Γράφει: Πόπη Ξοφάκη

Τι έρωτας το ραδιόφωνο! Ένας άϋλος τόπος συνάντησης! Κι επικοινωνίας! Κι έκφρασης! Δεν ανοίγεις απλώς το ραδιόφωνο, ανοίγεις την ψυχή σου. Ακούς και αφήνεσαι στη μαγεία του, ταξιδεύεις, ρεμβάζεις, φτιάχνεις τις δικές σου εικόνες, ξεφεύγεις από τα στενά, καθημερινά πλαίσια. Και όπως λένε: «Δεν υπάρχει μοναξιά, όπου υπάρχει ένα ανοιχτό ραδιόφωνο»

Μία ραδιοφωνική εκπομπή δεν είναι απλά ένας τίτλος ή μια φωνή, λίγη μουσική και λόγια. Μπορεί να είναι κι ένα όραμα ή ένα λιθαράκι που τολμά να ονειρευτεί όχι ότι θα αλλάξει τον κόσμο αλλά θα συμβάλλει στο να εστιάσουμε στις όμορφες πτυχές του. Για αυτό δεν ήταν και τόσο δύσκολο αυτή, που για χρόνια κρατούσε συντροφιά στους ακροατές του Ράδιο Αϊγιο 99,2 να διαφύγει από τα ερτζιανά και να ντυθεί μελάνι και χαρτί. “Ρεμβάζοντας μέσα στον χρόνο” η εκπομπή της Μαίρης Ζαχαράκη, που έγινε βιβλίο σε συνεργασία με τον ποιητή, συγγραφέα κι αντιπρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης λογοτεχνών, Ηλία Παπακωνσταντίνου, τον μουσικό και για τις ανάγκες του βιβλίου εικαστικό Mattia Manco και τη Σύσση Καπλάνη, εκδότρια των εκδόσεων Φίλντισι. Τα βιβλία είναι όπως τα παιδιά, ξεφεύγουν από την αγκαλιά σου για να περπατήσουν μόνα τους στον κόσμο κι οι παρουσιάσεις είναι ένας τρόπος γνωριμίας μαζί τους. Έτσι την Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2021 στο ειδυλιακό υπαίθριο θέατρο Αιγιαλείας “Γιώργος Παππάς” ανάμεσα σε φωτεινά πρόσωπα και χαμόγελα,με τα τζιτζίκια να δίνουν βραδινό κοντσέρτο και μία πορφυρή σελήνη να ανατέλει, έλαβε χώρα μια μουσικοποιητική βραδιά, υπό την αιγίδα της Δημοτικής Κοινοφελής Επιχείρησης Αιγιαλείας (ΔΗΚΕΠΑ), που ακολούθησε την λογική μιας ραδιοφωνικής εκπομπής. O αντιδήμαρχος Παιδείας Διά βίου μάθησης και Πολιτισμού του Δήμου Αιγιαλείας Γρηγόρης Τριανταφυλλόπουλος πρόσφερε ένα ζεστό καλωσόρισμα σε όλους κι έδωσε την σκυτάλη στην παρουσιάστρια και συντονίστρια των τεκταινομένων συγγραφέα-παιγνιοθεραπεύτρια Κατερίνα Ανδρικοπούλου η οποία χωρίς να χάσει καιρό πήρε νοερά από το χέρι, τους παρευρισκόμενους οδηγώντας τους σε ένα ταξίδι αλλιώτικο από τα άλλα...

Κάθε ραδιοφωνική εκπομπή, που… σέβεται τον εαυτό της, ξεκινάει με ένα μουσικό σήμα... Οι πρώτες νότες ξέφυγαν από τα πλήκτρα του Κώστα Τριανταφυλλόπουλου, που χάρισε στο κοινό, το δικής του σύνθεσης μουσικό θέμα της εκπομπής "Tear of Βosporus". Ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Τσιαγάς με την χαρακτηριστική εκφραστικότητα του, διάβασε το πρώτο -αλλά κι όλα τα υπόλοιπα- από τα κείμενα της Μαίρης Ζαχαράκη, εναλλάξ με την επίσης ηθοποιό Φαίη Βάκρινου η οποία με ιδιαίτερη αισθαντικότητα απέδωσε τα επιλεγμένα ποιήματα του Ηλία Παπακωνσταντίνου.

