Γράφει: Δημήτρης Μπουζάρας

Η Φωτεινή Κωνσταντοπούλου ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Είναι αστυνομικός και συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Από την αρχή έως σήμερα μεταμορφώνει τα βιβλία της σε εκδηλώσεις, εργαστήρια και δραστηριότητες σε συνεργασία με σχολεία, βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες και φορείς σε όλη την Ελλάδα. Πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 2009 με το βιβλίο «Στιγμές που ταξίδεψαν στις Πρέσπες» (επανέκδοση 2010).

Το επόμενο βιβλίο της «Μια Ζαχαρένια Συνταγή» (2015) τέθηκε υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Η πρώτη του έκδοση ενίσχυσε με το σύνολο των εσόδων της την παγκόσμια εκστρατεία “Back2School”, που στηρίζει την πρόσβαση στην εκπαίδευση των παιδιών-προσφύγων, ενώ η δεύτερη (2018, εκδόσεις «Ελληνοεκδοτική») τη διάδοση της παγκόσμιας εκστρατείας #WithRefugees. Τον Ιανουάριο του 2018 η ιστορία του βιβλίου έγινε θεατρική παράσταση στο θέατρο «Φούρνος», σε διασκευή Ελεάννας Σαντοριναίου και μουσική Χρήστου Θηβαίου, η οποία συνεχίζεται και την περίοδο 2018-2019.

Τον Φεβρουάριο του 2016 τιμήθηκε από την «Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα» ως υψηλού προφίλ υποστηρίκτρια για τη συμβολή της στο έργο του Οργανισμού, τους σκοπούς του οποίου συνεχίζει να στηρίζει ενεργά. Έχει, επίσης, διοργανώσει και συμμετάσχει σε σημαντικές δράσεις για τους πρόσφυγες με τη συνδρομή Οργανισμών στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Η ιδιαίτερη αγάπη και η ευαισθησία της στο θέμα των προσφύγων την οδήγησαν να γράψει το εικονογραφημένο βιβλίο «Μέσα από τα Μάτια τους, 12 παιδιά, 12 ιστορίες, 12 όνειρα για το αύριο!» (2017, εκδόσεις «Ελληνοεκδοτική»), για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που συνάντησε η ίδια. Μέρος των εσόδων της έκδοσης αυτής στηρίζει τις δομές φιλοξενίας των ασυνόδευτων παιδιών-προσφύγων στις δομές φιλοξενίας της ΑMΚΕ PRAKSIS.

Στην εργογραφία της περιλαμβάνονται επίσης αρκετά ακόμη έργα τα έσοδα των οποίων προσφέρει σε κοινωνικές εργανώσεις και δράσεις.

Το 2018 διοργάνωσε το 1ο Φεστιβάλ Παιδικού Βιβλίου Αστυπάλαιας, σε συνεργασία με τον τοπικό Δήμο και την υποστήριξη της Βουλής των Ελλήνων και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, από 1η έως 4 Ιουνίου με πλήθος συγγραφέων και καλλιτεχνών, ενώ έχει πλήθος δράσεων σε παιδιά που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

Έχετε επιλέξει ένα δύσκολο και απαιτητικό επάγγελμά αυτό της αστυνομικού, πως καταφέρνετε να κάνετε το χρόνο σας ελαστικό ώστε να “χωρέσει” και την γραφή;

Δεν είμαστε ουσιαστικά, είμαστε ρήματα. Δεν είμαι πράγμα -συγγραφέας, αστυνομικός- είμαι ένα πρόσωπο που ενεργεί -γράφω, μαθαίνω- χωρίς να ξέρω ποτέ τι θα κάνω στη συνέχεια. Νομίζω ότι φυλακίζεσαι όταν περιγράφεις τον εαυτό σου σαν ουσιαστικό.

Στο βιβλίο σας «Ο Τυροκοφτερός» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική μέσα από μια έξυπνα δοσμένη ιστορία με πολύ χιούμορ διαβάζουμε την αυτοβιογραφία του «Τυροκοφτερού» -του τυριού- από το αγρόκτημα έως το πιάτο των παιδιών, γιατί επιλέξατε αυτό το θέμα στο βιβλίο σας; Πόσο σημαντικό είναι για τα παιδιά να μάθουν την ιστορία του, τι θα κερδίσουν μέσα από αυτή;

Τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τα «πρέπει», τα «μην» και τα «δεν». Αισθάνομαι ότι χρειάζεται μια άλλη προσέγγιση. Κι αυτό έρχεται ο ΤΥΡΟΚΟΦΤΕΡΟΣ να εξιστορίσει μέσα από το ιδιότυπο χιούμορ του. Να βοηθήσει τα παιδιά να αντιληφθούν ότι μόνο όταν ξέρουμε τι τρώμε, τρώμε καλά.

