com για τις αναγνωστικές της περιπέτειες. 

Όταν δεν γράφει, ζωγραφίζει ή πειραματίζεται με τη γραφιστική, αποδεικνύοντας ότι η καλλιτεχνική φλέβα δεν ησυχάζει. Από τον Ιανουάριο του 2023 παρακολουθεί μαθήματα δημιουργικής γραφής και άλλες δράσεις που τη βοηθούν να εξελίσσει την αγάπη της για τις λέξεις. Κείμενά της έχουν διακριθεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικούς τόμους.

Το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Ο Θεριστής τη Νύχτα», κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2025 από τις εκδόσεις Κύφαντα.

«Ο Πυρετός με κατακαίει λιώνοντας τις σάρκες μου μέρα με τη μέρα, σαν κερί που στάζει ασταμάτητα. Οι σκιές χορεύουν στους τοίχους, αλλά δεν είναι μόνες τους εδώ… ούτε κι εγώ».

Στους σκοτεινούς δρόμους του Λονδίνου του 1888, τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Οι ψίθυροι της νύχτας και τα μυστικά της σοφίτας κρύβουν περισσότερη αλήθεια απ’ όση μπορεί να αντέξει ο κόσμος.

Στο Βικτωριανό Λονδίνο του 1888, όσο ο τρόμος γεμίζει τις γειτονιές , η Γιώτα Βασιλείου μεταφέρει την Λονδρέζικη ομίχλη, στη σοφίτα όπου η αγάπη ανάμεσα σε δύο γυναίκες θα μείνει αλώβητη, όσο το κοινωνικό νυστέρι θα χαράσσει την σάρκα και των δύο. Η συγγραφέας ανατέμνει τον κόσμο και υμνεί την αγάπη, εκκινώντας από πραγματικά γεγονότα και δίνοντας μια άλλη εκδοχή, διαχρονική και πάντα επίκαιρη. Η ιστορία του Τζακ του Αντεροβγάλτη όπως δεν θα την ξαναδιαβάσετε!, Έλενα Χουσνή, συγγραφέας.

Ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης και η ατμόσφαιρα του Λονδίνου στα τέλη του 19ου αιώνα είναι τόσο παραστατική που τη νoιώθεις πάνω απ’ τον ώμο σου καθώς διαβάζεις. Ταχύτητα που αυξάνεται, παλμοί που κορυφώνονται και μια ιστορία που καθηλώνει ως το ανατρεπτικό τέλος, Πάνος Τουρλής, βιβλιοκριτικός.

Το βιβλίο σου ξεκινά μέσα στο σκοτάδι και στην ομίχλη ενός Λονδίνου που μοιάζει να κρύβει περισσότερα απ’ όσα δείχνει. Τι ήταν αυτό που σε γοήτευσε στο να τοποθετήσεις την ιστορία σου ακριβώς στην καρδιά του 1888;

Το 1888 με γοητεύει γιατί είναι μια εποχή που βράζει. Το Λονδίνο βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση όπου μεγαλώνει, αλλάζει, εκσυγχρονίζεται, ενώ ταυτόχρονα κρύβει κάτω από την επιφάνειά του φτώχεια, φόβο και τεράστιες κοινωνικές ανισότητες. Αυτές οι τόσο αιχμηρές αντιθέσεις ήταν για μένα ιδανικό φόντο για να στήσω την ιστορία μου.

Δεν ήθελα απλώς ένα ατμοσφαιρικό σκηνικό. Ήθελα μια πόλη που να λειτουργεί σαν ζωντανός οργανισμός – να αναπνέει φόβο, να μυρίζει απειλή και να σπρώχνει τις ηρωίδες μου στα άκρα. Το 1888 δεν είναι το φόντο της ιστορίας μου. Είναι ένας από τους χαρακτήρες της.

Και υπάρχει κι ένας ακόμη λόγος. Ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μου «κακούς» όλων των εποχών. Όχι για τη βία του, αλλά για το πώς κατάφερε να γίνει αρχέτυπο φόβου, θρύλος, σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής. Το 1888 λοιπόν ήταν μονόδρομος.

Στο κέντρο της ιστορίας βρίσκεται ο μύθος του Θεριστή. Πώς προσέγγισες την γνωστή Φιγούρα του Τζακ του Αντεροβγάλτη; Έκανες έρευνα; Υπήρξαν δυσκολίες;

Ο Θεριστής δεν είναι ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης – τουλάχιστον δεν είναι μοναχά αυτός. Για να φτάσω όμως στη δική μου πρισματική εκδοχή του Θεριστή, βούτηξα πρώτα στη γνώση. Διάβασα πολύ. Ό,τι σχετικό έπεφτε στα χέρια μου. Αστυνομικές και ιατροδικαστικές αναφορές, μελέτες, λεπτομέρειες για τα θύματα και τους τόπους των εγκλημάτων, αναλύσεις εγκληματολογίας, μαρτυρίες της εποχής, χάρτες και πολλά άλλα. 

Η μεγαλύτερη δυσκολία Δημήτρη μου δεν ήταν η έλλειψη στοιχείων αλλά το ακριβώς αντίθετο. Ο τεράστιος όγκος της πληροφορίας που είχα μπροστά μου και η ανάγκη να επιλέξω τι πραγματικά εξυπηρετούσε την ιστορία μου. 