Η πρώτη ομιλήτρια ήταν η Αγγελική Σαμπάνη, με χρόνια αγάπη και ενασχόληση στο τοπικό θέατρο (συμμετοχή σε 12 παραστάσεις) και παραλληλη δραστηριότητα στο νομικό πρόσωπο του Δήμου Αιγιαλείας. "Παίρνοντας το βιβλίο στα χέρια μου, ξεκίνησα ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο, με οδηγούς τη Μαίρη, τον Ηλία, τον Ματτία με τις ζωγραφιές του. Τι θα ήταν το ταξίδι χωρίς ζωγραφιές; Και μουσική, πολλή μουσική. Αυτό λοιπόν το δικό μου ταξίδι, θα προσπαθήσω να περιγράψω απόψε", ήταν τα πρώτα της λόγια κι ανέλαβε να συστήσει στο ακροατήριο με μικρά σταχυολογήματα το βιβλίο, φτιάχνοντας ένα οδοιπορικό συναισθημάτων κι εικόνων που άγγιξαν την ίδια. Ολοκληρώνοντας είπε: "Με τα μάτια κλειστά, με ορίζουν ταξίδια. Ένα «θέλω» που πέφτει σαν μόρια κίτρινης σκόνης. Κρατώντας σφιχτά απ’ τη χειρολαβή τη βαλίτσα, που γέμισε σιγά σιγά, θα προσπαθήσουμε να χωρέσουμε σ’ ένα ταξίδι. Ένα ταξίδι 30 χρόνων, ρεμβάζοντας με τη μουσική των παύσεων που είναι χρόνος ελεύθερος. Θα απαντήσουμε και στο ερώτημα (εάν) μπορεί μια ραδιοφωνική εκπομπή να χωρέσει στις σελίδες ενός βιβλίου καινα εκπέμψει ραδιοφωνικά σήματα. Όλα είναι δυνατά, γιατί όλα είναι ταξίδι, μικρά αναμνηστικά στο σάκο του χρόνου. Έτσι ολοκληρώθηκε το δικό μου ταξίδι, μέσα από τις σελίδεςτου βιβλίου. Τους ευχαριστώ γι’ αυτό το ταξίδι".

Σε όλη την παρουσίαση ακούγονταν ηχογραφημένα μηνύματα, που έδιναν τον παλμό μιας ζωντανής εν εξελίξει ραδιοφωνικής εκπομπής, από φίλους των συγγραφέων που δεν μπορούσαν να παρευρεθούν, με πρώτη την ραδιοφωνική παραγωγό, αρθρογράφο, life coach, φωτογράφο και γλωσσολόγο Λουκία Μητσάκου.

Την σκηνή κατέλαβαν οι: Νίκος Χριστοδουλόπουλος στην κιθάρα, ο Τάκης Κουνινιώτης στα ντραμς, ο Δημήτρης Κουνινιώτης στο μπάσσο και ο special guest κιθαρίστας Ανδρέας Κόρδας για να ταξιδέψουν μουσικά τους παρευρισκόμενους με το Ventura highway των America.

Ο γνωστός συγγραφέας Μίνως Ευσταθιάδης -τα βιβλία του οποίου «Δύτης» και «Κβάντι» έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορούν με πολύ καλές κριτικές και στο εξωτερικό- με χιούμορ, πρωτοτυπία και ειλικρίνεια μίλησε για τους συγγραφείς, το βιβλίο και την προσπάθεια μεμονωμένων ομάδων ατόμων να συμβάλλουν στον πολιτισμό της πόλης του Αιγίου και με εκδηλώσεις όπως η συγκεκριμένη. Καταλήγοντας: "Λένε οτι για τους ποιητές είναι δύσκολο να μιλήσεις και νομίζω ότι το πρώτο που οι ίδιοι δέχονται για τον εαυτό τους, είναι πως έχουν ενα χρέος. Κανένας δεν έχει μπορέσει μέχρι σήμερα να συγκεκριμενοποιήσει το χρέος αυτό. Πολλοί λένε πως είναι ένα χρέος στην χαμένη ομορφιά. Άλλοι λένε στην ψευδαίσθηση της. Άλλοι, λένε πως είναι ένα χρέος προς τους νεκρούς ποιητές με τους οποίους συνήθως συνομιλούν. Ο Ηλίας Παπακωνσταντίνου σε αυτό το βιβλίο κάνει ως επι το πλείστον αυτό. Συνομιλεί με νεκρούς ποιητές οι οποίοι του απαντούν, του αποκρίνονται, αυτός συνεχίζει να συνομιλεί κι όντας ταυτόχρονα ένας δεινός παρατηρητής της ανθρωπογεωγραφίας μέσα στην ποιησή του καταφέρνει να απλώσει ορισμένα ψήγματα από το παράπονο που έχει, γιατί σίγουρα έχει ένα παράπονο, όλοι οι ποιητές έχουν, για την κοινωνία και τον κόσμο που έχουμε δημιουργήσει, από τον οποίο λείπει -τι άλλο;- η ομορφιά. Το χρέος της Μαίρης είναι διαφορετικό. Νιώθω ότι η Μαίρη απότίει ένα φόρο τιμής σε έναν έρωτα, όχι έναν συγκεκριμένο, στον έρωτα, ο οποίος είναι χαμένος, κάθε έρωτας είναι χαμένος. Πολλές φορές προσπαθώ να φανταστώ την ποίηση ως ένα αντικείμενο, να την συγκεκριμενοποιήσω, να πάρει μια υφή πραγματικότητας. Αν λοιπόν θα μπορούσα να διαλέξω δύο αντικείμενα για την ποίηση που διάβασα μέσα σε αυτό το βιβλίο, για την Μαίρη θα διάλεγα ένα ζευγάρι παπούτσια βρεγμένα από θάλασσα με τα οποία διασχίζει τον κόσμο. Για τον Ηλία ένα αερόστατο, ένα αερόστατο με το οποίο προσπαθεί κι αυτός να δισχίσει την νύχτα του κόσμου".