Ο «Τυροκοφτερός» είχε και ανθρωπιστική δράση, έχει κοινωνικές ευαισθησίες, μιλήστε μου για αυτές. Θεωρείτε πως είμαστε ευαισθητοποιημένοι ως κοινωνία;

Ο ΤΥΡΟΚΟΦΤΕΡΟΣ πραγματοποιεί, όπου βρει χρόνο και όρεξη κοινωνικές κουζίνες, στις οποίες συμμετέχοντες είναι παιδιά. Με θέρμη απαντώ ένα μεγάλο ΝΑΙ. Είμαστε. Και χρειάζεται αυτό το «είμαστε» να το προσαρμόζουμε συνεχώς στα νέα πεδία που η αλληλεγγύη μας ζητά, αλλά και να το διευρύνουμε.

Πόσο έχουν αλλάξει κατά τη γνώμη σας οι διατροφικέςσυνήθειες μας και κατ’επέκτασής και των παιδιών μας είμαστε μακριά κατά τη γνώμη σας από την υγιεινή διατροφή; Είναι ένας από τους λόγους που σας οδήγησαν να εμπνευστείτε τον «Τυροκοφτερό»;

Αν σκεφτούμε ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας τότε έχετε την απάντηση. Όπως σας είπα και στην προηγούμενη απάντηση ήθελα να δώσω μια άλλη οπτική της προσέγγισης της σωστής διατροφής. Χωρίς απαγορεύσεις, αλλά μόνο με κατανόηση.

Μέσα από τις δραστηριότητες και την ευκαιρία για μαγειρική στο τέλος του βιβλίου τι θα κερδίσει ο μικρός και ο μεγάλος αναγνώστης;

Η εμπλοκή στην κουζίνα είναι ένα παιχνίδι για να έρθουμε πιο κοντά. Είτε μαγειρεύοντας, είτε απολαμβάνοντας τις νοστιμιές που έχουμε μαγειρέψει. Στην περίπτωση του ΤΥΡΟΚΟΦΤΕΡΟΥ είναι μια καλή ευκαιρία επιπρόσθετης αλληλεπίδρασης με τους γονείς.

Στο βιβλίο σας «Μια ζαχαρένια συνταγή» που κυκλοφορεί και αυτό από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική, ήρωας είναι και πάλι ο Ρένος Ζαχαρένιος. Μέσα από μια τρυφερή και χιουμοριστική ιστορία μας μιλάτε για την αγάπη. Λείπει από τη ζωή μας; Τι είναι αυτό που δεν της επιτρέπει να καλύψει τον κόσμο; Το γνωρίζουμε; Aν ναι τι μας εμποδίζει να το πολεμήσουμε, δεν θα ήταν καλύτερα η αγάπη να κυβερνά τον κόσμο ή μήπως είναι καθαρά ουτοπικό;

Αν δεν έλειπε δεν θα γράφονταν ποτέ παραμύθια εις τους αιώνας των αιώνων που γράφονται. Η έλλειψή της σε κάθε εποχή έχει και διαφορετικές αιτιάσεις. Αλλά, όμως, παράλληλα, είναι και εκεί. Αρκεί να στρέψει κάποιος το βλέμμα του σε πολλά όμορφα που υπάρχουν γύρω μας, μέσα μας και συμβαίνουν καθημερινά στη ζωή μας. Ας μην εστιάζουμε στην έλλειψη. Ας εστιάζουμε στην παρουσία της και στην φροντίδα να τη μοιράζουμε απλόχερα. Ίσως έτσι μια μέρα επιτευχθεί η επιθυμία να καλύψει όλη τη Γη. Δεν θέλω να σταματήσω να πιστεύω ότι αυτός ο κόσμος μπορεί να αλλάξει.