Δεν με ενδιέφερε να λύσω το μυστήριο του Τζακ, άλλωστε όλοι ξέρουμε πως εξακολουθεί και παραμένει άλυτο. Με ενδιέφερε να αποκαλύψω γιατί η φιγούρα του επιβιώνει μέχρι σήμερα σαν αρχέτυπο φόβου, σαν συλλογικό σκοτάδι που αρνούμαστε να κοιτάξουμε κατάματα.

Πέρα από τον τρόμο, ο Θεριστής στο βιβλίο σου μοιάζει να είναι και σύμβολο. Τι πιστεύεις ότι εκπροσωπεί κοινωνικά και ψυχολογικά;

Όντως, ο Θεριστής για μένα δεν είναι μόνο ένας δολοφόνος. Είναι η προσωποποίηση όχι μόνο του κακού αλλά και όλων εκείνων η κοινωνία αρνείται να δει, όπως την φτώχεια, την αδικία, την εγκατάλειψη κτλ. Συμβολίζει το τίμημα του να αφήνεις ανθρώπους αόρατους μέχρι να γίνουν οι ίδιοι τέρατα ή θύματα τεράτων. 

Από ψυχολογικής άποψης θα έλεγα πως εκπροσωπεί εκείνο το σκοτάδι που όλοι κουβαλάμε λίγο ή πολύ μέσα μας. Τον φόβο της απώλειας, την ανάγκη για έλεγχο, την ανθρώπινη επιθυμία να επιβιώσουμε ακόμη κι όταν όλα γύρω μας καταρρέουν.

Η σχέση των δύο γυναικών στο βιβλίο σου αναπτύσσεται μέσα σε μια κοινωνία που δεν αναγνωρίζει ούτε «επιτρέπει» τέτοιες μορφές αγάπης. Τι σε ενδιέφερε περισσότερο να αναδείξεις μέσω αυτής της σχέσης: τη συναισθηματική της δύναμη ή την κοινωνική της σύγκρουση;

Η σχέση των δύο γυναικών γεννιέται σε έναν κόσμο όπου οι ταξικές διαφορές είναι χαώδεις. Με ενδιέφερε να αναδείξω πώς δύο γυναίκες από εντελώς διαφορετικούς κοινωνικούς κόσμους μπορούν να βρουν η μία στην άλλη αυτό που τους λείπει. Δηλαδή φροντίδα, σταθερότητα κι εν τέλει μια μορφή άτυπης οικογένειας.

Η συναισθηματική τους δύναμη υπάρχει ακριβώς επειδή η κοινωνία της εποχής δεν τους «επιτρέπει» ένα τέτοιο δέσιμο. Η μαγείρισσα/κουβερνάντα προσφέρει στη νεαρή αριστοκράτισσα την αγάπη που δεν παίρνει από την οικογένειά της κι εκείνη ανταποδίδει με εμπιστοσύνη και τρυφερότητα. Από την άλλη και η μαγείρισσα, ορφανεμένη η ίδια από μικρό παιδί, είναι πρώτη φορά στη ζωή της που δίνει και λαμβάνει αγάπη.

Με ενδιέφερε λοιπόν να δείξω πως, ακόμα και μέσα σε μια απολύτως ιεραρχημένη κοινωνία, η ανθρώπινη ανάγκη για στοργή και προστασία βρίσκει τρόπο να ανθίσει – αθόρυβα μεν, επίπονα δε.

Επίσης, η απουσία της μητρικής αγάπης μοιάζει να αφήνει πίσω της ένα κενό που γεννά φόβο, μοναξιά αλλά και μια λαχτάρα για φροντίδα. Πιστεύεις ότι η έλλειψη μητρικής παρουσίας μπορεί να γίνει καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση της ανθρώπινης σκοτεινότητας;

Δεν πιστεύω ότι η απουσία μητέρας γεννά αυτόματα σκοτάδι. Σίγουρα όμως δημιουργεί ένα κενό. Και τα κενά, όλοι το ξέρουμε, αν δεν τα γεμίσεις με φροντίδα, με αγάπη ή έστω με μια σταθερή παρουσία, τα γεμίζει ο φόβος. Φόβος εγκατάλειψης, φόβος ότι δεν αξίζεις, φόβος πως ό,τι αγαπάς μπορεί να χαθεί κτλ.

Οι ηρωίδες μου κουβαλούν αυτό το κενό, η καθεμία με τον δικό της τρόπο. Άλλοτε το πολεμούν, άλλοτε το κρύβουν. Δεν είναι το κενό που γεννά το σκοτάδι, αλλά ο τρόπος που προσπαθούν –απεγνωσμένα ή γενναία– να το γεμίσουν.

Όταν κάποιος κλείσει την τελευταία σελίδα του βιβλίου, τι θα ήθελες να του μείνει; 

Μιλώντας λοιπόν για το εσωτερικό μας σκοτάδι, θα ήθελα όταν κλείσει κάποιος την τελευταία σελίδα να νιώσει ότι το σκοτάδι αυτό δεν είναι ένας τόπος ξένος. Είναι κομμάτι της ύπαρξής μας, του ποιοι είμαστε. ΑΛΛΑ, δεν πρέπει να μας καθορίζει.

Επίσης, θα ήθελα να μην ξεχάσει τις γυναίκες της ιστορίας μου, τη δύναμή τους, τις πληγές τους, την επιμονή τους. Να σκεφτεί ότι μέσα σε έναν κόσμο βίας και φόβου, το πιο θαρραλέο πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς είναι να κρατήσει μια υπόσχεση αγάπης. Ακόμα κι αν χρειαστεί να περάσει διά πυρός και σιδήρου.