Αφού ακούστηκε ένα σχόλιο σε μορφή σποτ από την ανανγνώστρια Κατερίνα Τόμτση ο Mattia Manco σε ρόλο μουσικού αυτή την φορά και ο Gianfranco Narracci, με το ακορντεόν του ο πρώτος και το ταμπουρέλο του ο δεύτερος, ξενάγησαν τους θεατές στις μουσικές των ελληνόφωνων χωριών της κάτω Ιταλίας.

"Ο ποιητής Ηλίας Παπακωνσταντίνου εκτός από τις στιγμές, που απαντά με έμπνευση στα ποιητικά κείμενα της Μαίρης Ζαχαράκη άλλοτε προσθέτοντας κι άλλοτε διαφοροποιώντας τη θέση πάνω σε κάθε θέμα, αφιερώνει σκέψεις του στην καλή του φίλη Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, την ηθοποιό- ερμηνεύτρια Σωτηρία Λεονάρδου και στον συνθέτη Θάνο Μικρούτσικο", προανήγγειλε η Κ. Ανδρικοπούλου προσκαλώντας την Φαίη Βάκρινου να διαβάσει το ποίημα “Στον Θάνο” για να ακολουθήσει ο Κ. Τριανταφυλλόπουλος ο οποίος θύμισε την υπέροχη σύνθεση του αγαπημένου εκλιπόντος “Ήταν εκείνη την νυχτιά”.

Ευχές του ραδιοφωνικού παραγωγού “Στο Κόκκινο 105,5”, Γιάννη Πετρίδη ταξίδεψαν από τα μεγάφωνα και αμέσως μετά πήραν πάλι θέση οι: Νίκος Χριστοδουλόπουλος, Ανδρέας Κόρδας, Τάκης και Δημήτρης Κουνινιώτης για να “παίξουν” το “Vagabonds new model army”.

Η σύμβουλος στρατηγικής με εξειδίκευση στην επικοινωνία, εργαζόμενη επί σειρά ετών σε μεγάλες επιχειρήσεις, στο χώρο της Διαχείρισης Πληροφοριακών Συστημάτων και Σχεδιασμού Διαγραμμάτων Ροής Πληροφοριών με συμμετοχή σε διαγωνισμούς ομιλίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και τιμητικές διακρίσεις Κατερίνα Πατρόκλου Σκορδά ήταν η τελευταία που μίλησε για το βιβλιο ρεμβάζοντας πραγματικά μέσα στον χρόνο και στις σελίδες του: "Για πολλούς, η τέχνη, βρίσκεται κάπου πάνω από τη γη και λίγο πιο κάτω από τον παράδεισο. Διαβάζοντας λίγες μόνο σελίδες του βιβλίου, εύκολα ο αναγνώστης - ακροατής οδηγείται σε αυτόν τον τόπο. Εκεί, χωράμε όλοι. Στη τέχνη της δικαιοσύνης όπως λέει ο Τάσος Λειβαδίτης, Εκεί, που κάθε έκφραση είναι ωραία. Aπό τη ζωγραφιά του μικρού παιδιού στη σελίδα του βιβλίου, μέχρι το πολυβραβευμένο έργο που διαχρονικά κοσμεί πολυσύχναστα μουσεί", είπε στον πρόλογό της για να συνεχίσει: "Όπως θα έχετε ήδη αντιληφθεί από τα όσα έχουν ειπωθεί έως τώρα, είναι ένα βιβλίο γεμάτο συναισθήματα. Ξέραμε ότι έτσι θα ́ ταν, όσοι γνωρίζουμε την Μαίρη, μέσα από την πορεία της ζωής της και όσοι αφήναμε την φωνή της στο ραδιόφωνο να αφυπνίζει γλυκά την ανθρώπινη υπόστασή μας. Ο Ηλίας, θα πει ότι στην ποίηση υπάρχει η αλήθεια και η λύτρωση. Αυτή την αλήθεια και αυτή τη λύτρωση αναζητά το βιβλίο, μέσα από τις λέξεις του, όπως τις διαχειρίζονται οι δύο συγγραφείς, και μέσα από την μουσική και τη ζωγραφική, όπως τις αποδίδουν οι υπόλοιποι καλλιτέχνες κοιτάζοντας ο καθένας την ίδια πραγματικότητα από τη δική του οπτική γωνία. Η κάθε σελίδα, είναι μία διαδρομή από τις εγκλωβισμένες αλήθειες των συναισθημάτων και των παθών της καθημερινότητας μας, (κοινές αλήθειες και κοινά πάθη όλων μας) προς την λύτρωση του όλου, του άφθαρτου, του διαχρονικού...".