Επίσης μηνύματα όπως, ειρήνη, αποδοχή, αλληλοβοήθεια είναι ξεκάθαρα στο βιβλίο σας. Ο αλτρουισμός επίσης. Λείπουν από τις μέρες μας όλα αυτά; Γιατί κατά τη γνώμη σας λείπουν σε μεγάλο ποσοστό από τη ζωή μας, δεν γνωρίζουμε την αξία τους και αν δεν τη γνωρίζουμε τι είναι αυτό που μας κρατά στο σκοτάδι;

Όλα τα γνωρίζουμε. Παρασυρόμαστε κάποιες φορές από τον κακό εγωκεντρικό εαυτό μας. Είναι μια συνεχής πάλη αυτή που οφείλουμε να είμαστε εκεί ως το τέλος. Δεν τα βλέπω όλα μαύρα, γιατί δεν είναι όλα μαύρα και σκοτεινά.

Υπάρχουν όμως ενεργοί πυρήνες και φορείς αυτών των μηνυμάτων, τα παιδιά, με την επαφή σας φαντάζομαι πως και εσείς θα το έχετε διαπιστώσει. Γιατί δεν μαθαίνουμε από τα παιδιά; Αποτελούν έμπνευση τα παιδιά για εσάς; Τι δεν αποτελεί έμπνευση για την Φωτεινή Κωνσταντοπούλου;

Τα παιδιά είναι η πιο αναλλοίωτη μορφή αγάπης και αγνότητας, από τα οποία πηγάζουν πολλά. Δεν σταματάει η εξέλιξη εκεί, όμως. Χρειάζονται κι άλλα για να γίνει κάποιος ενεργός πολίτης με ενσυναίσθηση. Για να αποκτήσουν όμως και τα υπόλοιπα χρειαζόμαστε εμείς. Και έχω την αίσθηση ότι αυτό το «εμείς» δεν είναι λίγοι. Δεν ισοπεδώνω τον αγώνα που γίνεται. Για μένα έμπνευση αποτελούν τα κακώς κείμενα που μας περιβάλλουν και νιώθω βαθιά την επιθυμία να αλλάξουν, γιατί η φαντασία κάνει τα αδύνατα δυνατά και ο έρωτας για τη ζωή που περιέχει και το παιδί ως έννοια.

Στο ίδιο βιβλίο επίσης εκτός την δυνατότητα ο αναγνώστης να ακούσει το παραμύθι δωρεάν με QRCODE, υπάρχει και μια πρωτοποριακή δυνατότητα. Μπορεί κάποιος κατεβάζοντας δωρεάν την εφαρμογή να ζωντανέψει το παραμύθι μέσω της επαυξημένης πραγματικότητας, ζώντας μια δια-δραστική εμπειρία μέσω του παραμυθιού. Το παραμύθι λοιπόν αλλάζει, γίνεται μοντέρνο και προσπαθεί να πλησιάσει το παιδί μέσα από την τεχνολογία μιας και όλα τα παιδιά είναι πλέον λάτρεις της τεχνολογίας. Θεωρείτε πως μέσα από αυτό το παραμύθι χάνει ή κερδίζει και τι κατά την γνώμη σας;

Η τεχνολογία είναι ένας ποταμός το ρεύμα και την κίνηση του οποίου είναι αδύνατον να ανακόψουμε. Και αν θέλετε την γνώμη μου δεν υπάρχει τέτοια ανάγκη. Ανάγκη υπάρχει πάντα για το ΜΕΤΡΟ. Στον συγκεκριμένο συνδυασμό υπάρχει μια εξισορροπητική σχέση ανάμεσα στην τεχνολογία και το παραμύθι. Ό,τι δίνει το ένα, παίρνει το άλλο και το αντίστροφο.

Το βιβλίο σας «Αστυπάλαια με λένε» που κι αυτό κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική τα έσοδα του οποίου πηγαίνουν στις άπορες οικογένειες του νησιού είναι ένα ακόμη βιβλίο προσφοράς και αγάπης. Μιλάτε μέσα από μια τρυφερή ιστορία για ένα παραμυθένιο νησί που δύσκολα ξεχνάς αν έχεις την τύχη να το γνωρίσεις. Λυρικό κείμενο και ρομαντική εικονογράφηση το κάνουν αγαπητό από την πρώτη σελίδα. Γιατί επιλέξατε αυτό το θέμα, γιατί την Αστυπάλαια. Τι συμβολίζει για εσάς;

Η Αστυπάλαια είναι ένας πολυδιάστατος τόπος. Με μάγεψε. Όταν έφυγα ήταν σαν να με καλούσε πίσω με έναν τρόπο. Την ένιωθα μέσα μου σαν μια ύπαρξη αληθινή που γνώρισα. Έτσι έγραψα γι’ αυτήν. Έχοντας στον νου τις κοινές μας αναμνήσεις εκείνου του καλοκαιριού που παίζαμε με τα όνειρά μας και χανόμασταν στ’ απόκρημνα ακρογιάλια της. Η Αστυπάλαια είναι το αγνό, το ονειρικό, το μοναχικό, το ερωτικό, το αιθέριο.