Οι Final act έστειλαν με την αρχή του τραγουδιού τους “Αράχνη” - που φιλοξενείται στο βιβλίο στο ανάλογο λήμμα - τις ευχές τους και αφού η Φαίη Βάκρινου διάβασε το ποίημα “Πουλιά” ο Κώστας Τριανταφυλλόπουλος χάρισε την μελωδία του “El condor pasa” στο κοινό.

Ήταν η σειρά του Κωνσταντίνου Τσιαγά να διαβάσει το κείμενο “Με τα μάτια κλειστά” που προέκυψε από το “Αd occhi chiusi “ του Mattia Manco ο οποίος μαζί με τον Gianfranco Narraci βρέθηκαν στην σκηνή για να το συστήσουν μελωδικά στους παρευρισκόμενους.

Ευχές ακούστηκαν από την Μαίρη Ιωαννίδη κι ήταν η σειρά της Μαίρης Ζαχαράκη να προστεθεί στην παρέα του πάνελ για να απαντήσει στις ερωτήσεις της Κατερίνας Ανδρικοπούλου για το ραδιόφωνο και το πως μια ραδιοφωνική εκπομπή μπορεί να γίνει βιβλίο. Σε δύο ερωτήσεις απάντησε και ο Ηλίας Παπακωνσταντίνου για το πότε ανακάλυψε πως η ποίηση είναι ο δικός του δρόμος έκφρασης και αν το ραδιόφωνο μπορεί να συμβάλλει στην διάδοση της, πριν ακουστούν οι ευχές του ραδ. παραγωγού του Eternal radio Γιάννη Παναγιωτίδη.

Ο Mattia Manco ήταν ο τρίτος από τους δημιουργούς που μίλησε για την εμπειρία του ως εικαστικός για τις ανάγκες του βιβλίου και την συνεργάσια που έγινε ζεστή φιλία ανάμεσα τους. Ο Μίνως Ευσταθιάδης παρενέβη στην συζήτηση και του ζήτησε να πει περισσότερα για την γλώσσα Griko ή έστω να ακουστεί σε ένα τραγούδι κι ο Mattia με τον Gianfranco χωρίς να χάσουν χρόνο έπαιξαν το “Aremu rindineddha” που σημαίνει “Άραγε χελιδόνι μου”, ένα τραγούδι που μιλά για τις απόδημες πατρίδες.

Το “Θαλασσινό παγκάκι” ήταν το πέμπτο και τελευταίο κείμενο της Μαίρης Ζαχαράκη που διάβασε ο Κωνσταντίνος Τσιαγάς, επιλεγμένο για να συνομιλήσει με το τραγούδι “Κάτω στο λιμάνι” που οι στίχοι του γράφτηκαν ένα βράδυ, από τον ποιητή Κώστα Μεγάρη και τον Νίκο Χριστοδουλόπουλο που το έντυσε με νότες και το έπαιξε ζωντανά παρέα με τον Ανδρέα τον Τάκη και τον Δημήτρη.

Τελευταίες ευχές από τον Πολύκλειτο Καρακατσάνη και την συνθέτρια Αρετή Κοκκίνου κι ευχαριστίες από την οικοδέσποινα της βραδιάς Κατερίνα Ανδρικοπούλου.

Ο επίλογος έγινε δεκτός με ρυθμικά χειροκροτήματα καθώς όλοι οι μουσικοί επί σκηνής χάρισαν το γνωστό τραγούδι της ελληνόφωνης κάτω Ιταλίας "Kalinifta", με την φωνή του Gianfranco και του κόσμου που συμπασύρθηκε να ερμηνεύσει μαζί του μαγεμένος...

Τη βραδιά παρέδωσε στην αιωνιότητα ο αεικίνητος Βασίλης Μανουηλίδης με τις υπέροχες -και από drone- λήψεις του όπως θα διαπιστώσετε.