Γνωρίζουμε τις ομορφιές της πατρίδας μας; Τις υπέροχες γωνιές της; Νοιαζόμαστε για αυτές; Για όλους αυτούς που τους ακρίτες που έχαιραν σεβασμού και αποδοχής στο Βυζάντιο; Νοιαζόμαστε για τα προβλήματα τους; Τους βοηθούμε σαν κράτος; Τους στηρίζουμε ώστε να μπορούν να φυλούν Θερμοπύλες ή τους θυμόμαστε μόνο σε δυσάρεστα γεγονότα, γιατί δεν αλλάζει αυτό;

Ας απαντήσει κάποιος από το κράτος. Δεν μιλώ εξ ονόματος αυτού. Μιλώ εξ ονόματος μου και αυτό που σας δηλώνω είναι ότι κάνω και θα κάνω ό,τι μπορώ για όσα αναφέρατε. Ήδη στην Αστυπάλαια το περασμένο καλοκαίρι πραγματοποίησα το 1ο Φεστιβάλ Παιδικού Βιβλίου, με τη συμμετοχή των πέντε παιδιών της Ανάφης και θα το επαναλάβουμε και φέτος. Και ήδη έχω κινηθεί και σε άλλες ακριτικές ζώνες της χώρας και απομακρυσμένα νησιά.

Έχετε λάβει βραβεύσεις και έχετε τιμηθεί πολλές φορές, τι άλλαξε στον άνθρωπο και τι στη συγγραφέα Φωτεινή Κωνσταντοπούλου, τι θα άλλαζε ενδεχομένως εάν αυτές οι βραβεύσεις και οι τιμητικές διακρίσεις δεν ερχόταν ποτέ; Ήταν στο πίσω μέρος του μυαλού σας ως σκέψη από την αρχή;

Τίποτα απολύτως δεν άλλαξε και δεν θα άλλαζε. Ρητά και κατηγορηματικά. Σίγουρα, όμως, είναι μια ηθική επιβράβευση που μου δίνει δύναμη να συνεχίζω. Δεν φαντάστηκα ποτέ ότι θα έρχονταν. Αυτό που φανταζόμουν είναι μόνο ότι θα περνούσα στιγμές αγάπης. Ίσως αυτή τα έκανε όλα.

Τι ετοιμάζετε για το μέλλον;

Κάνω το πρώτο μου βήμα στον κόσμο των ενηλίκων. Έπειτα από μια πρόταση που δέχθηκα γράφω τη βιογραφία ενός σπουδαίου ανθρώπου με Α κεφαλαίο.

Επίσης είναι προς έκδοση μια ιστορία για τον Jackie, που πρόσφατα έφυγε από τη ζωή. Ο Jackie ήταν ο πρώτος σκύλος στην Ελλάδα που μετά την αποστρατεία του από την ΕΛ.ΑΣ εκπαιδεύτηκε ως σκύλος βοηθός συνεδριών, από την Έλενα Παλάγκα της Μ.Κ.Ο. Nina Service Dogs και από τον αστυνομικό – συνοδό του, Βασίλη Αναστασιάδη, που πρόσφερε εθελοντικά και γενναιόδωρα την αφοσίωση και πολύ χρόνο από εκείνον. Έτσι ο βετεράνος Jackie συνέχισε την προσφορά του δίνοντας χαρά, αλλάζοντας ζωές παιδιών με αναπηρία και ατόμων τρίτης ηλικίας. Μπορεί την έκδοση του βιβλίου να μην την απολαύσουμε με εκείνον στην παρέα μας, αλλά θα είναι μια ακόμα αφορμή να κρατήσουμε ζωντανή την προσφορά του και να μεταφέρουμε το μήνυμα να υπάρχουν και άλλοι Jackie που θα βοηθήσουν εκείνους που τους έχουν ανάγκη.

Photo (c) Κάρολος Καρύδης